N'ọtụtụ mkparịta ụka, mgbe otu akụkụ nke nkuzi nke Ndịàmà Jehova (JWs) ghọrọ ihe na-akwadoghị site n'echiche nke Akwụkwọ Nsọ, nzaghachi nke ọtụtụ JW bụ, "Ee, mana anyị nwere nkuzi ndị bụ isi". Amalitere m ịjụ ọtụtụ Ndịàmà ihe bụ ozizi ndị bụ́ isi? Emechara m mezie ajụjụ ahụ: “Gịnị bụ ozizi ndị bụ isi pụrụ iche ọ̀ bụ Ndịàmà Jehova? ” Azịza nke ajụjụ a bụ isiokwu a. Anyị ga-amata nkuzi pụrụ iche na JWs na isiokwu ọdịnihu na-enyocha ha na omimi miri emi. Isi ihe ndị a kpọtụrụ aha bụ ndị a:
- Chineke, aha ya, nzube ya na ọdịdị ya?
- Jizọs Kraịst na ọrụ ya na mmezu nke nzube Chineke?
- Ozizi nke àjà mgbapụta.
- Akwụkwọ Nsọ anaghị akụzi mkpụrụ obi na-anaghị anwụ anwụ.
- Akwụkwọ Nsọ anaghị akụzi ahụhụ ebighi ebi n’ọkụ ala mmụọ.
- Akwụkwọ Nsọ bụ okwu nke si n'ike mmụọ nsọ, nke sitere n'ike mmụọ nsọ Chineke.
- Ala eze bu nani olile anya diri mmadu ma emeela ya na 1914 na Eluigwe, anyi na-ebi na mgbe ikpe azu.
- A ga-ahọrọ ndị 144,000 n'ụwa ka ha soro Jizọs chịa n'eluigwe (Nkpughe 14: 1-4), na ihe ndị ọzọ dị ndụ ga-ebi na paradaịs n'ụwa.
- Chukwu nwere otu nzukọ pụrụ iche na Gotù Na-achị Isi (GB), ndị na-arụ ọrụ nke "Ohu ahụ Kwesịrị Ntụkwasị Obi, Onye Nwekwara Uche 'n'ilu dị na Matiu 24: 45-51," ka Jizọs na-eduzi n'ime mkpebi ha. Aghota ighota nkuzi niile site na 'uzo a'.
- A ga-enwe ọrụ nkwusa zuru ụwa ọnụ na-elekwasị anya na Mesaya (Matiu 24: 14) guzobere kemgbe 1914, iji zọpụta ndị mmadụ n'agha Amagedọn na-abịanụ. A na - arụzu nnukwu ọrụ a site na ozi site n'ọnụ ụzọ ruo n'ọnụ ụzọ (Ọrụ 20: 20).
Ihe ndị a dị n’elu bụ isi okwu ndị m zutere na mkparịta ụka dị iche iche n’otu oge. Ọ bụghị ndepụta na-agwụ ike.
Ọkọ akụkọ ihe mere eme
JW wee pụta na ngagharị nke Ndị Mmụta Bible nke Charles Taze Russell na ụfọdụ ndị ọzọ malitere na 1870. Ndi kwere ekwe “Age to Come” mmetụta nke ndị ekwe ekwe, Second Adventists na-esite na William Miller, ndị Presbyterians, Ndị Ọgbakọ, Nwanne na ọtụtụ ndị otu. Iji kesaa ozi nke ụmụ akwụkwọ Bible a ghọtara site n'ọmụmụ Akwụkwọ Nsọ, Russell guzobere òtù iwu iji nyere aka nkesa akwụkwọ. A mechara mara nke a dị ka Watchtower Bible and Tract Society (WTBTS). Russell ghọrọ Onye-isi Nduzi nke Society a.[I]
Mgbe ọnwụ Russell na October, 1916, Joseph Franklin Rutherford (Onyeikpe Rutherford) ghọrọ Onye isi nke abụọ. Nke a dugara na 20 afọ nke mgbanwe nkuzi na mgba nke ike, na-ebute ihe karịrị 75% nke ụmụ akwụkwọ Bible ndị jikọtara Russell na-ahapụ ngagharị, na-eme atụmatụ na ndị 45,000.
Na 1931, Rutherford mepụtara aha ọhụrụ maka ndị fọdụrụ ya: Ndịàmà Jehova. Site na 1926 ruo 1938, a gbahapụrụ ma ọ bụ degharịa ọtụtụ nkuzi sitere n'oge Russell, ma tinyekwa nkuzi ọhụrụ. Ka ọ dị ugbu a, ndị otu Mmụta Akwụkwọ Nsọ gara n'ihu dị ka njikọ dị iche iche nke otu ebe a nabatara echiche dị iche iche, mana nkuzi nke "Ihe Mgbapụta maka Mmadụ Nile" bụ otu ebe enwere nkwekọrịta zuru oke. E nwere ọtụtụ ìgwè dị iche iche gbasaa gburugburu ụwa, ọnụ ọgụgụ nke ndị kwere ekwe na-esikwa ike inweta, ebe ọ bụ na usoro a anaghị elekwasị anya ma ọ bụ nwee mmasị na ọnụ ọgụgụ ndị kwere ekwe.
