Te Poropiti Mesia no Raniera 9: 24-27 - Tuhaa 6

Faahouraa i te Parau a te Mesia no Daniela 9: 24-27 e te Aamu Aamu

Te tautuhi i nga Huinga

Kupu Whakataki

I tenei wa, kua tirotirohia e matou nga take me nga raru o nga otinga o naianei i nga Wahanga 1 me te 2. Kua whakapumautia hoki e matou he turanga o nga meka, na reira he anga ki te timata mai i nga Wahanga 3, 4, me te 5. Kua hangaia hoki e tatou he tohu ( he otinga whakaarohia) e whakatutuki ana i nga take nui. Inaianei me ata tirohia e tatou nga take katoa ki te whakaotinga i te otinga whakaaro. Me tirotiro ano e tatou mehemea ka taea te hohou i nga korero, ara ake i roto i te Paipera.

Ko te papaa tuatahi o te tika ko te aamu o te Paipera. Ko te otinga e whai ake nei ka whakawakia, kua ahu mai i te mutunga o te waahanga 4 ko te whakahau e pa ana ki te poropititanga a Raniera na Hairuha i mahi i a ia i te tau tuatahi hei kawana mo Papurona. I te mutunga, he poto noa te roa o te roopu Iwi.

Mena ka tau taatau ki te poropititanga o te 70 x 7 ma te mahi mai i te 36 AD me te 69 x 7 mai i te ahua o Ihu hei Karaiti i te 29 AD, katahi ka tika kia neke atu te parekura o Papurona ki te 456 BC mai i te 539 BC, ka tuu i te ture a Hairuha i tana tau tuatahi (i te nuinga o te wa i tangohia i te 538 BC) ki te 455 BC. He nekehanga tino hihiko tenei. Ka hua mai ko te whakaheke i te 83 nga tau i te roa o te Emepera o Peresia.

Ko te Te Rongo Pai

• Ko nga Kingi i roto i nga korero a Etera 4: 5-7 ko enei e whai ake nei: ko Kuro, ko Cambyses te ingoa ko Ahasuerus, a ko Bardiya / Smerdis e kiia ana ko Arataxerxes, peehia e Tariu (1 ko te Nui ranei). Ko te Ahasuero me Aretekereta konei kaore i te rite o Tariuha me Arataherehe i whakahuatia i muri mai i a Etera raua ko Nehemia me te Ahasueru a Ehetere.
• Kaore e taea te 57 tau waenga i waenga i nga mahinga o Ezra 6 me te Ezra 7.
• Ko Tariuha i whai ko tana tama a Ahahuerahu, I muri mai ko tana tama ko Arataherehe, ko Arataherehe te whai i tana tama a Tariuha II, ehara ma Artaxerxes. Engari te 2^nd I hangaia a Aretasaseta no te whakama ki a Tariuha ka kiia ko Artaxerxes. Kaore i roa i muri mai, ka riro ko te Emepera o Peresia ka riro a Alexander Nui i tana patunga i a Pahia.
• Ko te whakakahoretanga o nga kingi e rite ana ki nga korero a nga kaitoi a nga Kariki me whakarite. Mahalo ko etahi atu o nga Kingi o Pahia i haangahia e nga Kaitito o Kirikiri ma te pohehe ranei, me te pohehe i taua Kingi ano i te wa e whakahuahia ana i raro i tetahi ingoa torona, ki te whakarahi ranei i a ratau ake hitori Kariki mo nga take whakahiu. Ko tetahi tauira mo te taarua he Artaxerxes I (41) = (36) o Tariuha I.
• Kaore e hiahiatia he tono mo nga taarua o Alexander o Kariki, he kopae ranei a Johanan me Jaddua e mahi ana hei tohunga nui pera me nga tikanga whakapono me nga whakapono. He mea nui tenei na te mea kaore he taunakitanga o mua mo te nuinga mo te hunga kotahi nei enei ingoa.

