Faahouraa i te Parau a te Mesia no Daniela 9: 24-27 e te Aamu Aamu

Nga take kua tautuhia me nga mohiotanga noa - me haere tonu

Ko etahi atu raru i kitea i te wa rangahau

6.      Te whakakahoretanga o nga tohunga Nui me te roa o te ratonga / tau

Ko Hirikia

Ko Hirikia Ko ia te Tohu Nui i te wa o Hohia. Ko nga 2 Ariki 22: 3-4 ka tuhi ia hei Tohunga Nui i te 18^th Tau o Hohia.

Ataria

Ataria o te tamaiti a Hilkia mai tei faahitihia i roto i te 1 Paraleipomeno 6: 13-14.

Ko Heraia

Ko Heraia o te tamaiti ïa o Azaria mai tei faahitihia i roto i te 1 Paraleipomeno 6: 13-14. Ko ia te tohunga nui mo te iti o etahi o te kingitanga a Zedekia, a ka patua e Nepukaneha i muri tata mai i te horo o Hiruharama i te 11^th Tau o Zedekia rite ki te 2 Tupu 25:18.

Iozadak

Iozadak he tama na Heraia me te papa o Hehua (Hohua) i tuhia i roto i te 1 Chronicles 6: 14-15, a i whakahekehia e Nepukaneha. No reira i whanau ai a Hehua i te whakarau. Kaore ano hoki he korerotanga a Iozadak i te hokinga mai i te 1^st tau a Hairuha i muri i te horo o Papurona, na he tika te whakaaro he mate i a ia i te whakarau.

Hue (huaina hoki ko Hohua)

Hue Ko ia te tohunga nui i te wa o te hokinga tuatahi ki Hura i te tau tuatahi o Hairuha. (Ezera 2: 2) Ko tenei korero he tohu ano hoki i mate tona papa a Iehoahara ki te whakarau ke me te tari o te Tino Rahi kua paahitia ki a ia. Ko te tohutoro tohutoro whakamutunga mo Jeshua kei roto i te Ezra 5: 2 i te wa i uru ai a Hehua ki a Herupapera ki te timata ki te hanga i te temepara. Ko te 2 tenei^nd Tau o Tariu te Nui mai i te horopaki me te rekoata o Hakai 1: 1-2, 12, 14. Mena he 30 tau te pakeke o te hokinga mai o tana hokinga ki Hura, he 49 tau te pakeke o te 2^nd Tuhinga o mua.

ko Ioiakimi

ko Ioiakimi i muri iho ko tana papa ko Jeshua. (Neemia 12:10, 12, 26). Engari ka puta ko tana tama a Ioioi i muri i tana tama ake i te wa i haere mai a Nehemia ki te hanga i nga taiepa o Hiruharama i nga tau 20^th tau a Arataherehe i runga i te Nehemia 3: 1. E ai ki a Josephus[i], Ko Ioiakimi te tohunga nui i te wa i hoki mai ai a Etera i roto i te 7^th Tau o Arataherehe, 13 tau i mua atu. Heoi ki te ora i roto i te 7^th Tau o Artaxeraseta I, Joiakim he 92 tau te pakeke, kaore e tino tau.

He raru tenei

Nehemiah 8: 5-7 kei roto i te 7^th ranei 8^th tau o Arataherehe, kei runga i te pukapuka te korero a Iehua i te wa i a Etera te korerotanga o te ture. Heoi e taea ana tetahi whakamaarama ko te Hehua tama a Atania i whakahuatia i roto i te Nehemia 10: 9. Ae ra, mena ko te Hehua i roto i te Nehemia 8 te Tohunga Nui he mea ke ke te kore e whakahua hei tohu ki te tohu i a ia. I roto i enei ko etahi atu korero a te Paipera, ko nga taangata kotahi te ingoa, e noho ana i te wa kotahi i te nuinga o te waa ka tautuhia ma te tohu i te ingoa ki te "tama a… ”. Mena kaore i oti tenei, akene kua mate te tangata nui o tenei ingoa, ki te kore, ka pohehe nga kaipanui o tera waa.

Ko Eriahipi

Ko Eriahipi, te tama a Ioiakimi, kua waiho hei tino tohunga mo te 20^th te tau o Arataherehe. E kii ana te Nehemia 3: 1 ko Eriahipi te Tohunga Nui i te hanga o nga taiepa o Hiruharama [i te 20^th Tau o Arataherehe] na Nehemia. I awhina ano a Eliashib ki te hanga i nga pakitara, na reira i hiahia ai ia hei tamariki taiohi, e tika ana kia mahia nga mahi e hiahiatia ana. I roto i nga rongoa o te ao ka haere mai a Iraashib ki te 80 neke atu ranei i tenei wa.

