Ọrụ Ndị Nwanyi na Ọgbakọ Ndị Kraịst (Nkebi nke 5): Paul Na-akụzi Womenmụ Nwaanyị Erughi Menmụ Nwoke?

Na vidio a, anyị ga-enyocha ntuziaka Pọl banyere ọrụ ụmụ nwanyị n'akwụkwọ ozi edegara Timoti mgbe ọ na-eje ozi n'ọgbakọ nke Efesọs. Agbanyeghị, tupu ịbanye na nke ahụ, anyị kwesịrị ịtụle ihe anyị mabu mara.

Na vidio anyị gara aga, anyị nyochara 1 Ndị Kọrịnt 14: 33-40, ebe esemokwu na-ese okwu ebe Pọl yiri ka ọ na-agwa ụmụ nwanyị na ọ bụ ihe ihere na ha na-ekwu okwu n'ọgbakọ. Anyị bịara hụ na Pọl anaghị emegide ihe o kwuru na mbụ, nke e mere n'otu akwụkwọ ozi ahụ, nke kwetara ikike ụmụ nwanyị nwere ikpe ekpere na ibu amụma n'ọgbakọ - naanị iwu bụ ihe gbasara ikpuchi isi.

“Ma nwanyị ọ bụla nke na-ekpuchighị isi ya na-ekpe ekpere ma ọ bụ na-ebu amụma na-emenye isi ya ihere, n’ihi na ọ bụ otu ihe na nwaanyị ahụ a kpụrụ isi ya.” (1 Ndị Kọrịnt 11: 5 Nsụgharị Worldwa Ọhụrụ)

Ya mere, anyị nwere ike ịhụ na ọ bụghị ihe ihere ka nwanyị kwuo okwu-na karịa ito Chineke n'ekpere, ma ọ bụ kuziere ọgbakọ ahụ site n'ibu amụma-belụsọ na o meghị nke ahụ n’enweghị isi.

Anyị hụrụ na e wepụrụ arụmụka a ma ọ bụrụ na anyị ghọta na Pọl ji nlelị na-ehota nkwenkwe ụmụ nwoke ndị Kọrint laghachikwuru ha wee na-ekwu na ihe ọ gwara ha na mbụ ka ha mee iji zere ọgba aghara na nzukọ ọgbakọ sitere na Kraịst nakwa na ha nwere soro ya ma ọ bụ taa ahụhụ ihe amaghị ihe ha mere. 

Enwere otutu okwu ekwu na vidiyo ikpeazụ a site n'aka ụmụ nwoke ndị na-ekwenyeghị na nkwubi okwu anyị ruru. Ha kwenyere na ọ bụ Pọl kwupụtara iwu a megide ụmụ nwanyị na-ekwu okwu n'ọgbakọ. Ruo ugbu a, ọ dịghị onye n'ime ha enwela ike idozi esemokwu a na-akpata 1 Ndị Kọrịnt 11: 5, 13. suggestfọdụ na-atụ aro na amaokwu ndị a anaghị ekwu maka ikpe ekpere na izi ihe n'ọgbakọ, mana nke ahụ ezighi ezi maka ihe abụọ.

Nke mbụ bụ ihe gbara ya gburugburu. Anyị na-agụ,

“Kpebienụ n'onwe unu: Is kwesịrị ekwesị ka nwaanyị kpee Chineke isi n'isi ya? Ọ bụ na ọdịdị adịghị akụziri gị na ogologo ntutu bụ ihe ihere nye nwoke, ma ọ bụrụ na nwanyị nwere ogologo ntutu isi, ọ bụụrụ ya otuto? N'ihi na enyewo ya agiri-isi-ya n'ọnọdu ihe nkpuchi. Otú ọ dị, ọ bụrụ na onye ọ bụla chọrọ ịrụ ụka maka ọdịnala ọzọ, anyị enweghị ndị ọzọ, ọgbakọ ndị nke Chineke enweghịkwa. Ma mgbe m na-enye ntụziaka ndị a, adịghị m aja unu mma, n’ihi na ọ bụghị maka ihe ka mma, kama ọ bụ maka ihe ọjọ ka unu na-ezukọ. Nke mbu, anurum na mb youe unu biakọrọ n'otù nzukọ, nkewa di n'etiti unu; ekwenyekwara m ruo n'ókè ụfọdụ. ” (1 Ndị Kọrịnt 11: 13-18 Nsụgharị Worldwa Ọhụrụ)

Ihe nke abuo kpatara ya bu ezi uche. Na Chineke nyere ụmụ nwanyị onyinye ibu amụma bụ ihe ịma aka. Peter kwuru okwu Joel mgbe ọ gwara ìgwè mmadụ ahụ na Pentikọst, sị: “M ga-awụkwasị mmụọ m n’ahụ́ ụdị anụ ahụ́ ọ bụla, ụmụ unu ndị ikom na ụmụ unu ndị inyom ga-ebukwa amụma, ụmụ okorobịa unu ga-ahụ ọhụụ, ndị agadi unu ga-arọ nrọ. Ọbụna n'ahụ́ ndị nwoke na ndị ohu m ndị nwoke ka m ga-awụkwasị mmụọ m n'ụbọchị ndị ahụ, ha ga-ebu amụma. ” (Ọrụ 2:17, 18)

Ya mere, Chineke wụsara mmụọ ya n'ahụ nwanyị nke na-ebu amụma, mana naanị n'ụlọ ebe naanị onye ga-anụ ya bụ di ya nke onye nkuzi na-akuziri ya, onye nkuzi kuziri ya, onye ga-agakwa ọgbakọ ebe Nwunye anọdụ ala nkịtị mgbe ọ na-akọ ihe ọ bụla ọ gwara ya.