Nkà Mmụta Okike
Ihe izizi a ga-atụle bụ: Charles Taze Russell, ewebata ozizi ọhụrụ site n'ọmụmụ Bible ya?
Akwụkwọ a nwere ike ịza nke a nke ọma Ndịàmà Jehova — Ndị Nkwusa nke Alaeze Chineke[Ii] na isi 5, ibe 45-49 ebe o kwuru n’ụzọ doro anya na ndị dị iche iche nwere mmetụta ma kuziere Russell.
“Russell ama etịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ aban̄a un̄wam ukpep Bible oro enye ọkọbọde oto mbon en̄wen. Ọ bụghị nanị na ọ kwetara na ya ji ụgwọ Second Adventist Jonas Wendell nwere kamakwa o ji ịhụnanya kwuo banyere mmadụ abụọ ndị ọzọ nyeere ya aka n'ịmụ Bible. Russell kwuru banyere ụmụ nwoke abụọ a, sị: 'Ọmụmụ ihe Okwu Chineke na ụmụnna nwoke a anyị hụrụ n'anya dugara, nzọụkwụ nke nta, gaa n'ala ịta ahịhịa ndị na-acha akwụkwọ ndụ.' Otu onye, George W. Stetson, bụ onye ji ịdị uchu na-amụ Bible na onye pastọ nke Advent Christian Church dị na Edinboro, Pennsylvania. ”
Onye nke ọzọ, George Storrs bụ onye mbipụta magazin Bible Examiner na Brooklyn, New York. A kpaliri Storrs, onye a mụrụ na Disemba 13, 1796, ka o nyochaa ihe Bible na-ekwu banyere ọnọdụ ndị nwụrụ anwụ n'ihi ịgụ otu ihe onye na-amụchi Bible anya, Henry Grew dere (ma ọ bụ ezie na ọ bụghị aha ya). , nke Philadelphia, Pennsylvania. Storrs ghọrọ onye ji ịnụ ọkụ n’obi na-akwado ihe a kpọrọ anwụghị n’ọnọdụ — ozizi bụ́ na mkpụrụ obi na-anwụ anwụ nakwa na anwụghị anwụ bụ onyinye Ndị Kraịst kwesịrị ntụkwasị obi ga-enweta. O chekwara na ebe ọ bụ na ndị ajọ omume enweghị anwụ anwụ, ahụhụ ebighị ebi adịghị. Storrs gakwara ebe dị anya, na-akụzi banyere ndị na-emebi iwu ịnwụ anwụ. Okwuchukwu isii ahụ o bipụtara bụ otu n'ime akwụkwọ ndị o bipụtara, nke mechara kesaa narị puku abụọ. Obi abụọ adịghị ya, echiche siri ike Storrs dabeere na Bible banyere mkpụrụ obi ịnwụ anwụ yana mkpuchi mmehie na nkwụghachi ụgwọ (mweghachi nke ihe funahụrụ n'ihi mmehie Adam; Ọrụ 200,000:3) nwere mmetụta siri ike, dị mma n'ahụ nwata Charles T Russell. ”
Mgbe okpuru okwu ndi ozo, 'Ọ bụghị Dị Ọhụrụ, Ọ Bụghị Ka nke Anyị, Kama Dị Ka nke Onyenwe Anyị' (sic), ọ gara n’ihu ikwu:
“CT Russell jiri Watchlọ Nche na akwụkwọ ndị ọzọ kwadoo eziokwu Bible na ịgbagha ozizi okpukpe ụgha na nkà ihe ọmụma ụmụ mmadụ ndị megidere Bible. Agbanyeghị, ọ kwaghị na ya achọpụta eziokwu ọhụrụ"(Boldface gbakwunyere.)
O kwuputara n'okwu nke aka Russell:
“Anyị chọpụtara na ruo ọtụtụ narị afọ, òtù na òtù dị iche iche kewara ozizi Bible n'etiti ha, na-agwakọta ha na ịkọ nkọ na njehie mmadụ. . . Anyị achọtara ozizi dị mkpa nke izi ezi site n'okwukwe ọ bụghị site n'ọrụ ka Luther kpọtụrụ nke ọma na n'oge na-adịbeghị anya site n'aka ọtụtụ ndị Kraịst; na ikpe ziri ezi na ike na amamihe nke Chineke bụ nke ndị nchekwa Presbyterian na-aghọtaghị nke ọma; na ndị Methodist nwere ekele ma too ịhụnanya na ọmịiko nke Chineke; na ndị Adventist nwere ozizi dị oké ọnụ ahịa nke nloghachi nke Onyenwe anyị; na Baptist n’etiti ndi ozo nakwere ozizi nke baptism n’ụzọ ziri ezi, ọbuná ha echefuru ezi baptism; na ụfọdụ ndị Universalists nwere ogologo oge iche echiche ụfọdụ banyere 'nkwụghachi.' Ya mere, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ okpukpe nile nyere ihe àmà na-egosi na ndị guzobere ha enwewo eziokwu: ma n'ụzọ doro anya, Onye iro ukwu ahụ busoro ha agha wee kewaa Okwu Chineke nke na-enweghị ike ibibi kpamkpam. ”
Isiakwụkwọ ahụ nyeziri okwu Russell banyere nkuzi gbasara akwụkwọ ọgụgụ.