Kaore tenei e tino tau ki raro i nga tikanga rongoa noa.

I kii a Josephus ko Eliashib te tino tohunga i te mutunga o te 7^th Tau o Xerxes, a ka taea tenei i raro i te otinga whakaora.[ii]

Ko Joiada

Ko Joiada, tama a Eriahipi, kei te mahi ia hei tohunga nui i te wa o te 33 nei^rd Te Tau o Arataherehe. I korero te Nehemia 13:28 ki a Joiada te tino tohunga kua whanau tana tama a Sanballat Horoniti. Ko te horopaki o Neemia 13: 6 e whakaatu ana koinei te wa i muri i te hokinga mai o Nehemia ki Papurona i te 32^nd Te Tau o Arataherehe. He waa kaore ano kia waahohia i muri mai ka tono atu a Nehemia mo tetahi wa ka ngaro, ka hoki mai ano ki Hiruharama te kitenga o tenei ahuatanga. Heoi, ahakoa ko Joiada hei tohunga nui i tenei wa kei roto i nga rongoa o te ao ka tuu ia ia i ona tau 70an i tenei wa.

Pēnei ia Johanan, ko te tau e hiahia ana ia ki te ora ano, kia pai ai te whakaponotanga i roto i nga korero o te ao.

Iohanana

Iohanana, tama a Joiada, (ara ko Hoani, kei Josephus) kaore i te korerohia mo tetahi mea i roto i nga karaipiture, ko etahi atu i roto i te rarangi whakaturutanga (Neemia 12:22). He maha nga korero ka kiia e ia ko JohanaadaMaka pea ka taea e Johanan me Jaddua te whakakii i te taatai ​​i mahue i waenganui o Joiada tae noa ki a Alexander the Great e kii ana kia noho ko ratau hei tama matamua ma te tau toharite o te 45-tau me enei tokotoru, ko Joiada, Johanan me Jaddua ki te ora ka uru ki roto i o ratou 80.

Kaore pea tenei e tau.

Jaddua

Jadua, tama a Johanan e whakahuahia ana e Josephus hei tino tohunga nui i te wa o Tariuha te kingi whakamutunga [o Persia], he ahua nei e kiia nei ko "Tari te Pahia" i roto i te Nehemia 12:22. Mena he tika nga tohu tika na tenei tikanga i taea ai e Tariuha te Pahi ko te Darius III nga otinga o te ao.

Pēnei ia Johanan, ko te tau e hiahia ana ia ki te ora ano, kia pai ai te whakaponotanga i roto i nga korero o te ao.

Ko te raina o te Tino Mutunga

Te Raarangi Nui o te uri kitea i roto i te Nehemia 12: 10-11, 22 e korero ana ko te raina o nga tohunga nui, ara ko Jeshua, Joiakim, Eliashib, Joiada, Johanan me Jaddua kua mau tonu ki te rangatiratanga o Tariuha te Pahi (ehara i a Darius te Nui / Tuatahi) .

Te roanga o te waa i roto i nga wa o te Paipera Paipera me te karakia i waenga i te 1^st Ko te tau a Hairuha raua ko Alexander te Nui i hinga a Tariuha III ko te 538 BC ki te 330 BC. E 208 nga tau ki roto noa i te 6 nga Tino Tino Tahi. Ko te tikanga o tenei whakatipuranga he 35 tau, ko te whakatipuranga toharite o tera wa he rite ki te 20-25 tau, he tino rereketanga. Ko te tango i te roa o te whakatipuranga o mua ka tino nui te 120-150 tau te rereketanga o etahi 58-88 tau.

O te hunga 6, o te 4^th, Ko Joiada, kua mahi hei tohunga nui huri noa i te 32^nd Tau o Arataherehe I. I tenei wa he whanaunga ano a Joiada, ko Topia Amoni, he uri no nga Hurai i tahuri ki a ia. I te hokinga mai o Nehemia ki a Hura, ka peia e ia a Topia. Na tera e tika ana mo te 109 tau mo te toenga o te 4^th Te Tahu Tapu tae atu ki te 6^th Nga tohunga Tohu, (he rite ki te 2.5 nga Tohu Tohunga ahua) me nga Tohu Tohunga Tuatahi 3-4 e mau ana i raro iho i te 100 Tau. Ko te ahuatanga tenei kaore pea e tino whakaarohia.