Ihe ahụ merenụ nwere ike iyi ihe nzuzu, ma ọ ga-abụrịrị ma ọ bụrụ na anyị ga-anakwere echiche ahụ bụ́ na okwu Pọl banyere ikpe ekpere na ibu amụma nke ndị inyom na-arụ ọrụ nanị n'ụlọ. Cheta na ndị Kọrịnt chepụtara ụfọdụ echiche dị ịtụnanya. Ihe ha na-ekwu bụ na a gaghị enwe mbilite n'ọnwụ. Ha gbalịrị igbochi mmekọahụ nke iwu kwadoro. (1 Ndị Kọrint 7: 1; 15:14)

Yabụ echiche ahụ na ha ga-anwa imechi ụmụ nwanyị anaghị esiri ike ikwere. Akwụkwọ ozi Pọl bụ mgbalị iji dozie okwu. Ọ rụ ọrụ? Ọfọn, enye ekenyene ndiwet efen, udiana leta, emi ekewetde ke ọfiọn̄ ifan̄ ke ama ekewet akpa. Nke ahụ ọ na-ekpughe ọnọdụ ka mma?

Ugbua achọrọ m ka ị chee gbasara nke a; ma ọ bụrụ na ị bụ nwoke, atụla ụjọ ịkpọtụrụ ụmụ nwanyị ị maara iji mata echiche ha. Ajuju m choro iju gi bu, mgbe ndi nwoke juputara na onwe ha, ndi mpako, itu onu na oke ochicho, nke ahu nwere ike iweputa nnwere onwe kariri umu nwanyi? Ì chere na onye ọchịchị aka ike nke Jenesis 3:16 na-egosipụta onwe ya dị ka ndị ikom dị umeala ma ọ bụ ndị jupụtara nganga? Gini ka umunne nwanyi chere?

Ọ dị mma, debe echiche ahụ. Ugbu a, ka anyị gụọ ihe Pọl kwuru n’akwụkwọ ozi ya nke abụọ gbasara ndị a ma ama n’ọgbakọ dị na Kọrịnt.

“Otú ọ dị, egwu na-atụ m, na dị ka agwọ agwọ ahụ duhiere Iv, uche unu nwere ike iduhie site n’ ụzọ dị mfe na nke dị ọcha unu nwere maka Kraịst. N'ihi na ọ bụrụ na mmadụ abịa kpọsaa Jizọs ọzọ na nke anyị kwusara, ma ọ bụ ọ bụrụ na ị nata mmụọ dị iche na nke ahụ ị natara, ma ọ bụ ozioma dị iche na nke ị nabatara, ị na-anagide ya n'ụzọ dị mfe. ”

“Ewere m onwe m dị ala karịa“ ndịozi ”ahụ. Ọ bụ ezie na abụghị m ọkà okwu na-egbu mgbu, n'ezie enweghị m ihe ọmụma. Anyị emewo ka ị mata nke a n'ụzọ ọ bụla kwere omume. ”
(2 Ndị Kọrịnt 11: 3-6 BSB)

Ndị isi-ndịozi. Dị ka a ga-asị. Mmụọ dị a wasaa kpaliri ndị ikom a, ndị isi ndịozi a?

“N’ihi na ndị dị otú ahụ bụ ndịozi ụgha, ndị ọrụ aghụghọ, ndị na-eme onwe ha ka ha bụrụ ndịozi Kraịst. Ọ bụghịkwa ihe ijuanya, n’ihi na Setan n’onwe ya na-eme onwe ya dị ka mmụọ ozi nke ìhè. Mgbe ahụ, ọ bụghị ihe ijuanya ma ọ bụrụ na ndị ohu ya yie onwe ha dị ka ndị ohu nke ezi omume. Ọgwụgwụ ha ga-adaba n'omume ha. ”
(2 Ndị Kọrịnt 11: 13-15 BSB)

Chaị! Ndị ikom a nọ n'ọgbakọ dị na Kọrint. Nke a bụ ihe Pọl na-aghaghị ịnagide. Otutu n’ime nri nzuzu nke kpaliri Pọl idegara ndị Kọrịnt leta nke mbụ sitere n’aka ndịkom a. Ha bụ ndị ịnya isi, ha nwekwara ihe ọ rụpụtara. Ndị Kọrịnt nọ na-enye ha ikike. Pọl ji okwu mkparị na-asọ oyi zaghachi ha n'isi nile nke 11 na 12 nke 2 Ndị Kọrint. Dị ka ọmụmaatụ,

