Ia wa ka tukuna e au he riipene whakaata mo te Tokotoru – koinei te tuawha – ka kii mai nga tangata kaore au i te tino marama ki te whakaakoranga Tokotoru. He tika ta ratou. Kare au i te marama. Engari tenei te mea: I nga wa katoa ka korero mai tetahi ki ahau, kua tono ahau kia whakamarama mai ki ahau. Ki te kore rawa ahau e marama, ka whakatakoto mai ki ahau, he wahi ma ia wahi. He tangata tino mohio ahau, no reira ki taku whakaaro mehemea ka whakamaramatia mai ki ahau, ka taea e au.

He aha te whakautu ka whiwhi ahau mai i enei Torutoru? Ka whiwhi ahau i nga tuhinga tohu ngenge tawhito kua kite ahau mo nga tekau tau. Kaore au e whiwhi i tetahi mea hou. E ia faaite ana‘e au i te mau taa-ore-raa i roto i ta ratou mau haaferuriraa e te mau tuea-ore-raa i roto i te mau papairaa i rotopu i ta ratou mau papai haapapuraa e te toea o te mau Papai, te farii faahou nei au i te pahonoraa faaooo: “Aita outou e taa ra i te Toru Tahi.”

Anei te mea: Kare e tika kia marama ahau. Ko nga mea katoa e hiahiatia ana e au ko etahi tohu tino pono kei te noho tonu. He maha nga mea kaore au i te marama, engari ehara i te mea e ruarua ana ahau ki te noho. Hei tauira, kare au e marama ki te mahi ngaru irirangi. Kaore tetahi e mahi. Kaore rawa. Heoi, i nga wa katoa ka whakamahi ahau i taku waea pūkoro, ka whakamatau ahau i to raatau oranga.

Ka tautohe ano ahau mo te Atua. Te ite nei au i te mau haapapuraa no nia i te hamaniraa maramarama i roto i te poieteraa e haaati ra ia ’u ( Roma 1:20 ). Ka kite ahau i roto i taku ake DNA. He kaiwhakatakoto rorohiko ahau na runga i taku mahi. Ka kite ahau i te waehere papatono rorohiko, ka mohio ahau na tetahi i tuhi, na te mea he tohu korero, ka puta mai nga korero i te hinengaro. Ko te DNA he waehere tino uaua ake i nga mea katoa i tuhia e au, ka taea ranei e au te tuhi, mo tera take. Kei roto nga korero e tohutohu ana i te putau kotahi ki te whakarea i runga i te tino tika kia puta he tangata tino matū me te hangahanga. I nga wa katoa ka ahu mai nga korero i te hinengaro, mai i te mohiotanga whai whakaaro

Mena ka tau au ki Mars ka kitea nga kupu kua whakairohia ki roto i te toka e panui ana, "Nau mai ki to tatou ao, e te tangata whenua." Ka mohio ahau he matauranga kei te mahi, ehara i te tupono noa.

Ko taku korero ko te kore e tika kia mohio ahau ki te ahua o te Atua kia mohio ai kei te noho ia. Ka taea e au te whakaatu i tona oranga mai i nga taunakitanga huri noa i ahau, engari kaore au e mohio ki tona ahuatanga mai i tera taunakitanga. Ahakoa e whakaatu mai ana te orokohanga ki ahau he atua, ehara i te mea he hinonga toru-i-kotahi ia. Mo tera ka hiahia ahau ki nga taunakitanga kaore i kitea i roto i te taiao. Ko te Paipera anake te puna mo tera momo taunakitanga. Te heheu nei te Atua i te tahi mea no to ’na huru na roto i ta ’na parau faauruahia.

Te faaite ra anei te Atua ia ’na iho ei Toru Tahi? Ua horoa mai oia i to ’na i‘oa fatata e 7,000 XNUMX taime. Ka whakaaro tetahi ka whakaingoa ano ia i tona ahua, engari ko te kupu Torutoru, no te reo Latina trinitas Ko (triad) kaore e kitea i roto i te Karaipiture.

Ua maiti te Atua ra o Iehova, aore ra o Iehova mai te peu e mea au a‘e na oe, i te faaite ia ’na iho e ua na reira oia i roto i te mau api o te Bibilia, tera râ, e nafea taua heheuraa ra e ohipa ’i? Me pehea e tae mai ai ki a tatou? Kei roto i te Karaipiture? Ua hunahia anei te mau tuhaa o to ’na huru i roto i te mau papai mo‘a, ma te tiai i te tahi mau taata maramarama e te mau mana‘o fana‘o no te tatara i te parau huna? Aore ra, ua maiti anei te Atua i te parau mai te huru ra?

Mena kua whiriwhiria e te Runga Rawa, te Kaihanga o nga mea katoa, ki te whakaatu mai i a ia ano ki a tatou, ki te whakaatu i tona ahua ki a tatou, kare ai ranei tatou katoa e noho kotahi? Kare ainei e tika kia kotahi ano to tatou mohiotanga?

Kao, kaua e tika. He aha ahau i penei ai? No te mea e ere tera te hinaaro o te Atua. Te faataa ra Iesu:

I taua wa ka mea a Ihu, Ka whakamoemiti ahau ki a koe, e Pa, e te Ariki o te rangi me te whenua, no te mea kua huna e koe enei mea i te hunga whakaaro nui, i te hunga matau, a kua whakakitea ki nga tamariki. Ae ra, e Pa; i pai hoki tenei ki tau titiro.

Kua tukua mai nga mea katoa ki ahau e toku Matua. Kahore tetahi e matau ki te Tama, ko te Matua anake, kahore hoki tetahi e matau ki te Matua, ko te Tama anake, ko te Matua anake te hunga e whiriwhiria e te Tama kia whakakitea mai ia.” ( Mataio 11:25-27 BSB ).