Ma te hiki ki nga tohunga nui o te wa o Peresia ki roto i nga tuhinga o te ao e hangai ana ki nga korero i roto i nga karaipiture me te iti rawa o te 20 nga tau i waenga i te whanautanga o te papa me te whanau o te tama, kaore pea e tino tau. He tika rawa tenei mo te wa i muri o te 20^th Te Tau o Arataherehe I.

Waihoki, ko te tau toharite o te whakatipuranga he rite tonu ki te 20-25 tau te pakeke, he tau ano pea mo te tama-matamua (ko te tuatahi ranei e ora ana) he tata ki te 18-21 tau te pakeke, kaore i te toharite o te 35 nga tau e hiahiatia ana na roto i nga tuhinga o te ao.

Kei te marama te ahuatanga o te ao.

7.      Nga raru Whakamanatanga Medo-Persian

Ko te Ezra 4: 5-7 te tuhi i nga mea e whai ake nei:i utua e ratou etahi kaiwhakapuaki korero hei whakakahore mo to ratou whakaaro i nga ra katoa o Hairuha kingi o Pahia a tae noa ki te kingitanga o Tariuha kingi o Pahia. 6 Na, i te kingitanga o Ahahueruha, i te timatanga o tona kingitanga, ka tuhituhia e ratou he kupu whakahe mo nga tangata o Hura, o Hiruharama. 7 Na, i nga ra o Arakataherehe, ka tuhituhi a Pihirama, a Mitirerata, a Tapeere me era atu o ona hoa ki a Arataherehe kingi o Pahia.

He raru mo te hanga hou o te temepara mai i Hairuha tae atu ki a Tariuha ki te Kingi Nui o Pahia.

• I puta ranei nga raru i roto i nga kingitanga o Ahasuerus me Arataherehe i waenga o te wa o Hairuha ki a Tariuha, i muri ranei?
• He rite tonu tenei a Ahasuero ki te Ahasueru o Ehetere?
• Ko Dariu tenei e mohiotia ai ko Darius I (Hystapes), he Tari Kuri ranei i muri mai, penei i a Tariuha te Pahi i te / i muri mai i nga wa o Nehemia? (Neemia 12:22).
• He rite tonu ranei tenei e Arataherehe me nga Artaxerxes o Etera 7 ki runga ake ko Nehemia?

Ko enei katoa nga paatai ​​e hiahia ana ki te whakatau pai.

8.      He Raru i roto i nga Whakaaetanga o nga tohunga me nga Riwaiti i hoki mai ana me Herupapera me era kua haina i te kawenata ki a Nehemia

Neemia 12: 1-9 ka tuhi nga tohunga me nga Riwaiti i hoki mai ki a Hura me a Herupapera i te 1^st Tuhinga o mua. Nehemia 10: 2-10 ka tuhia nga tohunga me nga Riwaiti kua haina i te kawenata i te aroaro o Nehemia, e kiia nei ko Tirshatha (Kawana) i ahua nei i tupu i te 20^th ranei 21^st Tau o Arataherehe. He rite tonu te ahua o te kaupapa i whakahuatia i roto i te Ezra 9 & 10 i puta i muri o nga mahi o te 7^th tau a Arataherehe i tuhia ki te Etera 8.

Ki te tango tatou i te 21^st tau o Arataherehe ki te Arataerereta I, ko te tikanga 16 o te 30 i hoki mai i te whakarau i te 1^st te tau o Hairuha i ora tonu 95 tau i muri mai (Cyrus 9 + Cambyses 8 + Darius 36 + Ahahuerau 21 + Aretaksera 21). I te mea kua pai ake ta raatau 20 tau te pakeke hei tohunga hei tohunga i a ratau e 115 tau te pakeke o te 21^st te tau o Arataherehe I.

E tino marama ana tenei kaore i taea.

9.      A 57-tau āputa i roto i te korero i waenganui i te Ezra 6 me te Ezera 7

Te aamu i roto i te Ezera 6:15 e horo'ai te tai'oraa o te 3^rd Tuhinga o mua^th Marama (Adar) o te 6^th Tau a Tariuha mo te oti o te Temepara.