“Ana m ekwughachi: Ka onye ọ bụla ghara iwere m dị ka onye nzuzu. Ma ọ buru na unu eme otú a, nọdim di ka nzuzu, ka m'we nya inya isi. N’ịnya isi a nke m nwere, anaghị m ekwu okwu dịka Onyenwe anyị kwuru, kama dị ka onye nzuzu. Ebe ọtutu madu nānya isi n'uzọ nke uwa, Mu onwem gānya isi. N'ihi na unu nwere uche. N’ezie, ị na-anagide onye ọ bụla nke mere gị ohu ma ọ bụ na-erigbu gị ma ọ bụ na-erigbu gị ma ọ bụ na-ewe gị iwe ma ọ bụ na-ama gị ụra n’ihu. Ọ na-eme m ihere ikweta na anyị adịghị ike nke ahụ! ”
(2 Ndị Kọrịnt 11: 16-21)

Onye ọ bụla nke mere gị ohu, na-erigbu gị, na-etinye ikuku ma na-eti gị ihu. N’iburu ihe osise ahụ n’uche, ònye ka i chere sitere n’otú e si nweta okwu ndị a: “Womenmụ nwanyị kwesịrị ịgbachi nkịtị n’ọgbakọ. Ọ bụrụ na ha nwere ajụjụ, ha nwere ike ịjụ di ha ma ha laruo, n’ihi na ọ bụ ihe ihere nwaanyị ikwu okwu n’ọgbakọ. ”?

Ma, ma, gịnị banyere ihe Pọl gwara Timoti? Enwere m ike ịnụ mgbochi. Enweghị aghụghọ ọ bụla. Enweghị aghụghọ ọ bụla. Ka anyị lelee ya. Mana tupu anyi emee, ka anyi kwekorita na ihe. Fọdụ na-ekwu na nganga na ọ bụ naanị ihe edere ka ha na-aga. Ọ bụrụ na Pọl dere ihe, ha anabata ihe o dere, ọ bụ ebe ahụ ka okwu biri. Ọ dị mma, mana ọ nweghị “ndabere”. Nweghị ike ịsị, “Oh, ana m ewere nke a n'ụzọ nkịtị, mana ọ bụghị nke ahụ.” Nke a abụghị usoro mmụta maka okpukperechi. Ma obu na i were okwu ya dika ihe kwesiri ya ma mebie ihe gbara ya gburugburu, ma obu ighara.

N'ihi ya, anyị abịala na ihe Pọl degaara Timoti mgbe ọ na-eleta ọgbakọ dị n'Efesọs. Anyị ga-agụ okwu sitere na Nsụgharị Ụwa Ọhụrụ ịmalite na:

“Ka nwanyi were nwayọ muta ihe, ya na nweda-n'ala. Anaghị m ekwe ka nwanyị na-akụzi ihe ma ọ bụ na-egosipụta ikike n'ebe nwoke nọ, mana ọ ga-agbachi nkịtị. N'ihi na ebu ụzọ kpụọ Adam, e mesịa Adam. Ọzọkwa, ọ bụghị Adam ka a ghọgburu, ma nwanyị ahụ ka a ghọgburu kpamkpam wee ghọọ onye na-emebi iwu. Otú ọ dị, a ga-echebe ya site n'ịmụ nwa, ma ọ bụrụhaala na ọ ga-anọgide n'okwukwe na ịhụnanya na ịdị nsọ tinyere ezi uche. ” (1 Timoti 2: 11-15 NWT)

N ’otu Pọl na -emere ndị Kọrịnt otu iwu, na-emekwara ndị Efesọs iwu ọzọ? Chere obere oge. N'ebe a, ọ na-ekwu na ọ naghị ekwe ka nwanyị kụzie ihe, nke na amụma na amụma abụghị otu. Ma obu obu? 1 Ndị Kọrịnt 14:31 kwuru,

N'ihi na unu nile n prophebu amuma n'aka-unu, ka onye ọ bula we zí ya ihe ma gba kwa ya ume. (1 Ndị Kọrịnt 14:31 BSB)

Onye nkuzi bụ onye nkuzi, ọ dị mma? Ma onye amụma bụ onye ọzọ. Ọzọkwa, ọ na-agwa ndị Kọrịnt,

“Chineke esetịpụrụ ndị nọ n'ọgbakọ, ndị mbụ, ndịozi; nke abụọ, ndị amụma; nke atọ, ndị nkụzi; mgbe ahụ ọrụ dị ike; onyinye-amara nke ọgwụgwọ di iche iche; ọrụ na-enye aka, ikike iduzi, asụsụ dị iche iche. ” (1 Ndị Kọrịnt 12:28 NWT)

Gịnị mere Pọl ji were ndị amụma karịa ndị nkụzi? Ọ na-akọwa, sị:

“… Ọ ga-akara m mma ka ị buru amụma. Onye na-ebu amụma ka onye ukwuu nke na-ekwu okwu n’asụsụ dị iche iche, ọ gwụla ma ọ̀ tụgharịrị ka e wee wulie chọọchị elu. ” (1 Ndị Kọrịnt 14: 5 BSB)

Ihe mere o ji amasị ya ibu amụma bụ na ọ na-ewuli ahụ Kraịst, ya bụ ọgbakọ elu. Nke a na-eru n’etiti okwu ahụ, na isi ihe dị iche n’etiti onye amụma na onye nkụzi.