“Te feia ta te Tamaiti i maiti e faaite ia ’na.” Ia au i teie irava, aita te Tamaiti e maiti i te feia paari e te ite. I to ta ’na mau pǐpǐ uiraa e no te aha oia i na reira ’i, ua parau atura oia ia ratou ma te papu ore:

"Kua hoatu ki a koutou te matauranga ki nga mea ngaro o te rangatiratanga o te rangi, otira kahore ki a ratou... Koia ahau ka korero kupu whakarite ai ki a ratou." ( Mataio 13:11,13, XNUMX BSB )

Ki te whakaaro tetahi he tangata mohio ia, he mohio, he mohio, he mohio, he mea motuhake, he matakite, a ma enei mea homai e homai te kaha ki a ia ki te whakamarama i nga mea hohonu a te Atua mo tatou katoa, ara te ahua pono o te Atua, kei te tinihanga ia ia ia ano.

E kore tatou e whakaaro ki te Atua. Ko te Atua e whakaatu ana i a ia ano, ara ko te Tama a te Atua, e whakaatu ana i te Matua ki a tatou, engari e kore e whakakitea e ia te Atua ki nga tangata katoa, ki te hunga whiriwhiri anake. He mea nui tenei, me whakaaro tatou he aha te kounga e rapuhia ana e to tatou Matua i roto i te hunga i whiriwhiria e ia hei tamariki whangai. Kei te rapu ia i te mana hinengaro? Me pehea te hunga e whakanui ana i a ratou ano he matauranga motuhake ki te kupu a te Atua, e kii ana ranei i a ratou ano ko te huarahi korero a te Atua? Ka korero a Paora ki ta te Atua e rapu ana:

“E ua ite tatou e, te haa amui nei te Atua i te mau mea atoa no te maitai o te hunga e aroha ana ki a ia, o tei piihia mai ta ’na i opua ra.” ( Roma 8:28 , BSB ).

Ko te aroha te miro e whiri whakamuri, hei whakakotahi i nga matauranga katoa ki te katoa. Ia ore ana‘e te reira, eita e noaa ia tatou te varua o te Atua, e ia ore taua varua ra, eita ïa tatou e tae i te parau mau. E maiti to tatou Metua i te ra‘i ia tatou no te mea te here ra oia ia tatou e te here nei tatou ia ’na.

Ka tuhia e John:

“A hi‘o na i te huru o te here ta te Metua i horoa mai ia tatou nei, i mairihia ’i tatou e tamarii na te Atua. A ko tatou tena!” ( Ioane 1, 3:1 BSB )

Ko te tangata kua kite i ahau kua kite hoki i te Matua; He aha koe ka ki mai ai, Whakakitea mai te Matua ki a matou? E kore ianei koe e whakapono, ko ahau kei roto i te Matua, ko te Matua kei roto i ahau? Ko nga kupu e korero nei ahau ki a koutou, ehara i te korero naku ake. Engari, ko te Matua e noho ana i roto i ahau, e mahi ana i ana mahi. Whakapono mai ki ahau kei roto ahau i te Matua, ko te Matua kei roto i ahau—aore ra, whakapono ki nga mahi ake. (Ioane 14:9-11BSB)

Nahea e nehenehe ai i te Atua ia faaite i te parau mau na roto i te mau parau maramarama e te papai ohie o ta ta ’na mau tamarii faaamu e nehenehe e taa, o ta ’na râ e huna i te feia e mana‘o ra e e taata paari e te ite? No te mea e kore e taea e te hunga whakaaro nui, te hunga mohio ranei, na Ihu i whakaae i roto i te Mataio 11:25, te tikanga o te kotahitanga me te aroha i waenganui i te Matua, te Tama, me te hunga i whiriwhiria na roto i te wairua tapu no te mea e rapu ana te hinengaro hinengaro i te uaua. kia taea ai te wehewehe i a ia i nga tangata noa. Mai ta Ioane 17:21-26 e parau ra:

“Kare au e inoi mo ratou anake, engari mo te hunga e whakapono mai ki ahau i runga i ta ratou korero, kia kotahi ai ratou katoa, me koe hoki, e Pa, i roto i ahau, me ahau hoki i roto ia koe. Kia noho ano ratou i roto i a tatou, kia whakapono ai te ao, nau ahau i tono mai. Kua hoatu e ahau ki a ratou te kororia i homai e koe ki ahau, kia kotahi ai ratou, me taua nei he kotahi. Ko ahau i roto ia ratou, ko koe hoki i roto i ahau, kia tino kotahi ai ratou. Kia mohio ai te ao, nau ahau i tono mai, kua aroha ano koe ki a ratou me tou aroha ki ahau.

“E Pa, e mea ana ahau kia noho tahi ki ahau te wahi e noho ai ahau, te hunga i homai e koe ki ahau, kia kite hoki ratou i toku kororia, i te kororia kua homai nei e koe ki ahau;

“E te Matua tika, ahakoa kahore te ao i mohio ki a koe, e mohio ana ahau ki a koe, a kua mohio ratou nau ahau i tono mai. Ua faaite atu vau ia oe ia ratou, e e faaite atu â vau ia oe, ia vai i roto ia ratou to oe here ia ’u e ia vai â vau i roto ia ratou.” (Ioane 17: 21-26 BSB)

Ua niuhia te auhoêraa o Iesu e te Atua i nia i te hoêraa no roto mai i te here. Ko te kotahitanga ano tenei ki te Atua me te Karaiti e pa ana ki nga Karaitiana. Ka kite koe kaore te wairua tapu i uru ki tenei kotahitanga. E tia ia tatou ia here i te Metua, e ia here tatou i te Tamaiti, e ia here tatou te tahi i te tahi; e hau atu i te reira, te hinaaro nei tatou e here i te Metua, e te hinaaro nei tatou e here i te tamaiti, e e hinaaro tatou e here i to tatou mau taeae e tuahine. Teihea râ te faaueraa ia here i te varua mo‘a? Papu maitai, ahiri o te toru ïa o te taata o te Toru Tahi mo‘a, e mea ohie ia ite i tera faaueraa!

Te faataa ra Iesu e na te Varua o te parau mau e turai ia tatou:

He maha ano aku korero ki a koe, engari e kore ano koe e kaha ki te whakarongo. Otira ka tae mai te Wairua o te pono, mana koutou e arahi ki te pono katoa. E kore hoki ia e korero i ana ake, engari ka korerotia e ia tana i rongo ai, a mana e whakakite ki a koutou nga mea e puta mai ana. ( Ioane 16:12, 13 ).