Te aamu i roto i te Ezera 6:19 e horo'ai te tai'oraa o te 14^th Tuhinga o mua^st marama (Nisan), mo te mahi i te kapenga (te ra tonu), a he mea tika kia whakaoti e pa ana ki te 7^th Tau o Tariu a kua 40 ra ki muri.

Te naamu ra i roto i te Ezera 6:14 te akaari ra e kua oki te ngati Iuda tei oki “I mahia, ka oti i a ia na te whakahau a te Atua o Iharaira, na te whakahau a Hairuha raua ko Tauruha a A Arikereta te kingi o Pahia ".

I te mea ka whakamaoritia a Ezra 6:14 ki teTTT me etahi atu whakamaoritanga o te Paipera kei te whakaatu ko Artaxerxes tetahi ture hei whakaoti i te temepara. Ko te mea pai, ko te tango i tenei Artaxerxes kia Artaxerxes Ihi, ko te tikanga kaore i oti te temepara tae noa ki te 20^th Tau ki a Nehemia, 57 6 tau i muri mai. Heoi ko te korero a te Paipera i konei ko Etera maarama e oti te temepara i te mutunga o te XNUMX^th i te tau ka kii mai ko nga patunga tapu i hangaia i te timatanga o te 7 o Tari he.

Te aamu i roto i te Ezera 7:8 e horo'ai te tai'oraa o te 5^th te marama o te 7^th Tau engari ka whakawhiwhi ki te Kingi hei Artaxerxes We, he nui tonu te waahi kaore e tino maarama i roto i te hitori. Ko te hitori o te ao ko Dariu I te kingi mo tetahi atu 30 tau, (36 nga tau) ka whai a Xerxes me te 21 nga tau i muri mai ko Artaxerxes I me nga tau 6 tuatahi. Ko te tikanga tenei ka noho he waahi mo te 57 tau i taua waa ka eke a Ezera ma te 130 ona tau. Ki te whakaae i muri mai i tenei waa katoa me tenei koroua tino whakapono, ka whakatauhia e Ezra anake te whakahaere i tetahi atu hokinga mai o nga Riwaiti me era atu Hurai kia hoki ki a Hura, ahakoa kua oti te temepara kua oti ke te roa mo te nuinga o te iwi, e whakahē ana i te pono. Ko etahi e ki ana ko Tariuha I whakawakia noa iho ki te 6, e 7 ranei nga tau, koinei te tau kingi nui rawa e whakahuahia ana i roto i nga karaipiture, engari ko nga taunakitanga cuneiform te whakahē i tenei whakapae. Ina, ko Dariu I tetahi o nga tohu pai rawa atu o nga rangatira o Pahia.

A hi'o atoa na i te huru o Ezera i roto i te Ezera 7:10 "Ko ia ano te kairapu i tona ngakau hei rapu i te ture a Ihowa, ki te mahi ano hoki, a ki te whakaako ki nga tikanga o Iharaira,". Ua hinaaro o Ezera i te haapii i te mau taata tei ho'i-faahou-hia te ture a Iehova. I hiahiatia tera i te wa kua oti te temepara o te temepara me te whakakitenga o nga patunga, kaore i muri i te roa o te 57 tau.

E tino marama ana tenei kaore i taea.

10.  Tuhipoka a Josephus me te whakakapinga o nga Kuini o Peresia - Nga rereketanga o nga otinga o te ao me nga whakapono, me nga tuhinga o te Paipera.

E ai ki nga maatauranga o te ao, he maha nga raru e pa ana ki te tika o te moemoea Josephus i roto i ana Anamata o nga Hurai. Heoi, ehara tenei i te tikanga me whakawarea e tatou tana whakaaturanga. Ka hoatu e ia nga rekoata e whai ake nei o te 6 nga kingi o Peresia:

Hairuha

He tuhi pai a Josephus mo Cyrus. Kei roto he maha nga waahanga iti atu e whakaatuhia ana te aamu o te Paipera, pera me ta tatou e kite i muri i a maatau raupapa.

