Kedu mgbe Ntughari abụghị ntụgharị?

“Ma okporo ndi ezi omume di ka ìhè ututu ututu n’enwuwanye dika chi n’azu.” (Pr 4: 18 NWT)

Wayzọ ọzọ ị ga-esi soro “ụmụnna” Kraịst bụ ịnwe echiche ziri ezi banyere ndozi ọ bụla na nghọta anyị banyere eziokwu nke Akwụkwọ Nsọ dịka “ohu ahụ na-ekwesị ntụkwasị obi, nke nwekwara uche” bipụtara. (w11 5 / 15 p. 27 Na-eso Kraịst, Onye Ndú Zuru Oche)

A na-eme ka Ndịàmà Jehova kwenye na Ilu 4: 18 emetụtaghị mmepe ime mmụọ nke onye ahụ - nke a bụ ihe a na-agụkarị nke ọma - kama ọ bụ maka ụzọ e si ekpughere ìgwè atụrụ Chineke eziokwu. Okwu ndị dị ka “eziokwu dị ugbu a” na “eziokwu ọhụrụ” dị adị n'oge gara aga iji kọwaa usoro a. Okwu ndị a na-ahụkarị taa bụ '' ọhụụ '', 'nghọta ọhụrụ' ',' mmezi '' na '' ndozigharị ''. A na - agbanwe “ihe na - aga n'ihu” mgbe ụfọdụ ebe ọ bụ na ihe omumu a na - ewusi echiche ike na mgbanwe ndị a na - adị mma mgbe niile. (Lee “Ntughari Ọganiihu” na Watchtower Index, dx86-13 n'okpuru Nzukọ Jehova)
Dika ntughari mbido anyi si gosi, a gwara JW na site n’idegide “n’ezi echiche imeghari obula” ha “n’eso Kraist, onye ndu zuru oke”.
Obi abụọ adịghị ya na Onye Kraịst ọ bụla na-erubere ya isi ma na-erube isi chọrọ iso Kraịst. Ot'odi, ihe e kwuru na mbu na ewelite ezigbo okwu: Jizọs Kraịst ọ na-ekpughe eziokwu site na mgbanwe ma ọ bụ ndozi nke ihe ọmụmụ? Ma ọ bụ itinye ya n'ụzọ ọzọ - ụzọ dabara adaba na eziokwu nke JW Organization: Jehova na-ekpughere eziokwu ndị eziokwu ụgha ndị ọ na-ewepụ, ma emesịa bibie ya?
Tupu anyị anwa azịza ya, ka anyị burugodị ụzọ chọpụta ihe “ndozi” bụ.
Akwụkwọ ọkọwa okwu nke Merriam-Webster nyere nkọwapụta:

• omume ma ọ bụ usoro iwepụ ihe ndị a na-achọghị na ihe; omume ma ọ bụ usoro ịme ihe ọcha.
• Omume ma ọ bụ usoro iji melite ihe
• ụdị kachasị mma nke ihe

Ezi ihe omuma atu nke nhichacha - nke anyi nile nwere ike ịkọ banyere ya - bụ nke na - agbanwe ụgbụ okpete n'ụdị kristal ọcha na anyị na - eji kọfị na ihe anyị na - eme.
Ijikọta ihe ndị a niile na-enye anyị arụmụka ezi uche dị na ya nke ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ Onyeàmà Jehova ọ bụla ga-akwụ ụgwọ. Ọ bụ otu a: Ebe Jehova (site n'aka Jizọs) ji Gotù Na-achị Isi na-ezi anyị ihe, ọ na-agbanwe na mgbanwe ọ bụla na nghọta anyị banyere Akwụkwọ Nsọ bụ nnụcha sitere na Chineke. Ọ bụrụ na anyị na-eji okwu ahụ bụ “nnụcha” nke ọma, otu a ka ọ dị n’ihe banyere shuga, ndozi ederede ọ bụla na-aga n’ihu na-ewepụ adịghị ọcha (nghọta ụgha) iji kpughee eziokwu nke ịdị ọcha dịlarịrị.
Ka anyị kọwaa usoro a n'ụzọ doro anya site n'inyocha "ndozi na-aga n'ihu" nke dugara anyị na nghọta anyị ugbu a nke Matthew 24: 34. Ọ bụrụ na etinyere ihe nnabata ahụ n'ụzọ ziri ezi, anyị kwesịrị igosipụta na ihe anyị kwenyere ugbu a bụ eziokwu niile ma ọ bụ na ọ dị ya nso - napụpụrụ ugbu a karịa ma ọ bụrụ na ọ bụghị mbibi niile ahụ.