Ko te tikanga, ki te whakapono koe na te Toru tahi e whakaatu te ahua o te Atua, ka hiahia koe ki te whakapono na te wairua i arahi koe ki taua pono, tika? Ano, ki te ngana tatou ki te mahi i nga mea hohonu a te Atua ma tatou ake i runga i o tatou ake whakaaro, katahi ka he tatou i nga wa katoa. Te hinaaro nei tatou i te varua no te aratai ia tatou. Ua parau mai Paulo ia tatou:

« Tera râ, na tatou i heheu mai te Atua i teie mau mea na roto i to’na Varua. E rapu ana hoki tona Wairua i nga mea katoa, e whakaatu ana hoki i nga mea ngaro a te Atua. Aore roa e taata e ite i to te taata mana‘o maori râ o to ’na iho varua, e aore roa e taata e ite i to te Atua mana‘o, maori râ o to te Atua iho Varua. (1 Korinetia 2:10,11, XNUMX New Living Translation)

Kare au e whakapono ana ko te Torutahi e whakaatu ana i te ahua o te Atua, me tana hononga ki tana Tama, a Ihu Karaiti. E whakapono ana hoki ahau na te wairua ahau i arahi ki taua matauranga. Ka rite ano te korero a te Tokotoru mo tona mohio ki te ahua o te Atua. Kare e taea e taua tokorua te tika? Kare te wairua kotahi i arahi i a maatau ki nga whakatau rereke. Kotahi tonu te pono, ahakoa he maha nga korero teka. Te faahaamana'o ra Paulo i te mau tamarii a te Atua:

“E au mau taeae e au mau tuahine, te ani atu nei au ia outou i te i‘oa o to tatou Fatu o Iesu Mesia, ia farii outou te tahi i te tahi i ta outou parau, e ia ore roa te amahamaharaa i roto ia outou. engari kia tino kotahi o koutou whakaaro me o koutou whakaaro.” (Korinetia 1, 1:10)

Kia tirotirohia te korero a Paora mo te kotahitanga o te hinengaro me te whakaaro nui ake i te mea he kaupapa nui o te karaipiture, no reira he mea nui ki to tatou whakaoranga. No te aha te tahi mau taata i mana‘o ai e e nehenehe tatou tataitahi e haamori i te Atua ia au i to tatou iho huru e to tatou iho maramarama, e i te pae hopea, e noaa ia tatou paatoa te re o te ora mure ore?

No te aha e mea faufaa roa ia taa i te huru o te Atua? No te aha to tatou maramaramaraa i te taairaa i rotopu i te Metua e te Tamaiti e haafifi ai i to tatou fana‘oraa i te ora mure ore ei mau tamarii na te Atua i roto i te tia-faahou-raa o te feia parau-tia?

Te parau ra Iesu e: “Teie hoi te ora mure ore, ia ite ratou ia oe i te Atua mau ra, e ia Iesu i te Mesia i ta oe i tono mai.” (Ioane 17:3 BSB)

Na, ko te mohio ki te Atua ko te oranga. A he aha te kore e mohio ki te Atua? Mai te peu e e haapiiraa hape te Toru Tahi no roto mai i te haapiiraa faaroo etene e ua faahepohia te mau Kerisetiano i te mauiui o te pohe, mai ta te emepera Roma ra o Theodosius i muri a‘e i te matahiti 381 T.T., aita ïa te feia e farii ra i te reira i ite i te Atua.

Ka korero a Paora ki a tatou:

“Heoi, e tika ana kia utua e te Atua nga mamae ki te hunga e whakawhiu ana i a koutou, kia hoatu he marietanga ki a koutou e tukinotia ana, ki a matou hoki. Ka puta tenei ina whakakitenga mai te Ariki, a Ihu i te rangi me ana anahera kaha i roto i te mura ahi, e utu ana i te hunga kahore e mohio ki te Atua kaua hoki e whakarongo ki te rongopai o to tatou Ariki a Ihu. (Tesalonia 2, 1:6-8 BSB)

Pai, pai. No reira, ka taea e tatou katoa te whakaae ko te mohio ki te Atua he mea nui ki te pai ki a ia me te whiwhi i tana whakaaetanga e arahi ai ki te ora tonu. Mai te peu râ e te tiaturi ra outou i te Toru Tahi e aita vau e tiaturi ra, e ere anei te auraa e aita hoê o tatou i ite i te Atua? Te fifihia ra anei te hoê o tatou i te ereraa i te re o te ora mure ore e o Iesu i roto i te basileia o te ra‘i? Ko te ahua tera.

Ana, kia arotake tatou. Kua whakatauhia e tatou kaore e taea e tatou te mohio ki te Atua ma te mohio. Inaha, e huna oia i te mau mea i te feia ite e e faaite i te reira i te mau tamarii mai ta tatou i ite i roto i te Mataio 11:25 . Ua faaamu te Atua i te mau tamarii e, mai te mau metua tane î i te here, te horoa nei oia i te mau taairaa piri e ta ’na mau tamarii o ta ’na e ore e faaite i te taata ěê. Ua haamau atoa matou i te huru o ta ’na faaiteraa i ta ’na mau tamarii na roto i te varua mo‘a. Na taua varua ra e aratai ia tatou i roto i te mau parau mau atoa. Na, ki te mea kei a tatou te Wairua, kei a tatou te pono. Mai te mea e ere tei ia tatou te parau mau, aita ïa to tatou te Varua.

E hopoi mai te reira i ta Iesu i parau i te vahine Samaria:

“Te fatata mai nei râ te tau, e teie nei hoi, e haamori te feia haamori mau i te Metua ma te varua e te parau mau, te imi nei hoi te Metua i te huru no te haamori ia ’na. E Varua te Atua, e e tia i to ’na feia haamori ia haamori ia ’na ma te varua e te parau mau.” ( Ioane 4:23, 24 BSB )

No reira, te imi ra te Atua ra o Iehova i te hoê huru taata taa ê, o te haamori ia ’na ma te varua e te parau mau. No reira e tia ia tatou ia here i te parau mau e ia arataihia e te varua o te Atua i roto i te mau parau mau atoa ta tatou e imi papu nei. Te taviri e noaa ai taua ite ra, taua parau mau ra, e ere ïa na to tatou ite. Na roto i te aroha. Mai te peu e ua î to tatou aau i te here, e nehenehe te varua e arata‘i ia tatou na roto i te reira. Heoi, ki te whakahihiri tatou, ka araia te wairua, ka aukati katoa.

