Mthenga wa Pangano ndi 1918

Kupitiliza kusanthula kwathu Chibvuto Buku la maulosi okhudzana ndi deti, tikubwera ku chaputala 6 ndikuwonekera koyamba kwa ulosi wa "mthenga wa chipangano" kuchokera pa Malaki 3: 1. Monga chimodzi mwazovuta zakuphunzitsa kwathu kuti tsiku la Ambuye lidayamba mu 1914, tikugwiritsa ntchito kukwaniritsidwa kwa ulosiwu mpaka 1918. (Ngati simunapindulepo Tsiku la Ambuye ndi 1914, mungafune kutero musanapitilize.) Zotsatira zathu kutanthauzira kukwaniritsidwa kwa Malaki 3: 1, tiyenera kukhazikitsa tsiku lomwe Babulo Wamkulu adzagwa. Izi, tikuti, zidachitika mu 1919. Kugwa kwa Babulo Wamkulu kumafuna kuti akhale mdindo wokhulupirika kuti asinthidwe, motero tikuganiza kuti adasankhidwa kuyang'anira zinthu zonse za mbuye wake, komanso mu 1919. (Chiv. 14: 8; Mt. 24: 45-47)
Nayi nkhani yonse ya ulosi womwe tikambirane patsamba lino.

(Malaki 3: 1-5) “Taonani! Ndikutumiza mthenga wanga, ndipo iye adzakonza njira pamaso panga. Ndipo mwadzidzidzi adzafika ku kachisi wake Ambuye woona, amene mumfuna, ndi mthenga wa chipangano amene mukondwera naye. Taonani! Adzabwera ndithu, ”watero Yehova wa makamu. 2 “Koma ndani adzapirira tsiku lobwera kwake, ndipo ndani adzaime pamene adzaonekera? Pakuti adzakhala ngati moto wa woyenga, ndi ngati sopo wa ochapa zovala. 3 Iye adzakhala pansi monga woyenga ndi woyeretsa siliva, ndipo ayeretse ana a Mulungu? ndipo adzawayeretsa monga golidi, ndi siliva; ndipo kwa Yehova adzakhala anthu opereka mphatso mwa chilungamo. + 4 Nsembe zopereka mphatso za Yuda ndi Yerusalemu zidzakhala zokondweretsa Yehova, monga masiku akale ndi m’masiku akale. 5 “Ndidzabwera kwa inu kuti ndiweruzidwe, ndipo ndidzakhala mboni yofulumira kutsutsana ndi amatsenga, achigololo, olumbira monama, ndi kwa amene amachita zachinyengo ndi malipiro a wogwira ntchito, ndi mkazi wamasiye, ndi mwana wamasiye, ndi iwo akucotsa mlendo, osandiopa Ine, ati Yehova wa makamu.

Malinga ndi baibulo, mthenga woyamba ndi Yohane M'batizi. (Mat. 11:10; Luka 1:76; Yoh. 1: 6) Timamvetsetsa kuti "Ambuye [woona]" ndi Yehova Mulungu ndipo mthenga wa chipanganocho ndi Yesu Khristu.
Umu ndi momwe timamvera kuti ulosiwu ukukwaniritsidwa m'zaka za zana loyamba komanso m'masiku athu ano.

(re mutu. 6 p. 32 Kutsegula Chinsinsi Chopatulika [Bokosi patsamba 32])
Nthawi Yoyeserera ndi Kuweruza

Yesu adabatizidwa ndikudzozedwa kukhala Wosankhidwa Nfumu ku Yordano chakumapeto kwa Okutobala 29 CE Patadutsa zaka zitatu ndi theka, mu 33 CE, adafika kukachisi wa ku Yerusalemu ndikuthamangitsa iwo omwe amapanga phanga la achifwamba. Zikuwoneka kuti zikufanana ndi izi mu zaka zitatu ndi theka kuchokera pa kukhazikitsidwa kwa Yesu kumwamba kumwamba mu Okutobala 1914 mpaka kubwera kwake kudzayesa omwe amadzinena kuti ndi akhristu pomwe chiweruzo chidayamba ndi nyumba ya Mulungu. (Mateyo 21: 12, 13; 1 Peter 4: 17) Kumayambiriro kwa 1918 ntchito ya Ufumu wa anthu a Yehova idakumana ndi chitsutso chachikulu. Inali nthawi yoyesa padziko lonse lapansi, ndipo owopsa adafafaniza. Mu Meyi 1918 atsogoleri achipembedzo a Chikhristu adalimbikitsa kumangidwa kwa akuluakulu a Watch Tower Society, koma miyezi isanu ndi inayi pambuyo pake awa adamasulidwa. Pambuyo pake, milandu yabodza yomwe adawatsutsa idathetsedwa. Kuchokera ku 1919 bungwe la anthu a Mulungu, loyesedwa ndi kuyengedwa, lidasunthira patsogolo mwachangu kulengeza Ufumu wa Yehova wa Kristu Yesu monga chiyembekezo cha anthu. — Malaki 3: 1-3.

