Gịnị dị na Aha?

Emechara m zụta akwụkwọ a kpọrọ aha Kedu ihe dị n'Aha? Origins nke Aha Aha na London Underground.[1] Ọ na-akọ banyere akụkọ ihe mere eme nke aha 270 niile nke ọdụ ụgbọ oloko London (netwọk tube). Na-egwugharị na peeji ndị ahụ, ọ bịara doo anya na aha ndị ahụ nwere mmalite na-adọrọ mmasị na Anglo Saxon, Celtic, Norman ma ọ bụ mgbọrọgwụ ndị ọzọ. Aha ndị ahụ kọwara otu mmewere nke akụkọ ihe mere eme mpaghara ma nye nghọta miri emi.

Uche m bidoro na-echebara aha na mkpa ọ dị ha echiche. N'isiokwu a, m ga-enyocha otu akụkụ aha n'ime ụka ndị Kraịst. Enwere ọnụ ọgụgụ dị ukwuu nke ụka ụka Kraịst. Achọrọ m iji okwu ahụ bụ ụka, kama ịrọ òtù ma ọ bụ òtù nzuzo, n'ihi na ndị a nwere nkọwa na-adịghị mma. Ebum n’uche ide bu ihe n’eme ka mmadu chee echiche ma kwuo okwu.

Isiokwu a tụlere mkpa aha dị na ndụ a na-adị kwa ụbọchị wee tụlezie ihe ụfọdụ aha ụka pụtara, tụleekwa otu okpukperechi a maara dị ka Ndịàmà Jehova. A na-ahọrọ ụka a n'ihi na ewepụtara aha ha na 1931. A maara ha maka ịmegharị ọha na eze na mkpa ha dị na aha ahụ. N'ikpeazụ, a ga-enyocha nyocha dịka Akwụkwọ Nsọ si jiri aha.

Mkpa aha

Lee ihe omuma atu abuo na ahia ahia nke oge a banyere idi nkpa. Gerald Ratner kwuru okwu na Ụlọikpe Royal Albert na 23 Eprel 1991 dịka akụkụ nke ogbako IOD kwa afọ ebe o kwuru ihe ndị a gbasara ngwaahịa Ratners '(ndị ọla):

“Anyị na-emekwa ịkpụ-sherry decanters zuru ezu na iko isii na ọlaọcha plated tray na gị butler nwere ike nye gị ihe ọ onụ onụ na, niile maka £ 4.95. Ndị mmadụ na-ekwu, sị, 'Olee otu ị ga-esi ree nke a n'ọnọdụ dị otu a?' Ana m asị, 'Ọ bụ n'ihi na ọ jọgburu onwe ya.' ”[2]

Ihe ndị ọzọ bụ akụkọ ihe mere eme. E bibiri ụlọ ọrụ ahụ. Ndị ahịa ahụ atụkwaghị aha ika ahụ ọzọ. Aha ahụ ghọrọ nsi.

Ihe atụ nke abụọ bụ nke mụ onwe m nwetara; ọ gụnyere aha ọjọọ iPhone mpi nsogbu. E wepụtara iphone 4 na 2010 ma enwere nsogbu kpatara na ọ tụbara oku.[3] A nabataghị nke a dịka akara ahụ na-anọchite anya ngwaahịa ọhụrụ, ụdị, ntụkwasị obi na nlekọta ndị ahịa dị elu. N'ime izu ole na ole mbụ, Apple agaghị ekweta nsogbu ahụ ma ọ na-aghọ nnukwu akụkọ. Oge ngwụcha Steve Jobs tinyere ihe dịka izu isii gachara ma kweta n'okwu ahụ wee nye okwu ekwentị dị ka ndozi. Ntinye aka a bụ ịchekwa aha ụlọ ọrụ.

Ndị nne na nna na-atụ anya nwa ọhụrụ na-atụgharị uche maka aha a. Aha a ga - ekere oke na nkowa nke nwata ahu na akara aka ya. Ọ nwere ike ịgụnye ụtụ nye onye ikwu a hụrụ n'anya nke ukwuu, ma ọ bụ nnukwu mmadụ na ndụ, wdg. Ọtụtụ mgbe, oke arụmụka kpụ ọkụ n'ọnụ na-ekwu okwu na iti mkpu nwekwara ike itinye aka. Ndị si n’Africa na-enyekarị ụmụaka aha 3 ma ọ bụ 4 iji gosipụta ezinụlọ, ebo, ụbọchị ọmụmụ, wdg.

N’ala ndị Juu, echiche dị ma ọ bụrụ na akpọghị ihe aha ya adịghị. Dị ka otu akwụkwọ ntụaka si kwuo, “okwu Hibru maka mkpụrụ obi bụ neshamah. N'etiti okwu ahụ, etiti mkpụrụedemede abụọ, ncha na mem, mee okwu shem, Hibru maka 'aha.' Aha gị bụ mkpịsị ugodi nke mkpụrụ obi gị. ”[4]

Ihe a niile na-egosi etu aha dịruru ụmụ mmadụ mkpa na ọrụ dị iche iche ọ na-arụ.

Iso Christianityzọ Kraịst na Okpukpe Ya

Okpukpe niile bụ isi nwere okpukpe dị iche iche, a na-akọwakarị ha site na aha enyere mmegharị na ụlọ akwụkwọ iche iche. Iso Christianityzọ Kraịst ga-abụ isi okwu nke mkparịta ụka ahụ. Okpukpe niile na-ekwu na Jizọs bụ onye guzobere ha ma na-ejide Akwụkwọ Nsọ dịka isi mmalite na isi iyi nke ikike. Chọọchị Katọlik na-ekwukwa na ọdịnala ụka, ebe ndị sitere na Protestant ga-esi ọnwụ Akwụkwọ edemede Sola.[5] Ozizi ndị ahụ nwere ike ịdị iche, mana ha niile na-azọrọ na ha bụ “Kristian”, ma na-ekwukarị na ndị ọzọ abụchaghị “Kristian”. Ajụjụ ndị ahụ na-ebilite: Gịnị ma ị kpọọ onwe gị Onye Kraịst? Gịnị mere o ji dị mkpa ka akpọọ gị ihe ọzọ?