Ntinye uche na nghọta anyị banyere "Ọgbọ a"

Mgbe m dị obere afọ ise ma ọ bụ isii, m chetara mgbe m chere na m gaghị enwe nchegbu banyere ịlanahụ Amagedọn, n'ihi na m ga-enwe ike ịnagide ọnọdụ nke ndị mụrụ m. Nnukwu ihe dị na mbu bu nkwenye anyị laa azụ na Amagedọn dị nso na 1^st grader dị ka m nwere nchegbu n'ezie maka nlanarị ya. O doro anya na ọ bụghị ihe nwatakịrị na-echekarị.
A gwara ọtụtụ ụmụaka nke oge ahụ na ha agaghị agụ akwụkwọ n’ụlọ akwụkwọ tupu ọgwụgwụ ahụ abịa. A dụrụ ndị ntorobịa ọdụ ka ha ghara ịlụ, na-eleda ndị lụrụ di na nwunye anya ọhụrụ ịmalite ezinụlọ. Ihe kpatara obi ike a dị ukwuu na njedebe dị nso sitere na nkwenye na ọgbọ nke hụrụ mmalite nke mgbe ikpeazụ.[I] na 1914 mebere ndị mmadụ tozuru oke ịghọta ihe na-eme n’oge ahụ. Nkwenye n'ozuzu ya bụ na ndị dị otú ahụ ga-abụ ụmụ ntorobịa n'oge Agha Firstwa Mbụ tiwapụrụ na ọ ga-abụrịrị na 60s ha n'etiti etiti 1950.
Ka anyi kọwaa nghota nke nkuzi a n'uzo doro anya site na igosiputa ya dika shuga di oji na-agba agba ozo.[Ii]

Ntughari #1: Oge mmalite nke ndị so na "ọgbọ a" gbadara afọ ọ bụla iji cheta ihe omume ahụ, nke mere ka ụmụ ụmụaka nwere ike iso bụrụ ndị otu ahụ. Agbanyeghị, a ka ahapụ ụmụ ọhụrụ na ụmụ ọhụrụ.

Agbanyeghị, enwere ndị mmadụ ka dị ndụ ndị dị ndụ na 1914 wee hụ ihe na-eme mgbe ahụ yana ndị meworo agadi nke ha ka na-echeta ihe omume ahụ. (w69 2 / 15 p. 101 Oge Ikpeazụ nke Usoro Ajọ Ajọ)

Yabụ, mgbe ọ bịara na itinye n'ọrụ n'oge anyị, “ọgbọ” ahụ ezi uche agaghị emetụta ụmụaka a mụrụ n'oge Agha Worldwa Mbụ. O metụtara ndị na-eso ụzọ Kraịst na ndị ọzọ nwere ike ịhụ agha ahụ na ihe ndị ọzọ mere na mmezu nke 'ihe ịrịba ama' nke Jizọs dị. Somefọdụ ndị dị otú ahụ 'agaghị agabiga ma ọlị ruo mgbe' ihe niile Kraịst buru n'amụma mezuru. , gụnyere ọgwụgwụ nke ajọ usoro ihe dị ugbu a. (w78 10 / 1 p. 31 Ajụjụ Ndị Na-agụ Akwụkwọ Anyị)