Yesu atayamba kuyang'ana ku 1918, atsogoleri achipembedzo achikhristu mosakayikira adaweruzidwa. Sikuti anangoyambitsa chizunzo kwa anthu a Mulungu komanso anali atakhala ndi liwongo lalikulu la magazi mothandizidwa ndi mayiko otsutsana pa nkhondo yoyamba yapadziko lonse. (Chibvumbulutso 18: 21, 24) Atsogoleri achipembedzo amenewo adakhulupirira Chigwirizano cha Mitundu chopangidwa ndi anthu. Pamodzi ndi ufumu wadziko lonse wa chipembedzo chonyenga, Matchalitchi Achikristu anali atagonja konse kuchokera ku chiyanjo cha Mulungu ndi 1919.

Zitha kuwoneka zomveka ngati wina avomereza mwatsatanetsatane zomwe zikuchitika. Nayi mfundo: “Pamenepo akuwoneka kuti ali zofanana ndi izi [nthawi kuyambira 29 CE mpaka 33 CE] m'zaka zitatu ndi theka kuchokera pa kukhazikitsidwa kwa Yesu kumwamba mu Okutobala 1914 mpaka kubwera kwake kudzayesa odziwika kuti ndi akhristu pomwe chiweruzo chidayamba ndi nyumba ya Mulungu. "
Choyamba, kuti kutanthauzira kulikonse kugwire ntchito, tiyenera kuvomereza 1914 monga chaka chofunikira chaulosi. Takweza kale kukayikira kwakukuru pankhani imeneyi posachedwa positi. Koma tiyeni tisiye izi kwakanthawi. Tiyerekeze kuti chaka cha 1914 ndi cholimba ngati chiyambi cha kukhalapo kwa Khristu. Kuti ife tivomereze kuti Yesu ndi Yehova adabwera ku Kachisi wauzimu mu 1918, adaweruza Matchalitchi Achikhristu moipa, adayika nthawi yoyesedwa ndi kuyeretsedwa kwa odzozedwa, adapeza odzozedwa akuyenera kupatsidwa ulamuliro pazinthu zonse za Khristu, ndikusiya kukonda Dziko Lachikristu, potero kuyambitsa kugwa kwa ufumu wapadziko lonse lapansi wa Matchalitchi Achikhristu, Chiyuda, Chisilamu, ndi Chikunja — mwachitsanzo, Babulo Wamkulu — choyamba tiyenera kuvomereza mfundo yoti zaka 3 between pakati pa 29 CE ndi 33 CE zikufanana ndi ulosi wamakono zophiphiritsira.
Izi sizinthu zopanda pake! Kufunika kwakukwaniritsidwa kwa maulosi onsewa ndi kwakukulu. Izo ziyenera kukwaniritsidwa, ndithudi. Koma liti? Sitikufuna kukhulupirira kuti zachitika kale kutengera malingaliro amunthu. Kodi pali china chake chomangirizidwa kuti tichite?
