Ịzọpụta Mmadụ Nkebi 6: Ịghọta Ịhụnanya Chineke

Na vidiyo bu ụzọ nke usoro isiokwu a akpọrọ “Ịzọpụta Mmadụ, Nkebi nke 5: Ànyị nwere ike ịta Chineke ụta maka Mgbu, Nhụjuanya, na Ahụhụ anyị?” Ekwuru m na anyị ga-amalite ọmụmụ anyị gbasara nzọpụta nke mmadụ site n’ịlaghachi na mmalite na ịrụ ọrụ n’ihu site n’ebe ahụ. Nmalite ahụ bụ, n’uche m, Jenesis 3:15, nke bụ amụma mbụ n’ime Bible banyere usoro ọmụmụ ma ọ bụ mkpụrụ nke ụmụ mmadụ ga-ebuso ibe ha agha ruo mgbe mkpụrụ ma ọ bụ mkpụrụ nke nwanyị ahụ mesịrị merie agwọ ahụ na mkpụrụ ya.

“M ga-etinyekwa iro n’etiti gị na nwanyị ahụ, na n’etiti ụmụ gị na ụmụ ya; ọ ga-egwepịa gị isi, ị ga-akụkwa ya ikiri ụkwụ.” (Jenesis 3:15)

Agbanyeghị, achọpụtara m ugbu a na agaghị m ala azụ nke ọma. Iji ghọta n'ezie ihe niile metụtara nzọpụta nke mmadụ, anyị ga-alaghachi azụ na mmalite oge, okike nke eluigwe na ala.

Bible na-ekwu na Jenesis 1:1 na ná mmalite, Chineke kere eluigwe na ụwa. Ajụjụ a na-anụtụbeghị onye ọ bụla na-ajụ bụ: N'ihi gịnị?

Gịnị mere Chineke ji kee eluigwe na ụwa? Ihe niile mụ na gị na-eme, anyị na-eme maka ihe kpatara ya. Ma anyị na-ekwu maka obere ihe dị ka ịsa ezé na ịcha ntutu isi, ma ọ bụ mkpebi buru ibu dị ka ịmalite ezinụlọ ma ọ bụ zụta ụlọ, ihe ọ bụla anyị na-eme, anyị na-eme ihe kpatara ya. Ihe na-akpali anyị. Ọ bụrụ na anyị enweghị ike ịghọta ihe kpaliri Chineke kee ihe niile gụnyere agbụrụ mmadụ, ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na anyị ga-emecha nweta nkwubi okwu na-ezighi ezi mgbe ọ bụla anyị gbalịrị ịkọwa mmekọrịta Chineke na ụmụ mmadụ. Ma ọ bụghị naanị mkpali Chineke ka anyị kwesịrị inyocha, kama nke anyị kwa. Ọ bụrụ na anyị agụọ akụkọ dị n’Akwụkwọ Nsọ nke na-agwa anyị na Chineke bibiri ìgwè mmadụ, dị ka mmụọ ozi ahụ gburu ndị agha Asiria 186,000 bụ́ ndị na-awakpo ala Izrel, ma ọ bụ kpochapụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mmadụ nile n’Iju Mmiri ahụ, anyị pụrụ ikpe ya ikpe dị ka nke ahụ. obi ọjọọ na ọbọ. Ma ànyị na-agba ọsọ n’ikpe n’enyeghị Chineke ohere ịkọwa onwe ya? Ọchịchọ ezi obi nke ịmara eziokwu ahụ ọ̀ na-akpali anyị, ka ànyị na-achọkwa igosi na ụzọ ndụ nke na-adabereghị n’ịdị adị nke Chineke n’ụzọ ọ bụla ziri ezi? Ikpe mmadụ ikpe n’ụzọ na-ezighị ezi pụrụ ime ka anyị nwekwuo mmasị banyere onwe anyị, ma nke ahụ ọ̀ bụ ezi omume?