Ko te tirotiro i te otinga e whakaarohia ana ko te tirotiro i nga take i whakaarahia i nga waahanga 1 me te 2 ka kitea mena (a) he whai mana te otinga whakaarohia me te (b) mena he taunakitanga taapiri ka tautoko i tenei whakatau.

1.      Ko te Rautau o Mororekai raua ko Ehetere, He Rongohenga

whanau

Mena ka mohio tatou ki a Ehetere 2: 5-6 kua riro a Mororekai i te whakarau ia Iehoiakina, tekau ma toru nga tau i mua i te whakangaromanga o Hiruharama. Me hoki e tukua taatau ki a ia he iti ake mo te 11 tau te pakeke.

1^st Tuhinga o mua

Ko te waa i waenga i te whakangaromanga o Hiruharama i te 11^th tau a Terekia me te hinganga o Papurona ki Hairuha e 48 tau.

I mohio a Kiro he 9 tau i kingi ai ki Papurona, a ko tana tama ko Cambyses he 8 tau.

7^th Tuhinga o mua

I whakahuatia a Mororekai hei karere mo nga Hurai me te Herupapera e Josephus huri noa i te 6^th - 7^th Tuhinga o mua.[i] Mena ko Tariuha a Ahasuero, tera pea ka maarama e pehea te kite a Ehetere i te hunga e rapu ana i te whakakapi mo Vashti i te 6^th tau a Ahasuero rite ki a Ehetere 2:16.

Mena ko Ahasueroera te Tariuha te Rahi, ka kore pea a Mororekai iti ake i te 84 ona tau. Ahakoa he tawhito noa tenei ka taea tenei.

12^th Tuhinga o mua

I a ia e korero whakamutunga ana i te tekau ma rua^th Tau Ahasuerus tenei te tikanga kua tae ia ki te 89 tau. He tau pai mo era wa, engari kaore e taea. He rereke tenei ki nga ariā o tenei wa i roto i nga kairangahau o te ao me nga whakapono ko Aherereru te Ahasueru e te tikanga kua 125 tau tona pakeke i tenei tau.

Heoi, he raru ano tenei otinga ka pai ake a Mororekai 84 ona tau i te wa i marena ai a Ehetere ki a Tariuha / Ahasuerus / Artaxerxes o te otinga kua tukuna. I te mea he whanaunga ia ki a Mororekai ahakoa he tau 30-tau te pakeke (kaore e taea, engari i roto i te tino koretake) ka pakeke ia i te 54 o ona tau kia kiia he rangatahi, he ataahua ki te ahua (Ester 2: 7).

Na reira, me tono kia tupato ano i te Esetera 2: 5-6. Ko nga korero e whai ake nei: "I Huhana, ko tetahi Hurai, ko Huhana te ingoa, ko Mororekai te tama a Iaira, he tama na Himei, he tama na Kihi, he Pineamini, i whakahekea atu i Hiruharama. te iwi whakahekea i whakaraua atu ki a Jekonia kingi o Hura i whakaraua atu a Nepukaneha kingi o Papurona. Na ka whaaia atu e ia a Harassaha, ara ko Ehetere, te tamahine a te tuakana o tona papa, ... Na ka mate tona papa, me tona whaea, i a Mororekai, i tangohia ma tana tamahine, ma tana tama.

Ka taea hoki te maarama te whiti ko te "ko wai" e kii ana ki a Kish, te tupuna tupuna o Mororekai, ko ia te mea i whakahekehia mai i Hiruharama, me te whakaahuatanga ko te whakaatu i te uri o nga uri ki a Mororekai. He mea whakamiharo ki te BibleHub Hebrew Interlinear i tenei wa (ara, ara i te raupapa kupu Hebera) "I Huhana, i te Hurai tetahi ingoa, ko Mororekai tama a Iaira, tama a Himei, tama a Kihi he Pineamini, he mea mau mai i Hiruharama nga herehere i whakaraua atu ki a Jekoniia. o Hura, nana nei i kawe a Nepukaneha, kingi o Papurona. Ko te kupu whakaatuhia ko "[Kish]" "Ko"  me te whakamaoritanga o nga Hiperu ki te tohu ko Kish kaua ki a Mororekai.