1. Gịnị ka Katọlik pụtara?
   Mgbọrọgwụ Greek nke okwu ahụ bụ "Katọlik" pụtara "dịka (kata-) dum (holos)," ma ọ bụ karịa ", zuru ụwa ọnụ".[6] N'oge Constantine, okwu a pụtara ụka zuru ụwa ọnụ. Mgbe esemokwu dị na chọọchị Ọtọdọks nke Ọwụwa Anyanwụ, o jirila - kemgbe 1054 OA — jiri ụka nọ na Rome wee mee Pope ebe isi ya. Okwu a pụtara ihe niile ma ọ bụ eluigwe na ala. Okwu Bekee a na-akpọ ụka sitere n'okwu Greek "Kyriakos" nke pụtara "ịbụ nke Onyenwe anyị".[7]Ajụjụ bụ: Ọ bụ na Onye Kraịst anaghị abụ nke Onyenwe anyị? Mmadu aghaghi inwe amara dika onye Katoliki?
2. Gịnị kpatara eji akpọ gị Baptist?
   Ndị ọkọ akụkọ ihe mere eme malitere ụka mbụ akpọrọ "Baptist" laa azụ na 1609 na Amsterdam na Onyewapu bekee John smyth dị ka pastọ ya. Chọọchị a gbanwere agbanwe kwenyere na nnwere onwe nke akọ na uche, nkewa nke chọọchị na steeti, na baptism nke naanị ndị kwere ekwe afọ ofufo.[8] Aha ahụ sitere na ịjụ baptism nke ụmụ ọhụrụ na nmikpu nke onye tozuru etozu maka baptizim Ọ bụ na Ndị Kraịst niile agaghị eme baptizim dị ka Jizọs? Ndi mme mbet Jesus oro ẹkenade baptism ke Bible ẹkedi mme Baptist m̀m or mme Christian?
3. Ebee ka okwu Quaker si bịa?
   Nwa okorobịa aha ya George Fox enweghịzi afọ ojuju na nkuzi nke Chọọchị England na ndị na-ekweghị. O nwere mkpughe na, “ọ dị otu onye, ​​ọbụna Kraist Jisọs, onye pụrụ ikwu ọnọdụ gị”.[9]Na 1650, a kpụgara Fox n'ihu ndị ọka ikpe Gervase Bennet na Nathaniel Barton, maka ebubo nkwulu okpukpe. Dabere na akụkọ ọdịnala George Fox, Bennet “onye izizi kpọrọ anyị Quakers, makana m gwara ha ka ha maa jijiji n'okwu Onyenwe anyị". Echere na George Fox na-ezo aka n'Aịsaịa 66: 2 ma ọ bụ Ezra 9: 4. Ya mere, aha ahụ Quaker malitere dị ka ụzọ isi na-akwa emo ndụmọdụ George Fox, mana ndị mmadụ nakweere ya ma ụfọdụ ndị Quakers na-eji ya eme ihe. Quakers kọwaara onwe ha site n'iji okwu dịka ezi Iso Christianityzọ Kraịst, Ndị Nsọ, ofmụ nke Ìhè, na Ndị Enyi nke Eziokwu, na-egosipụta okwu ndị ndị ụka mbụ nke ụka Kraịst jiri na Agba Ọhụrụ.[10]N'ebe a aha a na-akpọ bụ nke ịkwa emo mana olee otu nke a si dị iche na New Testament Christian? Ọ̀ bụ na Ndị Kraịst a kpọtụrụ aha na Bible echeghị ihu ọchị na mkpagbu n'ihi okwukwe ha?

Aha niile dị n'elu bụ ụzọ iji chọpụta ọdịiche dị iche iche na sistemụ nkwenkwe. Akwụkwọ Nsọ ọ na-akwado ụdị njirimara dị n'etiti Ndị Kraịst na-adabere na Ndị Efesọs 4: 4-6:[11]

“E nwere otu ahụ, nweekwa otu mmụọ, dị nnọọ ka a kpọrọ unu ka unu nwee otu olileanya nke ọkpụkpọ unu; otu Onyenwe anyị, otu okwukwe, otu baptizim; otu Chineke na Nna nke mmadụ niile, onye bụ́ isi nke mmadụ niile na onye na-arụ ọrụ site n'aka mmadụ niile nakwa n'ime mmadụ niile. ”

Iso Christianityzọ Kraịst nke narị afọ mbụ eyighị ka ọ lebara aha dị iche iche anya.

E mekwara ka nke a sikwuo ike n’akwụkwọ ozi Pọl onyeozi degaara ọgbakọ dị na Kọrint. Nkewa dị ma ha amaliteghị ịmepụta aha; ha na-esonyere ndị nkụzi dị iche iche dị ka e gosiri na 1 Ndị Kọrịnt 1: 11-13:

N'ihi na ufọdu si n'ulo Chloe emewo ka m'mara banyere unu, umu-nnem, na esemokwu di n'etiti unu. Ihe m na-ekwu bụ na onye ọ bụla n’ime unu na-ekwu, sị: “Abụ m nke Pọl,” “Ma abụ m nke Apọlọs,” “Ma abụ m nke Sifas,” “Ma Abụ M nke Kraịst.” Kraịst e kewara ekewa? E gbughị Pọl n’elu osisi n’ihi gị, ka ọ̀ bụ ya? Ka è mere gị baptizim n’aha Pọl? ”

N'ebe a, Pọl doziri nkewa ahụ, n'agbanyeghị nke ahụ, ha niile ka nwere naanị otu aha. N'ụzọ na-akpali mmasị aha ndị ahụ bụ́ Paul, Apọlọs na Sifas na-anọchi anya ọdịnala ndị Rom, Grik na nke ndị Juu. Nke a nwekwara ike iso kpata ụfọdụ nkewa.

Ugbu a, ka anyị tụlee 20^th Okpukpe narị afọ na aha ya.

Ndịàmà Jehova

N’afọ 1879 Charles Taze Russell (Pastorkọchukwu Russell) bipụtara mbipụta nke mbụ nke Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. O nwere mbido mbu nke mkpụrụ akwụkwọ 6,000 nke toro ka afọ na-aga n'ihu. Ndị tụrụ ụtụ magazin a mechara ghọọ ekklesia ma ọ bụ ọgbakọ dị iche iche. Mgbe ọ nwụrụ na 1916, e mere atụmatụ na ihe karịrị ọgbakọ 1,200 họpụtara ya ka ọ bụrụ “ụkọchukwu” ha. A bịara mara nke a dị ka Ndị Mmụta Mmụta Bible ma ọ bụ mgbe ụfọdụ Ndị Mmụta Bible nke Mba Nile.

