He Huakaʻi Hou e ʻike ai ma ka manawa - Māhele 6

Hoʻokaʻi kahi huakaʻi a kokoke i kahi mea kokoke, akā hoʻomau mau ka ʻike

E hoʻomau ka ʻatikala ʻeono i kā mākou papa moʻolelo ma ko mākou "Hōʻike huakaʻi ma ka manawa" i hoʻomaka i nā ʻatikala ʻelua ma mua e hoʻohana ana i nā pūlima a me nā ʻike pili honua i hōʻea ʻia mai nā hōʻuluʻulu ʻana o nā Mokuna Baibala mai nā ʻatikala (2) a me (3) i kēia moʻolelo a me nā nīnau no ka noʻonoʻo ʻana i ka ʻatikala (3).

E like me ka ʻōlelo ma mua, e maopopo ai ka maʻalahi o ka huakaʻi, e ʻimi ʻia a kūkākūkā ʻia nā palapala hemolele e hōʻike ʻia no ka maʻalahi o ka hōʻike ʻana, e hoʻohuli ai i ka heluhelu hou ʻana o ka ʻikepili a me nā ʻōlelo i hiki. ʻOiaʻiʻo, paipai ikaika ka mea heluhelu e heluhelu i kēia mau pauku i ka Baibala inā hiki.

Ma kēiaʻatikala e nānā mākou i kēia a hana i nā ʻike hou aʻe ma ke ala.

• Nā ʻatikala pilikino o ka Palapala Hemolele (hoʻomau)
  • Daniel 9 - Ua hoʻopau ka wā o Daniel i ka luku ʻana o Ierusalema iā Kuro
  • 2 ʻOihana 36 - Ka uku o ka Sābati ʻaʻole i hoʻopaʻa ʻia i kekahi helu mau makahiki
  • Zekaria 1 - 70 mau makahiki hōʻole ʻana i ka manawa like ʻole o ka 70 mau makahiki o ka noho kau ʻana
  • Hagai 1 & 2 - Hoʻouka hou ka luakini
  • Zekaria 7 - Ka hoʻokuʻa ʻana no 70 mau makahiki ʻokoʻa ma 70 mau makahiki o ka noho kau ʻana
  • ʻO Isaiah 23 - e poina ʻia ʻo Turo no kekahi manawa ʻē aʻe o ka makahiki 70

11. Daniel 9: 1-4 - Nā ʻIʻike a Daniʻela a me nā makahiki o Daniʻela

Wā i kākau ʻia: Nā mahina ma hope o ka hina ʻana o Babulona iā Kuro a me Dariu

Kupanaha: "I ka makahiki mua o Daimo ke keiki a ʻA ʻArirrus, na keiki o ka Media, i lilo ai i aliʻi ma ke aupuni o ko Kaledea; ² i ka makahiki mua o kona noho aliʻi ʻana, ʻike wau, ʻo Daniʻela, ma nā puke, ʻo ka nui o nā makahiki i hiki mai ai ka ʻōlelo a Iēhova ke kāula iā Ieremia, no ka hoʻokō ʻana i nā luku ʻino o Ierusalema, ʻo ia nō he kanahiku mau makahiki. ³ Hele akula au i mua o Iēhova ke Akua, e ʻimi iā ia me ka pule a me nā nonoi, me ka wikiwiki a me ke kapa ʻinoʻino a me ka lehu. ⁴ A ua hoʻomaka wau e pule iā Iēhova i koʻu Akua, e ʻōlelo hoʻi me ka ʻōlelo ʻana:"

ʻO ka nui o nā makahiki e hoʻokō a hoʻopau / hoʻopau i nā neoneo[I] (hoʻopiha ʻia) ʻo Ierusalema ma ke ʻano o Babulona i hāʻule wale ai a (a) 'O Ieremia 25 "Lawelawe iā Babulona 70 mau makahiki" a (b) 'O Ieremia 27 "No Babelona 70 mau makahiki"[Ii] i kēia manawa i pau ai. ʻO ia ka mea a Daniela i hoʻomaopopo ai. Ma ke ʻano o ka hoʻomaikaʻi ʻana a Iēhova a me kona ʻUhane hemolele iā Daniel, ua paipai ʻia mākou e nīnau i nā nīnau i hala iho nei:

No ke aha i ʻike ʻole ai ʻo Daniel ma mua o ke 1^st Makahiki o Dariu ke Mede (ma hope o ka hina ʻana o Babulona) a pau ka 70 mau makahiki o Ieremia? Hiki paha no ke?

• wānana pinepine ʻia ka wānana ma hope o ka hoʻokō ʻana, ʻaʻole ma mua, a
• ka hoʻomaka ʻana o nā makahiki 70 ʻaʻole maopopo, ʻOiai, maopopo iā ia i ka wā i luku ʻia ai ʻo Ierusalema ma 19^th makahiki (18^th makahiki regnal) o Nebukaneza? (Esekiʻo ma Babulona a hoʻopaʻa ʻo ia i ka luku ʻana o Ierusalema i ka wā i loaʻa ai iā ia kahi lono mai kahi pakele e like me ka mea i kākau ʻia ma ka Ezekiela 33:21[Iii], a i ʻike maopopo a maopopo paha ʻo Daniʻa mai kēia mea a me ka lawelawe ʻana o ke aliʻi ʻo Nebukaneza.)
• Ma muli o (ii) ka lā hoʻomaka ma ka maopopo ʻole ʻana aku. ʻaʻohe ala no ka helu ʻana i ka lā hope i mua. ^ E Ha yM. Inā ʻo Daniel i ʻike i ka hoʻomaka ʻana o nā makahiki 70 me ka luku hope ʻana o Ierusalema, hiki iā ia ke helu maʻalahi i mua.

ʻAʻole naʻe ia no ka:

(a) ʻike ʻoa i nā makahiki he 70 i pau i 539 T.K. me ka hina o Babulona ma hope o ka hanana ʻana. ʻOiaʻiʻo, ua ʻike paha ʻo ia i ka mea nāna i kōkua i ka hoʻokō ʻana i kā wanana a Ieremia ma o ka unuhi ʻana i ka palapala i ka pā iā Belshazar, ua kākau ʻia ma ka Daniel 5:26 ma kahi āna i ʻōlelo ai: "Eia ka wehewehe a ka olelo: Mene, na ke Akua no helu helu nā lā o kou aupuni a ua hoopau (ua hoʻopau iā ia).

(b) Inā pili nā manawa o 70 mau makahiki pili i nā luku mua i ʻōlelo ʻia i loko Daniel 9: 2, aia ma laila ma kahi he ʻelua wahi hoʻomaka, (1) ka manawa o ka hoʻopuka kaʻi ʻana i ka make o Iehoiakima i kāna 11^th makahiki a alakaʻi aku i ka hoʻokau ʻia ʻo Iehoiakina, a (2) luku hope ʻana iā Ierusalema. Aia hoʻi kekahi hapakolu, ʻo ka 4^th makahiki o Iehoiakima. (E nānā iā Jeremiah 25: 17-26 ma ka Māhele 5 o kēia ʻano)

ʻO ka hopena (c), inā e pili ana ka manawa e pili ana me ka hoʻokele a me ka kāohi o Babulona, ​​ʻaʻole ia e akaka e pili ana i ka lā e helu ai ka helu.