Mena koinei te take, ko te mea e kiia ana ko Mororekai kua hoki mai ki a Hura me era atu hoki mai i runga ki a Etera 2: 2 tera pea te 20 tau te pakeke.

Ahakoa tenei whakapae he 81 tau te pakeke (20 + 9 +8 + 1 + 36 +7) e te 7^th tau o Ahahueruha e ai ki nga whakatupuranga o te ao (ko wai te mea e kiia ana ko te Ahasueru i a Ehetere) no reira kua koroheke rawa a Ehetere. Heoi, me te otinga e whakaarohia ana ko ia (20 + 9 + 8 + 1 + 7) = 45 ona tau. Mena he 20 ki te 25 tau te pakeke o Ehetere, ka taea, ka 20 ki te 25 ona tau, he tau tika tena mo te kowhiri hei wahine ma Dariu.

Heoi, ahakoa i raro i te whakataunga whakaaro, me Xerhes hei kaiwhakahaere rangatira o Tariuha mo nga tau 16, te tohu noa o Xerxes rite te Ahasueru ka waiho tonu a Ehetere i te 41 o ona tau i te Xerxes 7^th tau (ki te tuu tatou i tana whanau i te 3^rd Tau o Hairuha). Ahakoa te kore e 30 tau te pakeke i waenga i tana whanaunga ko Mororekai raua ko Ehetere ka mawehe atu ia i te 31 tau.  

He taunakitanga ano a Mororekai i nga rekoata cuneiform? Ae, tena ra.

Ko te "Mar-duk-ka" (te ingoa rite o Papurona i Mororekai) kua kitea hei "kaiwhakahaere whakahaere [ii] nana nei i mahi i raro i a Tariu I i roto i ona tau 17 ki te 32, rite tonu te waa wa e hiahia ana matou kia kitea a Mororekai e mahi ana mo te whakahaere o Peresia i runga i te korero a te Paipera. [iii]. He rangatira nui a Mardukka i mahi i etahi mahi hei kaikaute: Mardukka te kaimanaaki [marriš] kua riro (R140)[iv]; Na Hirirukka i tuhi (te papa), te reeti mai i Mardukka i riro mai i a ia (PT 1), me te kaituhi a te kingi. E rua nga papa e whakaatu ana ko Mardukka te kaitirotiro whakahaere nui, ehara ko te rangatira anake o te Tari o Darius. Hei tauira, i tuhia e tetahi rangatira nui: Korerohia atu ki a Mardukka, ko Mirinza te korero (PF 1858) me tetahi atu papa (Amherst 258) Ko Mardukka e kiia ana he kaiwhakamaori, he karaipi ariki (sepīru) e piri ana ki nga mema o Uštanu, te kawana o Papurona me tua atu. te Awa. ” [v]

He otinga: Ae.

2.      Nga Tau o Etera, He Rongo Pai

whanau

I te mea ko Serera (papa o Ezra) i patua e Nepukaneha i muri tata o te whakangaromanga o Hiruharama, tenei te tikanga ka whanau a Etera i mua i taua wa, ko te 11^th tau o Terekia, 18^th Tau Regnal o Nepukaneha. Mo nga take aromautanga ka whakaarohia e tatou i tenei wa ko Ezra te 1 tau.

1^st Tuhinga o mua

Ko te waa i waenga i te whakangaromanga o Hiruharama i te 11^th tau a Terekia me te hinganga o Papurona ki Hairuha e 48 tau.[vi]

7^th Te Tau o Arataherehe

I raro i nga tikanga o mua, ko te waa mai i te horo o Papurona ki Hairuha tae noa ki te 7^th te tau o te Artaxerxes (I), ko enei e whai ake nei: ko Hairuha, 9 nga tau, + ko Cambyses, 8 nga tau, + a Tariuha te Nui I, 36 tau, + Aharereta, 21 tau + Artaxerxes I, 7 Tau. Tenei (1 + 48 + 9 + 8 + 36 + 21 + 7) tapeke 130 tau, he tau tino kore.