Site na iweda afọ mmalite site na ndị okenye rue na preters, anyị zụtara onwe anyị afọ iri ọzọ. N'agbanyeghị nke ahụ, ozizi bụ isi ka nọgidere: Ndị mmadụ na-agba ama na ihe omume nke 1914 ga-ahụ njedebe.
Ntughari #2: "Ọgbọ a" na-ezo aka na onye ọ bụla amụrụ na 1914 ma ọ bụ tupu ọ ga - alanarị na Amagedọn. Nke a na-enyere anyị aka ịma etu njedebe ahụ dị.

Ọ bụrụ na Jizọs jiri “ọgbọ” n'echiche ahụ ma anyị na-etinye ya na 1914, mgbe ahụ ụmụ ọhụrụ nke ọgbọ ahụ bụ 70 afọ ma ọ bụ karịa. Ndị ọzọ dị ndụ na 1914 nọ na 80's ma ọ bụ 90's, ole na ole ọbụna erutela otu narị. A ka nwere ọtụtụ nde ọgbọ ahụ ndụ. Fọdụ n’ime ha “agaghị agabiga ma ọlị ruo mgbe ihe niile mere.” - Luk 21: 32.
(w84 5 / 15 p. 5 1914 — Ọgbọ nke Na-agaghị Agabiga Agabiga)

Algbanwe nghọta anyị na ndị otu ọgbọ ekwesịghị '' hụ 'ihe omume nke 1914 mana naanị na ha kwesịrị ịdị ndụ n'oge ahụ zụta anyị afọ iri ọzọ. N'oge ahụ, 'ndozigharị' a nwere ezi uche n'ihi na ọtụtụ n'ime anyị bụ ọgbọ nke "Baby Boomer", onye otu ya malitere naanị site n'oge a mụrụ ya.
Biko cheta ugbu a na dịka nkuzi anyị siri dị, '' ndozi 'ndị a sitere n'aka Onye Ndú anyị zuru oke, Jizọs Kraịst. O ji nwayọọ nwayọọ na-ekpughere anyị eziokwu, na-ewepụ adịghị ọcha.
Ntughari #3: "Ọgbọ a" na-ezo aka na ndị Juu na-emegide Jizọs n'oge Jizọs. Ọ bụghị ọkọwa oge. Enweghi ike iji gbakọọ agbako Armageddon site na 1914.

Ọ na-agụsi m agụụ ike ịhụ ọgwụgwụ nke ajọ usoro ihe a, Mgbe ụfọdụ ndị Jehova na-akọ nkọ banyere oge mgbe “oke mkpagbu ahụ” ga-agbaji, na-agbakọ nke a iji gbakọ oge ndụ otu ọgbọ kemgbe 1914. Kaosinadị, anyị “na-eweta obi amamihe,” ọ bụghị site n'ịkọ nkọ banyere afọ ole ma ọ bụ ụbọchị ole mejupụtara ọgbọ, kama site n’iche banyere otú anyị si ‘agụta ụbọchị anyị’ iji wetara Jehova otuto ọ joyụ. (Abù Ọma 90: 12) Kama inye iwu maka oge ihe nha, okwu a bu “ọgbọ” dịka Jizọs jiri mee ihe na-ezo aka na nke ndị dịrị ndụ n'otu oge, na njirimara ha na-egosipụta.
(w95 11 / 1 p. 17 par. 6 Oge Ichere Teta)

Ya mere ozi ohuru na The Ụlọ Nche banyere “ọgbọ a” agbanweghị nghọta anyị maka ihe mere na 1914. Ma o mere ka anyị ghọta nke ọma ojiji Jizọs ji okwu ahụ bụ́ “ọgbọ” mee ihe iji nyere anyị aka ịghọta nke ahụ ihe o jiri mee ya abụghị ihe ndabere iji gbakọọ–Nweta site na 1914 — lee ka njedebe anyị dị.
(w97 6 / 1 p. 28 Ajụjụ Ndị Na-agụ Akwụkwọ Anyị)