“Te pure nei au ia haapuai oia ia outou i roto i to ’na ra mau tao‘a hanahana na roto i to ’na Varua i roto i to outou aau, ia parahi te Mesia i roto i to outou aau ma te faaroo. Na ko taku inoi tenei ki a koutou, kia whai pakiaka, ka whakau ki runga i te aroha, me te hunga tapu katoa o te Ariki, kia matau ki te whanui, ki te roa, ki te tiketike, ki te hohonu, i te hohonutanga hoki o te aroha o te Karaiti, kia mohio ai ki tenei aroha e kore nei e taea te mohio: kia ki ai koutou i runga i te mehua o te raneatanga katoa o te Atua. ( Ephesia 3:16-19 )

He nui te tohu o tenei; ehara i te mea iti. Mai te peu e e parau mau te Toru Tahi, e tia ïa ia tatou ia farii i te reira mai te peu e tei roto tatou i te feia e haamori ra i te Metua ma te varua e te parau mau e mai te peu e e riro tatou ei taata ta ’na e farii ra i te ora mure ore. Engari ki te kore e pono, me paopao tatou mo taua take ano. To tatou ora mure ore iri i roto i te taurite.

Ko ta matou i korero ai i mua, ka hoki ano. Mai te peu e e heheuraa te Toru Tahi no ǒ mai i te Atua ra, te vai ra te haapapuraa o te reira i roto i te mau Papai. Mai te peu e ua arata‘i te varua i te taata i te parau mau e taua parau mau ra e Toru tahi te Atua, te mea noa ta tatou e hinaaro o te ti‘aturiraa e te haehaa mai te tamarii ra no te ite i te Atua i to’na huru mau, e toru taata i roto i te Atua hoê. Noa ’tu e eita to tatou mau mana‘o taata paruparu e nehenehe e taa i te huru o teie Atua toru tahi, mea iti roa te reira. E nava'i noa ia'na ia faaite ia'na iho ei Atua mai te reira te huru, ei taata hanahana, e toru-i roto i te hoê. Kare e tika kia maarama me pehea te mahi o tenei, engari ko te mea anake.

Papu maitai, te feia tei arata‘i-a‘ena-hia e te Varua o te Atua i teie parau mau, e nehenehe ta ratou e haamaramarama mai ia tatou na roto i te hoê rave‘a ohie, te hoê rave‘a ta te mau tamarii rii e taa. No reira, hou tatou e hi‘o ai i te mau haapapuraa i roto i te mau Papai i faaohipahia no te turu i te Toru Tahi, e hi‘opoa ana‘e na mua i te reira mai tei faataahia e te feia e parau ra e ua faaitehia te reira ia ratou e te varua mo‘a o te Atua.

Ka timata tatou ki te ontological Trinity.

"Tatari mo te meneti," ka kii pea koe. He aha koe i whakatakoto ai i tetahi kupu ahua penei i te "ontological" ki mua i te ingoa "Trinity"? Mēnā kotahi anake te Tokotoru, he aha koe ka whai tohu ai? Kaati, kare au e pai, mena he kotahi anake te toru, engari he maha nga whakamaramatanga. Mena ka aro koe ki te titiro ki te Stanford Encyclopedia of Philosophy, ka kitea e koe "'whakatikanga whakaaro' o te whakaakoranga Tokotoru, e whakamahi ana i nga ariā mai i te metaphysics analytic, te arorau, me te epistemology" penei i "One-self Theories", "Three- Nga Tikanga Whaiaro", "E wha-whaiaro, Kore-whaiaro, me te Indeterminate Self Theories", "Mysterianism", me te "I tua atu i te Whakaaetanga". Ko enei mea katoa ka whakamanahia hei kawe mai i te hinengaro o te hunga whakaaro nui me te hinengaro mutunga kore. Ko te ahua o te tamaiti, ah, kaore rawa. Ahakoa he aha, e kore tatou e whakapoauau i enei kaupapa maha. Kia mau tonu tatou ki nga ariā matua e rua: Te Tokotoru onta me te Tokotoru ohaoha.

Na ano, ka timata tatou ki te ontological Trinity.

"Ko te Ontology te rangahau whakaaro mo te ahua o te tangata. Ko te "Ontological Trinity" e pa ana ki te ahua me te ahua o ia mema o te Tokotoru. I roto i te natura, te mauri, me nga huanga, he rite tonu ia Tangata o te Tokotoru. Ko te Matua, ko te Tama, ko te Wairua Tapu he rite tonu te ahua atua, no reira he Torutoru. Te parau ra te haapiiraa a te Toru Tahi e toru taata o te Atuaraa e hoê â mana, te hanahana, te paari, e te tahi atu mau taata.” (Pūtake: gotquestions.org)

Papu maitai, te faatupu nei te reira i te fifi no te mea te vai ra e rave rahi mau vahi i roto i te Bibilia i reira te “mana, te hanahana, [e] te paari” o te hoê melo o te Toru Tahi—te Tamaiti—e faaitehia ’i tei raro a‘e aore ra i raro a‘e i te “mana; te hanahana, [e] te paari”, no te tahi atu melo—te Metua (ma te ore e faahitihia e aita roa ’tu e a‘oraa e haamori i te varua mo‘a).

I roto i te ngana ki te whakaoti i tera, kei a tatou te whakamaramatanga tuarua: ko te Tokotoru ohaoha.