Onye-ikpe ezi omume na-ege ntị n’eziokwu nile tupu o kpee ikpe. Anyị kwesịrị ịghọta ọ bụghị nanị ihe merenụ, kama ihe mere o ji mee, mgbe anyị rutere n'ihe bụ́ “Gịnị kpatara?”, anyị ga-ebuli ya elu. Ya mere, ka anyị malite na nke ahụ.

Ndị mmụta Bible pụrụ ịgwa gị nke ahụ Chineke bu ihunanya, n’ihi na ọ na-ekpughere anyị nke ahụ na 1 Jọn 4:8, n’otu n’ime akwụkwọ Bible ikpeazụ e dere, ná ngwụsị narị afọ mbụ. Ị pụrụ ịdị na-eche ihe mere Chineke agwaghị anyị na n’akwụkwọ Bible mbụ e dere, ihe dị ka narị afọ 1600 tupu Jọn edee akwụkwọ ozi ya. Gịnị mere iji chere ruo ọgwụgwụ iji kpughee akụkụ ahụ dị mkpa nke àgwà Ya? N’ezie, site n’okike nke Adam ruo n’ọbịbịa nke Kraịst, ọ dị ka ọ nweghị ihe ndekọ e dekọrọ ebe Jehova Chineke na-agwa ụmụ mmadụ na “Ọ bụ ịhụnanya”.

Enwere m echiche banyere ihe mere Nna anyị nke eluigwe chere ruo ọgwụgwụ nke ihe odide sitere n'ike mmụọ nsọ iji kpughee akụkụ bụ́ isi nke ọdịdị ya. Na nkenke, anyị adịghị njikere maka ya. Ọbụna ruo taa, ahụla m ndị na-amụchi Bible anya na-ajụ ịhụnanya Chineke, na-egosi na ha aghọtachaghị ihe ịhụnanya Ya bụ. Ha na-eche na ịhụ mmadụ n'anya na ịdị mma pụtara. Nye ha, ịhụnanya pụtara ịghara ịsị na ịgbaghara, n'ihi na ọ bụrụ na ị na-ahụ n'anya, ị gaghị eme ihe ọ bụla iji kpasuo onye ọ bụla iwe. O yikwara ka ọ pụtara ụfọdụ ndị na ihe ọ bụla na-aga n’aha Chineke nakwa na anyị pụrụ ikwere ihe ọ bụla anyị chọrọ n’ihi na anyị ‘hụrụ’ ndị ọzọ n’anya, ha ‘hụrụkwa’ anyị n’anya.

Nke ahụ abụghị ịhụnanya.

E nwere okwu anọ n’asụsụ Grik a pụrụ ịsụgharị dị ka “ịhụnanya” n’asụsụ anyị, atọ n’ime okwu anọ a dịkwa na Baịbụl. Anyị na-ekwu maka ịdaba n'ịhụnanya na ime ịhụnanya na ebe a anyị na-ekwu maka ịhụnanya mmekọahụ ma ọ bụ mmetụta ịhụnanya. Na Grik, okwu ahụ bụ erọs site na nke anyị na-enweta okwu ahụ bụ "erotic". O doro anya na nke ahụ abụghị okwu Chineke ji mee ihe na 1 Jọn 4:8 . Ọzọ anyị nwere storgē, nke na-ezo aka karịsịa n'ịhụnanya ezinụlọ, ịhụnanya Nna nwere n'ebe nwa nwoke nọ, ma ọ bụ nwa nwanyị nwere n'ebe nne ya nọ. Okwu Grik nke atọ maka ịhụnanya bụ philia nke na-ezo aka n'ịhụnanya n'etiti ndị enyi. Nke a bụ okwu ịhụnanya, anyị na-eche banyere ya n'usoro nke ndị mmadụ n'otu n'otu bụ ihe pụrụ iche nke mmetụta ịhụnanya na nlebara anya anyị nwere.