“Ọrụ anyị. . . anọwo na-achịkọta obere iberibe eziokwu ndị a gbasasịrị agbasasị ma chee ha n'ihu ndị nke Onyenwe anyị — ọ bụghị dị ka ihe ọhụrụ, ọ bụghị dị ka nke anyị, kama dị ka nke Onyenwe anyị. . . . Anyị ga-ewepụ otuto ọ bụla ọbụla maka ịchọta na idozigharị nke ihe ịchọ mma nke eziokwu… Ọrụ nke Onye-nwe-anyi nwere obi ụtọ iji onyinye anyị dị ala abụbeghị ọrụ nke mbido karịa iwughari, ndozi, mmekorita. ” (Boldface gbakwunyere.)
Paragraf ọzọ nke chịkọtara ihe Russell rụzuru site n'ọrụ ya na-ekwu, sị: “Russell si otú a nwee obi umeala banyere ihe ọ rụzuru. Ka o sina dị, “iberibe eziokwu” ndị ahụ ọ chịkọtara ma gosipụta ndị nke Chukwu nwere onwe ha n'ozizi ndị na-adịghị asọpụrụ Chineke nke Atọ n’Ime Otu na anwụghị anwụ nke mkpụrụ obi, bụ́ ndị gbanyereworo na chọọchị dị iche iche nke Krisendọm n'ihi akwa ndapụ n'ezi ofufe. Dị ka onye ọ bụla n'oge ahụ, Russell na ndị ya na ha so kwusara ebe niile ihe nloghachi nke Onyenwe anyị na nzube Chineke na ihe ọ gụnyere. ”
Site n’ihe ndị dị n’elu, ọ bịara doo oke anya na Russell enweghị nkuzi ọhụụ site na Bible kama ọ chịkọtara nghọta dị iche iche kwekọrịtara na oge dị iche na usoro nkwenye nke Iso ofzọ Kraịst isi. Isi ihe Russell kwuru bụ “ihe mgbapụta maka mmadụ niile”. Site na nkuzi a o mere gosiputa na akwukwo nso nkuzi na mmadu nwere nkpuru obi n’enweghi anwu, echiche nke ita ahuhu ebighi ebi n’ọkụ ala-akwukwo anaghi akwado ya, Chineke abughi ato n’otu na Jisos bu nkpuru Okpara Chineke muru, na nzọpụta agaghị ekwe omume ma ọ bụghị site na ya, nakwa na n'oge Oziọma, Kraịst na-ahọrọ "Achọghị" nke ga-eso ya chịa n'ọchịchị otu puku afọ.
Na mgbakwunye, Russell kwenyere na ya jisiri ike kwekọọ n'echiche ndị Calvin banyere ị ga-aga, yana echiche Arminian maka nzọpụta ụwa. Ọ kọwara àjà mgbapụta Jizọs, dị ka ịgbapụta mmadụ niile n’ohu nke mmehie na ọnwụ. (Matiu 20: 28) Nke a apụtaghị nzọpụta maka mmadụ niile, mana ohere maka "ọnwụnwa maka ndụ". Russell lere anya na e nwere 'klaasị' nke edozooro “Nwunye nke Kraịst” nke ga-achị ụwa. Ekpebighị ndị otu klas ahụ ụzọ kama ha ga-ele “nnwale nke ndụ” n'oge ọgbọ nke Oziọma. Ihe nile a kpọrọ mmadụ ga-enweta “ọnwụnwa nke ndụ” n'oge ọchịchị puku afọ ahụ.
Russell mepụtara eserese a kpọrọ Atụmatụ nke Chi dị. ma bu n'uche ime ka ozizi nile nke Bible guzosie ike. Na nke a, o tinyere ozizi dị iche iche nke Akwụkwọ Nsọ, yana usoro ọmụmụ nke Nelson Barbour mepụtara site na ọrụ William Miller, na usoro Pyramidology.[iii] Ihe ndị a niile bụ ntọala nke mpịakọta isii ya akpọrọ Ọmụmụ na Akwụkwọ Nsọ.