“Gịnị ka Jizọs bu n'uche mgbe ọ bụ“ ọgbọ, ”ma n'ụbọchị ya ma n'oge anyị?
Ọtụtụ akụkụ Akwụkwọ Nsọ kwadoro nke ahụ Jizọs ejighị “ọgbọ” mee ihe ụfọdụ obere ma ọ bụ otu dị iche iche, nke pụtara naanị ndị isi ndị Juu ma ọ bụ naanị ndị na-eso ụzọ ya kwesịrị ntụkwasị obi. Kama, o ji “ọgbọ” na-akatọ ọtụtụ ndị Juu jụrụ ya. N’ezie, n’enye obi uto, ndi mmadu puru ime ihe Pita onyeozi gbara n ’ubochi Pentikost, chegharia ma“ zoputa gi n’ebe ajo omume a di. ”- Ọrụ 2: 40.
(w97 6 / 1 p. 28 Ajụjụ Ndị Na-agụ Akwụkwọ Anyị)

Ma, olee mgbe ọgwụgwụ ahụ ga-abịa? Gịnị ka Jizọs bu n'uche mgbe ọ sịrị: 'Ọgbọ a [Grik, ge · ne · a´] agaghị agabiga '? Jizọs akpọwo ìgwè ndị Juu na-emegide ibe ha, gụnyere ndị ndú okpukpe, n'oge ahụ, 'ọgbọ ọjọọ nke na-akwa iko.' (Matiu 11:16; 12:39, 45; 16: 4; 17:17; 23:36) Ya mere, mgbe ọ nọ n’elu Ugwu Oliv, o kwuru okwu ọzọ banyere “ọgbọ a,” o doro anya na ọ bụghị agbụrụ ahụ dum ka o bu n'uche. nke ndị Juu n'akụkọ ihe mere eme nile; ọ pụtaghịkwa ndị na-eso ụzọ ya n’agbanyeghị na ha bụ “agbụrụ a họọrọ.” (1 Peter 2: 9) Jesus ikọdọhọke ite ke “emana emi” edi ini.
¹³ Kama nke ahụ, Jizọs bu n'uche mgbe ahụ ndị Juu na-emegide ya n'oge ahụ ndị ga-ahụ mmezu nke ihe ịrịba ama o nyere. Prọfesọ Joel B. Green kwuru banyere akwụkwọ a na-ekwu banyere “ọgbọ a” na Luk 21:32, sị: “N’Oziọma nke Atọ,‘ ọgbọ a ’(na nkebi ahịrịokwu ndị yiri ya) na-egosipụtakarị ụdị ndị na-emegide nzube nke Chineke. . . . [Ọ na-ezo aka] na ndị gbasiri ike gbakụta nzube Chineke azụ. ”
(w99 5 / 1 p. 11 pas. 12-13 "Ihe Ndị A Ga-emerịrị")

Ọ ga-adị ka “e meziwanụ” oge ndị gara aga esiteghị n’aka Jizọs. Kama nke ahụ, ọ bụ nsonazụ sitere na "ndị Jehova" pụta. Ọ bụghị ohu ahụ kwesịrị ntụkwasị obi, onye nwekwara uche. Ọ bụghị Gotù Na-achị Isi. Mba! Mmebi ahụ dị kpam kpam n'ụkwụ ọkwa na faịlụ ahụ. N'ịghọta na nyocha ahụ ezighi ezi, anyị hapụrụ kpamkpam nkuzi mbụ anyị. O metụtaghị ajọ ndị ọgbọ nke mgbe ikpeazụ, kama o metụtara ndị Juu na-emegide ya, ndị biri ndụ n’oge Jizọs. O nweghi mmekorita ya na oge ikpeazu, a chọghịkwa ka ọ bụrụ ụzọ iji tụọ ogologo oge ikpeazụ ga-adị.
N'ihi ya, anyị ewepụwo ihe niile, jirikwa arịa na-enweghị ihe fọdụrụ na ha.
Ntughari #4: “Ọgbọ a” na-ezo aka na Ndị Kraịst e tere mmanụ dị ndụ n’oge 1914, ndị ndụ ha ka Ndị Kraịst e tere mmanụ ga-adị ndụ mgbe Amagedọn bịara.