Kipi

Ko ta Josephus e whakaatu ana i tetahi korero rite ki taua mea i kitea i roto i te Ezra 4: 7-24, engari me te rereketanga o te reta i tukuna ki Cambyses, ko te Kingi i muri i a Hairuha i roto i te Etera 4 ka kiia ko Aretaksera. Tirohia nga Angaanga o nga Hurai - Pukapuka XI, Pene 2, para 1-2.[iii]

A Tariuha te Nui

Kua whakahua a Josephus ko te Kingi Tariuha mai i India ki Etiopia, a ko nga kawanatanga e 127.[iv] Heoi, i roto i te Estera 1: 1-3, ka paahitia tenei whakaahuatanga ki a Kingi Ahasuero. I korero ia ko Zerubabel hei rangatira me te hono ki a Tariuha, i mua i te wa i kingi ai a Tariuha. [v]

Ahahuerahu

Ua papaihia e Josephus e, o Ioaka (Joiakim) te Tahu Rahi i roto i te Ahuru XII^th tau. I tuhia ano e ia a Etera i te hokinga ki Hura ki Ahahuerere 7^th tau.[vi] Engari, ko Ezera 7: 7 te tuhi i tenei mahinga he mea tupu i roto i te 7^th te tau o Arataherehe.

E kii ana a Josephus kei te hanga nga taiepa o Hiruharama i waenganui o te 25^th tau a Ahahuerua tae noa ki te 28^th Tuhinga o mua. Ko te tohungatanga o te raima anake ka tukuna e Xerxes te 21 Tau. Ano hoki, he mea nui ano hoki, kua tuhia e Nehemia te whakatikatika i nga taiepa o Hiruharama hei waahi i te 20^th Te Tau o Arataherehe.

Arataherehe (I)

Kei te mohiotia ano ko Hairuha rite ki a Josephus. E kii ana hoki ia ko Arataeritereta i moe i a Ehetere, engari i tenei ra ko te Ahasueru te Paipera e whakaatu ana i tenei ra.[vii] Ko Josephus te tautuhi i tenei Artaxerxes (Artaxerxes I o te hitori o te ao) mo te marenatanga ki a Ehetere, i roto i nga rongoa o te ao kaore e taea i te mea ko te tikanga tenei i marenatia a Ehetere ki te Kingi o Pahia i nga tau 81-82 i muri iho i te hinganga o Papurona. Ahakoa ahakoa kaore a Ehetere kia whanau noa mai i te hokinga mai o te whakarau, i runga ano i a Mororekai e pā ana ki te 20 i tenei wa, ka ara atu ia i te 60 o ona tau i te wa i marena ai ia. He tino take tenei.

Tari (II)

E ai ki a Josephus, ko tenei Dariu te mea i whakakingi ia Arataherehe me te kingi whakamutunga o Pahia, i hinga i a Alexander Nui.[viii]

E kii ana hoki a Josephus kua mate tetahi tangata tawhito o Sanballat (tetahi ingoa ingoa nui) i te wa e whakapaea ana a Kaha, na Alexander Alexander Nui.[ix][X]

Alexander the Great

I muri i te matenga o Alexander Nui, ka mate a Jaddua te tino tohunga a ko Onias tana tama hei tino tohunga.[xi]

Ko tenei rekoata i runga i nga whakamatautau tuatahi kaore i tino rite ki nga korero moata o te ao me te tuku i nga Kingi rereke mo nga kaupapa whakahirahira i te tangata i marena a Ehetere, a ko wai te Kingi i te hanganga o nga taiepa o Hiruharama. Ahakoa a Josephus e tuhi ana i nga tau 300-400 i muri mai, kaore e kiia he pono te Paipera, he rekoata o nga mahi, engari he whakaaro hei whakaaro.

Nga take e ea ai ana mehemea ka taea

11.  Ko te raru o te Apocrypha e whakaingoa ana i nga Kuini o Persia 1 & 2 Esdras

Esdras 3: 1-3 "Na kua mahia e Kingi Tariuha he hakari nui ma ona tangata katoa, ma nga tangata katoa i whanau ki tona whare, ki nga rangatira katoa o nga Meri, o Pahia, ki nga rangatira katoa, ki nga rangatira, ki nga kawana i tona aroaro, mai i India tae noa ki Etiopia. i roto i nga rau e rua tekau ma whitu nga kawanatanga ”.

He rite tonu tenei ki nga waahanga whakatuwhera o te Esetera 1: 1-3 e panui ana: "Na, i nga ra o Ahasuero, ara ko Ahasueru, i kingi nei i Inia a tae noa ki Etiopia, kotahi rau e rua tekau ma whitu nga kawanatanga whenua ... I te toru o nga tau o tona kingitanga, ka tukua e ia he hakari ma ana rangatira katoa me ana tangata, ko te ope taua a te Pahi me te Media, nga rangatira me nga rangatira o nga rohe o mua.