• I ka wā i lawe aku ai ʻo Babulona i ke kapikala o ʻAsuria a lilo i aupuni mana i ka honua?
• A i, i kona pepehi ʻana iā Nebukaneza i ke aliʻi hope o ʻAsuria-uballit III?
• A i ʻole, i ke komo ʻana o Babulona iā Iuda e hoʻokau i kona kiʻekiʻe o Iehoiakima?
• A, i ko Babulona hoʻopaʻa ʻana i ka kipi ʻo Iehoiakima?
• A i ʻole, i ka wā i lawe ai ʻo Babulona i nā neʻe mua a i ʻole ka nui o ka poʻe i hoʻopio ma 3 mau mahina ma hope o ka make ʻana o Iehoiakima a me Iehoiakima?
• A i ʻole, i ka pau loa ʻana o Babulona iā Ierusalema i ka 19^th makahiki o Nebukaneza.

ʻOiai ua ʻike ʻo Daniel i kahi o 70 mau makahiki i hoʻokō a hoʻopau ʻia paha, ua maopopo nō hoʻi ua koi ʻia ʻo ia e koi hou ai nā Iudaio. Hoomau aku la o Daniela no ka pule ana i kona poe kanaka no ke kala ana i ka ike ana mai Kuʻi X XUMUM: 4-25[Iv], 1 Kings 8: 46-52[V], a Ieremia 29: 12-29, i mea e hoʻokuʻu ʻia ai nā Iudaio a hoʻi i ko lākou ʻāina hānau. Ua hoʻolohe a ʻae ʻo Iēhova i kāna pule no ka poʻe Iudaio a hoʻoneʻe iā Kuro e hana i kāna ʻōlelo hoʻoholo e ʻae ana i ka hoʻi a me ka hoʻomaka o ke kūkulu hou ʻana iā Ierusalema. ʻO kēia i ka 1^st makahiki i ko Kuro noho ʻana ma luna o Babulona. Ua hoʻomaopopo ʻia kēia o 539 BCE / 538 T.K. ʻO ia nō kekahi 1^st Makahiki ʻo Dariu ke Mede nāna i aliʻi ma lalo o hoʻokahi makahiki ma luna o Babulona.

Nīnau: Ehia makahiki o Daniel i ka wā i hāʻule ai ʻo Babulona iā Kuro?

ʻO Daniel 1: Ua hōʻike ka 1-6 i lawe ʻia ʻo Daniel i Babulona ma ka 3^rd a 4^th Makahiki o Iehoiakima. Loaʻa paha iā ia ma 8 kona mau makahiki a keu paha paha i kēlā manawa ke hoʻomanaʻo i kēlā manawa a ua koho ʻia.

• Ma lalo o ke ʻano o ka neone ʻana o 48 makahiki, i ka hina ʻana o Babulona, ​​ʻo ia ʻo 75 mau makahiki (8 + 8 + 11 + 48 = 75). .
• Ma lalo o ke ʻano o ka neoneo ʻana o 68 makahiki, ua 95 paha kona makahiki (8 + 8 + 11 + 68 = 95). I kēia wā ʻelemakule, ʻaʻole paha e hiki iā Daniel ke noho i loko o ke kūlana e ulu pono i ke Aupuni o Dariu ʻo Mede a me Kuro ke Persiano. (Daniela 6:28).

Helu 4.11 ʻ Agelelo ʻo Daniel ma lalo o nā hiʻohiʻona ʻelua.

ʻIke Nūhou 11: Ua ʻike ʻo Daniel i ka hoʻopau ʻana o 70 mau makahiki iā Babulona i kēia manawa i ka wā i unuhi ai ʻo ia i ka palapala ma ka paia iā Belesazara ke aliʻi Babulona (ʻAʻole 2 mau makahiki ma hope). Malia paha ua make ʻo Daniel i ka wā i luku ʻia ai ʻo Babulona e Babulona inā ʻo 607 BCE ka luku hope ʻana o Ierusalema me kahi 68 makahiki o ke pio ʻana, ma mua o ka holomua e like me ka moʻolelo o ka Baibala.

12. 2 Nūhou 36: 15-23 - Kauoha e hoʻokō i nā makahiki 70 i wānana ʻia, e uku ʻia nā Sābati

ʻO ka manawa manawa: ʻO ka ʻōlelo hoʻopuka ʻana, mai mua o ka luku ʻana iā Ierusalema, ka hāʻule ʻana o Babulona a me Kuro

Kupanaha: "A ʻae ʻo Iēhova ke Akua o ko lākou poʻe kūpuna i hoʻouna ʻole ʻia e kūʻē iā lākou ma muli o kāna mau ʻelele, e hoʻouna hou aku ana, no ka mea, ua aloha ʻo ia i kona poʻe kānaka a me kona wahi. ¹⁶ Akā, hōʻino mau lākou i nā ʻelele a ke Akua maoli, a hoʻowahāwahā i kāna mau ʻōlelo, a hoʻomāʻewaʻewa i kāna poʻe kāula, a hiki mai ka huhū o Iēhova i kona poʻe kānaka, a ʻaʻohe mea e hoʻōla ʻia ai.

¹⁷ No laila, hoʻāla aku ʻo ia iā lākou ke aliʻi o ko Kaledea, nāna i pepehi i kā lākou poʻe kānaka uʻi me ka pahi kaua ma ka hale o ko lākou wahi hoʻāno, ʻaʻole ia i lokomaikaʻi i ke kāne ʻōpio, a i ʻole i ka wahine. ʻO nā mea a pau āna i hāʻawi ai i loko o kona lima. ¹⁸ Me nā lako a pau, nā mea nui a me nā mea liʻiliʻi, nā hale o ke Akua a me nā waihona waiwai o ka hale o Iēhova a me nā waihona waiwai a ke aliʻi a me kāna poʻe kaukaualiʻi, nā mea a pau āna i lawe mai ai i Babulona. ¹⁹ A puhi akula ʻo ia i ka hale o ke Akua maoli a huki i ka pā o Ierusalema; a ua puhi lākou i ke ahi ona a me kona mau ʻāpana a pau, i mea e luku ai. ²⁰ Eia kekahi, lawe akula ʻo ia i ka poʻe i koe mai ka pahi kaua i Babulona, ​​a hele lākou i poʻe kauwā nāna, a me kāna mau keiki a hiki i ka aliʻi aliʻi o Peresia ke aliʻi; ²¹ e hooko ai i ka olelo a Iehova ma ka waha o Ieremia, a pau wale ka aina i kona mau Sābati. I nā lā a pau a wale ʻole, mālama ia i ka Sābati, e hoʻopau ai i nā makahiki he kanahiku."

 Ua kākau ʻia kēia māka he moʻolelo a hōʻuluʻulu paha nā hanana i hala mamua o ka wanana o na hanana e hiki mai ana.