Anyị ghọtara nke ahụ mgbe o kwuru banyere “ọgbọ a,” Ihe Jizọs na-ekwu okwu ya bụ Ndị Kraịst abụọ e tere mmanụ. Akpa otu ẹma ẹdu ke 1914, ndien mmọ ẹma ẹsọsọp ẹdiọn̄ọ idiọn̄ọ edidu Christ ke isua oro. Ndị mejupụtara otu a abụghị naanị na 1914, kama ha dị ndụ Chineke tere ya mmanụ dị ka ụmụ Chineke n’ime ma ọ bụ tupu afọ ahụ — Rom. 8: 14-17.
¹⁶ Ọyọhọ otu iba emi ẹnamde “emana emi” ẹdi mbon emi ẹyetde aran emi ẹkedude ke ukem iduọk ini ye akpa otu oro. Ha anọghị ndụ nanị n’oge ndụ nke ndị nke mbụ ahụ, kama e jiri mmụọ nsọ tee ha mmanụ n’oge ahụ ndị nke mbụ ahụ ka nọ n’ụwa. Ntem, idịghe kpukpru mbon oro ẹyetde aran mfịn ẹsịne ke “emana emi” Jesus eketịn̄de aban̄a. Taa, ndị nọ n’òtù nke abụọ ahụ na-eme agadi. Ma, ihe ahụ Jizọs kwuru na Matiu 24:34 na-eme ka obi sie anyị ike na ma ọ dịghị ihe ọzọ, ụfọdụ n’ime “ọgbọ a agaghị agabiga ma ọlị” tupu oké mkpagbu ahụ amalite. Nke a kwesịrị ime ka anyị kwenyesikwuo ike na oge fọdụrụnụ mgbe Eze nke Alaeze Chineke ga-eme ihe iji bibie ndị ajọ omume ma weta Newwa Ọhụrụ nke ezi omume.
(w14 01 / 15 p. 31 "Ka Alaeze Gị Bịa" Ma olee mgbe?)

Oleezi otú anyị ga-esi ghọta okwu Jizọs banyere “ọgbọ a”? Ya doro anya pụtara na ndụ nke ndị e tere mmanụ nọ n’aka mgbe ihe ịrịba ama malitere ịpụta ìhè na 1914 ga-adabakwa na ndụ nke ndị ọzọ e tere mmanụ ga-ahụ mmalite nke oké mkpagbu ahụ.
(w10 4 / 15 p. 10 par. 14 Ọrụ Mmụọ Nsọ Na Nzube Jehova)