Okwu atọ a adịchaghị adị n'Akwụkwọ Nsọ Ndị Kraịst. N'ezie, erọs adịghị eme ma ọlị na Akwụkwọ Nsọ ebe ọ bụla. N'agbanyeghị na akwụkwọ Greek oge ochie, okwu atọ ndị a maka ịhụnanya, erọs, storgē, na philia juru eju n’agbanyeghị na ọ dịghị nke ọ bụla n’ime ha toruru nke ọma iji nabata ịdị elu, obosara, na omimi nke ịhụnanya Ndị Kraịst. Pọl kọwara ya otú a:

Mgbe ahụ, unu, ebe gbanyesiri mkpọrọgwụ ike ma gbasie ike n’ịhụnanya, unu ga-enwe ike, ya na ndị-nsọ nile, ịghọta ogologo na obosara na ịdị elu na omimi nke ịhụnanya nke Kraịst, na ịmara ịhụnanya a nke karịrị ihe ọmụma, ka e wee jupụta unu. n'uju nile nke Chineke. (Ndị Efesọs 3:17b-19 Ọmụmụ Baịbụl)

Ị hụrụ, Onye Kraịst aghaghị iṅomi Jizọs Kraịst, bụ́ onye bụ onyinyo zuru okè nke Nna ya, bụ́ Jehova Chineke, dị ka Akwụkwọ Nsọ ndị a na-egosi:

Ọ bụ onyinyo nke Chineke a na-apụghị ịhụ anya, ọkpara nke ihe nile e kere eke. ( Ndị Kọlọsi 1:15 )

Ọkpara ahụ bụ ihie ebube nke Chineke na kpọmkwem ihe nnọchianya nke ọdịdị Ya, na-akwado ihe niile site n'okwu ya dị ike… (Ndị Hibru 1: 3 Berean Study Bible)

Ebe Chineke bụ ịhụnanya, ọ pụtara na Jizọs bụ ịhụnanya, nke pụtara na anyị kwesịrị ịgbalịsi ike ịbụ ịhụnanya. Olee otú anyị ga-esi mezuo nke ahụ na gịnị ka anyị pụrụ ịmụta site na usoro ahụ banyere ọdịdị nke ịhụnanya Chineke?

Iji zaa ajụjụ ahụ, anyị kwesịrị ileba anya n’okwu Grik nke anọ maka ịhụnanya: agapē. Okwu a fọrọ nke nta ka ọ bụrụ na e nweghị n’akwụkwọ ndị Grik oge ochie, ma ọ karịrị nnọọ okwu Grik atọ ndị ọzọ e ji mee ihe maka ịhụnanya n’ime Akwụkwọ Nsọ Ndị Kraịst, bụ́ nke pụtara ihe karịrị ugboro 120 dị ka aha aha na ihe karịrị ugboro 130 dị ka ngwaa.

Gịnị mere Jizọs ji were okwu Grik a na-adịghị ejikebe eme ihe, agape, ikwupụta àgwà kacha mma nke Ndị Kraịst niile? N’ihi gịnị ka nke a ji bụrụ ihe Jọn ji mee ihe mgbe o dere, sị, “Chineke bụ ịhụnanya” (ho Theos agape estin)?

A pụrụ ịkọwa ihe kpatara ya nke ọma site n’ịtụle okwu Jisọs e dekọrọ na Matiu isi 5:

“Unu anụwo na e kwuru, sị, ‘Ịhụnanyaagapeseis) Onye agbata obi gị na 'Kpọọ onye iro gị asị.' Ma a sị m gị, ịhụnanya (agapate) Ndị iro unu na-ekpekwanụ ekpere maka ndị na-akpagbu unu ka unu wee bụrụ ụmụ Nna unu nke eluigwe. Ọ nēme ka anyanwu-Ya wara ndi nēmebi iwu na ndi ezi omume, Ọ nēme kwa ka miri zokwasi ndi ezi omume na ndi ajọ omume. Ọ bụrụ na-amasị gị (agapēsēte) ndị hụrụ n'anya (agaponnta) gị, olee ụgwọ ọrụ ị ga-enweta? ọbuná ọbuná ndi-ọna-utu adighi-eme otù ihe ahu? Ọ bụrụkwa na unu ekele unu nanị ụmụnne unu, gịnị ka unu na-eme karịa ndị ọzọ? Ọbuná ndi mba ọzọ adighi-eme otù ihe ahu?