Okike nke nkà mmụta okpukpe
Na 1917, a hoputara Rutherford ịbụ Onye isi oche WTBTS n'ụzọ nke kpatara nnukwu esemokwu. Esemokwu ndị ọzọ kpatara mgbe Rutherford wepụtara Ọgwụgwụ Mystery nke putara ibu oru adi mgbe Russell na akwukwo nke asaa Ọmụmụ na Akwụkwọ Nsọ. Akwụkwọ a bụ ọpụpụ dị ukwuu n'ọrụ Russell na nghọta amụma ma kpatara nnukwu esemokwu. Na 1918, Rutherford weputara akwụkwọ akpọrọ Nde Ọtụtụ Ndị Dị Ndụ Ugbu A Agaghị Anwụ. Nke a setịpụrụ ụbọchị maka njedebe ga-abịa site na October 1925. Mgbe ọdịda nke ụbọchị a gasịrị, Rutherford webatara ọtụtụ mgbanwe nke nkà mmụta okpukpe. Ndị a gụnyere ịkọwugharị ilu nke Ohu ahụ Kwesịrị Ntụkwasị Obi, Onye Nwekwara Uche putara Ndị Kraịst niile e tere mmanụ nọ n'ụwa site na 1927 gaa n'ihu.[iv] Nghọta a nwetara mgbanwe ndị ọzọ n’afọ ndị a. XXX ka ahuru aha ohuru, “ndi akaebe Jehova” (n’oge ahu anabataghi ndi akaebe). Na 1931, Rutherford webatara olileanya nzọpụta “klaasị abụọ”. Nkuzi a kuziri ka 1935 kwesiri ibu “Nwunye nke Kraist” ma soro ya chịa site n’eluigwe, na site na 144,000 ichikota bu nke “aturu ozo” nke John 1935: 10, ndi ahuru n’aburu dika “Nnukwu Otutu "Na Nkpughe 16: 7-9.
N'ihe gbasara 1930, Rutherford gbanwere ụbọchị 1874 na mbụ ka ọ bụrụ 1914 maka Christ malitere nke ya Parousia (ọnụnọ). O kwukwara na Alaeze Mesaya amalitela ịchị achị na 1914. Na 1935, Rutherford kpebiri na ọkpụkpọ nke 'Achọghị nke Kraịst' mezuru ma lekwasị anya n'ozi ya na “Nnukwu Mmuo ma ọ bụ aturu ọzọ ”nke Mkpughe 7: 9-15.
Nke a mepụtara echiche ahụ na ọrụ nkewapụta nke “aturu na ụmụ ewu” na - eme kemgbe 1935. (Matiu 25: 31-46) Emere nkewa a dabere n'otú ndị mmadụ si zaghachi n'ozi ahụ na Alaeze Mesaya nke malitere ịchị n'eluigwe kemgbe 1914 nakwa na naanị ebe a ga-echebe ha bụ n'etiti “Nzukọ Jehova” mgbe oké ụbọchị nke Amagedọn bịara. Enweghị nkọwa maka mgbanwe nke ụbọchị a. Ekwesịrị ikwusa ozi ọma site na ndị JW niile na akụkụ Akwụkwọ Nsọ dị na Ọrụ 20: 20 bụ ntọala nke a ga-ekwusara ọrụ ahụ site n'ọnụ ụzọ ruo n'ọnụ ụzọ.
Ozizi ndị a dị iche na-esite na nkọwa nke Akwụkwọ Nsọ nke Rutherford kwuru. N'oge ahụ, o kwukwara na ebe Kraịst lọghachiri na 1914, mmụọ nsọ anaghị arụ ọrụ mana Kraịst n'onwe ya na-agwa ndị WTBTS okwu.[v] Ọ dịghị mgbe ọ kọwara onye bufere ozi a, kama na ọ bụ 'Society'. Ebe o nwere ikike zuru oke dị ka Onye isi ala, anyị nwere ike ikwubi na nnyefe ahụ bụ n'onwe ya dịka Onye isi ala.
Na mgbakwunye, Rutherford gbasaara nkuzi na Chineke nwere 'Ọhazi'.[vi] Nke a bụ ihe dị iche n'echiche Russell.[vii]
Nkụzi Pụrụ Iche na JWs
Ihe ndị a niile na-eme ka anyị laghachi ajụjụ banyere nkuzi nke naanị ndị JW. Dị ka anyị hụworo, nkuzi sitere n'oge Russell abụghị ihe ọhụrụ ma ọ bụ ihe pụrụ iche na otu ụka. Russell kọwakwuru na ya chịkọtara ihe dị iche iche nke eziokwu ma hazie ha n'otu usoro nke nyere ndị mmadụ aka ịghọta ha nke ọma. Yabụ, ọ nweghị nkuzi sitere n'oge ahụ nke a ga-elele anya dị ka ndị pụrụ iche na JW.
Ozizi nile nke oge Rutherford dika Onye isi ala, deghachite ma gbanwee ọtụtụ n’ime nkuzi ndị izizi site n’oge Russell. Ozizi ndi a di iche na ndi JW, adighi kwa ya ozo. Site na nke a, enwere ike ịtụle isi iri ahụ edepụtara na mbido.