Mena ko nga Arapixera o te karaipiture (Nehemia 12) e korero ana mo te Kingi e mohiotia ana ko Tariuha te Nui[vii], ka waiho 1 + 48 + 9 + 8 + 7 = 73 ka tino taea.

20 Tau o Arataherehe

I tua atu, ko Nehemia 12: 26-27,31-33 te tuku korero whakamutunga ki a Etera me te whakaatu ki a Etera i te whakakitenga o te pakitara o Hiruharama i nga tau 20^th Te Tau o Arataherehe. I raro i nga tikanga o tenei wa ka haere ana ona tau 130 ki te 143 nga tau.

Mena ko nga Arakahuatia o Nehemia 12 ko Tariu te Rahi[viii] rite ki te otinga kua whakaarohia, 73 13 to 86 = XNUMX tau, e tata ana ki te rohe o te mea ka taea.

He otinga: Ae

3.      Nga Tau o Nehemia, He Rongohenga

Te horo o Papurona ki Hairuha

Kei roto i te Ezra 2: 2 te whakahua tuatahi a Nehemia i te wa e korero ana i te hunga i wehe atu i a Papurona ki te hoki ki a Hura. I whakahuahia ia hei hoa ki a Herupapera, Hehua, me Mororekai i roto i etahi atu. Nehemia 7: 7 he rite tonu te rite ki te Ezera 2: 2. Ko te mea kaore pea he tino tamariki ia i tenei wa, na te mea ko nga taangata katoa e kiia ana e ia me te pakeke me te katoa kei te 30 tau te pakeke. No reira, ka taea e taatau te whakauru i a Neemia ki te 20 tau te pakeke i te hinganga o Papurona ki a Hairuha, engari he 10 tau neke atu ranei, neke atu ranei.

20 Tau o Arataherehe

I roto i te Nehemia 12: 26-27, ka kiia a Nehemia hei Kawana i nga ra o Ioiakimi tama a Hehua. Ko te wa tenei o te whakatohungatanga o te taiepa o Hiruharama. Ko te 20 tenei^th Tau o Arataherehe kia rite ki te Nehemia 1: 1 me te Nehemia 2: 1. Mena ka whakaae taatau ko Tariuha I ka kiia hoki ko Artaxerxes mai i a Etera 7 ki runga a tae atu ki a Nehemia (ina koa mai i tana 7^th tau o te kingitanga), i raro i tenei otinga, kua whai kiko te waa wa o Nehemia. I mua i te hingatanga o Papurona, 20 tau iti rawa, + Hairuha, 9 tau, + Cambyses, 8 tau, + Darius te Nui I a Arataherehe ranei, tau 20. No reira 20 + 9 + 8 + 20 = 57 tau.

32^nd Te Tau o Arataherehe

Nehemia 13: 6 ka tuhia hoki kua hoki mai a Nehemia ki te mahi i te kingi i roto i te 32^nd Tau o Arataherehe, te kingi o Papurona, i muri i nga tau 12 o te Kawana. I tenei wa, he 69 noa pea ia, tera pea e taea. Ko nga korero mo te ra i muri mai i tenei ka hoki mai ia ki Hiruharama ki te whakatau i nga take ki a Topia Amoni i whakaaehia kia whai kaainga nui i roto i te temepara na Eliashib te tino tohunga.

Koinei, no tatou, kua ea a Nehemia i runga i te otinga rite 57 + 12 +? = 69 + tau. Ahakoa ahakoa 5 nga tau i muri mai, ka 74 pea ona tau. He tika tenei.