Ya mere, zuo okè, dị ka Nna unu nke eluigwe zuru okè.” (Matiu 5:43-48)

Ọ bụghị ihe e bu pụta ụwa ka anyị na-ahụ ndị iro anyị n’anya, bụ́ ndị kpọrọ anyị asị, na-enwekwa mmasị ịhụ ka anyị na-apụ n’anya n’ụwa. Ịhụnanya Jizọs na-ekwu maka ya esighị n’obi, kama ọ bụ n’uche. Ọ bụ ihe mmadụ si n’obi pụta. Nke a apụtaghị na ọ dịghị mmetụta n'azụ ịhụnanya a, ma mmetụta adịghị ebuli ya. Nke a bụ ịhụnanya a na-achịkwa nke ọma, nke uche a zụrụ ime ihe n’ihe ọmụma na amamihe na-eduzi mgbe nile na-achọ ọdịmma nke ibe ya mgbe nile, dị ka Pọl na-ekwu:

“Unu emela ihe ọ bụla n’ihi ọchịchọ nke ịchọ ọdịmma onwe onye nanị ma ọ bụ mpako efu, kama n’ịdị umeala n’obi na-agụnụ ndị ọzọ dị ka ndị dị mkpa karịa onwe unu. Onye ọ bụla n’ime unu kwesịrị ilekwasị anya ọ bụghị naanị ọdịmma nke onwe ya, kamakwa n’ọdịmma nke ndị ọzọ.” (Ndị Filipaị 2:3,4, XNUMX) Ọmụmụ Bible nke Berean.

Iji kọwaa agapē n'otu nkebi okwu dị nkenke, "Ọ bụ ịhụnanya na-achọkarị uru kachasị elu maka onye a hụrụ n'anya." Anyị kwesịrị ịhụ ndị iro anyị n'anya, ọ bụghị site n'ịkwado ha n'ụzọ ha na-ezighị ezi, kama site n'ịgbalịsi ike ịchọta ụzọ isi mee ka ha si n'ụzọ ọjọọ ahụ gbanwee. Nke a pụtara na agapē na-akpalikarị anyị imere onye ọzọ ihe ọma n'agbanyeghị onwe ha. Ha nwedịrị ike ile omume anyị anya dị ka ịkpọasị na aghụghọ, ọ bụ ezie na oge zuru ezu, ihe ọma ga-emeri.

Dị ka ihe atụ, tupu mụ ahapụ Ndịàmà Jehova, agwara m ọtụtụ ezigbo ndị enyi m eziokwu ndị m mụtara. Nke a kpasuru ha iwe. Ha kwenyere na m bụ onye mgbagha nye okwukwe m na Chineke m Jehova. Ha kwuru otú obi dị m na m na-agbalị imerụ ha ahụ́ site n’imebi okwukwe ha. Dịka m dọọrọ ha aka ná ntị maka ihe egwu ha nọ na ya, na eziokwu ahụ bụ́ na ha na-atụfu ezi ohere na nzọpụta a na-enye Ụmụ nke Chineke, iro ha tolitere. N’ikpeazụ, n’irube isi n’iwu Òtù Na-achị Isi, ha ji nrubeisi ebipụ m. Ndị enyi m ji ụgwọ ịgbanahụ m, nke ha mere n'ụzọ kwekọrọ n'ozizi JW, na-eche na ha na-eme ihe n'ịhụnanya, n'agbanyeghị na Jizọs mere ka o doo anya na anyị dị ka Ndị Kraịst ka ga-ahụ onye ọ bụla anyị chere (n'ụzọ ụgha ma ọ bụ n'ụzọ ọzọ) n'anya dị ka onye iro. N’ezie, a na-akụziri ha ka ha chewe na ọ bụrụ na ha ajụ m, ha nwere ike ịkpọghachi m n’ọgbakọ JW. Ha apụghị ịhụ na omume ha bụ n'ezie mkparị mmetụta uche. Kama nke ahụ, obi siri ha ike na ihe ha mere bụ n'ihi ịhụnanya.