Ihe isii mbụ edepụtara abụghị naanị JW. Dika edere ya na akwukwo WTBTS, ha kwuputara nke oma na Russell ekeghi ihe ohuru. Bible adịghị akụzi Atọ n’Ime Otu, anwụghị anwụ nke mkpụrụ obi, ọkụ ala mmụọ na mmekpa ahụ ebighị ebi, ma ọ bụghị nanị Ndịàmà Jehova ịjụ ozizi ndị dị otú ahụ.
Ndepụta 4 ikpeazụ edepụtara bụ ihe pụrụ iche na Ndịàmà Jehova. Enwere ike ịhazi nkuzi anọ ndị a n'okpuru isi okwu atọ:
1. Uzo abuo nke nzoputa
Nzoputa nke abuo nwere oku nke elu igwe maka 144,000 na olile anya nke uwa diri ndi ozo. Ndi mbu bu umu Chineke, bu ndi ga-eso Kraist chịa, ma odighi ha n’onwu nke abuo. Nke ikpeazụ a nwere ike ịchọ ịbụ enyi Chineke ọ ga-abụ ntọala nke ọha mmadụ ọhụrụ n'ụwa. Ha na-aga n'ihu dịka ọdịmma nke ọnwụ nke abụọ ga-adị, ma ha ga-eche ruo mgbe ule ikpeazụ gasịrị ka otu puku afọ ahụ gwụsịrị ka a zọpụta ha.
2. Ọrụ Nkwusa
Nke a bụ ebe JWs na-elekwasị anya. A na-ahụ nke a site n'ọrụ nkwusa. Ọrụ a nwere ihe abụọ, usoro ikwusa ozi ọma na a na-ekwusa ozi ọma.
Ofzọ ikwusa ozi ọma bụ n'ụzọ izizi ozi ụlọ n'ụlọ[viii] Ozi ahụ bụ na Alaeze Mesaya ahụ achịala site n'eluigwe site na 1914, Agha Amagedọn dị nso. A ga-ebibi ndị niile nọ n'akụkụ akụkụ nke agha nke a ruo mgbe ebighi ebi, a ga-enwetakwa ụwa ọhụrụ.
3. Chineke họpụtara Gotù Na-achị Isi (Ohu Kwesịrị Ntụkwasị Obi, Onye Nwekwara Uche) na 1919.
Ozizi ahụ kwuru na mgbe Kraịst chisịrị ocheeze Kraist na 1914, ọ nyochara ọgbakọ dị n'ụwa na 1918 wee họpụta Ohu kwesịrị ntụkwasị obi, Onye nwekwara uche na 1919. Ohu a bụ isi dị mkpa, ndị nọ na ya na-ahụkwa onwe ha dị ka “ndị na-echekwa ozizi” maka Ndịàmà Jehova.[ix] Otu a na-ekwu na n'oge ndịozi, e nwere otu òtù na-achị achị hiwere isi na Jerusalem nke na-ekwupụta ozizi na ụkpụrụ maka ọgbakọ ndị Kraịst.
A ga-ele nkuzi ndị a anya dị ka ndị pụrụ iche na JW. Ha bụ ndị kachasị mkpa na usoro nhazi na ịkọwa ndụ ndị kwesịrị ntụkwasị obi. Iji merie enyo ahụ ekwuputara na mbido - “Ee, mana anyị nwere nkuzi dị nkpa” - anyị kwesịrị inyocha Akwụkwọ Nsọ na akwụkwọ WTBTS iji gosi ndị mmadụ n'otu n'otu ma ọ bụ na Akwụkwọ Nsọ kwadoro nkuzi ndị ahụ.
Nzọụkwụ Ọzọ
Nke a putara na anyi kwesiri inyocha ma jiri nlezianya tugharia isiokwu ndia n’abia nke oma. M na mbụ na-akụzi na Ebee ka “Oké Ìgwè Atụrụ Atụrụ Ọzọ” guzo, n'eluigwe ma ọ bụ n'ụwa? The E hiwere Alaeze Mesaya na 1914 ekwukwaala banyere isiokwu na vidiyo dị iche iche. Ya mere, a ga-enyocha ule mpaghara atọ akọwapụtara:
- Olee otu ikwusa ozi ọma? Akụkụ Akwụkwọ Nsọ a na Ọrụ 20: 20 pụtara n'ezie ọnụ ụzọ? Gịnị ka anyị ga-amụta n’ozi ọma site n’akwụkwọ Baịbụl, Ọrụ Ndịozi?
- Gịnị bụ ozi Oziọma a ga-ekwusa? Gịnị ka anyị nwere ike ịmụta na Ọrụ Ndịozi na akwụkwọ ozi ndị dị na agba ọhụụ?
- Iso havezọ Kraịst nwere ikike dị mkpa ma ọ bụ òtù na-achịkwa na narị afọ mbụ? Gịnị ka Bible na-akụzi? Ihe aka dị a historicalaa nke akụkọ ihe mere eme ka ikike dị n'etiti Ndị Kraịst oge mbụ Anyị ga-enyocha ihe odide ndị mbụ nke Ndị Nna Ochie, The Didache na ihe ndị ọkọ akụkọ ihe mere n'oge mbụ nke Ndị Kraịst kwuru banyere okwu a?