Site na mmalite nke 21^st narị afọ gara aga ọ nweghị ihe fọdụrụ na nkuzi izizi, ma ọ bụ mgbanwe nkwuputa ozizi 1990s. Ndị so n'ọgbọ ahụ abụkwaghị ndị ajọ omume na-ebi n'oge ikpeazụ a, ha abụghịkwa ndị Juu na-emegide ibe ha n'oge Jizọs. Ugbu a, ọ bụ naanị ha bụ Ndị Kraịst e tere mmanụ. Ọzọkwa, ha nwere ìgwè abụọ dị iche iche ma na-agwakọta. Anyị emegharịala nkuzi a ka anyị nwee ike mezuo ebumnuche anyị nke ịhazi ọkwa na faịlụ site na echiche nke ịdị ngwa. Ọ dị nwute dị ukwuu iji mezuo ihe mgbaru ọsọ a, Gotù Na-achị Isi adabala ịkwadebe ihe.
Iji maa atụ, abụ m 19 afọ mgbe nne nne m nwụrụ. Ọ bụ okenye ugbua nwere ụmụ abụọ mgbe Agha Worldwa Mbụ malitere. Ọ bụrụ na m ga-aga n'ọnụ ụzọ ruo n'ọnụ ụzọ ma kwusaa na m bụ onye otu ọgbọ nke ahụhụ site na Agha Worldwa Mbụ, a ga-akpọrọ m onye nzuzu ma ọlị. Ma nke ahụ bụ kpọmkwem ihe Gotù Na-achị Isi na-agwa nde Ndịàmà Jehova 8 dị nde XNUMX ka ha kwere. Iji mee ka ihe ka njọ — nke jọkarịrị njọ — enwebeghị ihe akaebe Akwụkwọ Nsọ enyerela iji kwado 'ndozi' ọhụụ.

Ọ bụrụ na ị nụchaa shuga, ị gaghị atụ anya ka ị jiri otu ihe dochie shuga. N'agbanyeghị nke ahụ bụ ihe anyị mere. Anyị ejirila eziokwu nke Jizọs Kraịst gosipụtara dochie eziokwu nke mmadụ mere iji mezuo ebumnuche nke Onye-nwe-anyị ebighi-ebi.
Akwụkwọ Nsọ kwuru maka ụmụ nwoke na-eji 'okwu ire ụtọ na okwu otuto iji rafuo obi ndị nzuzu.' (Ro 16: 18) Abraham Lincoln kwuru, sị: “can nwere ike iduhie ụfọdụ ndị mmadụ oge niile na oge niile. ndị mmadụ oge ụfọdụ, mana ịgaghị agbaghara ndị mmadụ oge niile. ”
Ikekwe jiri ebumnuche kachasị mma, onye ndu anyị duhiere ndị ya niile oge ụfọdụ. Mana oge ahụ agwụla. Ọtụtụ na-eteta n'eziokwu ahụ bụ na e doziwo okwu ndị dị ka “nnụcha” na “mgbazigharị” ikpuchi mmehie dị njọ. Ha ga-eme ka anyị kwenye n'ozizi chepụtara dịka ndozi ederede nke eziokwu sitere na Chineke.

Na ngwụcha

Ka anyi laghachi na nmeghe okwu anyi:

Wayzọ ọzọ iji soro “ụmụnna” Kraịst na-arụkọ bụ inwe echiche ziri ezi banyere mgbanwe ọ bụla na nghọta anyị banyere eziokwu Akwụkwọ Nsọ dịka “ohu ahụ na-ekwesị ntụkwasị obi, nke nwekwara uche” bipụtara. (W11 5 / 15 p. 27 Na-eso Kraịst, Onye Ndú zuru oke)