“E mea pinepine te Toru Tahi i te pae faanavairaa faufaa i te aparauhia e te “Ontological Trinity,” te hoê parau no nia i te aifaitoraa o te mau Taata o te Toru Tahi. Ko te kupu "Titotoru moni" e arotahi ana ki nga mahi a te Atua; "Ontological Trinity" e arotahi ana ko wai te Atua. Ka huihuia enei kupu e rua e whakaatu ana i te paradox o te Tokotoru: Ko te Matua, te Tama, me te Wairua kotahi te ahua, engari he Tangata rereke raua, he rereke nga mahi. Te Toru Tahi e mea tahoê e te taa ê.” (Source: gotquestions.org)

Ko enei katoa ka whakaatuhia hei paradox. Ko te whakamaaramatanga o te paradox ko: He korero poauau, he korero whakahē ranei i a ia ano, ka whakatewhatewhahia, ka whakamaaramatia ranei ka kitea he pono, he pono ranei. (Pūtake: lexico.com)

Te ravea hoê roa e nehenehe ai outou e parau i te Toru Tahi ei paradox mai te peu e e haapapuhia e e parau mau teie haapiiraa “e au ra e mea maamaa roa”. Ki te kore e taea e koe te whakaatu he pono, ehara i te mea he paradox, he whakaako poauau noa. Ko te putake mo nga taunakitanga anake hei whakaatu he pono te totoru ohaoha/ohanga, ko te Paipera. Kaore he puna ke atu.

Nahea te CARM, te Christian Apologetics and Research Ministry, e whakaatu he pono te whakaako?

(Hei whakatupato noa i a koe, he roa rawa tenei, engari me panui katoa tatou kia tino kitea te teitei, te whanui, me te hohonutanga o tenei ahua o te whakaaro Trinitarian. te hiahia o te poto, engari ka taea e koe te uru ki te tuhinga katoa ma te whakamahi i tetahi hono ka hoatu e ahau ki te waahi whakaahuatanga o tenei ataata.

Te Tokotoru Ohaoha

Ka rite ki te korero i runga ake nei, ko te Economic Trinity e pa ana ki te hononga o nga tangata tokotoru i roto i te Atuatanga ki a ratau me te ao. He rereke nga mahi a ia tangata i roto i te Atuatanga, he rereke nga mahi a ia tangata i roto i te whanaungatanga ki te ao (e inaki ana etahi mahi). Ko te Matua-a-Tama he hononga i waenga i te toru-toru na te mea he mea pumau (he korero kei raro iho nei). Ua tono mai te Metua i te Tamaiti ( Ioane 1, 4:10 ), ua pou mai te Tamaiti mai te ra‘i mai no te rave i to ’na iho hinaaro, i te hinaaro râ o te Metua ( Ioane 6:38 ). No te hoê irava o te faaite ra i te taa-ê-raa i roto i te mau tiaraa, a hi‘o 1 Pet. 1:2, “Ia au i te ite atea a te Atua te Metua, i te ohipa haamo‘araa a te Varua ra, ia faaroo outou ia Iesu Mesia, e ia pîpîhia i to ’na toto,” E ite outou e ua ite atea te Metua. Ua riro te Tamaiti ei taata e ua faatusia ia’na iho. Na te Wairua Tapu e whakatapu te hahi. He maamaa noa tena, engari i mua i te korerotanga ake, ka titiro tatou ki etahi o nga irava e tautoko ana i te rereketanga o nga mahi i waenganui i nga tangata tokotoru o te Tokotoru.

Ua tono mai te Metua i te Tamaiti. Aita te Tamaiti i tono mai i te Metua ( Ioane 6:44; 8:18; 10:36; Ioane 1, 4:14 ).

Ua pou mai Iesu mai te ra‘i mai, eiaha no te rave i to ’na iho hinaaro, i te hinaaro râ o te Metua. ( Ioane 6:38 )

Ua rave Iesu i te ohipa faaora. Aita te Metua i na reira. ( Kor. 2, 5:21; Pet. 1, 2:24 )

Ko Ihu anake te whanau. Ko te Matua ehara. ( Ioane 3:16 )

Na te Matua i homai te Tama. Aita te Tamaiti i horoa i te Metua e te Varua Maitai. ( Ioane 3:16 )

Na te Matua raua ko te Tama te Wairua Tapu i tono mai. E kore te Wairua Tapu e tono mai i te Matua me te Tama. ( Ioane 14:26; 15:26 ).

Kua hoatu e te Matua te hunga whiriwhiri ki te Tama. Kaore te karaipiture e kii ana i hoatu e te Matua te hunga whiriwhiri ki te Wairua Tapu. ( Ioane 6:39 )

I whiriwhiria tatou e te Matua i mua i te orokohanganga o te ao. Kaore he tohu i whiriwhiria e te Tama me te Wairua Tapu tatou. ( Eph. 1:4 )

Ua faataa te Metua ia tatou ia faaamuhia ia au i to ’na hinaaro. Ehara tenei i te korero mo te Tama, mo te Wairua Tapu ranei. ( Eph. 1:5 )

Tei ia tatou te ora na roto i te toto o Iesu, e ere na te toto o te Metua aore ra o te Varua Maitai. ( Eph. 1:7 )

Kia whakarapopoto tatou. E nehenehe tatou e ite e ua tono mai te Metua i te Tamaiti ( Ioane 6:44; 8:18 ). Ua pou mai te Tamaiti mai te ra‘i mai no te rave i to ’na iho hinaaro ( Ioane 6:38 ). Ua horoa te Metua i te Tamaiti ( Ioane 3:16 ), oia hoi te fanau tahi ( Ioane 3:16 ), no te rave i te ohipa faaora ( Kor. 2, 5:21; Pet. 1, 2:24 ). Na te Matua raua ko te Tama i tono mai te Wairua Tapu. Te Metua, tei maiti ia tatou hou te hamaniraa o te ao nei ( Eph. 1:4 ), i faataa na mua ia tatou ( Eph. 1:5; Roma 8:29 ), e ua horoa mai i tei maitihia i te Tamaiti ( Ioane 6:39 ).

E ere na te Tamaiti tei tono mai i te Metua. Aita te Metua i tonohia mai no te rave i te hinaaro o te Tamaiti. Aita te Tamaiti i horoa i te Metua, e aita atoa te Metua i piihia o te fanau tahi. Aita te Metua i rave i te ohipa faaora. Kare te Wairua Tapu i tono mai i te Matua me te Tama. Aita i parauhia e na te Tamaiti aore ra te Varua Maitai i maiti ia tatou, i faataa na mua ’‘e, e ua horoa ia tatou i te Metua.