A ga-ede edemede ndị a ka ọ ghara ịkpali arụmụka kpụ ọkụ n'ọnụ ma ọ bụ kwatuo okwukwe onye ọ bụla (2 Timoti 2: 23-26), kama iji nye ihe akaebe Akwụkwọ Nsọ maka ndị dị njikere ịtụgharị uche na ịtụgharị uche. Nke a na-enye ha ohere ịbụ ụmụ Chineke ma bụrụ ndị na-elekwasị anya na Kraist na ndụ ha.
___________________________________________________________________
[I] Ihe ndekọ ndị ahụ na-egosi n’ezie William H. Conley dị ka onye isi oche mbụ nke Watch Tower Bible & Tract Society of Pennsylvania, na Russell dị ka odeakwụkwọ Ego. N’ime ebumnuche nile na Russell bụ onye duziri otu ahụ ma dochie Conley dịka Onye-isi Nduzi. Ihe dị n'okpuru sitere na www.watchtowerdocuments.org:
Na mbu hibere na 1884 n’aha Zion’s Watch Tower Tract Society. Na 1896 a gbanwere aha ya Watch Tower Bible and Tract Society. Kemgbe 1955, a mara ya dị ka Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, Inc.
Nke a maara na mbụ Ndi otu ndi otu Pulpit nke New Yorkhiwere na 1909. Na 1939, aha, Ndị otu Pulpit Peoples, agbanweela Watchtower Bible and Tract Society, Inc. Kemgbe 1956 amara ya dika Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Ii] Ebiputara site na WTBTS, 1993
[iii] Enwere mmasị dị ukwuu na otu nnukwu ihe ịtụnanya nke ụwa oge ochie, Pyramid ukwu nke Gisa, n'oge 1800 niile. Otutu okpukpe di iche iche lere Pyramid a anya -
ịbụ onye e wuru site na Melkizedek na “Stone Altar” a kpọtụrụ Aịsaịa 19: 19-20 dị ka ihe akaebe nke na-agba akaebe na Akwụkwọ Nsọ. Russell jiri ozi ahụ ma gosipụta ya na “Divine Plan of the Ages” Chart.
[iv] Site na nmalite ochichi onye isi Rutherford na 1917, nkuzi a bụ Russell bụ “Ohu Kwesịrị Ntụkwasị Obi, Onye Nwekwara Uche”. Nwunye Russell kwuputara nke a na 1896. Russell ekwuteghị nke a hoo haa, mana o yiri ka ọ na-anabata ya.
[v] Lee Watchtowerlọ Nche, 15 August, 1932, ebe n'okpuru edemede, “Nzukọ Jehova Nkebi 1”, par. 20, o kwuru, sị: “Ugbu a Onyenwe anyị Jizọs abịala n'ụlọ nsọ Chineke, ọ bụkwa ọrụ nke mmụọ nsọ dịka onye na-akwado ya akwụsịla. Chọọchị ahụ anọghị n'ọnọdụ nke ịbụ ụmụ mgbei, n'ihi na Kraịst Jizọs nọnyeere ya. ”
[vi] Lee Watchtowerlọ Nche, June, 1932 isiokwu akpọrọ “Parttù Ndị Mmekọ 1 na 2”.
[vii] Mmụta na Akwụkwọ Nsọ Akwụkwọ 6: Okike Okike, Isi nke 5
[viii] A na-akpọkarị ya ozi ụlọ n'ụlọ ma ndị JW na-ele ya anya dị ka ụzọ bụ́ isi maka ịgbasa ozi ọma. Lee Hazie ya ime uche Jehova, isi nke 9, isiokwu nta “Ikwusa Ozi Ọma site n'ụlọ ruo n'ụlọ”, p. 3-9.
[ix] Lee agba akaebe nke onye otu Na-achị Isi, Geoffrey Jackson n'ihu Australian Royal Commission n'ime Mmeghachi Mmezi maka Mmekọ Mmekọahụ Childmụaka.