Esther 13: 1 (Apokiripa) pānui "Na, ko te korero tenei: Ko te Kingi nui o Arataherehe tuhituhi enei mea ki nga rangatira o nga rau kotahi tekau ma whitu o nga kawanatanga mai i Inia a tae noa ki Etiopia, ki nga kawana e tu ana i raro i a ratou.". Te vai atoa ra te mau parau taaihia i roto i te Esetera 16: 1.

Ko enei korero i roto i te Apocryphal Ehetere i hoatu a Arataherehe hei kingi hei kingi mo Ahasueru te kingi o Ehetere. Ano hoki, ko Apocryphal Esdras e tohu ana i a Kingi Tariuha e mahi rite ana ki a Kingi Ahasuero i a Ehetere. Ano hoki, ko te mea e mohiotia ana he nui ake i te kotahi Ahasuerus, i te mea kua kiia ko ia "Ko te Ahasueroera e kingi ana mai i India tae atu ki Etiopia, neke atu i te 127 nga rohe mana."

Nga take e ea ai ana mehemea ka taea

12.  Te Whakataunga Motuhake (LXX)

I roto i te waahanga Septuagint o te Pukapuka a Ehetere, ka kitea e tatou ko te Kingi te ingoa ko Arataerereta, kaua ki a Ahasueru.

Hei tauiraTe Parau Haapiiraa a te Eroma 1: 1I te rua o nga tau o te tau o Arataherehe te kingi nui, i te ra tuatahi o Nisan, ko Mardochaeus tama a Iariia, "... "Na, i muri iho i enei mea, i nga ra o Arataherehe, (kotahi rau e rua tekau ma whitu nga kawanatanga o Arataherehe i India).

I roto i te pukapuka Septuagint a Ezra, ka kitea e tatou a "Assuerus" hei utu mo a Ahasueru mo te tuhinga Masoretic, me te "Arthasastha" hei utu mo nga Artaxerxes o te tuhinga Masoretic. Heoi, ko enei rereketanga i te reo Ingarihi anake kei waenga i te putanga Kariki o te ingoa me te putanga Hiperu o te ingoa.

Te faahitiraa a te aamu i roto i te Ezera 4: 6-7 Na, i te kingitanga o Ahahueruha, i te timatanga o tona kingitanga, ka tuhituhi ratou i nga reta mo nga tangata o Hura, o Hiruharama. A, i nga ra o Arthasastha, ka tuhi rangimarie a Tabeel ki a Mithradates me era atu o ana hoa mahi: i tuhia e te kaihautu takoha ki a Arthasastha kingi o nga Pakeha he tuhituhi ki te reo Hiriani ".

Ko te Pukapuka Motu mo te Ezra 7: 1 kei a Arthasastha hei utu mo te Artaxerxes o nga tuhinga Masoretic me te panui "Na, i muri iho i enei mea, i te kingitanga o Arthasastha kingi o nga Pahi, ka haere ake a Etera tama a Heraia,

Hoê â huru no Nehemia 2: 1 o te taio ra “Na i te marama Nisan o te rua tekau o te tau o Kingi Arthasastha, kei mua tonu te waina.

Ko te putanga Septuagint o Ezra te whakamahi i a Tariu i roto i nga waahi kotahi ano ko te tuhinga Masoretic.

Ei hi‘oraa, te taio o Ezera 4:24 "Katahi ka mutu te mahi o te whare o te Atua ki Hiruharama, a ka tu tera tae noa ki te rua o nga tau o te kingitanga o Tariuha kingi o Pahia." (Putanga Septuagint).

Conclusion:

I roto i nga pukapuka Septuagint a Etera raua ko Nehemia, he rite tonu a Arthasastha ki a Artaxerxes me Assueru i nga wa katoa e rite ana ki a Ahasuerus. Heoi, ko Septuagint Ester, pea i whakamaoritia e te kaiwhakamaori rereke ki te kaiwhakamaori a Ezra raua ko Nehemia, ko Artaxerxes te tikanga, engari ko Ahasuerus i roto i te tuhinga Masoretic. E kitea ana a Darius i nga wa katoa o nga tuhinga Septuagint me te Masoretic.