“Ma onye na-ebu amụma na-agba ndị ọzọ ume, na-agba ha ume ma na-akasi ha obi.” (1 Ndị Kọrịnt 14: 3 NLT)

Onye ozizi site n'okwu ya pụrụ iwusi ndị ọzọ ike, gbaa ha ume, na ọbụna ịkasi ha obi. Agbanyeghị, ịkwesighi ịbụ onye kwere na Chukwu iji kụzie ihe. Ọbụna onye na-ekweghị na Chineke pụrụ iwusi mmadụ ike, gbaa ya ume ma kasie ya obi. Ma onye na-ekweghị na Chineke enweghị ike ịbụ onye amụma. Nke ahụ ọ bụ n'ihi na onye amụma na-ebu amụma banyere ọdịnihu? Mba. Nke ahụ abụghị ihe “onye amụma” ahụ pụtara. Nke ahụ bụ ihe anyị na-eche banyere mgbe anyị na-ekwu maka ndị amụma, mgbe ụfọdụkwa ndị amụma buru amụma banyere ihe ndị ga-eme n'ọdịnihu, mana nke ahụ abụghị echiche onye Grik na-ekwu okwu bu n'uche n'uche ya mgbe ọ na-eji okwu ahụ eme ihe, ọ bụghị ihe Pọl na-ekwu maka ya. Ebe a.

Strong si Concordance na-akọwapụta ndị amụma [Phonetic Spelling: (prof-ay'-tace)] dị ka “onye amụma (onye ntụgharị okwu ma ọ bụ onye na-ekwupụta uche Chineke).” A na-eji ya eme ihe maka “onye amụma, onye na-ede uri; onye nwere nkà n'ikwu eziokwu Chineke. ”

Ọbụghị onye na-ebu amụma, kama ọ na-ebu amụma; ya bụ, onye na-ekwu okwu ma ọ bụ onye na-ekwu okwu n’okwu, ma ikwu okwu metụtara uche Chineke. Ọ bụ ya mere na ekweghị na Chineke enweghị ike ịbụ onye amụma n'echiche nke Akwụkwọ Nsọ, n'ihi na ime nke ahụ pụtara na-dịka a na-enyere ya aka n'ihe ọmụmụ-Okwu- 'na-ekwupụta uche (ozi) nke Chineke, nke na-ebu amụma oge ụfọdụ banyere ọdịnihu (ibu amụma) - na ndị ọzọ na-ekwukarị okwu Ya maka otu ọnọdụ. ”

Mmụọ nsọ na-akpali ezi onye amụma ịkọwa ihe Okwu Chineke kwuru iji wulie ọgbakọ elu. Ebe obu na umu nwanyi bu ndi amuma, nka putara na Kraist jiri ha wuli ọgbakọ elu.

N'iburu nghọta ahụ n'uche, ka anyị tụlee amaokwu ndị na-esonụ:

Ka mmadụ abụọ ma ọ bụ atọ buru amụma, ka ndị ọzọ tụlee ihe e kwuru. 30 Mana ọ bụrụ na mmadụ na-ebu amụma ma onye ọzọ anata mkpughe site n’aka Onye-nwe, onye na-ekwu okwu aghaghị ịkwụsị. 31 N’ụzọ dị otu a, ndị niile na-ebu amụma ga-enwe oge ikwu okwu, otu na nke ọzọ, ka onye ọ bụla wee mụta ihe ma gbaa ya ume. 32 Cheta na ndị na-ebu amụma na-achịkwa mmụọ ha ma nwee ike ịgbanwe obi ha. 33 N'ihi na Chineke abụghị Chineke nke aghara, kama nke udo, dị ka nzukọ niile nke ndị nsọ. ” (1 Ndị Kọrịnt 14: 29-33 NLT)