Nke a na-eduga anyị n'otu isi ihe dị mkpa anyị kwesịrị ịtụle banyere ya agapē. Okwu ahụ n'onwe ya adịghị ejupụta n'àgwà ụfọdụ e bu pụta ụwa. Yabụ, agapē abụghị ụdị ịhụnanya dị mma, ma ọ bụ ụdị ịhụnanya dị njọ. Ọ bụ naanị ịhụnanya. Ihe na-eme ka ọ dị mma ma ọ bụ ihe ọjọọ bụ ntụziaka ya. Iji gosi ihe m na-ekwu, tulee amaokwu a:

"… maka Demas, n'ihi na ọ hụrụ n'anya (agapesa) Ụwa a, agbahapụwo m wee gaa Tesalonaịka.” (2 Timoti 4:10.)

Nke a sụgharịrị ụdị ngwaa nke agapē, nke bu agapaó, "ịhụnanya". Demas hapụrụ Pọl n'ihi ihe kpatara ya. Uche ya chere na ya ga-enweta ihe ọ chọrọ n’ụwa nanị site n’ịhapụ Pọl. Ịhụnanya ya bụ maka onwe ya. Ọ na-abata, ọ bụghị ịpụ apụ; maka onwe-ya, ọ bughi maka ndi ọzọ, ọ bughi kwa Pọl, ọ bughi kwa nke Kraist n'ihe-ọtùtù a. Ọ bụrụ na anyị agapē a na-eduzi n'ime; ọ bụrụ na ọ bụ ịchọ ọdịmma onwe onye nanị, mgbe ahụ ọ ga-emecha merụọ onwe anyị ahụ́ n’ikpeazụ, ọ bụrụgodị na e nwere uru na-adịte aka. Ọ bụrụ na anyị agapē onye na-adịghị achọ ọdịmma onwe ya nanị, onye a na-ahụ anya n’ebe ndị ọzọ nọ, mgbe ahụ ọ ga-abara ma ha ma anyị uru, n’ihi na anyị adịghị eme ihe n’ihi ọdịmma onwe onye, ​​kama, kama, na-ebute mkpa ndị ọzọ ụzọ. Ọ bụ ya mere Jizọs ji gwa anyị, sị: “Ya mere, zuo okè, dị ka Nna unu nke eluigwe zuru okè.” (Matiu 5:48) Ọmụmụ Baịbụl

Na Grik, okwu maka “zuru oke” ebe a bụ teleios, nke a pụtaghị enweghị mmehie, ma zuru ezu. Iji ruo n’ụzọ zuru ezu nke àgwà Ndị Kraịst, anyị aghaghị ịhụ ma ndị enyi anyị ma ndị iro anyị n’anya, dị nnọọ ka Jizọs kụziiri anyị na Matiu 5:43-48 . Anyị aghaghị ịchọ ihe ga-abara anyị uru, ọ bụghị nanị maka ụfọdụ, ọ bụghị nanị ndị nwere ike inyeghachi anyị ihu ọma, dị ka a pụrụ isi kwuo ya.

Ka ọmụmụ ihe a n’usoro ihe omume anyị nke Saving Humanity na-aga n’ihu, anyị ga-enyocha ụfọdụ n’ime ụzọ Jehova Chineke si emeso ụmụ mmadụ ihe nke pụrụ iyi ihe ọ bụla ma e wezụga ịhụnanya. Dị ka ihe atụ, olee otú mbibi ọkụ e bibiri Sọdọm na Gọmọra ga-esi bụrụ omume ịhụnanya? Olee otú a pụrụ isi were ime ka nwunye Lọt ghọọ ogidi nnu dị ka omume ịhụnanya? Ọ bụrụ na anyị na-achọ eziokwu n’ezie, ọ bụghị nanị na anyị na-achọ ihe ngọpụ iji jụ Bible dị ka akụkọ ifo, mgbe ahụ anyị kwesịrị ịghọta ihe ikwu na Chineke bụ eziokwu pụtara. agapē, ịhụnanya.