Hōʻike ia i ka hoʻomau ʻana o ka ʻIseraʻela a me ka Iuda i ka hana ʻino i mua o Iēhova a kipi aku hoʻi iā Nebukaneza. Ua hoʻopaʻa ʻia kēia ma ka ʻaoʻao o nā aliʻi hope ʻekolu o ka Iuda: ʻo Iehoiakima, Iehoiakima, a me Zedekia. Ua hōʻole nā ​​aliʻi a me nā kānaka i nā ʻōlelo luhi a nā kāula a Iēhova. No ka hopena, ua ʻae loa ʻo Iēhova iā Nebukaneza e luku iā Ierusalema a e luku i ka hapa nui o ka poʻe i hele ʻole ʻia. Ua lawe ʻia ke koena o ka poʻe i pakele i Babulona a hiki i ka hoʻopaʻa ʻia ʻana e Babulona e ko Peresia e hoʻokō i nā wanana a Ieremia. I ka ʻōlelo, ua uku ka ʻāina i nā Sābati he nui loa[VI] a hiki i ka pau ʻana o nā makahiki 70 o ka hoʻokau ʻia ma Babulona.

Ka ʻike mau ʻana i nā pauku 20 -22 e hōʻike ana i kēia:

Ua ʻōlelo mai ʻo XXUMX: “A ua lawe pio akula ʻo ia i ke koena mai ka pahi kaua i Babulona, ​​a lilo lākou i poʻe kauwā nāna, a me kāna mau keiki a hiki i ka manawa i noho aliʻi ai ka aliʻi o Peresia.”. Ua hōʻike kēia ma ke pio ʻana i ka manawa o Zedekia he kakaikahi i pio. ʻO kahi hapa nui o ka Iuda he neʻe mua loa i ka wā o ke pio ʻana o Iehoiachin a i kēia manawa he nui o ka poʻe i koe mai ia manawa i kēia manawa ua pepehi ʻia no ka hoʻokō ʻana Ieremia 24. Eia kekahi, hoʻopau ka haunaele i ka wā i lawe ai ʻo Medo-Persia iā Babulona a hoʻomaka i aliʻi ai ma luna o Babulona, ​​ʻaʻole hoʻi ma hope.

Ua ʻōlelo ʻo ka 21: "e hooko ai i ka olelo a Iehova ma ka waha o Ieremia, a pau wale ka aina i kona mau Sābati. ʻO nā lā a pau o ka wale ʻana e mālama nei iā ia i ka Sābati, e hoʻokō ʻo 70 mau makahiki.'Commentslelo ka mea kākau ʻo Chronicles (ʻ Ezralelo) i ke kumu a lākou e lawelawe ai iā Babulona. He mau ʻāpana kēia,

(1) ka hoʻokō ʻana i kā wanana a Ieremia mai o Iēhova a

(2) no ka ʻāina i neoneo loa no kēlā manawa e uku aku i kāna mau Sābati e like me ka Levitiku 26: 34.

ʻO kēia uku ʻana i kāna mau Sābati e hoʻokō a hoʻopau ʻia paha i ka hopena o nā makahiki 70. He aha nā makahiki 70? Ieremia 25: 13 ʻōlelo "i ka pau ana o nā makahiki 70 (hoʻopau), e kāhea wau i ka hōʻike ʻana i ka Mōʻī o Babulona a me kēlā lāhui”. No laila, ua pau ka manawa 70 makahiki me ka kāhea ʻana i ke aliʻi o Babulona, ​​ʻaʻole ia ka hoʻi ʻana i Iuda, ʻaʻole hoʻi he mea e kāhea ana i ka moʻoʻōlelo ʻo Kuro ke Persiano ma ke aliʻi o Babulona.

ʻAʻole ʻōlelo ka paukū o ka palapala: "neoneo ʻo 70 mau makahiki" a i ʻole "70 mau makahiki neʻe aku" Ieremia 42: 7-22 kahi a lākou ma hope o ka luku ʻana o Ierusalema, ua hiki nō iā lākou ke noho ma Iudea. Ua ʻōlelo nō naʻe, ua mālama ka ʻāina i ka Sābati, e uku ʻole ana i kāna mau Sābati, a hiki i ka pau ʻana o ko 70 mau makahiki i manawa e Ieremia. ʻAʻole koi ke kāpili a me ka ʻōlelo ʻana i ka pauku e kauoha ʻia i ka wā mālama pono ʻana i ka Sābati he 70 mau makahiki, ʻo ia wale nō ka manawa o ko Iuda neʻe i ka wā e hoʻihoʻi ai i nā Sā nā hala.

Pono ke kau manawa kikoʻī e uku no nā Sābati? Inā makemake, ma ke kumu pehea e helu ʻia ai?

Inā mākou e lawe i 70 mau makahiki e like me ka manawa i koi ʻia, ʻike mākou i kēia: Ma waena o 587 BCE a me 1487 BCE (a puni ka manawa o ke komo ʻana i Kanaʻana) he 900 mau makahiki a me 18 mau pōʻaiapuni Iubile. 18 x 8 mau makahiki Sābati ma ke kaapuni he 144 mau makahiki. Ma waena o 987 BCE (ka hoʻomaka o ke aupuni o Rehoboam) a me 587 BCE (luku ʻia o Ierusalema) he 400 mau makahiki a me 8 mau pōʻaiapuni Iubile e like me 64 mau makahiki (8 × 8) a manaʻo ʻia ʻaʻole mālama ʻia nā makahiki Sābati no kēlā me kēia. kēia mau makahiki. Mālama kēia ʻaʻole hiki ke helu i ka helu kikoʻī o nā makahiki e pono ai e uku ʻia, ʻaʻohe manawa kūpono a maopopo ʻole e hoʻomaka me 70 a 50 paha mau makahiki Sabati i hala. Hōʻike kēia i ka uku ʻana i nā lā Sābati ʻaʻole ia he uku kikoʻī, akā ua lawa ka manawa i hala i ka wā neoneo e uku ai i ka ʻaiʻē.

ʻO kahi hope loa, akā ʻo ke kumu nui ʻoi aku ka nui o ka neʻe ʻana o ka lōʻihi neone o 50 mau makahiki ma mua o 70 mau makahiki. Me ka lōʻihi o 50 mau makahiki neoneo a ka hoʻopio ʻana, ka mea nui o ko lākou hoʻokuʻu a hoʻi hou i ka makahiki i Iubilee Year (50^th) ʻAʻole e lilo nā mea pio a pau i ka poʻe Iudaio e hoʻi mai ana, no ka mea, ua hoʻokau ʻo ia i ke kolamu o ka makahiki Sābati e hele pio ana. ʻO 587 WKI a hiki i 538 M.K.ua he 49 mau makahiki. ʻO 538 T.K. ka makahiki mua (regnal) o Kuro ka Nui a me ka makahiki āna i hoʻokuʻu ai iā lākou. I ka makahiki Iubile (50^th makahiki) ʻo ia ka makahiki i hoʻi hou ai lākou ma Iuda a ua hiki iā lākou ke hoʻomaka.[VII]

E like me ka 2 Kūʻai 26: ʻNlelo ʻo 22,23 “A i ka makahiki mua o Kuro ke aliʻi o Peresia, e kō ai ka ʻōlelo a Iēhova ma ka waha o Ieremia, hoʻāla ʻo Iēhova i ka ʻuhane o Kuro, ke aliʻi o Peresia, a laila ua hoʻokō ʻo ia i kahi kāhea ma kona aupuni a pau, i ka ʻōlelo ʻana “ʻO kēia ke ʻōlelo a Kuro, ke aliʻi o Peresia, 'ʻo nā aupuni a pau o ka honua a Iēhova ke Akua o ka lani i hāʻawi mai iaʻu, .... ʻO ia kekahi o ʻoukou o kona poʻe kānaka a pau, ʻo Iēhova kona Akua me ia. E piʻi ʻo ia. '

Helu 4.12 Huikinaka ka makahiki no ka ʻāina e uku ai i kāna mau Sābati mau makahiki i hala a ua hoʻokuʻu ʻia i ka makahiki Iubile.