Mgbe ọnwụ Russell gasịrị, Joseph Franklin Rutherford (Onyeikpe Rutherford) ghọrọ Onye isi oche nke abụọ nke thelọ Nche na Bible Tract Society (WTBTS) na 1916. Esemokwu nke esemokwu dị n'etiti ndị isi oche na ọtụtụ Ndị Mmụta Bible nke kewara gaa n'ogige dị iche iche. A na-ede akwụkwọ a nke ọma.[12]

Dika ndi otu a ghawara, o di nkpa ichoputa na ikewaputa ndi mbu nke ka na WTBTS. Ekwuru okwu a na 1931 dị ka ekwuru n'akwụkwọ ahụ Ndịàmà Jehova - Ndị Nkwusa nke Alaeze Chineke[13]:

Ka oge na-aga, ọ bịara pụta ìhè nke ọma na e wezụga aha ahụ bụ́ Ndị Kraịst, ọgbakọ nke ndị ohu Jehova chọkwara n'ezie aha pụrụ iche. Ihe aha ahụ bụ́ Christian pụtara agbagwowo n'uche ọha mmadụ n'ihi na ndị na-azọrọ na ha bụ Ndị Kraịst anaghị amatacha onye Jizọs Kraịst bụ, ihe ọ kụziri, na ihe ha kwesịrị ime ma ọ bụrụ n'ezie na ha bụ ụmụazụ ya. Ihe ọzọ bụ na ka ụmụnna anyị na-aghọtakwu Okwu Chineke, ha ghọtara nke ọma na ọ dị iche na okpukpe dị iche iche ndị sị na ha bụ Ndị Kraịst. ”

A na-eme ikpe na-adọrọ mmasị ka ọ na-ekwu na okwu ahụ bụ "onye Kristian" agbagọla ma si otú a nwee mkpa ikewapụ onwe ya na "Iso Christianityzọ Kraịst adịgboroja".

Mkpọsa gara n'ihu:

“… Na 1931, anyị nakweere aha ahụ pụrụ nnọọ iche bụ́ Ndịàmà Jehova. Onye edemede bụ́ Chandler W. Sterling na-ezo aka na nke a dị ka “ọ̀tụ̀tụ̀ kasị ukwuu nke amamihe” n'akụkụ J. F. Rutherford, onye isi oche Watch Tower Society mgbe ahụ. Ka onye ahụ dere akwụkwọ ahụ lere okwu ahụ anya, nke a bụ ụzọ amamihe si na ya pụta nke mere na ọ bụghị nanị na ọ kpọrọ aha otu ahụ kamakwa o mere ka ọ dịrị ha mfe ịkọwa ebe niile e zoro aka na Bible banyere “ịgba àmà” na “ịgba àmà” dị ka o metụtara kpọmkwem Ndịàmà Jehova. ”

N'ụzọ na-akpali mmasị, Chandler W. Sterling bụ Mịnịsta Episcopalian (bishọp mechara) na onye so "Iso Christianityzọ Kraịst adịgboroja" bụ onye na-enye nnukwu otuto dị otu a. Otuto diri onye amamihe mmadu, ma ekwughi aka Chineke. Ọzọkwa, ụkọchukwu ahụ kwuru na nke a pụtara itinye amaokwu Bible kpọmkwem nye Ndịàmà Jehova, na-egosi na ha na-agbalị ime ka Bible kwekọọ n'ihe ha na-eme.

Isi nke mkpebi ahụ gara n'ihu:

“NA weB weR we anyị nwere ịhụnanya dị ukwuu n’ebe Nwanna Charles T. Russell nọ, n’ihi ọrụ ya, nakwa na anyị ji obi ụtọ na-ekweta na Onyenwe anyị ji ya mee ihe ma gọzie ọrụ ya nke ukwuu, ma anyị apụghị ịnọgide n’Okwu Chineke kwere ka a kpọọ anyị aha anyị 'Ndị Russell'; na Watch Tower Bible and Tract Society na International Bible Students Association na Peoples Pulpit Association bụ naanị aha ụlọ ọrụ nke dịka otu ụlọ ọrụ nke ndị Kraịst anyị jidere, na-achịkwa ma jiri na-arụ ọrụ anyị na nrube isi n'iwu Chineke, mana ọ nweghị nke aha ndia n’etinye aka ma obu tinye ayi n’aru dika ndi otu ndi otu Kristi nke n’eso uzo nke Onye-nwe-ayi na Onye-nwe-ayi, Kraist Jisos; na anyị bụ ndị mmụta nke Akwụkwọ Nsọ, mana, dịka otu ndị otu Kraịst na-etolite mkpakọrịta, anyị agaghị ewere ma ọ bụ kpọọ anyị aha 'Ndị Mmụta Bible' ma ọ bụ aha ndị ọzọ dịka ụzọ e si amata ọnọdụ anyị ziri ezi n'ihu Onyenwe anyị; anyị jụrụ ịnabata ma-ọbụ kpọọ anyị n’aha nke mmadụ ọbụla;

“NA, n’ịbụ onye e ji ọbara dị oké ọnụ ahịa nke Jizọs Kraịst Onyenwe anyị na Onye Mgbapụta anyị, onye ezi omume na onye Jehova mụrụ site n’aka Jehova Chineke wee kpọọ ya ka ọ bịa n’alaeze ya, anyị ji obi ike na-ekwupụta nkwado anyị dum na nraranye anyị nye Jehova Chineke na alaeze ya; na anyị bụ ndị ohu nke Jehova Chineke nyere ọrụ ịrụ ọrụ n'aha ya, na, na nrube isi n'iwu ya, ịnapụta ọgbụgba ama nke Jizọs Kraịst, na ime ka ndị mmadụ mara na Jehova bụ ezi Chineke na Onye Pụrụ Ime Ihe Niile; ya mere, anyị ji ọfullyụ makụọ ma na-aza aha ahụ ọnụ nke Onyenwe anyị Chineke kpọrọ, anyị chọkwara ka a mara anyị dị ka ndị a na-akpọkwa aha ahụ, ya bụ, ndịàmà Jehova. — Aịza. 43: 10-12. ”