Ihe niile banyere ahịrịokwu a ezighi ezi. Echiche nke isoro umu-nna Kraist na aka bu ihe dabere na echiche nke anyi nile, a na-akpo “aturu ozo”, bu ndi ozo di iche ma acho imekorita ndi ogba n’ulo nzoputa nke anyi.
Mgbe ahụ, n’uche dịka, “Followingsoso Kraịst, Onye Ndú zuru oke”, enyere anyị aka ịghọta na Jizọs na-ekpughe eziokwu site na nhazi ndozi. Nke a ekwekọghị na Akwụkwọ Nsọ. A na-ekpughere eziokwu mgbe niile dịka eziokwu. O nweghi ihe ojoo enweghi ike imecha ya. Menmụ nwoke na-ebute ụzọ adịghị ike ha, ma ebe adịghị adịghị anya enwere ụgha. Ya mere ahịrịokwu ahụ, “ndozi na nghọta anyị banyere eziokwu nke Akwụkwọ Nsọ” bụ oxygenmoronic.
Ọbụna eziokwu ahụ bụ́ na anyị kwesịrị inwe echiche ziri ezi banyere mgbanwe ndị ahụ “ohu ahụ kwesịrị ka a tụkwasị ya obi, nke nwekwara uche” bipụtara, bụcha adịghị ọcha. Ọhụrụ a anyị nụchara nke Matiu 24:45 chọrọ ka anyị kweta na thetù Na-achị Isi bụ “ohu ahụ kwesịrị ntụkwasị obi, onye nwekwara uche”. Nke a na-ewebata obere nghọta dị nkenke. Olee otú anyị kwesịrị isi nwee echiche ziri ezi banyere mmezi ọ bụla e mere ná nghọta anyị nke eziokwu Akwụkwọ Nsọ dị ka ohu ahụ kwesịrị ka a tụkwasị ya obi, nke nwekwara uche bipụtara ma ọ bụrụ na njirimara nke ohu ahụ kwesịrị ka a tụkwasị ya obi, nke nwekwara uche so n'otu akụkụ nke nnụcha ahụ?
Kama irube isi na ntuziaka a sitere n'aka ndị burula onwe ha “ohu ahụ na-ekwesị ntụkwasị obi, nke nwekwara uche,” ka anyị rube isi ná nduzi nke ezi onye ndu anyị, bụ́ Jizọs Kraịst, dị ka ndị na-agụ Bible kwesịrị ntụkwasị obi kwuru n'amaokwu ndị a:

“. . .Ma ndị a nwere ezi obi karịa ndị nọ na Thes · sa · lo · ni′ca, n'ihi na ha ji oké ịnụ ọkụ n'obi nabata okwu ahụ, na-enyocha Akwụkwọ Nsọ nke ọma kwa ụbọchị iji mara ma ihe ndị a dị otú a. ” (Ọrụ 17: 11 NWT)

“. . Ndị m hụrụ n'anya, unu ekwerela okwu niile sitere n'ike mmụọ nsọ, kama nwaleenụ okwu si n'ike mmụọ nsọ, ka unu mara ma ha sitere n'aka Chineke, n'ihi na ọtụtụ ndị amụma ụgha abanyewo n'ime ụwa. ” (1Jo 4: 1 NTW)

“. . .Mee ihe nile; jidesienụ ihe dị mma ike. ” (1Te 5:21 NWT)

Site ugbu a gaa n'ihu, ka anyị lelee iji okwu dịka 'nnụcha', 'ndozi', 'obi abụọ adịghị' 'yana' o doro anya 'dị ka ọkọlọtọ na-acha ọbara ọbara nke na-egosi na ọ bụ oge ọzọ iwepu Bible anyị ma gosipụtara onwe anyị “ihe ọma. uche nke Chineke ziri ezi. ”- Ndi Rom 12: 2
_____________________________________________
[I] E nwere ezigbo ihe mere anyị ga-eji kwere na ụbọchị ikpeazụ amaliteghị na 1914. Iji tụlee isiokwu a ka ọ na-eso nkuzi nke ọchịchị Ndịàmà Jehova, lee “Agha na Akụkọ nke Agha-A Red Herring?"
[Ii] N'eziokwu, a na-eme ka shuga na-acha aja aja na-acha ọcha nke a gbanyere na molasses. Agbanyeghị, shuga na-acha nchara nchara bụ ihe na-esiteghị na shuga dị nro amachaghị ma ọ bụ nke ejiri nụchaa ya nke nwere kristal shuga yana ụfọdụ ọdịnaya molasses fọdụrụnụ. A na-akpọ nke a “shuga nchara nchara”. Agbanyeghị, maka ebumnuche iji gosipụta naanị yana n'ihi nnweta anyị ga-eji ngwaahịa shuga na-acha aja aja zụrụ ahịa. Anyi na ario ka enye anyi ikike ime akwukwo.