Nga take e ea ai ana mehemea ka taea

13.  Nga Putanga Tuhia Inahua hei whakatau

Ko te tuhi A3Pa e panui ana: "Ko te Kingi nui o Arataherehe [III], te kingi o nga kingi, te kingi o nga whenua, te kingi o tenei whenua, e ki ana: He tama ahau na te kingi Arataherehe [II Mnemon]. Na Arataherehe tama a te kingi Tariuha [II Nothus]. Ko Tariuha te tama a te kingi Arataherehe [Ko]. Na Arataherehe tama a Kingi Ahahueruha. Ko Ahahueruha te tama a Kingi Tariuha. Ko Tariu te tama a tetahi tangata Whakaparahara. Ko Hystaspes tetahi tama a te tangata ingoa Nga ingoa, te Achaemenid. "[xii]

Ko tenei tuhi ka tohu he rua nga Arataherehe i muri i a Tariuha II. Me whakamana tenei whakamaoritanga ko te 'penei ano' me te kore e uru ki roto i nga [brackets]. Tirohia hoki nga whakamaarama i homai ki te tohatoha i te tatau a nga kingi i roto i [kete] hei tauira: [II Mnemon] i te mea kaore a raatau i roto i te tuhinga taketake, ko te tuhi i te tuhinga a te kaimanaaki o enei ra kia marama ake ai te tohu.

Me whakamana te tuhi tuhi kia kore ai he tuhinga tawhito tenei tuhinga, ehara ano hoki i te tuhinga whakapae tawhito, i nga tuhinga o mua ranei. Nga mea raupatu raupatu, i runga i nga momo whakakitenga pono, engari ko nga tuhinga whakahiato, he whakahiato ranei kei nga tuhinga whakapae kei te tipu haere te ao whaipara. Me etahi taonga, kua kitea kua whakaparahakihia ratou i nga wa o mua, no reira he maha nga kaiwhakaatu ki tetahi huihuinga, me tetahi mea pono ranei mai i nga momo motuhake motuhake e hiahia ana.

Ko te tikanga, ko nga tuhinga me nga waahanga ngaro o te tuhinga [lacunae] ka oti ma te whakamahi i nga maarama. Ahakoa tenei whakamaarama nui, he iti noa iho o nga whakamaoritanga o nga papa cuneiform me nga tuhi ka whakaatu i nga hononga ki roto i [nga taiapa], kaore te nuinga. Ko tenei ka puta mai i te kuputuhi e whakapohehe ana ko te turanga mo te whakaurunga kia tino pono te whakawhirinaki ki te tuunga tuatahi kia waiho ai hei tino tika hei whakakapi. Ki te kore, ma tenei e arahi ki te korerorero porowhita, ki te whakamaoritanga o te tuhi kia rite ki nga maarama kua kitea, ka whakamahia ana kia whakaarohia ko taua maarama mohio, kaore e taea te mahi. Mahalo ko te mea nui atu, hei taapiri, ko te nuinga o nga tuhinga me nga papa he lacunae [nga wahi kua pakaru] e pa ana ki te taipakeke me te ahuatanga o te penapena. No reira, ko te whakamaoritanga tika kaore he [wawaotanga] he ahua noa.

I te wa tuhi (te timatanga o te tau 2020) mai i nga korero e kitea ana e tika ana kia tirotirohia, ka kitea tenei tuhinga i nga uara o te kanohi kia tino pono. Mena he pono, na tenei pea, ki te whakairihia te raarangi o nga kingi he iti rawa atu ki a Arataherehe III, ka waiho noa e Tariuha III me Aretaksera IV te kaute. Heoi, kaore e taea te whakaū i a ia me etahi papa cuneiform i tenei wa, a ko te mea nui kaore pea i tuhia te tuhi. Ko te ra i mahia ai te tuhinga whakamamae kaore i te whakauruhia na te mea kaore i whakaurua ki te tuhi ano, na reira, ka taea te tuhi hei muri i runga i nga korero he, ranei he rūpahu hou ake. Ko nga tuhinga teka me nga papa cuneiform i tata mai i nga paunga o te 1700s i te mutunga noa i te wa i tiimata ai te Archeology ki tona ahua kohungahunga kia rongonui me te whakaae. Na kona ka paahitia he aha te rahi o te whakawhirinaki ki te tuhi i tenei tuhinga me nga ringaringa e rite ana ki tera.

Nga take e ea ai ana mehemea ka taea

Tirohia koa te Tuhinga Apiti mo te Kaupae Kakano mo te Rohe Pahi.

14. Opaniraa

I tenei wa kua tautuhia e 12 nga take nui me nga whakapapa o te ao me nga haahi. Kei kona ano etahi atu take iti ake.