N’ebe a, Pọl gosiri ọdịiche dị n’etiti onye na-ebu amụma na nke na-anata mkpughe sitere n’aka Chineke. Nke a gosiri ọdịiche dị n’etiti ụzọ ha si were ndị amụma na otu anyị si were ha. Ihe ahụ merenụ bụ nke a. Otu onye na-eguzo na ọgbakọ na-akọwa okwu Chineke, mgbe onye ọzọ na mberede na-enweta mmụọ nsọ sitere na Chineke, ozi sitere na Chineke; mkpughe, ihe zoro ezo na mbụ gaje ikpughe. O doro anya, onye na-ekpughe na-ekwu okwu dị ka onye amụma, ma na uche pụrụ iche, nke mere na a gwara ndị amụma ndị ọzọ ka ha nọrọ jụụ ma hapụ onye nwere mkpughe ka ọ kwuo okwu. Na nke ugbu a, onye nwere mkpughe dị n'okpuru mmụọ. Dị ka ọ na-adị, ndị amụma, n'agbanyeghị mmụọ nsọ na-eduzi ha, na-achịkwa mmụọ nsọ ma nwee ike ijide ha udo mgbe akpọrọ. Nke a bụ ihe Pọl gwara ha ka ha mee ebe a. Onye nwere nkpughe nwere ike ịbụ nwanyị na onye na-ekwu okwu dị ka onye amụma n'oge ahụ nwere ike ịbụ nwoke dị mfe. Pọl echeghị banyere okike, kama ọ bụ ọrụ a na-arụ n'oge a, ebe ọ bụ na onye amụma — nwoke ma ọ bụ nwanyị - chịkwaara mmụọ nke amụma, mgbe ahụ onye amụma ahụ ga-eji nkwanye ugwu kwụsị nkuzi ya iji mee ka mmadụ niile gee ntị. echiche nke na-abịa site na Chineke.

Ànyị ga-anakwere ihe ọ bụla onye amụma gwara anyị? Ee e. Pọl kwuru, sị, “ka mmadụ abụọ ma ọ bụ atọ [ndị ikom ma ọ bụ ndị inyom] buru amụma, ka ndị ọzọ tụlee ihe e kwuru.” John na-agwa anyị ka anyị nwalee ihe mmụọ nke ndị amụma na-ekpughere anyị. (1 Jọn 4: 1)

Mmadu puru iku ihe. Math, akụkọ ihe mere eme, ihe ọ bụla. Nke ahụ emeghị ya onye amụma. Onye amụma na-akụzi ihe doro anya: okwu Chineke. N’ihi ya, ọ bụ ezie na ọ bụghị ndị nkụzi nile bụ ndị amụma, ndị amụma nile bụ ndị ozizi, a na-agụkwa ndị inyom n’etiti ndị amụma nke ọgbakọ Ndị Kraịst. Ya mere, ndị amụma nwanyị bụ ndị nkụzi.

Ya mere, gịnịzi mere Paul, Ebe ịmara ihe a niile banyere ike na ebumnobi nke ibu amụma nke gụnyere ịkụziri ìgwè atụrụ ahụ, gwa Timoti, "Anaghị m ekwe ka nwanyị zie ihe… ọ ga-anọ jụụ." (1 Timoti 2:12 NIV)

Ọ na-enweghị uche. Ọ ga-eme ka Timoti kwụsị isi ya. Ma, ọ bụghị. Timoti ghọtara ihe Pọl bu n’obi n’ihi na ọ ma ọnọdụ ọ nọ na ya.

I nwere ike icheta na n’ime vidio ikpeazụ anyị kwurịtara banyere ụdị ide akwụkwọ ozi n’ọgbakọ nke narị afọ mbụ. Pọl anọdụghị ala ma chee echiche, "Taa, m ga-ede akwụkwọ ozi sitere n'ike mmụọ nsọ ka agbakwunye na akwụkwọ ndị dị na Bible." Enweghị Agba Ọhụrụ Akwụkwọ n’oge ahụ. A chịkọtara ihe anyị na-akpọ Agba Ọhụrụ ma ọ bụ Akwụkwọ Nsọ Grik nke Ndị Kraịst n'ọtụtụ narị afọ mgbe e mesịrị site n'akwụkwọ ndị dị ndụ nke ndịozi na ndị a ma ama na narị afọ mbụ. Akwụkwọ ozi Pọl degaara Timoti bụ ọrụ dị ndụ e zubere iji dozie ọnọdụ dị n'oge ahụ na n'oge ahụ. Ọ bụ naanị nghọta ahụ na nzụlite ahụ ka anyị nwere ike inwe olile anya ọ bụla nke ịghọta ya.

Ke ini Paul ekewetde leta emi, enye ama ọdọn̄ Timothy aka Ephesus edin̄wam esop do. Pọl gwara ya ka o “nye ụfọdụ ndị iwu ka ha ghara ịkụzi ozizi dị iche, ka ha gharakwa ị attentiona ntị n’akụkọ ụgha na usoro ọmụmụ.” (1 Timoti 1: 3, 4). A maghị “ụfọdụ ndị” a na-ekwu okwu ha. Bikpa ókè nwoke nwere ike ime ka anyị kwubie na ndị a bụ ndị nwoke, mana ọ bụ? Naanị ihe anyị ga-ejide n'aka bụ na ndị a na-ekwu okwu ha "chọrọ ịbụ ndị nkuzi iwu, ma ha aghọtaghị ihe ha na-ekwu ma ọ bụ ihe ha siri ike na ya." (1 Timoti 1: 7)