Enwere ihe odide ala ala peeji nke na-adọrọ mmasị na njedebe nke ngalaba a Mkpọsa akwụkwọ kwuru, sị:

“Ọ bụ ezie na ihe àmà e nwere na-egosi nnọọ na nduzi Jehova nwere mgbe a họọrọ aha Ndịàmà Jehova, Ụlọ Nche (February 1, 1944, p. 42-3; October 1, 1957, peeji nke 607) na akwụkwọ ahụ Eluigwe ọhụrụ na ụwa ọhụrụ (kr. 231-7) mechara kwuo na aha a abụghị “aha ọhụrụ” e kwuru okwu ya n’Aịzaya 62: 2; 65:15; na Mkpughe 2:17, ọ bụ ezie na aha ahụ kwekọrọ ná mmekọrịta ọhụrụ ahụ e zoro aka na ya n'akụkụ ihe odide abụọ ahụ dị n'Aịsaịa. ”

N'ụzọ na-akpali mmasị, ebe a nwere nkwupụta doro anya na e nyere aha a site na nduzi nke Chineke n'agbanyeghị na ekwesịrị ịkọwa ụfọdụ nkọwa afọ 13 na 26 mgbe nke ahụ gasịrị. O kwughị kpọmkwem ihe akaebe na-egosi nnọọ na nduzi Jehova bụ eziokwu. Ihe ọzọ anyị ga-atụle bụ ma aha a, bụ́ Ndịàmà Jehova, na aha ahụ a kpọrọ ndị na-eso ụzọ Jizọs na Bible.

Aha ahụ bụ “Onye Kraịst” na mmalite ya.

Ọ bara uru ịgụ Ọrụ 11: 19-25 ebe uto nke ndị kwere ekwe na-abụghị ndị Juu na-ewere ọnọdụ n'ọtụtụ ebe.

Ma ndi b whoasara site na nkpab thatu nke putara n'ihi Stifen jeruru Finisia, na Saiprọs, na Antiọk: ma ọ bu nání ndi-Ju ka ha gwara okwu ahu. Otú ọ dị, ụfọdụ n'ime ndị ikom nọ n'etiti ha si Saịprọs na Saịrini wee bịa Antiọk ma malite ịgwa ndị na-asụ Grik okwu, na-ezisa ozi ọma banyere Onyenwe anyị Jizọs. Ọzọkwa, aka Jehova dịnyeere ha, ọnụ ọgụgụ dị ukwuu ghọrọ ndị kwere ekwe ma chigharịkwuru Onyenwe anyị.    

Akụkọ banyere ha ruru ọgbakọ dị na Jeruselem ntị, ha wee zipụ Banabas ka ọ gaa Antiọk. Mgbe ọ bịarutere wee hụ obiọma na-erughịrị mmadụ nke Chineke, ọ rejoụrịrị ọ andụ wee malite ịgba ha niile ume ka ha jiri obi ha kpebisie ike ịnọgide n’ime Onyenwe anyị; n’ihi na ọ bụ ezigbo mmadụ, jupụta na mmụọ nsọ na okwukwe. Ìgwè madu bara uba ka atukwasi-obi nye Onye-nwe-ayi. N’ihi ya, ọ gara Tasọs ka ọ chọọ Sọl nke ọma.
(Ọrụ 11: 19-25)

Ọgbakọ dị na Jerusalem na-eziga Banabas ka ọ gaa nyocha ma mgbe ọ bịarutere, ọ masịrị ya ma soro na-ewulite ọgbakọ a. Banabas chetara ọkpụkpọ Sọl nke Tasọs (lee Ọrụ 9) nke Jizọs mere afọ ole na ole gara aga ma kwenye na nke a bụ amụma ahụ e buru n’amụma maka ya ịbụ “Onyeozi nke mba nile”[14]. Ọ gawara Tasọs, hụ Pọl ma laghachi Antiọk. Ọ bụ n’Antiọk ka a kpọrọ “Onye Kraịst”.

Okwu a bu “Kristian” putara ugbo ato n’agba ohu, Olu 11:26 (n’agbata 36-44 OA), Olu 26:28 (n’agbata 56-60 OA) na 1 Peter 4:16 (mgbe 62 OA) gasiri.

Ọrụ 11:26 kwuru “Mgbe ọ chọtara ya, ọ kpọtara ya Antiọk. Ya mere, ruo otu afọ, ha na ha zukọtara n'ọgbakọ wee kụziere ìgwè mmadụ ihe. Ọ bụkwa n'Antiọk ka e bu ụzọ site ná nduzi Chineke kpọọ ndị na-eso ụzọ Jizọs Ndị Kraịst. ”

Ọrụ 26:28 kwuru “Ma Agripa sịrị Pọl:“ N’oge dị mkpirikpi, ị ga-eme ka m kweta ịghọ onye Kraịst. ”

1 Peter 4:16 kwuru “Ma ọ bụrụ na onye ọ bụla ata ahụhụ dị ka onye Kraịst, ka ihere ghara ime ya, kama ka ọ na-enye Chineke otuto mgbe ọ na-aza aha a.”

Okwu a bu “ndi Kristian” sitere na Greek Ndị Kraịst ma si na na Jizọs bụ Kraịst nke putara onye neso uzo Kraist, ya bu onye Kristian. Ọ bụ n ’Ọlụ Ndịozi 11:26 ebe e buru ụzọ kpọọ aha ahụ, ma eleghị anya ọ bụ n’ihi na Antiọk dị na Siria bụ ebe a na-eme mgbanwe ndị Jentaịl na Grik gaara abụ asụsụ a na-asụkarị.

Ọ gwụkwala ma è kwuru n ’ụzọ ọzọ, nhota akụkụ Akwụkwọ Nsọ niile dị n’isiokwu a sitere na New World Translation 2013 (NWT) - nsụgharị Bible nke WTBTS sụgharịrị. Na Ọrụ 11:26, nsụgharị a na-agbakwunye okwu ndị na-adọrọ mmasị "site na nduzi Chineke". Ha kwenyere na nke a abụghị ntụgharị asụsụ ọdịnala ma kọwaa ya na Mkpọsa akwukwo.[15] Ọtụtụ nsụgharị enweghị “site ná nduzi Chineke” kama “a kpọrọ ha Ndị Kraịst” nanị.