Nnyocha gị na mpaghara JW mbụ mere ka m gụkwuo banyere Henry Grew. Nwa ya nwanyị, Mary Grew, ghọrọ onye ama ama maka edemede ya banyere mkpochapụ ịgba ohu na ikike ụmụ nwanyị. Nna ya agọnarịwo ikike ya ime nkwusa na iwere ya dị ka onye ndú okpukpe, ọ jụkwara ya. Ya mere, echiche Russell banyere ịdị ọcha nke agbụrụ ọcha na nwoke na nwanyị nwere ike isi n'otu ebe dị ka echiche okpukpe ya. Ọ dịghị Hel bụ mbupute nke Enweghị Anwụghị Anwụ nke Mkpụrụ Obi. Grew chere na ntaramahụhụ ebighị ebi ga-egosi anwụghị anwụ nke... GỤKWUO "
Rufus, Grew bụ ihe dị mkpa n'oge ahụ. Ọ bụghị onye Adventist mana Ọgbọ ga-abịa kwere ekwe. Ọrụ ya mere ka George Storrs, onye bipụtara Akwụkwọ Bible Examiner. Ọ dị mma ịmara na Storrs bụ ohu mgbochi ohu nke ọma. Ọtụtụ ofka na Metọdist na Episcopalian anọdụla ngere ahụ ma ha emeghị ya. A na-ekwuzi nkuzi a n'oge a ma ugbua n'etiti ndị na - ezisa ozi ọma dịka "Ọnwụ Anwụghị Anwụ". Nke a nwere mmetụta dị egwu na Russell. Ọ dị mma ịmara na mbido Russell enweghị ụgbọala ya na oge ọgụgụ Adventist. Barbour mere ka o kwenye n'ihe o dere. Nke a bụ nsị Russell dị na ya maka... GỤKWUO "
Ekele Eleasar,
nke a dị mma n'ụzọ i siri chekwaa ihe ndị a metụtara anyị ọtụtụ ebe a.
Ọ masịrị m n’ụzọ i si tọọ ha nke ọma ka esi kọwapụta gị ọfụma.
Daalụ Eleasar, know maara na ọ na-atọ ọchị etu esi zoo onye isi ala mbụ nke WT ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ site na mbido. Ọ bụ n'ezie ruo mgbe mmalite nke ịntanetị, na mmadụ nwere ike ịmụta eziokwu dị otú ahụ. Ọ dịkwa iche etu o si yie ka ọ gbapụrụ WT mgbe afọ atọ gachara dịka Onyeisiala. Afọ atọ sochiri oge ị na-eche maka ya, Jizọs mezuru ozi ya n'ime afọ atọ, ka ọ bụ atọ na ọkara? Nwunye ya hapụrụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ala ha dum nye okpukpe ọzọ nke Ndị Kraịst. M na-arịọ gị, ka ị jụọ onwe gị, otú a ka Jehova si eme... GỤKWUO "
Lefthapụrụ otu: “The Duck and Dodge Maneuver” nke a na - ajụ Onyeàmà ajụjụ ọ na - enweghị ike ịza ma azịza ya bụ otu n’ime okwu abụọ: “Ọ dị m ka ya bụrụ na m ga-enwekwu oge iji zaa ajụjụ gị nke ọma, mana Enweela m ọkwa dị mkpa m kwesịrị idebe ”. Nzaghachi nke abụọ bụ: “Aga m abịa n'izu na-abịa ma anyị ga - atụle nke a karịa oge m nwere oge". Maa amụma? A hụghị Onyeàmà ahụ ọzọ. Kedu ka m si mara nke a? Abụ m akụkụ nke ọgbakọ na-emekarị ochie "Duck and Dodge",... GỤKWUO "
???. Ana m ewere isi okwu gị.
Enwere m mmasị isi abụọ karịsịa na okwu gị. 1. "A bụ m akụkụ ọgbakọ na-adọta ochie" Duck and Dodge ", ihe kpatara eji nye m bụ," Ha enweghị mmasị n'ezie, naanị ihe ha chọrọ bụ ime ka ndị Jehova jọọ njọ ". Gịnịkwa ka ị ma? O doro anya na ha adịghị mma. Ghọta ihe onye nwe ụlọ na-agwa onwe ya? “JW ndị ahụ enweghị mmasị n’ezie ikwu banyere Bible. Ha na-agwa anyị okwu ma ghara ịgbasochi ya anya, naanị iji mee ka anyị bụrụ ndị na-abụghị ndị otu ọjọọ. ” 2. “Ha chọrọ nnọọ ịrụ ụka banyere Akwụkwọ Nsọ.” Ezigbo ihe kpatara ya:... GỤKWUO "
🙂 Yep! Iji kwuo okwu Lilly Tomlin, “Ma nke ahụ bụ eziokwu ahụ”!