ʻO ka ʻike nui ma 12: Ua hiki i ka ʻāina o Iuda ke hoʻomaha a ʻoluʻolu e hoʻokō i nā makahiki Sābati i hala. Hana ʻia a hoʻokuʻu ʻia o ka poʻe Iudaio i lawe ʻia i Babulona i ka pau hope o Ierusalema i hoʻohui pū me ka hoʻomaka ʻana a i ka pani ʻana o ka Iubilē Hou makahiki o 50 makahiki.

13. Zekaria 1: 1, 7, 12, 16 - E aloha ʻia iā Ierusalema a me Iuda, ka mea āu i huhū ai i kēia mau makahiki he 70.

Ua kākauʻia: - 19 mau makahiki ma hope o ka hina ʻana o Babulona iā Kuro a me Dariu

Kupanaha: "I ka walu o ka malama i ka lua o ka makahiki o Dazia ke hele ʻana ka ʻōlelo a Iēhova iā Zakaria ke keiki a Berekia a ke keiki a ʻIdo, ke kāula. ² “Huhū nui ʻo Iēhova i ko ʻoukou poʻe kūpuna. ',' I ka iwakāluakumamāhā o ka lā ʻumikumamākahi, ʻo ia hoʻi ka malama ʻo Sebbat, i ka lua o ka makahiki o Daʻimo, ua hiki mai ka ʻōlelo a Iēhova iā Zakaria ʻo ʻAbiia ke keiki a Berekia ke keiki a Ido ke kāula, e ʻōlelo ana: ' ^'12 5 ʻ answeredlelo maila ka ʻānela o Iēhova, ʻī akula, E Iēhova o nā kaua, pehea lā ʻoe e hōʻike ʻole ai i kou aloha iā Ierusalema a i nā kūlanakauhale o ka Iuda āu i hōʻaihewa ai i kēia mau makahiki he kanahiku? ^'16 “No laila, ke ʻōlelo mai nei ʻo Iēhova penei, E hoʻi mau nō wau i Ierusalema me ke aloha. E kūkulu ʻia koʻu hale i loko ona, "wahi a Iēhova o nā kaua," ae e hohola ʻia kahi kaula ana ma luna o Ierusalema. ""

Ua kākau ʻia kēia ma 11^th ka mahina o ka 2^nd Makahiki ʻo Darius ka Nui ma kahi o 520BC[viii]. ^ E Ha yM. Aia ma kēia ʻatikala a kākau ʻo Zekaria e "A laila ʻōlelo maila ka ʻānela o Iēhova "E Iēhova o nā kaua, pehea lā ʻoe e pale aku ai i kou aloha mai Ierusalema a me nā kūlanakauhale o ka Iuda, āu i hoʻonāukiuki ai i kēia mau makahiki 70.""

Pehea ka moolelo o Zekaria? ʻAʻole kūkulu ʻia ka luakini no ka palu ʻana i hoʻoili ʻia e nā poʻe kūʻē e like me ka mea i hoʻopaʻa ʻia ʻEzera 4: 1-24. ^ E Ha yM. Ua hala kēia i loko o ka hapa hope o ke au iā Kuro (9 o 11 mau makahiki ma luna o Babulona), ke noho aliʻi ʻana a ʻAhasueru (paha ka inoa noho aliʻi o Cambyses II ke keiki a Kuro, 8 mau makahiki) a me Artaxerxes (paha ka inoa aliʻi i lawe ʻia e Bardiya , paha he usurper a i ʻole kaikaina paha no Cambyses, 7 ʻona nui) i ke au o Dariu ke Persiano (ka Nui). Hoʻokuʻu ʻia lākou e Kuro, a hoʻi hoʻi me ka hoihoi o ke kūkulu hou ʻana iā Ierusalema a me Iuda, a me ka luakini, akā ua wikiwiki koke kēia mea hoihoi ma ke alo o ka hoʻomau mau a me ka kūʻē.

Eia kekahi, ayat 16 'E hoʻi hou ana au i Ierusalema me ke aloha. E kūkulu ʻia koʻu hale iā ia, ke kuhikuhi nei e hiki hou ana ia i kēlā lā mai ka manawa e aloha ʻo Iēhova i Ierusalema a hōʻoia i kona kūkulu hou ʻana o kona luakini.

No kēia mau makahiki he 70, mau manaʻo kuhihewa e nānā i 70 mau makahiki mai ka lā o ka kākau. Inā hoʻi mākou e hoʻi mai i 520 T.K. i ka 11^th mahina 589 M.Ke iā mākou ua mau makahiki 69, ka makahiki hoʻi i 11^th mahina ʻo 590 BCE ʻo 70^th makahiki. Ma lalo o nā moʻolelo kuikahi, ua hana i kekahi mea e pili ana i waena o 11^th mahina o 590 WKI a me 11^th mahina ʻo 589 T.A. e kūpono i kēia manawa?

ʻAe, ka hoʻomaka ʻana o ka hoʻopilikia ʻana iā Ierusalema ma 9 ʻo Zedekia^th Makahiki (589 BCE secular kronology) ma 10^th mahina i kēlā me kēia 70^th makahiki.[IX] Inā mākou e hoʻāʻo e hoʻohana i kahi makahiki 68 o ke pio a me kahi neoneo mai ka hāʻule ʻana o Babulona i ka luku ʻia ʻo Ierusalema, ʻaʻohe mea o kēlā me kēia mea a i pili i ka hanana ma 589 T.K. i ka neoneo o ka ʻāina o Iuda.

Ua like anei kēia ma ka makahiki ʻo 70-makahiki i kapa ʻia e Ieremia? ʻO ka hopena kūpono e kamaʻilio ai mākou he NO! ʻAʻohe mea ma kēia wahi o Zakaria e pili pololei ana a i ʻole e kuhikuhi ana i kahi pilina o kēia manawa o ka makahiki 70 i nā makahiki 70 i ʻōlelo ʻia i loko o Ieremia 25 a i ʻole Jeremiah 29. Inā i ka ʻeleʻele i hala (i kēlā mau makahiki 70) hiki ia ia ke kuhikuhi i ka makahiki 70 a Ieremia, akā ua ʻōlelo ka paukū "mau[x] 70 mau makahiki ” ka hoʻopili ʻana i nā makahiki 70 mai kēia manawa.