NWT ewere okwu Grik krematizo ma jiri echiche nke abụọ dịka ihe dị mkpa na mpaghara a, ya mere "nduzi Chineke". NWT ntụgharị Agba Ọhụrụ ga-agwụcha mmalite 1950s. Kedu ihe nke a pụtara?

Ọ bụrụ na ejiri ntụgharị asụsụ ndị ochie jiri okwu a "akpọrọ Ndị Kraịst" enwere ụzọ atọ dị na mbido okwu a.

1. Ndị obodo ahụ jiri aha ahụ mee ihe mkparị nye ndị na-eso ụzọ okpukpe ọhụrụ ahụ.
2. Ndị kwere ekwe nọ n'ọgbakọ dị iche iche kere okwu ahụ iji mata onwe ha.
3. Ọ bụ site na "Nkuzi Chukwu".

NWT, site na ntụgharị ntụgharị ya, na-ebelata nhọrọ abụọ mbụ. Nke a pụtara na okwu ahụ bụ “Onye Kraịst” bụ mkpebi Chineke mere ka a mata ndị na-eso ụzọ Ọkpara ya, ya mere, ọ bụ ya mere e ji dee site n’ike mmụọ nsọ Chineke site n’aka Luk.

Isi ihe ndị dị mkpa bụ:

1. Okpukpe nile nke ndi Kristian nakweere Baibul dika nkpughe nke n’agha nke uche, ebum n’uche na atumatu nke Chineke Puru Ime ihe nile. Nke a choro igu akwukwo nke akwukwo o bula na gburugburu ya ma weputa nkwubi okwu dabere na onodu a na uzo nke nkpughe.
2. Aha ahụ bụ́ Ndịàmà Jehova si n’Aịzaya 43: 10-12. Akụkụ Akwụkwọ Nsọ a na-ekwu banyere Jehova nke na-egosi na ọ bụ Chi ya kachasị elu ma ọ bụghị chi ụgha nke mba ndị gbara ya gburugburu, ọ na-akpọkwa mba Israel ka ha gbaa àmà banyere ịbụ Chi ya n'omume ya na ha. Agbanweghi aha nke mba ahụ ma ha bụ ndị ama maka nnukwu nzọpụta ọ rụzuru site na mba ahụ. Ọ dịghị mgbe ụmụ Israel weere akụkụ Akwụkwọ Nsọ ahụ dị ka aha mara nke ọma. Edere akụkụ Akwụkwọ Nsọ a n'ihe dị ka 750 TOA.
3. Agba Ọhụrụ na-ekpughe Jizọs dị ka Mezaịa ahụ (Kraịst, n'asụsụ Grik - okwu abụọ a pụtara onye e tere mmanụ), onye ahụ dị n'etiti amụma niile dị n'Agba Ochie. (Lee Ọrụ 10:43 na 2 Ndị Kọrịnt 1:20.) Ajụjụ na-ebilite: Gịnị ka a na-atụ anya ya n’aka Ndị Kraịst n’oge a nke mkpughe nke Chineke?
4. Aha ohuru, Christian, ka enyere ma dabere na NWT Bible o doro anya na aha Christian bu Chineke nyere ya. Aha a na-egosi ndị niile nabatara Ọkpara ya bụ́ Jizọs ma na-edo onwe ha n'okpuru ya. O doro anya na nke a bụ akụkụ nke nkpughe ọhụrụ dị ka egosiri na Ndị Filipaị 2: 9-11:“N'ihi nke a, Chineke buliri ya elu ka ọ nọrọ n'ọkwá ka elu ma jiri obiọma nye ya aha dị elu karịa aha ọ bụla ọzọ, ka ikpere ọ bụla wee gbuo n'ala n'aha Jizọs — nke ndị nọ n'eluigwe na nke ndị nọ n'elu ụwa na nke ndị nọ n'okpuru ala - na ire nile kwesiri ikwuputa n’ihu ọha na Jisos Kraist bu Onyenwe anyi inye Chineke Nna otuto. ”
5. WTBTS na-ekwu na ọ bụ naanị Baịbụl bụ okwu si n’ike mmụọ nsọ Chineke. Ozizi ha nwere ike gbanwee, dokwuo ha anya ma gbanwee oge.[16] Na mgbakwunye, enwere akaụntụ ịgba akaebe nke AH Macmillan nyere[17] dị ka ndị a:
   
   Mgbe ọ dị afọ iri asatọ na asatọ AH Macmillan gara Mgbakọ “Mkpụrụ nke Mmụọ Nsọ” nke Ndịàmà Jehova n'otu obodo ahụ. N’ebe ahụ, n’August 1, 1964, Nwanna Macmillan kwuru okwu ndị a na-adọrọ mmasị banyere otú e si malite ịza aha ahụ:“Ọ bụụrụ m ihe ùgwù ịnọ ebe a na Columbus na 1931 mgbe anyị natara. . . aha ma obu aha ohuru. . . M so na mmadụ ise ahụ ga-ekwu maka ihe anyị chere banyere echiche ịnabata aha ahụ, agwara m ha nkenke: Echere m na ọ bụ echiche magburu onwe ya n'ihi na aha ahụ ebe ahụ gwara ụwa ihe anyị na-eme na ihe azụmahịa anyị bụ. Tupu nke a, a na-akpọ anyị Ndị Mmụta Bible. N'ihi gịnị? N'ihi na nke ahụ bụ ihe anyị bụ. Ma mgbe mba ndị ọzọ malitere ịmụrụ anyị ihe, a na-akpọ anyị Ndị Mmụta Baịbụl nke Mba Niile. Ma ugbu a, anyị bụ ndị àmà nke Jehova Chineke, na utu aha ahụ n’ebe ahụ na-agwa ọha na eze ihe anyị bụ na ihe anyị na-eme. . . . ”“N’ezie, ọ bụ Chineke Pụrụ Ime Ihe Nile, ekwenyere m, kpatara nke ahụ, n’ihi na Nwanna Rutherford gwara m n’onwe ya na o tetere ụra n’otu abalị mgbe ọ na-akwado maka mgbakọ ahụ wee sị,‘ Olee ụwa m tụrụ aro ka mba ụwa nwee mgbakọ maka mgbe enweghị m okwu ma ọ bụ ozi pụrụ iche maka ha? Gịnị mere ị ga-eji kpọta ha niile ebe a? Ma na mgbe ahụ ọ malitere iche echiche banyere ya, ma na Aịzaya 43 batara ya n’obi. O biliri n’elekere abụọ nke ụtụtụ wee dee n’obere ụzọ, n’elu tebụl nke ya, ihe ndepụta nke okwu ọ gaje ikwu banyere Alaeze ahụ, olileanya ụwa, na banyere aha ọhụrụ ahụ. Na ihe niile o kwuru n’oge ahụ akwadoro n’abalị ahụ, ma ọ bụ n’ụtụtụ ahụ n’elekere abụọ. Obi abụọ adịghịkwa ya n'uche m — ọ bụghị n'oge ahụ ma ugbu a — na Onyenwe anyị duziri ya na nke ahụ, nke ahụ bụkwa aha Jehova chọrọ ka anyị na-akpọ anyị, anyị nwere obi ụtọ na ọ veryụ dị ukwuu na anyị nwere ya. ”[18]