Ọ pụtara na ụfọdụ ndị na-anwa iji enweghị ikike ntorobịa nke Timoti. Pọl dọrọ ya aka ná ntị, sị: “Ekwela ka onye ọ bụla lelịa gị anya n'ihi na ị bụ okorobịa.” (1 Timoti 4:12). Ihe ọzọ mere ka o yie ka ọ̀ dị ihe na-erigbu Timoti bụ ọrịa. Pọl dụrụ ya ọdụ ka ọ “ghara ị drinkụ mmiri ọzọ, kama were obere mmanya n'ihi afọ gị na ọrịa nke ị na-arịakarị.” (1 Timoti 5:23)

Ihe ozo di nkpa banyere akwukwo mbu a degaara Timoti bu nlebara anya n'okwu ndi metutara umu nwanyi. E nwere nnọọ ntụziaka banyere ndị inyom n'akwụkwọ ozi a karịa nke ọ bụla n'ime akwụkwọ ndị ọzọ Pọl dere. A dụrụ ha ọdụ ka ha jiri ejiji dị mma ma zere ịchọ mma na ntutu dị iche iche na-adọrọ uche gaa onwe ha (1 Timoti 2: 9, 10). Mụ nwanyị kwesịrị ịbụ ndị kwesịrị nsọpụrụ na ndị kwesịrị ntụkwasị obi n’ihe niile, ọ bụghị nkwutọ (1 Timoti 3:11). Ọ na-elekwasị anya ụmụ nwanyị di ha nwụrụ na-eto eto a maara nke ọma dị ka ndị na-enyo enyo na ndị asịrị, ndị nkịtị na-agagharị site n'ụlọ ruo n'ụlọ (1 Timoti 5:13). 

Paul nyere Timoti ndụmọdụ kpọmkwem banyere otu esi emeso ụmụ nwanyị, ma nwata ma okenye (1 Timoti 5: 2, 3). Ọ bụ n’akwụkwọ ozi a ka anyị mụtakwara na e nwere ndokwa e mere n’ọgbakọ Ndị Kraịst maka ilekọta ndị inyom di ha nwụrụ, ihe na-akọ ụkọ n’Ọgbakọ Ndịàmà Jehova. N'ezie, agbara bụ ikpe. Ahụla m ka isiokwu Watchtowerlọ Nche na-agba ndị inyom di ha nwụrụ na ndị ogbenye ume ka ha nye obere ihe ha nwere iji nyere thetù ahụ aka ịgbasa alaeze ya nke zuru ụwa ọnụ.

Ihe kwesịrị ka anyị rịba ama n'ụzọ pụrụ iche bụ ndụmọdụ Pọl nyere Timoti ka ọ “ghara itinye aka n'ihe ọ bụla banyere akụkọ ifo na-enweghị isi. Kama zụọ onwe gị maka nsọpụrụ Chineke ”(1 Timoti 4: 7). Gịnị kpatara ịdọ aka ná ntị a? “Akụkọ na-enweghị isi, akụkọ ifo na-enweghị isi”?

Ihe ga-enyere anyị aka ịza ajụjụ a bụ ịghọta ọdịnala dị n'Efesọs n'oge ahụ. Ozugbo anyị mere, ihe niile ga-elekwasị anya. 

Ga-echeta ihe mere mgbe mbụ Pọl ziri ozi ọma n’Efesọs. Oké iti mkpu sitere n'aka ndị na-akpụ ọlaọcha bụ ndị nwetara ego site n'ịkpụpụta ebe nsọ arụsị nye Atemis (aka, Diana), chi nwanyị nke ọtụtụ ndị Efesọs. (Lee Ọrụ 19: 23-34)

Ewulitela òtù nzuzo n'ofufe nke Diana nke kwenyere na Iv bụ ihe mbụ Chineke kere mgbe emesịrị ya Adam, na ọ bụkwa Adam ka agwọ ahụ duhiere, ọ bụghị Iv. Ndị otu òtù nzuzo a tara ndị ikom ụta maka nsogbu ụwa.

Nwanyị, styledị Efesọs!

O yikarịrị ka echiche a ọ metụtara ụfọdụ ndị inyom nọ n'ọgbakọ. Ikekwe ụfọdụ agbanweela site na ofufe a gaa ofufe dị ọcha nke Iso Christianityzọ Kraịst, ma ha ka na-ejide ụfọdụ n'ime echiche ndị ahụ na-ekpere arụsị.

N’iburu nke ahụ n’uche, ka anyị hụ ihe ọzọ pụrụ iche banyere okwu Pọl. Ndụmọdụ niile enyere ụmụ nwanyị na akwụkwọ ozi niile ka egosipụtara na-egosi ihe karịrị otu. Thismụ nwanyị a na ụmụ nwanyị ahụ. Mberede, na mberede ọ gbanwere onye na-egosi ihe dị na 1 Timoti 2:12: “Anaghị m ekwe nwanyị….” Nke a mere ka arụmụka ahụ doo anya na ọ na-ekwu banyere otu nwanyị nke na-akatọ ikike ikike Chineke nyere Timoti.