Paʻi 4.13 Huhū ʻo Iēhova ma ka Iuda a me ka ʻIseraʻela 70 mau makahiki

ʻO ka helu hopu nui 13: ʻO ka manawa 70 mau makahiki i haʻi ʻia ma Zakaria, ʻaʻole ia e pili i ka servitude, akā he hōʻole.

 

14. Hagai 1: 1, 2, 4 & Hagai 2: 1-4 - Paipai ʻia e hoʻomaka hou i ke kūkulu hou ʻana i ka Luakini

Kākau: 19 mau makahiki ma hope o ka hāʻule ʻana o Babulona iā Kuro a me Dariu

Kupanaha: "I ka lua o ka makahiki o Dazia ke aliʻi, i ke ono o ka malama, i ka lā mua o ka malama, hiki maila ka ʻōlelo a Iēhova ma o Hanania ke kāula iā Zekemebeka ke keiki a Searetiela, ke kiaʻāina o Iuda, a iā Iosua ke keiki a Iehozio ke kahuna nui, ka ʻōlelo ʻana ² “Eia ka ʻōlelo a Iēhova o nā kaua, 'E pili ana kēia poʻe kānaka, ua ʻōlelo mai lākou: ʻAʻole hiki mai ka manawa, ʻo ka manawa o ka hale o Iēhova, no ka mea, ke kūkulu ʻia nei.

'I ka hiku o ka malama, i ka lā iwakāluakumamākahi o ua malama lā, kāhea ʻia ka ʻōlelo a Iēhova ma o Hagaiza ke kāula, penei: ² “E ʻōlelo aku, e ʻoluʻolu ʻoe iā Zorobabela ke keiki a Selekia, ke kiaʻāina o Iuda, a iā Iosua ke keiki a Iehozio ke kahuna nui, a me ka poʻe i koe o nā kānaka, i ka ʻōlelo ʻana, , ³ 'O wai kekahi o' oukou e koena o ka mea i ʻike i kēia hale ma kona nani mua? A pehea ʻoe ʻoe e ʻike ai i kēia manawa? Aole anei, e hoohalike me ka mea, i ka mea ole i ko oukou mau maka? '

⁴ ʻĀnō, ʻānō, e ikaika ʻoe, e Zebobaba, wahi a Iēhova, 'ae hoʻoikaika ʻoe, e Iosua ke keiki a Iehozera ke kahuna nui.'

"'E ikaika ʻoukou, e ka poʻe o ka ʻāina," wahi a Iēhova,' a e hana.

"No ka mea, ʻo wau pū me ʻoukou," wahi a Iēhova o nā kaua. ""

Ua kākau ʻo Hakai ma 2^nd Mua o Dariu ka Nui. ʻIke ʻia mākou mai kēia (13) Zechariah 1: 12. ^ E Ha yM. Ua hāʻawi ʻia ʻo Hagai a me Zekaria he mau ʻōlelo mai ke Akua e hōʻola hou i ka poʻe Iudaio i ka hoʻi ʻana e hoʻomau a hoʻopaʻa i ka hana hou ʻana o ka luakini, kahi i hoʻokumu ʻia ai nā kumu āpau. I loko o nā makahiki he 18 mai ka wā o ka hina ʻana o Babulona, ​​ua hele mua nā Iudaio e kūkulu hou a hoʻonohonoho i ko lākou mau hale (ke paʻi hope ʻana), ʻaʻole naʻe i hoʻi e hana ana i ka luakini. Hagai aku ʻo Hagai ma ka mokuna 2: 3, ʻO wai ka mea i koe o ke koena e ʻike i kēia hale i kona nani mua? A pehea ʻoe e ʻike ai iā ʻoe i kēia manawa? ʻAʻole anei e like me kēia mea i loko o kou mau maka?

Ehia makahiki o kēia manawa? ʻAe, ehia mau makahiki Iudaio i ʻike i ka hale kahiko a hiki ke hoʻomanaʻo hou i ka mea maoli? ʻO ka 2^nd ʻOi aku ka makahiki o Dariu ma kahi o 520 M.K. E hoʻomanaʻo pono i ka luakini o ka wā kahiko, pono lākou e liʻiliʻi ma ka 10 mau makahiki he nui. I ka wā i kākau ai ʻo Zekaria i kēia manawa 19 mau makahiki ma hope o ka hina ʻana o Babulona = 29 mau makahiki (10 + 19). Inā ʻo kēia makahiki he 68 mau makahiki mai ka luku ʻia ʻana o ka luakini a hiki i ka hāʻule ʻana o Babulona (ʻo ia hoʻi 607 BCE - 539 T.K.), mau loa lākou i 97 mau makahiki (29 + 68). ʻOiai ʻo 5 ka makahiki hoʻokahi i ka hāʻule ʻana o Ierusalema (inā i hoʻopaʻa ʻia ma 607 BCE) e 92 ka manawa o ka 2^nd makahiki o Dariu ka Nui. Ehia mau makahiki 92 a i ʻole 97 mau makahiki paha a ʻoi aku paha ua ola hou aku paha e ola a laila a ʻoi aku ka nui, pehea ka nui e hiki ai ke hoʻomanaʻo i ka luakini? ʻOiai i kēia lā o Western World me ka mālama olakino maikaʻi loa, he liʻiliʻi loa ka 92 a me 100 makahiki mua. Eia nō naʻe i lawa ʻia nā mea ola i laila no Hakai e kuhikuhi: Ke hoʻomanaʻo nei ʻoe i ka luakini o Solomona, pehea ka mea āu i kūkulu ai e hoʻohālikelike ai?

He aha ka hana o ka hāʻule o Ierusalema ma 587 W.K. E mau i ka mea o ka noi o Hakai i ka makahiki 77 makahiki i hoʻohui ʻia. (10 + 48 + 19) akā, hiki nō paha[xi], ma mua o ka hikiʻole a hemahema ʻole. (10 mau makahiki + 48 mau makahiki (ma hope o ka hāʻule ʻana o Ierusalema i mua o Babulona hāʻule ʻana) + 19 mau makahiki (Huli o Babulona i Darius 2nd Year).

Pono mākou e hoʻomanaʻo he nui ka poʻe i lawe ʻia i lawe ʻia i Babulona me Iehoiakima, 11 mau makahiki ma mua o ka luku ʻana o Ierusalema iā lākou e 88 mau makahiki he nui (10 + 11 + 48 + 19). (10 mau makahiki +11 mau makahiki (ke aliʻi o Zedekia i hāʻule ai o Ierusalema) + 48 mau makahiki (ma hope o ka hāʻule ʻana o Ierusalema i mua o ka hāʻule ʻana o Babulona) + 19 mau makahiki (Hōʻuluʻi o Babulona a Kīkēnō i Kahiki ʻo 2). ʻo ka manawa mai ka luku ʻana iā Ierusalema a hiki i ka hoʻihoʻi ʻana a Kuro iā 48 mau makahiki wale nō, he 68 mau makahiki.