He otinga: Ae

 

4.      "7 wiki hoki 62 wiki", He Whakataunga

Mahalo kei te mahara koe kei raro o te otinga e whakaaetia ana, ko tenei wehenga ki te 7 x 7 me te 62 x7 te ahua kaore he hononga, he tutukitanga pea ranei. Engari he mea whakamiharo, mena, ka tangohia e tatou te maaramatanga o te Etera 6:14 ki a "Tariuha, ara a Arataherehe"[ix] no reira, ko nga Arataherehe o te Mate 7 ki runga ake nei me te pukapuka a Nehemia inaianei e mohiotia ana ko Tariuha (I)[X] katahi 49 nga tau ka maatau i a tatou mai o Hairuha 1^st tau e whai ake nei: Kuro 9 nga tau + Cambyses 8 tau + Darius 32 tau = 49.

Na, ko te patai, he aha te mea nui i puta i te 32^nd Tau o Tariuha (I)?

Ko Nehemia te Kawana o Hura mo nga tau 12, mai i te 20^th te tau o Arataherehe / Tariuha. Ko tana mahi tuatahi ko te tirotiro i te hanga ano o nga pakitara o Hiruharama. Whai muri, ka aro atu ia ki te whakatuu ano o Hiruharama hei taone nui. Kati, i te 32^nd tau o Arataherehe i mahue ia ia a Hura, a hoki ana ki te mahi a te Kingi.

Ko te Nehemia 7: 4 e tohu ana kaore he whare, he iti rawa ranei i hangaia i roto i a Hiruharama tae noa ki te hanganga o nga taiepa i mahia i roto i te 20^th tau a Arataherehe (or Dariu I). I whakaatuhia e Nehemia 11 te rota ki te whakanoho i nga taima i muri i te hanganga o te pakitara. Kaore pea tenei e tika ana mena kua nui te whare o Hiruharama, a kua tino nohoia.

Ma tenei ka kiia mo te waa e 7 nga wa 7 i whakahuahia i roto i te poropititanga o te Raniera 9: 24-27. Ka rite hoki ki te waa me nga tohu o te Raniera 9: 25b "Ka hoki mai ia, ka hanga hou, me te papa taera me te whare, engari i nga wa o nga wa. " Ko era o nga wa e rite ana ki tetahi e toru:

1. Ko te waa katoa o te 49 tau ka timata mai i te horo o Papurona ki te 32^nd Ko te tau o Arataherehe / Tariuha, e tino kiko ana, e pai ana hoki.
2. Tetahi mea ka taea mai i te otinga o te hanganga o te temepara i roto i te 6^th tau a Tariuha / Arataherehe ki te 32^nd Te Tau o Arataherehe / Tariuha
3. Ko te waa tino kore me te waa poto ake i te 20^th ki te 32^nd Tuhinga o mua Arataherehe i te wa ko Nehemia te Kawana me te tirotiro i te whakaora o nga taiepa o Hiruharama me nga piki o nga whare me nga taangata o roto o Hiruharama.

Ma te mahi, ka kawea e ratau te 7 hitu (49 tau) ki raro i te ahuatanga o Tari i ahau te Arapiereru o nga mahinga o muri mai o te Ezera 7 a muri ake me nga huihuinga a Nehemia.

He otinga: Ae

5. Te Maarama ki a Raniera 11: 1-2, He Whakataunga

Mahalo ko te huarahi ngawari ki te tautuhi i tetahi otinga ko te mohio ko wai te tangata whai rawa o Peria?

Mai i nga tuhinga o nga korero ora i puta ake nei ko Xerxes. Tarius te Nui, i hangahia e tona papa nga taake takoha i nga wa katoa ka hangaia e ia he taonga nui. I haere tonu a Xerxes ki tenei me te 6^th tau o tona kingitanga whakarewahia he whawhai nui ki Pahia. I rua tau mo te rua tau, ahakoa te kaha o te riri mo tetahi atu 10 tau. Ka pa ana ki te whakaahuatanga i roto i te Raniera 11: 2te tuawha ka nui rawa nga taonga i roto i era katoa. A ka kaha tona kaha, ka whakaohokia e ia nga mea katoa ki te rangatiratanga o Kariki.

Koinei te tikanga ko nga toenga e toru nga kingi ka tohua me Cambyses II, Bardiya / Smerdis, me Tariuha te Nui.