O doro anya na nke a bụ oge nchekasị maka Onyeisi nke WTBTS na ọ na-eche na ọ chọrọ ozi ọhụrụ. Dabere na nke ahụ, ọ bịara na nkwubi okwu a na achọrọ aha ọhụrụ iji mee ka ndị otu a nke ndị mmụta Bible dị iche na ndị otu ụmụ akwụkwọ Akwụkwọ Nsọ ndị ọzọ na ụka dị iche iche. O doro anya na ọ dabere n'echiche mmadụ ma ọ nweghị ihe akaebe maka Ntanye Chineke.

Ọzọkwa, e nwere ihe ịma aka nke bilitere ebe ihe ndekọ sitere n'ike mmụọ nsọ nke Luk dere mere ka ọ kpọọ aha ma mgbe ihe dị ka afọ 1,950 gasịrị, mmadụ gụrụ aha ọhụrụ. Afọ iri abụọ ka e mesịrị WTBTS tụgharịrị Ọrụ 11:26 wee kweta na ọ bụ "Nweta Nzuzo Chineke". N'ebe a, emegiderịta onwe nke aha ọhụrụ ya na akụkụ Akwụkwọ Nsọ pụtara ìhè nke ọma. Mmadu kwesiri inabata akuko akwukwo nso nke sitere na ntughari ntughari nke NWT, ma obu soro ntuzi aka nke nwoke nke nekwu na odigh ihe sitere na Chineke?

N'ikpeazụ, n'Agba Ọhụrụ, o doro anya na a kpọrọ Ndị Kraịst ka ha bụrụ ndị àmà ọ bụghị nke Jehova kama nke Jizọs. Lee okwu nke Jisos onwe ya na Olu 1: 8 nke guru:

“Ma unu ga-anata ike mgbe mmụọ nsọ ga-adakwasị unu, unu ga-agbakwa akaebe m na Jeruselem, na Judia na Sameria dum, ruokwa ebe ụwa sọtụrụ.” Ọzọkwa, lee Mkpughe 19:10 - M wee daa n'ala n'ụkwụ ya fee ya ofufe. Ma ọ gwara m, sị: “Kpachara anya! Emela ihe ahụ! Abụ m naanị ohu ibe gị na ụmụnne gị ndị nwere ọrụ ịgba àmà banyere Jizọs. Fee Chineke! N'ihi na ịgba àmà banyere Jizọs bụ ihe na-akpali amụma. ”

A maghị Ndị Kraịst dị ka “Ndịàmà Jizọs” n'agbanyeghị na ha gbara àmà banyere ọnwụ ịchụ àjà na mbilite n'ọnwụ ya.

Ihe a nile na - eduga n’ajụjụ: Olee otu Ndị Kraịst ga - esi gosi onwe ha ma ọ bụrụ na ọ dabere n’aha ndị dị ka Katọlik, Baptist, Quaker, Ndịàmà Jehova, na cetera?

Imata onye Kristian

Onye Kristian bụ onye gbanwere n'ime (omume na echiche) mana omume nke mpụga (omume) ga-amata ya. Iji mee ka ọ pụta ìhè n'usoro ederede nke Agba Ọhụrụ nwere ike inyere gị aka. Ka anyị tụlee ole na ole n’ime ndị a, ha niile sitere na mbipụta NWT 2013.

Matthew 5: 14-16: “Unu bụ ìhè nke ụwa. A pụghị izo obodo ezo ma ọ bụrụ na ọ dị n’elu ugwu. Ndị mmadụ na-amụnye oriọna ma dọba ya, ọ bụghị n'okpuru nkata, kama n'elu ihe ndọba oriọna, ọ na-enwukwasị ndị nile nọ n'ụlọ ahụ. Otú ahụ, meenụ ka ìhè unu na-enwu n’ebe ndị mmadụ nọ, ka ha wee hụ ọrụ ọma unu wee nye Nna unu nọ n’eluigwe otuto. ”

N’Ozizi Elu Ugwu ahụ, Jizọs kwuru hoo haa na ndị na-eso ụzọ ya ga na-enwu dị ka ìhè. Ọkụ a bụ ngosipụta nke ìhè nke aka ya dịka e kwuru na Jọn 8:12. Ìhè a nwere ihe karịrị okwu; ọ gụnyere ọrụ ọma. Okpukpe Ndị Kraịst bụ ozi nke a ga-egosipụta site n'omume. N'ihi ya, Onye Kraịst pụtara na ọ bụ onye na-eso ụzọ Jizọs, ọ bụkwa aha zuru ezu. Ọ dịghị ihe ọzọ kwesịrị ka a gbakwunye.

Jọn 13:15: “N'ihi na m na-enye unu ihe nlereanya, ka unu meekwa otú ahụ, dị nnọọ ka m meere unu. ” Ndondo emi ke Jesus osụk owụt ke ufọn isụhọde idem ke ndiyet mbet esie ukot. O doro anya na ọ na-esetịpụ ụkpụrụ.