Nkwenye a na-ewusi ike mgbe anyị tụlere na mgbe Pọl na-ekwu, "anaghị m ekwe ka nwanyị… inwe ikike n'ebe nwoke nọ", ọ naghị eji okwu Grik pụtara maka ikike nke bụ exousia. (xu-cia) Ndị isi nchụàjà na ndị okenye ji okwu ahụ mee ihe mgbe ha mara Jizọs aka na Mak 11:28 na-asị, “Olee ikike (exousia) ị̀ na-eme ihe ndị a? ”N'agbanyeghị nke ahụ, okwu Pọl ji Timoti kọwaa bụ eziokwu (aw-ahụ-tau) nke na-ebu echiche nke ịpụ ọchịchị ikike.

ENYEMAKA Okwu-ọmụmụ na-enye maka eziokwu, “N'ụzọ kwesịrị ekwesị, iji otu aka na-eburu ngwá agha, ya bụ na-eme dị ka onye ọchịchị aka ike - n'ụzọ nkịtị, họpụtara onwe ya (na-arụ ọrụ na-enweghị nrubeisi).

Hmm, authenteó, na-eme ihe dị ka onye ọchịchị, họpụtara onwe ya. Nke ahụ ọ na-akpali njikọta n'uche gị?

Ihe dabara na ihe a niile bụ foto nke otu ụmụ nwanyị nọ n'ọgbakọ ahụ nke onye isi na-edu ya nke dabara nkọwa Pọl nyere n'akụkụ mmalite nke akwụkwọ ozi ya:

“Nọrọnụ ebe ahụ n'Efesọs ka unu wee nye ụfọdụ ndị iwu ka ha ghara ịkụzi ozizi ụgha, ka ha hapụkwa akụkọ ifo na usoro ọmụmụ ndị na-enweghị njedebe. Ihe ndị dị otú ahụ na-akwalite ịkọ nkọ ndị na-akpata arụmụka kama ịga n'ihu n'ọrụ Chineke — nke bụ okwukwe. Ebumnuche nke iwu a bụ ịhụnanya, nke si n'ezi obi na ezi akọ na uche na ezi okwukwe. Fọdụ ahapụwo ihe ndị a ma tụgharịa gaa n'okwu na-enweghị isi. Ha chọrọ ịbụ ndị nkuzi iwu, mana ha amaghị ihe ha na-ekwu ma ọ bụ ihe ha ji obi ike kwadoo. ” (1 Timoti 1: 3-7, NIV)

Onye isi a na-anwa iji dochie Timothy, iji weghara (eziokwu) ikike ya ma mebie nhọpụta ya.

Yabụ ugbu a anyị nwere ụzọ ọzọ ezi uche dị na ya nke na-enye anyị ohere itinye okwu Pọl n’ọnọdụ nke na-achọghị ka anyị tee ya dị ka onye ihu abụọ, n’ihi na ọ ga-abụ ma ọ gwa ụmụ nwanyị Kọrịnt na ha nwere ike ikpe ekpere na ibu amụma mgbe ha na-agọnahụ ndị Efesọs. ụmụ nwanyị otu ihe ùgwù ahụ.

Nghọta a na-enyekwara anyị aka ịkọwa okwu na-adịghị mma ọ rịọrọ Adam na Iv. Paul na-edozi ihe ndekọ a ma na-agbakwunye ịdị arọ nke ọfịs ya iji weghachite akụkọ bụ eziokwu dị ka Akwụkwọ Nsọ gosipụtara, ọ bụghị akụkọ ụgha sitere na ofufe Diana (Artemis to the Greek).

Maka ama ndi ọzọ, lee Nnyocha nke Isis Cult with Preliminary Exploration to New Testament Studies nke Elizabeth A. McCabe p. 102-105. Hụkwa, Ezo Zoro Ezo: Womenmụ nwanyị Akwụkwọ Nsọ na Ihe Nketa Ndị Kraịst anyị nke Heidi Bright Parales p. 110

Ma gịnị banyere okwu yiri ka ọ dị ịtụnanya banyere ịmụ ụmụ dị ka ụzọ isi chebe nwanyị ahụ? 

Ka anyị gụọ akụkụ Akwụkwọ Nsọ ọzọ, nke ugbu a site na New International Version:

“Nwanyi kwesiri iji nwayọ na nrube isi muta ihe. 12 Anaghị m ekwe ka nwanyị na-akụzi ihe ma-ọbụ ikike n’ebe nwoke nọ; b o ghaghi juu. 13 Na Adam ne n’ebusuasantsen nyinii, na ɔwoo Eve. 14 Ma Adam abụghị onye a ghọgburu; ọ bụ nwanyị ahụ ka e duhiere ma ghọọ onye mmehie. 15 Ma a ga-azọpụta ụmụ nwanyị site na ịmụ nwa — ma ọ bụrụ na ha anọgide n’okwukwe, n’ịhụnanya na n’ịdị nsọ n’ezi ihe. (1 Timoti 2: 11-15)

Pọl gwara ndị Kọrịnt na ọ ka mma ịghara ịlụ di ma ọ bụ nwunye. Ọ na-agwa ụmụ nwanyị Efesọs ihe dị iche ugbu a? Ọ̀ na-akatọ ma ụmụ nwaanyị aga ma ndị na-alụbeghị di n'ihi na ha amụtaghị nwa? Nke ahụ enweghị isi?