Hōʻike ʻo X XUMUMX i ka nani o ka luakini o Solomona

ʻO ka ʻike nui nui 14: Nui nā Iudaio kahiko e ʻike ana i ke kūkulu hou ʻana o ka Hale Kūlana ma Darius ka Nui 2^nd makahiki ʻōpio ua hiki nō ke hoʻomanaʻo mau i ka luakini o Solomona ma mua o kona luku ʻia ʻana. Mahea kēia e hāʻawi ai i kahi makahiki 48 ma mua o kahi pahu 68 mau makahiki ma waena o ka luku hope ʻana o Ierusalema a me ka hāʻule ʻana o Babulona a Kuro.

15. Zekaria 7: 1, 4-7 - hoʻokē ʻai i ka 5^th Ka mahina a me 7^th mahina a me kēia no 70 Year

Kākau: 21 mau makahiki ma hope o ka hāʻule ʻana o Babulona iā Kuro a me Dariu

Kupanaha: "Eia kekahi, ʻo ia i ka makahiki ʻehā o ke aliʻi ʻo kā ʻArosia, ua hiki mai ka ʻōlelo a Iēhova iā Zakaria, i ka lā ʻehā o ka iwa o ka malama, ʻo ia hoʻi ma Chisʹlev. ','⁴ A hiki mau mai ka ʻōlelo a Iēhova o nā kaua. ⁵ “E ʻī aku i nā kānaka a pau o ka ʻāina a me nā kāhuna,“ I kā ʻoukou hoʻokē ʻai, a he uwē ʻana i ka lima o ka malama ʻewalu a i ka hiku o ka malama, a he kanahiku mau makahiki nō kā ʻoukou hana wikiwiki ʻana mai iaʻu. naʻu no? ⁶ A i ka wa a oukou e inu ai, a ina oukou e inu ai, aole anei oukou ka mea e ai ana, a aole anei oukou ka poe e inu ana? ⁷ [Listen] ʻAʻole anei ʻoe e hoʻolohe i nā ʻōlelo a Iēhova i kāhea mai ai ma nā kāula mua, ʻoiai i noho ʻia ʻo Ierusalema a me ka maluhia, me nā kūlanakauhale ona a puni, a me ka Negebeb a me ka Sekela i noho ʻia? '”"

Ua kākau ʻia kēia paukū ma 9^th ka mahina o ka 4^th Makahiki o ke aliʻi ʻo Dariu (ka Nui) ma kahi o 518 T.K.[xii].

ʻO ka nīnau i hāpai ʻia e ka poʻe Iudaio i hoʻohiki i nā kāhuna e like me kēia: E hoʻomau lākou e uwē a wikiwiki hoʻi i ka 5^th mahina ʻo lākou e hana nei i nā makahiki he nui? ʻO ka pane iā Iēhova ma ka pauku 5 e haʻi i nā kāhuna a me nā kānaka "(5) I ka hoʻokē wikiwiki ʻana a uwē ma 5^th mahina (ka makahiki hanahana o Ierusalema a me ka luakini) a i ko 7^th mahina (ka makahiki hānau kanaka o Gedaliah a me ke koena e hele ana i ʻAigupita) no ka mea,[xiii] 70 mau makahiki, ua wikiwiki anei ʻoe noʻu? (6) A i kā ʻoukou ʻai a inu ai, ʻaʻole anei ʻoe i ʻai no ʻoukou iho a inu i kāu ʻai iho? (7) ʻAʻole anei ʻoe e hoʻolohe i nā ʻōlelo a Iēhova i ʻōlelo ai ma o nā kāula mua, ʻoiai ʻo Ierusalema a me kona mau kūlanakauhale e noho nei a noho maluhia hoʻi?

Kēia ʻo Iēhova e hana ana i kahi kuhi i hoʻopaʻa ʻia ma 1 Samuel 15: 22 "E ʻoluʻolu anei ʻo Iēhova i nā mōhai kuni me nā ʻālana (a me ka wikiwiki a me ka uwē ʻana hiki iā mākou ke hoʻohui) e like me ke hoʻolohe ʻana i ka leo o Iēhova? Ga u! E n i. ʻOi aku ka maikaʻi o ka hoʻolohe ma mua o ka mōhai a me ka hoʻolohe ʻana ma mua o ka momona o nā hipa kāne. " I nā huaʻōlelo ʻē aʻe, ʻaʻole i koi ʻia kā lākou ʻaʻa a me ka uwē ʻana no Iēhova, akā ʻo ka hoʻolohe ʻana.

He aha nā manawa o ka 70 mau makahiki i uhi ai? Ke hoʻomau mau nei lākou me ka uwē ʻana a makemake lākou e ʻike inā lākou e hoʻōki. No laila, ua hoʻomau ka wā i kēlā manawa, a no laila ua loiloʻo ia he 70 mau makahiki e hoʻi mai ana mai kēlā manawa i kākau ai a nīnau i ka nīnau.

ʻAʻole hiki i ia i kekahi mau manawa i pau kokoke i 20 mau makahiki ma mua o 539 TK Inā hoʻi mākou e hoʻi i ka 9^th mahina 587 M.Ke iā mākou ua mau makahiki 69, ka makahiki hoʻi i 9^th mahina ʻo 588 BCE ʻo 70^th makahiki. Ma lalo o nā moʻolelo he kini, ua hana i kekahi mea e pili ana i waena o ka 9^th mahina o 588 WKI a me 11^th malama 587 T.A. e kūpono i kēia manawa? E like me ka kronologie kahiko, ua luku ʻia ʻo Ierusalema i 587 H. Palapala kākau nā moʻolelo i nā hanana i hoʻomanaʻo ʻia i ka hoʻokē ʻai a uē e like me ka 5^th malama (ka luku ʻana o Ierusalema) a me ka 7^th malama (pepehi ʻo Gedaliah a waiho ʻia ka ʻāina waiho ʻole)[xiv] ie i kela 70^th makahiki, e hana hou ana mai ka makahiki e hānai ʻia ai ka nīnau.

Inā mākou e hoʻāʻo e hoʻohana i kahi makahiki 70 o ka Exile a Desolation mai ka luku ʻia ʻana o Ierusalema e hoʻomaka ana ma 607 T.K., ʻaʻohe mea nui a i ʻole hanana ʻia i hana ʻia ma 588 BCE / 587 T.K. mai ka 70^th Makahiki Darius ma 518 M.K. Ke kūkā nei ʻo Zekaria i ka manawa hoʻokahi ma 70 mau makahiki e like me kā wanana a Ieremia? ʻO ka hopena kūpono e kamaʻilio ai mākou he NO! ʻAʻohe mea ma kēia pauahi a Zakaria e pili pololei ana i kēia makahiki 70 i nā makahiki 70 i ʻōlelo ʻia ma Ieremia 25 a i ʻole Jeremiah 29.

Kōʻai 4.15 - 70 mau makahiki o ka hoʻokē ʻai

ʻO ka helu hopu nui 15: ʻO ka makahiki o ka hoʻokē ʻai ʻana ma 70 i ʻōlelo ʻia ma Zakaria 7 ʻaʻole i pili i nā makahiki 70 no ka lopa. Hoʻopili ia mai ka makahiki kākau ma ka 4^th makahiki o Dariu ka Nui nui i ka luku hope ʻana o Ierusalema.

16. ʻIsaia 23: 11-18 - poina iā Turo i 70 mau makahiki

Nui ʻia ma mua o 100 mau makahiki ma mua o ka luku ʻia o Ierusalema.