Anyị ga-anwa ime nke ahụ ka usoro vidiyo a na-aga n'ihu, mana anyị nwere ike ịmalite nke ọma site n'ile anya n'onwe anyị. Bible na-akụzi na e mere ụmụ mmadụ na mbụ n’onyinyo Chineke, dị nnọọ ka e mere Jizọs.

Ebe Chineke bụ ịhụnanya, anyị nwere ikike e bu pụta ụwa ịhụ n'anya dị ka o si enwe. Pọl kwuru banyere nke ahụ ná Ndị Rom 2:14 na 15 mgbe o kwuru, sị:

“Ọbụna ndị Jentaịl, bụ́ ndị na-enweghị iwu Chineke e dere ede, na-egosi na ha maara iwu ya mgbe ha ji ebumnobi na-erube isi na ya, ọbụna n’anụghị ya. Ha na-egosi na e dere iwu Chineke n’obi ha, n’ihi na akọ na uche ha na echiche ha na-ebo ha ebubo ma ọ bụ gwa ha na ha na-eme ihe ziri ezi.” ( Ndị Rom 2:14, 15 New Living Translation )

Ọ bụrụ na anyị nwere ike ịghọta nke ọma ka ịhụnanya agapē si apụta n'ime mmadụ (n'onwe anyị site n'ịbụ ndị e mere n'oyiyi Chineke) nke ga-enyere aka ịghọta Jehova Chineke. Ọ gaghị eme ya?

Iji malite, anyị aghaghị ịghọta na ọ bụ ezie na anyị nwere ikike e bu pụta ụwa maka ịhụnanya Chineke dị ka mmadụ, ọ dịghị abịara anyị ozugbo n'ihi na a mụrụ anyị dị ka ụmụ Adam ma ketara mkpụrụ ndụ ihe nketa maka ịhụnanya ịchọ ọdịmma onwe onye nanị. N’ezie, ruo mgbe anyị ga-abụ ụmụ nke Chineke, anyị bụ ụmụ Adam ma n’ihi ya, nchegbu anyị bụ maka onwe anyị. “M…m…m,” bụ ihe mgbochi nke nwatakịrị na-abụkarị onye toro eto. Iji zụlite izu oke ma ọ bụ izu oke nke agapē, anyị chọrọ ihe na-abụghị nke anyị onwe anyị. Anyị enweghị ike ime ya naanị anyị. Anyị dị ka arịa nke nwere ike ijide ihe ụfọdụ, ma ọ bụ ihe anyị ji n’aka ga-ekpebi ma ànyị bụ arịa dị ùgwù, ma ọ bụ ndị ihere.

Pọl gosiri nke a ná 2 Ndị Kọrint 4:7:

Ugbu a, anyị nwere ìhè a na-enwu n’obi anyị, ma anyị onwe anyị dị ka ite ụrọ na-esighị ike nke nwere nnukwu akụ̀ a. Nke a na-eme ka o doo anya na ike dị ukwuu anyị sitere na Chineke, ọ bụghị n'aka anyị onwe anyị. (2 Ndị Kọrint 4:7, New Living Translation)

Ihe m na-ekwu bụ na ka anyị wee zuo okè n’ịhụnanya dị ka Nna anyị nke eluigwe zuru okè n’ịhụnanya, mmụọ Chineke dị anyị nnọọ ụmụ mmadụ mkpa. Pọl gwara ndị Galeshia, sị:

“Ma mkpụrụ nke mmụọ nsọ bụ ịhụnanya, ọṅụ, udo, ogologo ntachi obi, ịdị mma, ịdị mma, ikwesị ntụkwasị obi, ịdị nwayọọ, njide onwe onye. Ọ dịghị iwu megidere ihe ndị dị otú ahụ.” ( Ndị Galeshia 5:22, 23 Berean Literal Bible )

M na-echebu na àgwà itoolu ndị a bụ mkpụrụ nke mmụọ nsọ, ma Pọl na-ekwu banyere ya mkpụrụ (otu) nke mmụọ. Baịbụl kwuru na Chineke bụ ịhụnanya, ma o kwughị na Chineke bụ ọṅụ ma ọ bụ na Chineke bụ udo. Dabere na ihe ndị gbara ya gburugburu, nsụgharị Bible Passion sụgharịrị amaokwu ndị a otu a:

Ma mkpụrụ nke Mmụọ Nsọ n’ime unu na-amịpụta bụ ịhụnanya dị nsọ n’okwu ya nile:

ọṅụ nke na-ejubiga ókè,

udo nke na-ada,

ndidi na-atachi obi,

obiọma n'omume,

ndu juputara n'omume,

okwukwe na-emeri,

ịdị nwayọọ nke obi, na

ike nke mmụọ.

Edokwala iwu karịa àgwà ndị a, n'ihi na e bu n'obi ka ha bụrụ ndị na-enweghị njedebe…

Àgwà asatọ ndị a niile fọdụrụ bụ akụkụ ma ọ bụ ngosipụta nke ịhụnanya. Mmụọ nsọ ga-eme ka Ndị Kraịst nwee ịhụnanya Chineke. Ya bụ agapē ịhụnanya na-eduzi n'èzí, iji baara ndị ọzọ uru.

Ya mere, mkpụrụ nke mmụọ nsọ bụ ịhụnanya,

Joy (ịhụnanya nke na-atọ ụtọ)

Peace (ịhụnanya na-eme ka obi dajụọ)

Ndidi (ịhụnanya na-adịgide adịgide, adịghị ada mbà)

Obiọma (ịhụnanya na-echebara echiche na obi ebere)

Ịdị mma (ịhụnanya na izu ike, àgwà ịhụnanya n'ime àgwà nke onye ahụ)

Ikwesị ntụkwasị obi (ịhụnanya nke na-achọ ma kwere na ịdị mma nke ndị ọzọ)

Ịdị nwayọọ (ịhụnanya a na-atụ, na-abụkarị ọnụ ahịa ziri ezi, aka ziri ezi)

Njide onwe onye (Ịhụnanya na-achị ihe ọ bụla. Nke a bụ àgwà eze nke ịhụnanya, n'ihi na onye na-achị achị aghaghị ịma ka ọ ga-esi na-ejide onwe ya ka ọ ghara imerụ ahụ.)

Ọdịdị na-enweghị nsọtụ nke Jehova Chineke pụtara na ịhụnanya ya n'akụkụ ma ọ bụ n'okwu ndị a nile enweghịkwa njedebe. Ka anyị na-amalite inyocha otú o si mesoo ụmụ mmadụ na ndị mmụọ ozi, anyị ga-amụta otú ịhụnanya ya si akọwa akụkụ nile nke Bible ndị yiri ka hà na-adabara anyị ná mbụ, n’ime otú ahụkwa, anyị ga-amụta otú anyị ga-esi na-azụlite nke ọma karị. mkpụrụ nke mmụọ nsọ. Ịghọta ịhụnanya Chineke na otú ọ na-esi arụ ọrụ mgbe nile maka ihe ikpeazụ (nke ahụ bụ isi okwu, nke kachasị) uru nke onye ọ bụla dị njikere ga-enyere anyị aka ịghọta akụkụ Akwụkwọ Nsọ ọ bụla siri ike nke anyị ga-enyocha n'ime vidiyo na-esote n'usoro isiokwu a.

Daalụ maka oge gị na maka nkwado gị na-aga n'ihu na ọrụ a.