No reira koia a Ahahueruha hei kingi whakamutunga mo Pahia e rite ana ki ta etahi? Kaore he mea i te kuputuhi i te reo Hiperu e whakawhāiti ana i nga Kingi ki te wha. E korerotia noa ana a Raniera i muri i a Kiro e toru ano nga kingi, ko te tuawha ka nui rawa atu, ka whakaohooho katoa i te rangatiratanga o Kariki. Kaore nga korero nei e kii ana, kaore ranei e kii i te mea tuarima (e mohiotia ana ko Artaxerxes I) me te mea he Kii tuaono (e mohiotia ana ko Dariu II), ehara noa iho i te mea kaore i whakahuahia.

E ai ki nga kaituhi Kariki o Arrian (te tuhi me te mahi i te Patireia o Roma) ka heke a Alexander ki te raupatu i a Pahia hei mahi utu mo nga he o mua. I korero a Alexander i roto i tana reta ki a Tariuha e kii ana:

I tae o koutou matua ki Makedonia, ki era atu o Kariki, ka tukinotia matou e matou, kaore i whara ia matou. Ko au kua whakaritea hei rangatira, hei rangatira mo nga Kariki, e hiahia ana ki te utu i nga Pahi, kua whiti ki Ahia, kua tiimata mai te pakanga. "[xi]

I raro i to maatau whakataunga penei pea 60-61 tau i mua. He poto tenei mo te maumaharatanga ki nga huihuinga kia korerotia e nga Kariki ki a Alexander. I raro ake i nga ra o mua he mea neke atu i te 135 nga tau, na reira ka ngaro nga mahara ki nga whakatipuranga.

He otinga: Ae

 

Ka haere tonu maatau ki te tirotiro i nga rongoatanga mo nga take tuuturu i te waahanga o muri, waahanga 7 o ta maatau raupapa.

 

 

[i] http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf  Josephus, Nga Anamata o nga Hurai, Pukapuka XI, Upoko 4 v 9

[ii] RT HALLOCK - Papa Whakawhitinga Whakaahuru o Persepolis i: Whakaputa Institute Institute 92 (Chicago Press, 1969), p. 102,138,165,178,233,248,286,340,353,441,489,511,725. https://oi.uchicago.edu/sites/oi.uchicago.edu/files/uploads/shared/docs/oip92.pdf

[iii] GG CAMERON- Nga Pepa Rauemi o Persepolis i: Panui Institute Tatauranga 65 (Te Whare Wananga o Chicago Press, 1948), wh. 83. https://oi.uchicago.edu/research/publications/oip/oip-65-persepolis-treasury-tablets

[iv] JE CHARLES; MW STOLPER - Nga Pukapuka o te Whakapainga I hokona i te Auction o te kohinga Erlenmeyer i: Arta 2006 vol.1, wh. 14-15, http://www.achemenet.com/pdf/arta/2006.001.Jones-Stolper.pdf

[v] P.BRIANT - Mai Cyrus ki Alexander: He History o te Persian Persian Leiden 2002, Eisenbrauns, wh. 260,509. https://delong.typepad.com/files/briant-cyrus.pdf

[vi] Tirohia te raupapa tuhinga "He Haerenga Whakauru Rua i roto i te waa". https://beroeans.net/2019/06/12/a-journey-of-discovery-through-time-an-introduction-part-1/

[vii] He korero hei whakamarama i tenei whiringa i runga i nga ingoa o Kingi mo muri ake i tenei raupapa.

[viii] He korero hei whakamarama i tenei whiringa i runga i nga ingoa o Kingi mo muri ake i tenei raupapa.

[ix] Tirohia tenei whakamahinga o te "waw" i roto i te Nehemia 7: 2 'Ko Hanania, ko Hanania te rangatira' a ko Etera 4:17 'Tena koe, inaianei.

[X] He korero hei whakamarama i tenei waahanga i runga i nga ingoa o nga ingoa o Kingi kei muri ake nei i roto i tenei tuhinga.

[xi] http://www.gutenberg.org/files/46976/46976-h/46976-h.htm#Page_111