Kupanaha: "¹¹ Ua hāʻawi ʻo Iēhova i kauoha iā Phoe · niʹcia, e hoʻopau i kona mau wahi paʻa. ¹² ʻ says maila ʻo ia: "ʻAʻole ʻoe e ʻoliʻoli hou, e ka mea i ʻoki ʻia, ke kaikamahine puʻupaʻa o Siona. E kū, e hele i kā Kitʹtim nona iho. Ma laila, ʻaʻole ia e hoʻomaha no ʻoe. ¹³ Ga u! E n i. ʻO ka ʻāina ko Kaledea. ʻO kēia ka poʻe, ʻaʻole i hōʻike ʻo ʻAsuria i ka mōʻī o ka wao. Ua kūkulu lākou i nā hale kiaʻi e hoʻopuni ai lākou; ua kaʻi lākou i nā hale kiaʻi ona; ua hoʻonohonoho ʻo ia iā ia e like me ka poho. ¹⁴ E ʻaoa, e nā moku o Tarʹshish, no ka mea, ua luku ʻia ko ʻoukou ikaika. ¹⁵ A e kū ʻia i kēlā lā Pono e poina ʻo Turo i ʻehiku mau makahiki, e like me nā lā o ke aliʻi hoʻokahi. I ka hopena o kanahiku makahiki, e lilo ia i Turo e like me ke mele a kahi wahine hoʻokamakama: ¹⁶ "E lawe ʻoe i ka mea kani, e hoʻopuni ʻoe i ke kūlanakauhale, e ka wahine hoʻokamakama i poina. E hana maikaʻi i ka pāʻani ma nā lepa; hoʻomāliʻi i kāu mau mele, i poʻomanaʻo ai ʻoe. ” ¹⁷ A pono e loaʻa i ka hopena o nā makahiki he kanahiku e huli ʻo Iēhova i kona nānā ʻana iā Turo, a laila e hoʻi ʻo ia i kāna hoʻolimalima a moe kolohe me nā aupuni a pau o ka honua ma ka honua. ¹⁸ A ʻo kāna waiwai nui a me kāna uku e lilo ai i mea laʻa iā Iēhova. ʻAʻole ia e mālama ʻia, ʻaʻole hoʻi e waiho ʻia; no ka mea, e hele mai kāna uku no ka poʻe e noho ana i mua o Iēhova, no ka ʻai ʻana a me ka uhi nani."

Ma aneʻi ua ʻōlelo mai ʻo ʻIsaia, ʻo ka haahaa o Babulona ia manawa ma ka noho aliʻi ʻana o ʻAsuria, e lilo ka poʻe e lawe aku i ka luku iā Turo. (v13). I wānana ʻia e poina ʻia ʻo Turo no 70 mau makahiki. Eia nō naʻe, ʻo kēia makahiki 70 ke noi nei iā Tiro ma mua o ka pili pono ʻole ma ka makahiki 70 makahiki ma Ieremia. Ua ʻōlelo ʻo ʻIsaia ma ke ʻano o ke ʻano o ke aliʻi hoʻokahi. No laila ʻaʻole pono ia i nā makahiki 70. ʻ saidlelo pū ka poʻomanaʻo Salamo ma Salamo 90: ʻO 10 e kamaʻilio e pili ana i ko mākou ola “I loko o lākou iho, he kanahiku nā makahiki o ko mākou mau makahiki. A inā he ikaika nui lākou nā 80 mau makahiki ”. ^ E Ha yM. ʻO kaʻoiaʻiʻo, ʻaʻole ia i ke kamaʻilio me ka lōʻihi ma ke ʻano he lōʻihi wale nō ia.

Eia kekahi, ua haʻi ʻia iā mākou i nā mea e hana ma ka hopena o nā makahiki he kanahiku. Haliu aku ʻo Iēhova i kona nānā a waiho aku ʻo Turo e hoʻokaʻawale iā ia. Ua ʻōlelo hou ʻo Ezekiela 26 i kēia ʻōpilikia iā Turo i ka makahiki i hāʻule ai ʻo Ierusalema (ma lalo o ke aupuni a Zedekia). "³ No laila, ke ʻī mai nei ka Haku ʻo Iēhova, Eia eia wau, e kūʻē ʻoe iā ʻoe e Turo, ae hoʻāliʻi au i nā lāhui kanaka he nui iā ʻoe e like me ke kai ʻana i ke kai. ⁴ A e lawe pohō lākou i nā pā o Turo i lalo i lalo a wāwahi hoʻi i kona mau hale kiaʻi, ae ʻoki iho au i kona lepo mai kāna aku a hoʻomālamalama aku iā ia, i kahi wīwī. ⁵ Aia kahi papa maloʻo no ka dragnets ka mea e lilo ai ia i waena o ke kai.

“'No ka mea, ua olelo iho la wau,' wahi a ka Haku, a Iehova, 'e lilo ia i mea waiwai pio no na lahuikanaka. ⁶ A ʻo nā kūlanakauhale e hilinaʻi nei ma ka waena, i ka pahi kaua e luku ʻia lākou, a e ʻike nā kānaka ʻo wau ʻo Iēhova. '

⁷ “No ka mea ke ʻōlelo mai nei ʻo Iēhova ka Haku, Eia, ke lawe mai nei au iā Turukedeka ke aliʻi o Babulona mai ke kūkulu ʻākau, he aliʻi o nā aliʻi, me nā lio a me nā kaʻa kaua a me nā hoʻoholo lio a me ka ʻaha kanaka. kekahi poʻe lehulehu. ⁸ Ae luku nō ʻo ia i kou mau kūlanakauhale i ka mahina ʻai me ka pahi kaua, a laila e hana ʻo ia i ka pā kaua, a e hū iā ʻoe i kahi pā kaua, ae hoʻāla i kūʻē iā ʻoe; ⁹ a ʻo ka ʻū ʻana o kāna mīkini lele kaua e kuhikuhi aku iā ia i kou mau pā, a e hoʻohiolo i lalo i kāu mau hale kiaʻi me kāna mau pahi kaua. "

He aha kā mākou e ʻike ai i loko o ka mōʻaukala?

ʻAʻohe mea kūpono i ka mōʻaukala, akā ua haʻi ʻo Josephus iā Phenicia i ka noho pio ʻana i ka manawa i make ai ka makua o Nebukaneza (a no laila, i ka hoʻomaka ʻana o ko Nebukaneza noho aliʻi) ka mea paha 605 BCE / 604 WKI e ka mōʻaukala. ʻO ka hāʻule ʻana o Turo aia hoʻi i ka noho aliʻi o Ethʻbaal / I'thoʻbaal o Turo i pau ai kona noho ʻana ma kahi o 596 T.K. e hana hou ana mai ka 14^th Makahiki o Hiram kahi ʻo 560 T.K. i ka manawa i hoʻomaka ai ʻo Kuro e noho aliʻi ma Peresia. ʻO ka hoʻohui ʻana i nā makahiki 68 (ʻaʻole ʻo 70 pololei) e lawe iā mākou i 537 T.K., i ka manawa e hoʻomaka ai ka hana hou ʻana o ka luakini ma lalo o Kuro, e pau wale nō ma muli o ka hoʻopaʻapaʻa ʻana i loko o kekahi mau makahiki. E like ana ʻo ia kekahi wā o ka hoʻokō ʻana i wānana mai a ʻIsaia.