Dị ka ị pụrụ ịhụ site na ndepụta okwu ahụ, e nweghị okwu na nsụgharị nke nsụgharị ka ọtụtụ nsụgharị nyere amaokwu a.

Okwu na-efu efu bụ isiokwu doro anya, tēs, na iwepu ya gbanwere ihe amaokwu a pụtara. Ọ dabara nke ọma, ụfọdụ nsụgharị anaghị ahapụ isiokwu doro anya ebe a:

• “… A ga-azọpụta ya site na mgbe a mụrụ nwa…” - International Standard Version
• “A ga-azọpụta ya na ụmụ nwanyị niile site na mụọ nwa ahụ” - NKWUKWU EGO CHINEKE
• “A ga-azọpụta ya site na ịzụ nwa” - Darby Bible Translation
• “A ga-azọpụta ya site n’ mụọ nwa ”- Young's Literal Translation

N’ebe a na-ekwu maka Adam na Iv, ịmụ nwa ahụ Pọl na-ekwu maka ya nwere ike ịbụ nke e zoro aka na ya na Jenesis 3:15.

“M ga-emekwa ka iro dịrị n’etiti gị na nwaanyị ahụ nakwa n’etiti mkpụrụ gị na mkpụrụ ya. Ọ ga-egwepịa gị isi, ị ga-emerụkwa ya ikiri ụkwụ. ”(Jenesis 3:15)

Obu nkpuru (imu umu) site na nwanyi nke n’etoputa nzoputa umu nwanyi na ndi nwoke, mgbe nkpuru ahu gwepia Setan n’isi. Kama ilekwasị anya na Iv na ihe a sị na ọ bụ ọrụ ụmụ nwaanyị, ndị a “ụfọdụ” kwesịrị ilekwasị anya ná mkpụrụ nwaanyị ahụ, Jizọs Kraịst, onye e si n'aka ya zọpụta mmadụ niile.

Ekwenyesiri m ike na mgbe m kọwachara nkọwa a, m ga-ahụ ụfọdụ okwu ndị mmadụ na-ekwu na n'agbanyeghị ihe a niile, Timoti bụ nwoke ma họpụta ya ịbụ pastọ, ma ọ bụ ụkọchukwu, ma ọ bụ okenye n'ọgbakọ dị n'Efesọs. Enweghị nwanyị a họpụtara otú ahụ. Kwetara. Ọ bụrụ na ị na-ese okwu na, mgbe ahụ ị ga-agbaghara dum isi nke usoro isiokwu a. Iso Christianityzọ Kraịst dị n'ime ụmụ nwoke na-achịkwa ụmụ nwoke na Iso Christianityzọ Kraịst emetụbeghị mgbanwe ụwa, kama banyere ịkpọku ụmụ Chineke. Okwu dị ugbu a abụghị ma ụmụ nwanyị hà kwesịrị ịchịkwa ọgbakọ, kama ọ bụ ụmụ nwoke kwesịrị ime otú ahụ. Nke ahụ bụ isi okwu nke arụmụka ọ bụla megide ụmụ nwanyị na-eje ozi dị ka ndị okenye ma ọ bụ ndị nlekọta. Echiche nke ụmụ nwoke na-ese okwu megide ndị nlekọta ụmụ nwanyị bụ na onye nlekọta pụtara onye ndu, onye na-agwa ndị ọzọ ka esi ebi ndụ ha. Ha na-ele nhọpụta nke ọgbakọ ma ọ bụ nke ụka anya dị ka ụdị ọchịchị; na n'ọnọdụ ahụ, onye na-achị achị ga-abụ nwoke.

Nye ụmụ Chineke, ndị isi ọchịchị aka ike enweghị ọnọdụ n'ihi na ha niile maara na isi nke ahụ bụ naanị Kraịst. 

Anyị ga-abanyekwu na nke ahụ na vidiyo na-esote banyere isi okwu.

Daalụ maka oge gị na nkwado. Biko debanye aha iji nweta ọkwa nke mbipụta n'ọdịnihu. Ọ bụrụ n'ịchọrọ itinye aka na ọrụ anyị, enwere njikọ na nkọwapụta vidiyo a. 

Meleti Vivlon

Ederede nke Meleti Vivlon.

Ị nwere ike ịdị ka:

Usoro enweghị olileanya! David Splane tọrọ ntọala maka mgbanwe dị egwu na onye a ga-azọpụta

Kedu ihe ọ na-ekwu gbasara JW.org na ọ na-edegharị akụkọ ihe mere eme iji zoo mmejọ ya n'oge gara aga?

Na-enyocha Matthew 24; Akụkụ 3: Ikwusa Ozi Ọma na thewa Niile Bi na