John 13: 34-35: “Ana m enye unu iwu ọhụrụ, ka unu na-ahụrịta ibe unu n'anya; dị nnọọ ka m hụrụ unu n'anya, unu hụkwara ibe unu n'anya. Mmadụ niile ga-eji nke a mara na unu bụ ndị na-eso ụzọ m, ma ọ bụrụ na unu enwee ịhụnanya n'etiti onwe unu. ” Jesus etiene uwụtn̄kpọ emi ke ndinọ ewụhọ. Okwu Grik maka ima bu agape ma choro uche na mmetuta iji tinye aka. Ọ dabeere na ụkpụrụ. Ọ na-akpọ mmadụ ka ọ hụ ndị a na-apụghị ịhụ n’anya n’anya.

Jemes 1:27: “Ofufe nke di ocha ma buru emeru n’uche nke Chineke na Nna anyi bu nke a: ilekari umu mgbei na ndi inyom di ha nwuru n’ime mkpagbu ha, ma debe onwe ya n’ enweghị ntụpọ site n’ụwa. ” James, ọkara nwanne Jizọs, gosipụtara mkpa ọ dị ọmịiko, ebere, obiọma na ịhapụwapụ ụwa. Jizọs kpere ekpere maka nkewa a site na ụwa na John Isi 17.

Ndị Efesọs 4: 22-24: “A kụziiri unu ịhapụ ụdị mmadụ ochie ahụ nke kwekọrọ n'ụzọ unu si eme omume n'oge gara aga, bụrụkwa nke a na-emerụ dị ka ọchịchọ aghụghọ ya si dị. Unu kwesịrị ịnọgide na-adị ọhụrụ n'àgwà echiche unu bụ́ isi, yikwasịkwa ụdị mmadụ ọhụrụ ahụ bụ́ nke e kere dị ka uche Chineke si dị n'ezi omume na iguzosi ike n'ihe. ” Nke a chọrọ ka Ndị Kraịst niile yikwasị ụdị mmadụ ọhụrụ ahụ e kere n’onyinyo Jizọs. Mkpụrụ nke mmụọ a ka a hụrụ na Ndị Galetia 5: 22-23: “N'aka nke ọzọ, mkpụrụ nke mmụọ nsọ bụ ịhụnanya, ọ joyụ, udo, ndidi, obiọma, ịdị mma, okwukwe, ịdị nwayọọ, njide onwe onye. Ọ dịghị iwu na-emegide ihe ndị dị otú a. ” Ndị a na-egosipụta na ndụ Onye Kraịst.

2 Ndị Kọrịnt 5: 20–21: “Ya mere, anyị bụ ndị nnọchiteanya nọ n'ọnọdụ Kraịst, dị ka à ga-asị na Chineke na-arịọsi arịrịọ ike site n'aka anyị. Dị ka ndị nọchiri Kraịst, anyị na-arịọ, sị: “Meenụ ka unu na Chineke dịghachi ná mma.” Onye ahụ nke na-amaghị mmehie, ka O mere ka ọ bụrụ mmehie n'ihi anyị, ka anyị wee site na ya bụrụ ndị ezi omume Chineke. ” Ndị Kraịst na-enye ọrụ ịkpọ ndị mmadụ òkù ka ha na Nna ahụ nwee mmekọrịta. Nke a nwekwara njikọ na ndụmọdụ Jizọs nyere na Matiu 28: 19-20: “Ya mere gaanụ mee ndị nke mba nile ka ha bụrụ ndị na-eso ụzọ m, na-eme ha baptizim n'aha nke Nna na nke Ọkpara na nke mmụọ nsọ, na-ezi ha ka ha debe ihe niile m nyeworo unu n'iwu. Ma lee! M nọnyeere unu ụbọchị niile ruo ọgwụgwụ usoro ihe a. ” Ndị Kraịst nile nwere ibu ọrụ nke izi ozi a magburu onwe ya.

Otu esi ekesa ozi a bu ihe ederede; nke ọzọ ga-atụlekwa ihe bụ ozi Ndị Kraịst kwesịrị ikwusa?

Jizọs ji Ememe Ncheta ọnwụ ya dochie anya Ememe Ngabiga nke ndị Juu mere. Nke a na-eme otu ugboro n'afọ na 14^th ụbọchị n’ọnwa ndị Juu bụ́ Naịsan. A na-atụ anya ka Ndị Kraịst niile rie achịcha ma wineụọ mmanya ahụ.

“Ọzọkwa, o weere ogbe achịcha, nye ekele, nyawaa ya, ma were ya nye ha, na-asị:“ Nke a pụtara ahụ́ m nke a gaje inye n'ihi unu. Na-emenụ nke a ka unu wee na-echeta m. ” O jikwa iko mee otu ihe ahụ mgbe ha risịrị nri anyasị, na-asị: “Iko a pụtara ọgbụgba ndụ ọhụrụ nke na-adabere n'ọbara m, bụ́ nke a gaje ịwụpụ n'ihi unu.” (Luke 22: 19-20)

N'ikpeazụ, n'Ozizi Elu Ugwu ahụ, Jizọs kwuru n'ụzọ doro anya na a ga-enwe ezi Ndị Kraịst na ndị ụgha na isi ihe dị iche abụghị aha kama omume ha. Matiu 7: 21-23: “Ọ bụghị onye ọ bụla nke na-asị m, 'Onyenwe anyị, Onyenwe anyị,' ga-aba n'Alaeze nke eluigwe, kama ọ bụ naanị onye na-eme uche Nna m nke nọ n'eluigwe ga-aba. 22 Ọtụtụ ga-asị m n'ụbọchị ahụ: 'Onyenwe anyị, Onyenwe anyị, ọ̀ bụ na anyị ebughị amụma n'aha gị, chụpụkwa ndị mmụọ ọjọọ n'aha gị, rụọkwa ọtụtụ ọrụ dị ike n'aha gị?' 23 Ma mgbe ahụ ka m ga-ekwupụtara ha, sị: Ọ dịghị mgbe m maara unu! Sinụ n'ebe m nọ pụọ, unu ndị ọrụ mmebi iwu! '”

Na mmechi, aha di nkpa ma di nkpa. O nwere ochicho obi, njirimara, mmekorita ya na odi nso nke diri ya. Enweghi aha di nma karie nke kariri nke jikotara Jisos:  Christian. Ozugbo enyere Jisos na Nna ya ndu, obu onye diri mmadu nile ibi ndu rue ihe ùgwù nke iburu aha di otua ma di kwa nke ezin’ulo ebighebi. Enweghị aha ọzọ dị mkpa.