Hau atu â, te pii ra te Metua ia Iesu te Tamaiti ( Ioane 9:35 ), eiaha râ i te tahi atu huru. Ua piihia Iesu te Tamaiti a te taata ( Mat. 24:27 ); kahore te Matua. Ua piihia Iesu te Tamaiti a te Atua ( Mareko 1:1; Luka 1:35 ); e kore te Matua e kiia ko te Tama a te Atua. E parahi Iesu i te rima atau o te Atua ( Mareko 14:62; Ohipa 7:56 ); e kore te Matua e noho i te ringa matau o te Tama. Ua faatoroa te Metua i te Tamaiti ei fatu no te mau mea atoa ( Heb. 1:1 ), eiaha râ i te tahi atu. Ua faataa te Metua i te taime no te faaho‘i-raa-hia mai te basileia o Iseraela ( Ohipa 1:7 ), aita te Tamaiti i na reira. Ka hoatu e te Wairua Tapu nga mea homai ki te Hahi (1 Kor. 12:8-11) me te whai hua (Gal. 5:22-23). Kare enei korero mo te Matua me te Tama.

No reira, ka marama, ka kite tatou i nga rereketanga o nga mahi me nga mahi. Na te Metua e tono, e arata‘i e e faataa na mua. E rave te Tamaiti i te hinaaro o te Metua, e riro mai ei taata, e e faatupu i te faaoraraa. Ko te Wairua Tapu e noho ana, e whakatapu ana i te Hahi.

I teie nei, a haamana‘o e te parau ra te Toru Tahi ontological, ta te Toru Tahi i te pae faanavairaa faufaa, e parau ra e “e aifaito te mana, te hanahana, te paari e te tahi atu mau taata e toru o te Atuaraa.” Ko te aha e tohu ana i era atu mea katoa. No reira, i te taioraa i te mau mea i nia nei, ihea tatou e ite ai i te aifaitoraa i te mana, te hanahana, te paari, te ite, te mana, e te tahi atu mea? Mai te peu e e taio outou i tera mau irava bibilia atoa ma te ore e mana‘o na mua ’‘e, ma te ore e faaite na mua ’‘e i te auraa o te reira, e tiaturi anei outou e te faaite ra te Atua ia ’na iho na roto i te varua mo‘a ei Toru Tahi? E toru nga tangata motuhake hei hanga kotahi?

He aha te whakatau a te kaituhi o te tuhinga Christian Apologetics and Research Ministry i enei mea katoa:

Ki te kore enei wehewehenga, karekau he wehewehenga i waenganui i nga tangata o te Tokotoru me te kore he wehewehenga, karekau he Tokotoru.

Huh? Ka titiro au ki aua wehewehenga katoa ki te whakaatu karekau he Tokotoru, na te mea e whakaatu ana karekau he rite nga mea e toru, engari kei te huri te kaituhi o tenei tuhinga i nga taunakitanga katoa ki te whakapae he Tokotoru kei runga i tona upoko me te kii ko te Te haapapu ra te mau haapapuraa i te Toru Tahi.

A feruri na mai te peu e e haere mai te mutoi i to oe uputa i te hoê po ma te parau e, “Ua itehia to oe taata tapiri ua taparahihia. I kitea e matou to pu i te waahi me o tapumati kei runga. I kitea e matou to DNA i raro i nga maikuku o te patunga. E toru o matou Ite o tei ite ia oe i te tomoraa i roto i te fare e minuti na mua ’‘e i te paainaraa o te pupuhi e o tei ite ia oe i te hororaa i rapae. Kua kitea ano e matou ona toto i runga i o koutou kakahu. Ka mutu, i mua i tona matenga, ka tuhia e ia to ingoa ki te toto ki te papa. Ko enei taunakitanga katoa e whakaatu ana kaore koe i kohuru ia ia. Inaa, mena karekau enei taunakitanga, ko koe tonu to matou whakapae.

E mohio ana ahau. He ahua poauau tena, heoi ko te ahuatanga o tenei tuhinga CARM. Ko te tumanako ka whakapono tatou ko nga taunakitanga katoa o te Paipera e whakahe ana i te Tokotoru, kare rawa e whakahē. Inaa, he rereke te ahua. Kua ngaro te kaha o enei tohunga ki te whakaaro tika, he poauau noa ranei te toenga o tatou. E mohio ana koe, i etahi wa karekau he kupu...

Ko te ahua ko te kaupapa o te whakaaro o te Tokotoru ohaoha ko te ngana ki te huri haere i te maunga o nga taunakitanga o nga karaipiture e whakaatu ana ko nga mema e toru o te Tokotoru kaore i te rite tetahi ki tetahi ahakoa he aha. Ka ngana te tokotoru ohaoha ki te huri i te aro mai i te ahua o te Matua, o te Tama me te wairua tapu ki nga mahi a ia tangata.

He tinihanga orotika tenei. Maku e whakaatu ki a koe me pehea te mahi. Ka purei ahau i tetahi ataata mo koe. Kare ano au i mohio ki te takenga mai o tenei riipene ataata, engari ko te ahua he waahanga mai i te tautohetohe i waenga i te tangata whakaponokore me te Kaihanga Karaitiana. Ka patai te tangata whakaponokore he aha tana e whakapono ana he patai gotcha, engari he pai te kati a te Karaitiana ia ia. Te faaite ra ta ’na pahonoraa i te tahi mau ite mau no nia i te natura o te Atua. Ma te feaa ore e Toru Tahi tera Kerisetiano. Ko te mea whakapouri ko tana whakautu he tino whakahē i te Tokotoru. I muri iho, ki te whakatau, ka uru ia ki roto i tetahi waahanga iti o te whakaaro pohehe. Kia whakarongo tatou:

Reinhold Schlieter: Kei te rangirua ahau. I te mea he rite tonu te whakaaro me te tino tangata pono, e mohio ana ahau ka taea e koe te korero mai no hea te Atua. I tua atu, i tua atu, i te wa kua korero mai koe ki ahau no hea te Atua, tena koa ngana ki te whakamarama me pehea e taea ai e koe te whakaaro ka pa te kaha o te wairua ki runga i te ao taonga ki te hanga.