Zomwe zidachitika mu 33 CE ndikuti Yesu adalowa m'Kachisi ndikuwathamangitsa osintha ndalama. Pogwiritsa ntchito chochitikacho, timaphunzitsa kuti mthenga wa chipangano ndi Ambuye woona, mwachitsanzo Yesu ndi Yehova - adabwera kukachisi ku 33 CE Izi ndizofunikira kwambiri pakumvetsetsa kwathu kwamalangizo a Malaki 3: 1. Inde, sitinafotokoze kuti Yehova adadza bwanji pakachisi mu 33 CE Amanyalanyaza mfundo imeneyi. Chifukwa chake tikunena kuti, osati za m'Baibulo ayi, koma tikunena kuti, pamene Yesu adalowa mkachisi ndikuwathamangitsa osintha ndalama, Malaki 3: 1 adakwaniritsidwa. Chabwino, tiyeni tipite nazo izi kwakanthawi. Izi zikuwoneka kuti zikutipatsa ife zaka 3 ½, kupatula chinthu chimodzi chofunikira chomwe timakhala tikunyalanyaza.
Aka sikanali koyamba kuti Yesu abwere kukachisi ndikuchotsa osintha ndalama. Malinga ndi Yohane 2: 12-22, Yesu adatsuka Kachisi poyambira osintha ndalama mchaka cha 30 CE
Chifukwa chiyani timanyalanyaza zomwe zidachitika mchaka chimenecho? Zachidziwikire ngati izi zomwe Ambuye wathu akuchita zikukwaniritsa Malaki 3: 1, ndiye nthawi yoyamba pomwe Mesiya adadza kukachisi ndikuyeretsanso zikuyenera kukwaniritsidwa. Izi zidachitika patadutsa miyezi isanu ndi umodzi pambuyo pa 29 CE Tikupita zaka zathu zitatu ndi zitatu. Ngati izi zikufanana, ndiye kuti mthenga wa chipangano ndi Ambuye woona adabwera kukachisi Wake wauzimu mchaka cha 3 ndikuyamba kuweruza kwa nyumba ya Mulungu nthawiyo. (1915 Pe. 1:4; re 17-31, 32; w260 04/3 1)
Vuto ndiloti palibe zochitika zam'mbuyomu za chaka chimenecho zomwe zingatilolere kuthandizira malingaliro omwe tikupanga. Chifukwa chake tiyenera kunyalanyaza kupezeka koyamba kubwera kwake pakachisi ndikupita ndi kwachiwiri. Zikuwoneka kuti tikulingalira chammbuyo kuchokera kumapeto. Imeneyo sindiyo njira yabwino yodziwira zowona za chilichonse.
Komabe, kuti titsimikizire ufulu wathu wonse, tiyeni tivomereze kwakanthawi kuti kubweranso kwachiwiri kwa Yesu kukachisi kuti ayeretse ndiko kokha komwe kuli kofunika. Tiyerekeze kuti ulendo weniweni mu 33 CE ndiwo unakwaniritsa kukwaniritsidwa kwenikweni kwa zaka za zana loyamba pa Malaki 3: 1. Kodi tsopano tingagwiritse ntchito ulosiwu masiku ano kuti ugwirizane ndi Lemba komanso umboni wopatsa chidwi? Tiyeni tiyese.
Tikukhulupirira kuti chiweruzo chinayamba pa nyumba ya Mulungu mu 1918. Nthawi imeneyo akutiuza kuti tidali mu ukapolo wa Babulo Wamkulu.

(w05 10 / 1 p. 24 p. 16 "Khalani Maso") Nthawi Yachiweruzo Yafika!)
Mu 1919, atumiki odzozedwa a Yehova adamasulidwa ku ukapolo waziphunzitso ndi zizolowezi zaku Babeloni, zomwe zakhala zikulamulira anthu ndi mayiko kwazaka zambiri.