_______________________________________________________________________

[1] Onye chepụtara bụ Cyril M Harris na enwere m akwụkwọ 2001.

[2] http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1573380/Doing-a-Ratner-and-other-famous-gaffes.html

[3] http://www.computerworld.com/article/2518626/apple-mac/how-to-solve-the-iphone-4-antenna-problem.html

[4] http://www.aish.com/jw/s/Judaism–the-Power-of-Names.html

[5] Usoro ahụ naanị akụkụ Akwụkwọ Nsọ sitere n'asụsụ Latin nke pụtara "naanị Akwụkwọ Nsọ" ma ọ bụ "Akwụkwọ Nsọ naanị". Ọ mejupụtara ya na mkpụrụ okwu naanị, nke pụtara “naanị,” na akụkụ Akwụkwọ Nsọ, na-ezo aka na Bible. Sola scriptura ghọrọ onye a ma ama n’oge Ndozigharị Protestant dị ka mmeghachi omume megide ụfọdụ omume nke Chọọchị Roman Katọlik.

[6] https://www.catholic.com/tract/what-catholic-means

[7] Lee enyemaka nke Okwu-Mmụta na akwụkwọ Strong kwuru 1577 na “ekklesia”

[8] http://www.thefreedictionary.com/Baptist

[9] George Fox: Akwukwo ndi mmadu (George Fox's Journal) 1694

[10] Nwunye Post Post Abbott; et al. (2003). Akwụkwọ ọkọwa okwu nke ndị enyi (Quakers). peeji nke. nwxxi.

[11] Ọ gwụla ma e kwuru n’otu aka, e wepụtara amaokwu niile dị na Baịbụl Nsụgharị Worldwa Ọhụrụ 2013. Ebe ọ bụ na otu akụkụ dị mkpa nke isiokwu ahụ na-atụle ụka nke oge a nke Ndịàmà Jehova, ọ dị mma iji nsụgharị ha masịrị ha

[12] Ndịàmà Jehova ebipụtawo ọtụtụ akwụkwọ banyere akụkọ ihe mere eme ha. Ahọpụtawo m iji Ndịàmà Jehova - Proclaimers of God’s Kingdom 1993. E kwesịghị ile ya anya dị ka akụkọ na-egosi ajọ mbunobi n’akụkọ ihe mere eme.

[13] Ndịàmà Jehova — Ndị Nkwusa nke Alaeze Chineke, isi nke 11: “Otú E Si Mara Anyị Dị Ka Ndịàmà Jehova”, peji nke 151.

[14] Ọrụ 9: 15

[15] Jehovah’s Witnesses — Proclaimers of God’s Kingdom nhoma no ti. 11 p. 149-150. Ka ọ na-erule afọ 44 OA ma ọ bụ n’oge na-adịghị anya mgbe nke ahụ gasịrị, a malitere ịmara ndị na-eso ụzọ Jizọs Kraịst kwesịrị ntụkwasị obi dị ka Ndị Kraịst. Fọdụ na-azọrọ na ọ bụ ndị nọ n'èzí kpọrọ ha Ndị Kraịst, na-eme ya n'ụzọ nlelị. Otú ọ dị, ọtụtụ ndị na-ede akwụkwọ nkọwa Bible na ndị na-akọwa okwu na-ekwu na ngwaa e ji mee ihe n'Ọrụ 11:26 na-egosi nduzi ma ọ bụ mkpughe Chineke. Ya mere, na New World Translation, akụkụ Akwụkwọ Nsọ ahụ na-agụ, sị: “Ọ bụ n'Antiọk na mbụ ka e si n'ike mmụọ nsọ kpọọ ndị ahụ na-eso ụzọ Ndị Kraịst.” (A sụgharịrị ụdị nsụgharị a na Robert Young's Literal Translation of the Holy Bible, Revised Edition, nke 1898; The Simple English Bible, nke 1981; na Hugo McCord's New Testament, nke 1988.) Ka ọ na-erule ihe dị ka 58 OA, aha ahụ bụ Christian amawo nke ọma- mara ọbụna ndị ọchịchị Rom. - Ọrụ 26:28.

[16]w17 1 / 15 p. 26 par. 12 Nye Na-eduzi Ndị Chineke Taa?  Istù Na-achị Isi abụghị ndị mmụọ nsọ ma ọ bụ na-emehie ihe. Ya mere, ọ nwere ike ihie ụzọ n'okwu ndị metụtara ozizi ma ọ bụ ntụzịaka nhazi. N’ezie, Watch Tower Publications Index nwere isiokwu bụ́ “Nkwenye Ndị E Mere Ka Ha Dokwuo Anya,” bụ́ ebe e depụtara mgbanwe ndị e mere n’otú anyị si ghọta Akwụkwọ Nsọ kemgbe 1870. N’ezie, Jizọs agwaghị anyị na ohu ya na-ekwesị ntụkwasị obi ga-ewepụta nri ime mmụọ zuru oke. Ya mere, olee otú anyị pụrụ isi zaa ajụjụ ahụ Jizọs jụrụ: “reallynye n'ezie bụ ohu ahụ kwesịrị ntụkwasị obi, onye nwekwara uche?” (Matt. 24:45) Nso iwụt ke Otu Ukara ke anam utom emi? Ka anyị leba anya n’ihe atọ ahụ mere ka òtù na-achị isi n’oge ndịozi Jizọs

[17] Onye Nduzi nke WTBTS kemgbe 1917.

[18] Yearbook of Jehovah's Witnesses na 1975 peeji nke 149-151

Eleasar

JW ruo ihe karịrị afọ 20. Na nso nso a gbara arụkwaghịm dị ka okenye. Naanị okwu Chineke bụ eziokwu na enweghị ike iji anyị nọ n'eziokwu ọzọ. Eleasar pụtara "Chineke enyerela m aka" na enwere m obi ekele.