Takuta Kent Hovind: Ka pai, to patai, "No hea te Atua?" ka whakaaro ko to whakaaro ki te he—e whakaatu ana—ko to whakaaro mo te atua he. No te mea aita te Atua o te Bibilia e haafifi ra i te taime, te vahi, e te tao‘a. Mena ka pa ki a ia te wa, te waahi, te mea ranei, ehara ia i te Atua. Ko te wa, te waahi me te matū te mea e kiia ana he haere tonu. Ko enei katoa me puta mai i te wa ano. Na te mea he matū, engari karekau he waahi, ka waiho ki hea? Mēnā he matū me te wāhi, engari karekau he wā, āhea koe whakatakoto ai? Kaore e taea e koe te whai waahi, te waahi, me te kaupapa motuhake. Me puta mai i te wa kotahi. Te pahono ra te Bibilia e na roto hoê ahuru parau: “I te matamua ra [te vai ra te tau], ua hamani te Atua i te ra‘i [te vai ra te reva], e te fenua [te vai ra te mea].

Na kei a koe he wa, he waahi, he mea hanga; he tokotoru o te torutanga i reira; e mohio ana koe kua pahemo te wa, inaianei, kei te heke mai; he teitei, he roa, he whanui te waahi; he totoka, he wai, he hau. Kei a koe he torutoru o te toru i hangaia i te wa tonu, a ko te Atua nana ratou i hanga me noho ki waho o ratou. Mena he wa poto ia, ehara ia i te Atua.

Ko te atua nana i hanga tenei rorohiko kaore i te rorohiko. Kaore ia e omaoma haere ana ki reira huri ai i nga nama kei runga i te mata, pai? Ko te Atua nana i hanga tenei ao kei waho o te ao. Kei runga ia, kei tua atu, kei roto, kei roto. Kaore ia e pa ki a ia. No reira, mo te…me te ariā e kore e whai mana te kaha wairua ki runga i te tinana tinana… kaati, ki taku whakaaro me whakamarama mai e koe nga kare-a-roto me te aroha me te mauahara me te hae me te hae me te whai whakaaro. Ko taku tikanga mena he kohinga matū noa to roro i hanga tupono noa i roto i nga piriona tau, me pehea koe e whakawhirinaki ai ki a koe ake tikanga whakaaro me nga whakaaro e whakaaro ana koe, pai?

Na, ah...to patai: "No hea te Atua?" kei te whakaaro he atua iti, koinei to raru. E ere te Atua ta ’u e haamori ra i taotiahia e te taime, te vahi, e te tao‘a. Mena ka taea e au te whakauru i te Atua mutunga kore i roto i taku roro e toru pauna, kaore ia e pai ki te karakia, he pono. Koia te Atua e karakia nei ahau. Mauruuru koe.

E whakaae ana ahau he mutunga kore te Atua e kore e taea e te ao. I tera wa, kei te whakaae ahau ki tenei tangata. Engari karekau ia e kite i te paanga o ana kupu ki runga i tana ake tikanga whakapono. Me pehea e pa ai a Ihu, ko ia te Atua i runga i te whakaaro o te Torutoru e te ao? Eita te Atua e taotiahia e te tau. E kore te Atua e hiahia ki te kai. E kore e taea te titi te Atua ki te ripeka. E kore e taea te patu te Atua. Inara, ka akatika aia ia tatou e ko Iesu te Atua.

No reira kei a koe he whakamaramatanga whakamiharo mo te matauranga mutunga kore me te mana me te ahua o te Atua e kore e tau ki te ariā Trinitarian. Ua tapao anei râ oe mea nafea to ’na tamata-noa-raa i te tuu i te Toru Tahi i roto i ta ’na mârôraa i to ’na faahitiraa i te Genese 1:1? E kiia ana e ia he Tokotoru te wa, te waahi me te matū. I etahi atu kupu, he Tokotoru nga mea hanga katoa, te ao katoa. Katahi ka wehewehea ia huānga o tenei ao ki roto i tona torutanga. Ko te wa kua pahemo, inaianei, me te heke mai; he teitei, he whanui, he hohonu te waahi; he mea totoka, he wai, he hau ranei. He Tokotoru o nga Tokotoru, ka kiia e ia.

Kaore e taea e koe te kii noa i tetahi mea kei roto i nga kawanatanga e toru, penei i te matū, he tokotoru. (Tena, ka noho ano te matū hei plasma, he ahua tuawha, engari kaua e whakapoauau ake i te take.) Ko te tohu kei te kite tatou i tetahi tikanga noa i konei. Ko te pohehe arorau o te orite teka. Ma te purei tere me te wetewete ki te tikanga o te kupu, torutoru, e ngana ana ia kia whakaae tatou ki te kaupapa i runga i ana tikanga. Ia na reira tatou, e nehenehe ta ’na e faaohipa i te auraa mau o ta ’na e hinaaro ra e faaite.

Te farii ra anei au e e tiaraa taa ê to Iehova, Iesu e te varua mo‘a? Ae. Kei a koe, te Tokotoru ohaoha. Kao, kaore koe.

E whakaae ana koe kei roto i te whanau he papa, he whaea me tetahi tamaiti he rereke nga mahi? Ae. Ka taea e koe te tautuhi i a raatau hei whanau? Ae. E ere râ te reira i te hoê faito e te Toru Tahi. Ko te papa te whanau? Ko te whaea, ko te whanau? Ko te tamaiti, ko te whanau? Kao. Engari ko te Matua, he Atua? Ae, e ai ta te Torutoru. Ko te Wairua Tapu, ko te Atua? Ae, ano. Ko te Tama, ko te Atua? Ae.