ʻO kahi ʻē aʻe, ʻo ke kūkulu hou ʻana o ka luakini ma Ierusalema e makemake ai i nā waiwai mai Turo i hoʻomaka wale ʻia ma 2^nd Makahiki ʻo Darius ka Persian (Nui) e like me nā palapala, a he mōʻaukala ka moʻolelo i ka makahiki 520 T.L. ʻO ka hoʻohui ʻana i nā makahiki he 70 i hiki mai i ka 589 TK / 590 T.K. i ka makahiki ma mua o ka hāʻule ʻana o ka Ierusalema no ka manawa hope ma lalo o Zedekia, akā ʻoiai ua hoʻopuni ʻia ia a no laila ʻaʻole hiki ke kālepa aku me Turo. Ma ke ala wale nō, hiki iā mākou ke hōʻoiaʻiʻo ua wānana ka wānana a ʻIsaia a ʻike ʻia he kāula maoli na kēlā mau Iudaio i hoʻi mai.

ʻO ka helu nui ma 16: ʻO ka makahiki 70 ka makahiki no Tyre kekahi ʻano pili 70 makahiki a ʻelua mau makahiki a ʻelua mau manawa e hoʻokō ai i nā koi o ka wānana.

Hoʻopau kēia mea i kā mākou "Hōʻike Manaʻo ma nā manawa". ʻAʻole naʻe ʻoe e makemake i ka nalo wale ʻana i ka hōʻike pōkole o nā mea a pau e ʻike pū ai a me ka nui o ka hopena o ka ola e ola nei i kēia mau ʻike i kā mākou hopena.

He Huakaʻi Hou e ʻike ai ma ka manawa - Māhele 7

 

[I] Kahakaha: neoneo - neoneo, ua luku ʻia ʻo Ierusalema i ka wā 4^th makahiki o Iehoiakima, i 11^th I ka makahiki e pili ana i ka make ʻana o Iehoiakima a i loko o nā mahina 3 i alakaʻi ʻia ai ʻo Iehoiakina, pēlā nō hoʻi ma ke pio ʻana o Zedekia i kāna 11^th makahiki.

[Ii] ike Ieremia 27: 7, 17.

[Iii] Esekielu 33: 21, 23, 24 "Ma ka lōʻihi ua kau ʻia ma ka ʻumikumamālua o ka makahiki, i ka ʻumi o ka malama, i ka lima o ka lā o ko mākou ʻāina hoʻopio, a laila ua hele mai iaʻu i pakele mai Ierusalema mai, me ka ʻōlelo: Ua luku ʻia ke kūlanakauhale. "  ²³ A hoʻomaka maila ka ʻōlelo a Iēhova iaʻu, ʻī maila, ²⁴ “E ke keiki a ke kanaka, ke ʻōlelo nei ka poʻe noho o kēia mau wahi i ka ʻāina ʻo ʻIseraʻela, ʻokoʻa ʻo ʻAberahama i hoʻokahi, a loaʻa iā kēlā ʻāina. A ua nui mākou; ua hāʻawi ʻia mai mākou i ka ʻāina e lilo i mea e komo ai. '”

[Iv] Hoʻolālā 4: 25-31. E ʻike i ka Māhele 4, Pauku 2, "ʻO nā wānana i hala mua e hoʻokō ʻia e nā hanana o ka Iuda Exile a hoʻi."

[V] 1 Kings 8: 46-52. E ʻike i ka Māhele 4, Pauku 2, "ʻO nā wānana mua i hoʻokō ʻia e nā hanana o ka Iuda Huakaʻi a hoʻi mai".

[VI] E nānā i ka wānana ma ka Levitiku 26: 34. E ʻike i ka Māhele 4, Pauku 2, "Ua wānana ʻia nā wānana mua e nā hanana o ka Iuda a hoʻi hou" i ka wahi e neoneo ai ka ʻIseraʻela e uku i kāna mau Sābati, inā ʻaʻole lākou i nānā i ke kānāwai o Iēhova, akā ʻaʻole i hōʻike ʻia ka manawa manawa.

[VII] E mālama ʻia nā mea maʻalahi i nā malama nui. ʻO 2 King 25: Ua hōʻike ka 25 i ka ʻāina ʻole mai ka 7^th mahina a i ʻole ma hope iho ma 587 M.K. No laila, ua pau nā makahiki 49 i ka 7^th malama 538 M.K., me 50^th a me ka makahiki Jubilee e hoʻomaka ana i ka 8^th ʻO ka mahina o 538 SM a hiki i ka 7^th Ka mahina o 537 M.K.

[viii] ike ʻEzera 4: 4, 5, 24 e hōʻoia e pili ana i kēia palapala pili iā Darius ka Nui (Persian) ma mua o Dariu ke Mede. Ke hoʻohana mau nei ka puke ʻo Daniʻela i ka huaʻōlelo "Dariu ke Mede" nāna i hoʻokaʻawale iā ia mai Dariu a i Dariu no Peresia. Ua ʻae ʻia ka ʻatikala a kāula iā Darius i ka Persians 1^st Makahiki he circa 521BC. (e nānā i ke Kuhi Helu Hōʻike)

[IX] E nānā iā Ezekiel 24: 1, 2 ka mea e hōʻoia ana i ka hoʻomaka ʻana o ka hoʻopio ʻana iā Ierusalema ʻoiai ʻo 10^th lā 10^th mahina, 9^th makahiki i ke pio ʻana o Iehoiakina / noho aliʻi ana ʻo Zedekia.

[x] ʻO ka huaʻōlelo Hebera i unuhi ʻia "kēia" ikaika a 2088 "zeh ». ^ E Ha yM. ʻO kona manaʻo ʻo "kēia", "Eia". Ie i keia manawa, aole i hala.

[xi] Salamo 90: 10 "I loko o lākou iho, he kanahiku nā makahiki o ko mākou mau makahiki; A inā ma muli o ka ikaika ikaika, he kanawalu mau makahiki. "

[xii] Ke kīloi nei i ka līlū a me ka papa manawa ma kēia manawa i loko o ka mōʻaukala pono mākou e makaʻala i ka haʻi ʻana i nā lā i helu ʻia ʻoiai he mea maʻamau kekahi ʻekekema piha i kekahi hanana i hiki mai i kekahi makahiki. Ma kēia palapala kākau wau i hoʻohana ai i ka ʻikepili moʻomeheu kaulana no nā hanana non-bibilia inā ʻaʻole i haʻi ʻia.

[xiii] Ma Zekaria 7 he nui nā unuhi i ʻōlelo "kēia 70 mau makahiki" ma mua o "no 70 mau makahiki". ʻO ka ʻōlelo Hebera ʻo “wə · zeh”. E like me nā nota (22) & (44)zeh"=" Kēia "," eia ", mai" kēia ".

[xiv] ike no hoi 2 Kings 25: 8,9,25,26