Ezigbo ọrụ dị na nke Russell na Rutherford dee. E webatara m na weebụsaịtị a ọnwa ole na ole gara aga. Achọpụtara m vidiyo ndị ahụ na-atọ ụtọ mana achọrọ m inweta echiche na-enweghị isi na JW org n'ihi na amalitere m ịhụ ihe na-enweghị isi. ie Overlapping Generation, 1914, etc .. etc Agara m na Wikipedia ma chọọ nyocha na mmalite nke JW Org Ihe niile m nwere ike ikwu bụ oh my GOD !!! kedu ihe okpukpe a na m nọ na ya? Amalitere m ịma jijiji ma enwere m ọnya n'afọ m mgbe m gụrụ... GỤKWUO "
Mark, ndewo. Ọ nwere ike bụrụ ihe na-akụda mmụọ ma nwee nkụda mmụọ. Ezi ihe omuma gha enyere gi aka ito eto n’ime mmuo ma oburu na i kwe ya. Ọtụtụ JW na-aghọ agnostics na ekweghị na Chineke. Nke a bụ n'ihi na ikekwe ha amụghị Akwụkwọ Nsọ. Nke a bụ ohere ịmụ Akwụkwọ Nsọ n'enweghị ihe ọ bụla. Can nwere ike ugbu a itinye ederede na ederede dmessage aw. Ọ na-ewe oge. Isiokwu ndị na-esonụ ga-ebu ụzọ lebara ụzọ na ozi ozi ahụ anya. Isiokwu ndị a bụ ịkekọrịta nyocha nkeonwe iji mee ma ọ bụrụ na JW na-ajụ ajụjụ ma ọ bụ kwuo nkwupụta. Anyị kwesịrị ịzụ onwe anyị ịkpọte echiche ha... GỤKWUO "
Daalụ Eleasar… Ee, amalitere m ịmụghachi ihe Bible na-ekwu ugbu a.
Ọ bụ agha dị egwu ma mụ na ezinụlọ m na-emeri site na enyemaka Jehova na Jizọs n'ekpere
Ndewo Mark, nara. Brothersmụnna a enyela gị ndụmọdụ kacha mma. You gụkwara ebe a, ndị ọzọ na-atụgharị akụkọ ihe mere eme dị ka JW, na-emerụ onwe ya ahụ, na mmetụta niile ị ga-emeso; dozie; bịa mee ihe? .. dị ka gị na ezinụlọ gị na-enwe ugbu a .. Shock; ọgba aghara; ụjọ; mgbe ahụ iwe, ihere, ịkpọasị, ọbụlagodi PTSD (M tara ahụhụ na nke ahụ na-akawanye mma mgbe afọ 3 m chọrọ ngwa ngwa) .. nke a na-ewe oge dị ukwuu iji nweta Udo. na, "Ọnwụ nke Mmekọrịta" B real ezigbo (n'ọnọdụ anyị, ya na nzukọ / ụlọ nzukọ nke ndị mmadụ) yana, ga-eru uju ma rụọ ọrụ-dị ka Ọnwụ. Mgbe ahu..choputara onwe gi.. Nọgide n'okwukwe na Jah + Christ..Ichoputa ihe omumu ohuru, nke miri emi, nke ihe di nma nke Akwukwo Nso. Ma ebe a, anyi na ndi otu anyi nwere okwukwe. Mara mma!... GỤKWUO "
Mgbe ajụjụ a ruru, mee ka ị chọọ ịchọrọ gị. Naanị kwuo na ị gaghị azịza ajụjụ ahụ ugbu a. Ekwuru m na enwere m obi abụọ na akaụntụ nke dị na Luk 12 na Matiu 24 banyere ohu ahụ kwesịrị ntụkwasị obi nwere ike ịbụ nke atụ karịa amụma nkịtị, mana ọ ga-enwe ekele maka enyemaka dabere na akụkụ Akwụkwọ Nsọ iji gosi ihe m kwesịrị ikwere. Gee ntị na anyị niile nwere obi abụọ maka ụfọdụ ihe, mana anaghị m aga-ekwu maka ha, yabụ na ịnweghị ihe ị ga-eche.
Ọ bụ ihe ịtụnanya ịghọta ihe gwara gị abụghị eziokwu. Atakwala onwe gị ụta maka iduhie gị, Mak. A ghọgburu ndị mụrụ anyị mbụ. Jizọs kwuru na ị ga-amara eziokwu, eziokwu ahụ ga-emekwa ka i nwere onwe gị (Jọn 8:32). Ihe m kpere n’ekpere bụ ka Jehova nyere m aka ịghọta eziokwu, ebe m nwere ike ijide n’aka na nke a kwekọrọ n’uche ya. Ekele saịtị a, na nyocha onye ọ bụla, ekwere m na o nyeerela m aka ịchọta eziokwu ndị ahụ, ha ka na-abịa. Ọzọkwa, m na-ahụ na m na-edekọ... GỤKWUO "
Daalụ maka ịtọgbọ ndekọ ziri ezi nke ihe ndị otu ọmụmụ ọmụmụ Russell na njedebe nke oge Adventist mụtara site na Baibul. (Azịza: Ha “chọpụtara” ihe ndị Adventist bu ụzọ mara ha, belụsọ ihe kpatara na njedebe abịabeghị.) Ọ bụrụ na anyị ewere echiche dị ogologo karịa n'akụkọ ihe mere eme na ngalaba nke afọ 50, 1875 kara akara na-egosi na “Atụmatụ nke Afọ ole ”chọrọ mmezi. Emere nke a site na ijide parousia a na-adịghị ahụ anya. N'ihi ya, owuwe ihe ubi nke afọ 40 ruo 1914 malitere iji usoro ọgụgụ oge Bible na-ezughị ezu iji kwado ya. Russell ama odu uwem okụt... GỤKWUO "