Ndi ziphunzitso ndi zizolowezi ziti zomwe tidamasulidwa? Palibe chilichonse chofalitsidwa chomwe chaperekedwa mzaka 60 zapitazi pazokambirana pamutuwu. Mwachiwonekere, tinamasulidwa kuziphunzitso ndi zizolowezi izi mu 1919. Sizingakhale zazikulu monga Utatu, kusafa kwa mzimu, moto wamoto, ndi zina zotero. Mwina Khrisimasi ndi masiku akubadwa? Ayi, tinakondwerera Khrisimasi ku Beteli ya New York mpaka 1926 itadutsa. Mwinanso Mtanda? Ayi, izi zidalembedwa pachikuto cha Nsanja ya Olonda mpaka 1931. Mwina ndi mphamvu ya Igupto yomwe tidamasulidwa? Ayi, zidachedwa mpaka 1928 pomwe Novembala ndi Disembala a Nsanja ya Olonda anafotokozera kuti piramidi ya ku Aigupto sigwirizana ndi kupembedza koona.
Kubwerera ku 1914, tidamvetsetsa kuti olamulira akuluakulu anali maboma adziko lonse, ndikuti tiyenera kuwamvera kwathunthu. Mwachiwonekere ichi chinapangitsa ena kuswa uchete wawo Wachikristu mkati mwa zaka za nkhondo. (jv p. 191 ndime 3 mpaka p. 192 ndime 2) Pamene anthu 1919 ogwira ntchito kulikulu lathu anatulutsidwa m'ndende mu 1938, kodi tinali titasintha kale kumvetsa kwathu? Ayi. Zinali mpaka 1938 pamene tinakonzanso kamvedwe kathu ka lembalo m'Baibulo. Tinalakwitsa mu 5, tikuphunzitsa kuti olamulira akuluakulu anali Yehova ndi Yesu; koma zinali zokwanira kuti tisatenge mbali iliyonse pankhondo yachiwiri yapadziko lonse. Pambuyo pa WW II, tidakonzanso kumvetsetsa kwathu kwa omwe tili nawo masiku ano momwe timazindikira olamulira apamwamba ngati maboma adziko, koma timangowagonjera pang'ono, ndikumvera lamulo lopezeka pa Machitidwe 29:XNUMX lomwe tiyenera kumvera Mulungu monga wolamulira koposa anthu.
Ponena za kusankha odzozedwa kuti aziyang'anira zinthu zake zonse mu 1919, wina ayenera kudabwa kuti ndichifukwa chiyani Yesu angachite izi ngati tikadali kuchita masiku okumbukira kubadwa ndi Khrisimasi komanso kukhulupirira pamtanda ndi mapiramidi aku Aigupto, osanenapo za kusalowerera kwathu pa ndale. Zikuwoneka zachilendo kuti tingaweruzidwe kuti ndife oyenera udindo wapamwamba ngati tidali tisanayeretsedwe kwathunthu, kuyeretsedwa ndikuyeretsedwanso ndi kuipitsidwa konseku. Kodi kuyesa ndi kuyeretsa kunatheratu mu 1919 monga momwe timanenera? Kapena kodi kuweruzidwa pa nyumba ya Mulungu kudali mtsogolo mwathu?
Zikuwoneka kuti kunalibe ziphunzitso zaku Babulo kapena zizolowezi zomwe zidasiyidwa mu 1919. Chifukwa chake mwina sitidali mu ukapolo wa Babulo Wamkulu, kapena ukapolowo udapitilira kwakanthawi pambuyo pake. Mulimonsemo, palibe umboni wowonekera wakumasulidwa kwathu ku ukapolo mu 1919, chifukwa chake palibe chifukwa chokhulupirira kuti Babulo adagwa mchaka chimenecho, kapena kuti tidalowa m'paradaiso wauzimu mchaka chimenecho. (ip-1 380; w91 5/15 16) Izi sizikutanthauza kuti panopo sitili m'paradaiso wauzimu. Titha kunena kuti Akhristu mu 1919 anali atakhala m'paradaiso wauzimu kwazaka zambiri kale.
Timaphunzitsidwanso m'mabuku athu kuti ifenso tinali akapolo chifukwa tinaloleza kuzunzidwa kuyambira 1914 mpaka 1919 kuti muchepetse changu chathu. M'malo mwake, malinga ndi kamvedwe kathu ka masomphenya a mboni ziwirizi, ntchito yolalikira inali itatsala pang'ono kufa mu 1918. (Chiv. 11: 1-12; re 169-170) Chifukwa chiyani titha kuweruzidwa kuti ndife oyenera mu 1919. Ife anali asanakonze kusowa kwa changu panthawiyi, sichoncho ife? Kodi sitiyenera kudzitsimikizira tokha choyamba ndi ntchito zosonyeza kulapa tisanaweruzidwe kukhala olungama ndi oyenera?