Mai i enei raru katoa, ka kite tatou kei te tino he tetahi kino o nga tikanga o te ao me nga whakapono o tenei ao mo te Daniel 9: 24-27. Na te mea nui o tenei poropititanga i roto i te tuku taunakitanga ko Ihu ano te Karaiti me ka taea te whakawhirinaki ki te Whakakitenga Paipera, ko te pono o te karere o te Paipera, ka rangona. Na reira, kaore pea e kaha ki te tauwehe ki enei tino tino take, me te kore e kaha ki te whakamarama he aha te korero a te Paipera, me pehea, me pehea ranei te hohou i te hitori.

Hei ngana ki te whakatutuki i enei raru, Wahanga 3 & 4 i tenei raupapa ka tirotirohia nga turanga tuuturu mo te whakaae ko Ihu Karaiti ano te Karaiti i whakaaria mai. Ka uru atu tenei ki te taha o te Raniera 9: 24-27. Ma te mahi, ka whakapau kaha tatou ki te whakarite i tetahi anga mahi e tika ana kia mahi, ma te mahi hei arahi ia tatou, ka homai hoki he whakaritenga mo ta taatau otinga. Part 5 Ka haere tonu me te tirohanga ki nga mahi i roto i nga pukapuka a te Paipera me te tirotiro i nga ahuatanga o nga korero a te Paipera. Ka mutu ana tenei waahanga ma te whakarite i tetahi otinga kua tohua.

Ka taea taatau haere ki te tirotiro i nga waahanga 6 a 7 mena ka whakatauhia ano te otinga korero me nga korero Paipera me nga take i mohiotia e matou i nga Wahanga 1 me te 2. Ma te mahi, ka tirotirohia e taatau me mohio ki nga korero mai i te Paipera me etahi atu puna, me te kore e mohio ki nga taunakitanga kore e whakahengia. me pehea e uru atu ai ki taatau anga.

Part 8 Kei roto i tetahi whakarapopototanga poto mo nga take nui e tino kitea ana me pehea te whakatau i a raatau.

Kia haere tonu i te Wahanga 3….

Mo te waahanga nui ake ka taea te tango i tenei tūtohi tirohia, tirohia https://drive.google.com/open?id=1gtFKQRMOmOt1qTRtsiH5FOImAy7JbWIm

[i] http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf  Josephus, Nga Anamata o nga Hurai, Pukapuka XI, Upoko 5 v 1

[ii] http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf  Josephus, Nga Anamata o nga Hurai, Pukapuka XI, Upoko 5 v 2,5

[iii] http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf  Josephus, Nga Anamata o nga Hurai, Pukapuka XI, Upoko 2 v 1-2

[iv] http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf  Josephus, Nga Anamata o nga Hurai, Pukapuka XI, Upoko 3 v 1-2

[v] http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf  Josephus, Nga Anamata o nga Hurai, Pukapuka XI, Upoko 4 v 1-7

[vi] http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf  Josephus, Nga Anamata o nga Hurai, Pukapuka XI, Upoko 5 v 2

[vii] http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf  Josephus, Nga Anamata o nga Hurai, Pukapuka XI, Upoko 6 v 1-13

[viii] http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf  Josephus, Nga Anamata o nga Hurai, Pukapuka XI, Upoko 7 v 2

[ix] http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf  Josephus, Nga Anamata o nga Hurai, Pukapuka XI, Upoko 8 v 4

[X] Mo te arotakenga o te noho nui atu i te kotahi Sanballat, tirohia te pepa  https://academia.edu/resource/work/9821128 , Ko te Whakapumautanga me nga Kupu i te Waangai o Parani: Arotahi ki a Sanballat, na Jan Duseck.

[xi] http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf  Josephus, Nga Anamata o nga Hurai, Pukapuka XI, Upoko 8 v 7

[xii] https://www.livius.org/sources/content/achaemenid-royal-inscriptions/a3pa/ a

"Lexicon Pakeha tawhito me nga tuhinga o nga tuhinga a Achaemenid kua whakamaoritia, ka whakamaorahia me te tohutoro motuhake mo o raatau uiui hou," na Herbert Cushing Tolman, 1908. p.42-43 o te pukapuka (kaore i te pdf) Kei te Whakamaa me te whakamaoritanga. https://archive.org/details/cu31924026893150/page/n10/mode/2up

Tadua

Tuhinga na Tadua.