Ka kite koe, ko te Tokotoru ohaoha he huarahi noa ki te tango i nga taunakitanga e whakahē ana i te Tokotoru ontological, me te whakamarama atu. Engari ko te mea pono, ko te nuinga o te hunga e whakamahi ana i te Tokotoru ohaoha ki te whakamarama i nga taunakitanga e whakahe ana i te Torutoru ontological e whakapono tonu ana ki te whakamaramatanga ontological o nga tangata motuhake e toru i roto i te tangata kotahi, he rite katoa nga mea katoa. He mahi makutu tenei. Ko tetahi ringa ka whakararuraru i a koe, ko tetahi ringa e mahi ana i te mahi tinihanga. Titiro ki konei: Kei toku ringa maui, kei te pupuri ahau i te tokotoru ohaoha. E parau mau te mau mea atoa ta te Bibilia e parau ra no nia i te mau tiaraa taa ê e ravehia e te Metua, te Tamaiti, e te varua mo‘a. Ka whakaae koe ki tera? Ae. Karangatia he Tokotoru, pai? Ka pai. Inaianei kei te ringa matau, "abracadabra," kei a tatou te tino toru. Engari kei te kiia tonu ko te Tokotoru, tika? A ka whakaae koe ki te Tokotoru, tika? Aue. Ae. Ka pai, ka mohio ahau.

Inaianei kia tika, kare nga tangata katoa he Torutoru e whakaae ana ki te tokotoru ontological. He maha enei ra kua whakawhanake i a raatau ake whakamaramatanga. Engari kei te whakamahi tonu ratou i te kupu, Trinity. He mea tino nui tera. Koia te matua ki te whakamarama i te kaha o te tangata ki te whakaae ki te Tokotoru.

Mo te nuinga o nga tangata, ehara i te mea nui te whakamaramatanga. He mea nui i mua. Inaa, he wa ano ka herea koe ki te rakau ka tahuna oratia ki te kore koe e whakaae. Engari i enei ra, kaore i te nui. Ka taea e koe te whakaputa i to ake whakamaramatanga ka pai tena. I te wa e whakamahi ana koe i te kupu, Trinity. He rite ki te kupuhipa kia uru ki tetahi karapu motuhake.

Ko te whakataurite katahi nei ka whakamahia e au mo te whanau ka tino rite ki etahi whakamaramatanga o te Tokotoru e hora nei.

Mena ka mate te tamaiti kotahi o te whanau, ehara i te whanau. Ko nga mea e toe ana he tokorua. Ua ani au i te hoê Toru Tahi eaha tei tupu i to Iesu poheraa e toru mahana. Ko tana whakautu kua mate te Atua mo aua ra e toru.

Ehara tera i te Tokotoru, engari ano, ko te mea nui ko te kupu ano i whakamahia. He aha?

He ariā taku, engari i mua i taku whakamaarama, me kii ahau me tenei raupapa o nga riipene ataata, kaore au e ngana ana ki te whakapae i nga Trinitarian he he ratou. Neke atu i te 15 rau tau e tohe ana tenei tautohetohe, kare au e wikitoria. Ka toa a Ihu ina haere mai ia. Te tamata nei au i te tauturu i te feia tei ara mai i te faanahonahoraa a te mau Ite no Iehova ia ore ratou ia topa i roto i te tahi atu haapiiraa hape. Kaore au e pai kia peke mai ratou mai i te parai parai o te whakapono JW teka ki roto i te ahi o te whakapono Karaitiana auraki.

E mohio ana ahau ka kaha te tono kia uru ki etahi roopu Karaitiana. Te mana‘o ra vetahi e mai te peu e e pi‘o rii ratou, mai te peu e e farii ratou i te tahi atu haapiiraa hape, e hoo ïa ta ratou i ineine i te aufau. Na te faaheporaa a te mau hoa e te hinaaro ia riro ei melo no te mau Kerisetiano i te senekele matamua, i te tahi a‘e pae o ratou, ia tamata i te turai i te mau Etene ia peritomehia.

Ko te hunga e hiahia ana kia whakaahuareka i te tangata i runga i te kikokiko, e whai ana ratou kia kotia koutou. Ko te take anake i penei ai ratou he kore e whakatoia mo te ripeka o te Karaiti. (Galatia 6:12)

Te ti'aturi nei au e mea tano ia faaohipa i te reira i to tatou huru i teie nei e ia tai'o faahou i te irava penei:

Te tamata ra te feia e hinaaro ra e haaputapû i te taata na roto i te huru o te tino i te turai ia outou ia tiaturi e Toru tahi te Atua. Ko te take anake i penei ai ratou he kore e whakatoia mo te ripeka o te Karaiti. (Galatia 6:12)

Ko te hiahia kia uru ki tetahi roopu ko te mea kei te mau tonu te tangata i te whakamaaramatanga a te Whakahaere a nga Kite a Ihowa. "Ka haere ahau ki hea?" Ko te patai e tino paataihia ana e te hunga katoa ka tiimata ki te oho ki te teka me te tinihanga o JW.org. Ua ite au i te hoê Ite no Iehova o te tamata ra i te faaho‘i-faahou-hia mai noa ’tu e ua ite oia i te mau haapiiraa hape atoa e te mau parau haavare a te UN e te mau hunaraa i te hamani-ino-raa i te tamarii. Ko tana whakaaro ko te mea pai rawa atu o nga karakia teka katoa. Ko tana hiahia kia uru ki tetahi karakia kua pouri tona hinengaro ki te mea ko te hunga whiriwhiri a te Atua, ko nga tamariki a te Atua, no te Karaiti anake. Kare ano tatou i te tangata.

Na, kei whakamanamana tetahi ki te tangata. No koutou hoki nga mea katoa, ahakoa a Paora, a Aporo, a Kipa, te ao, te ora, te mate ranei, nga mea onaianei, nga mea ranei e takoto mai nei; no koutou nga mea katoa, no te Karaiti hoki koutou; a no te Atua a te Karaiti. ( Korinetia 1, 3:21-23 ).

Ko te tikanga, ka rongo nga Trinitarians i tenei ka kii kei a raatau nga tohu. E parau ratou e te vai ra te haapapuraa o te Toru Tahi i roto i te Bibilia. He maha a ratou "tuhinga tohu". Mai i tenei wa, ka tirotirohia e au enei tuhinga tohu kia kite mena he pono kei te whakarato i nga taunakitanga o te karaipiture mo te whakaakoranga, mena he auahi me nga whakaata katoa.

I tenei wa, ka mutu, ka mihi atu ahau ki a koe mo to manaakitanga mai, me te mihi ano ki to tautoko.

 

Meleti Vivlon

Nga Tuhinga na Meleti Vivlon.
    171
    0
    E pai ana ki o whakaaro, tena koa.x