Kukwaniritsidwa Kwina Kwa Malaki 3: 1-5

Funso nlakuti, Ndi kachisi uti yemwe Malaki ankanena? Iyenera kuti inali yeniyeni pamene tikulimbana. Kumbali ina, onse awiri Yehova ndi Yesu amabwera ku Kachisi uyu, zomwe sizinachitike kwenikweni. Taganizirani izi:

(it-2 tsa. 1081 Temple)
Zinthu za “chihema chowona,” kachisi wamkulu wauzimu wa Mulungu, zinalipo kale m'zaka 9 zoyambirira za nyengo yathu ino. Izi zikusonyezedwa ndi mfundo yakuti, ponena za chihema chomangidwa ndi Mose, Paulo analemba kuti chinali “fanizo la nyengo yoikidwiratu chimene chiri pano tsopano, ”ndiko kuti, kaamba ka chinachake chimene chinaliko pamene Paulo anali kulemba. (Aheb. 9: 29) Kachisi ameneyu analipodi pamene Yesu anapereka mtengo wa nsembe yake m'Malo Opatulikitsa, kumwamba komweko. Ziyenera kuti zinakhalako mu 4 CE, pamene Yesu anadzozedwa ndi mzimu woyera kuti akhale Mkulu wa Ansembe wamkulu wa Yehova. — Aheb. 14:9; 11:12, XNUMX.

Nayi kachisi yemwe adayamba kukhalako nthawi yoikidwiratu pomwe Yesu ndi Yehova alipo. Chotsatira ndi nthawi yoyesedwa ndi kuyengedwa. Izi zili pa mtundu wonse wa Israeli. Pakukonzanso kulikonse, zambiri zomwe zimakonzedwa ndizonyansa, zomwe zimatayidwa. Chomwe chatsalira ndi siliva ndi golide yemwe Malaki akunena za vesi 3. M'zaka za zana loyamba, akuti gulu lalikulu la ansembe lidamvera chikhulupiriro. Chifukwa chake ana ena enieni a Levi nawonso adasunthira kunjira ya kuunika. (Machitidwe 6: 7)
Chaputala chachitatu ndi chachinayi cha Malaki chimalankhula za zinthu zomwe sizinachitike m'zaka za zana loyamba. Potsatirapo ndiye kuti kukwaniritsidwa kwa ulosiwu kumatenga zaka 2,000 zakale. M'malo moyang'ana kukwaniritsidwa kofanana, sizotheka kuti Yehova ndi Yesu adabwera ku Kachisi wawo ku 29 CE. Kuyambira nthawi imeneyo mpaka lero mpaka pano, akhala akuyeretsa ana a Levi, odzozedwa omwe adzakhale ansembe kumwamba, asanakaweruzidwe komaliza pa chipembedzo chomwe chidzachitike pa chisautso chachikulu cha masiku athu ano?
Pa nthawi ya chisautso chachikulu, Babulo adzagwa. Sitiyenera kukhulupirira kuti idagwa mchaka china chotsutsana ndi 1919 popanda umboni uliwonse wamalemba kapena wowonekera wotsimikizira zikhulupirirozi. Umboni udzakhala womveka kwa onse kuti awone. Pa nthawi ya chimaliziro, chiweruzo chimayamba ndi nyumba ya Mulungu. Posachedwapa tasintha kaonedwe kathu ka “chonyansa chayima m'malo oyera” kotero kuti tsopano tiwona “malo opatulikawo” monga Matchalitchi Achikristu. Kodi sizikutsatira kuti nyumba ya Mulungu idzakhala onse amene amadzinenera kuti ndi oyera ndikudzinenera kuti ndi otsatira Ambuye Yesu Khristu? Ngati pali kuweruza, pali ena omwe amaweruzidwa kuti ndi oyenera ndipo ena amaponyedwa kunja komwe kukukuta mano. (1 Pe. 4:17; Mt. 24:15; 8:11, 12; 13: 36-43)
Zowona zake ndizakuti, tapitilizabe kuyesedwa ndikuwongoleredwa m'zaka zonse za zana la 20 ndipo mpaka zaka za m'ma 21. Kuyesedwa ndi kuyeretsedwa uku kukupitirira. Ola lachiweruzo si zaka 100 m'mbuyomu. Ili patsogolo pathu nthawi ya chisautso chachikulu (Chi Greek: thlipsis; chizunzo, mazunzo, mavuto) a nthawi zonse.

Meleti Vivlon

Zolemba za Meleti Vivlon.