Faahouraa i te Parau a te Mesia no Daniela 9: 24-27 e te Aamu Aamu

Ko te whakatu i nga turanga mo tetahi Whakataunga - ka haere tonu (2)

 

E.      Tirohia te Pouaka Tīmatanga

Mo te timatanga e tika ana kia tauwhitihia te poropititanga i roto i a Raniera 9:25 me tetahi kupu, whakahau ranei e rite ana ki nga whakaritenga.

Ko nga kaitono e whakatau ana i nga raupapa whakarite e whai ake nei:

E.1.  Ezera 1: 1-2: 1^st Tuhinga o mua

"Na i te tau tuatahi o Hairuha kingi o Pahia, kia tutuki ai te kupu a Ihowa i te mangai o Heremaia, na Ihowa i whakaoho te wairua o Hairuha kingi o Pahia. i roto i te tuhituhi, e kii ana:

² Ko te kupu tenei a Hairuha kingi o Pahia, Kua oti nga kingitanga katoa o te whenua te homai e Ihowa, e te Atua o te rangi, nana hoki ahau i whakahau ki te hanga whare mona i Hiruharama, i a Hura. ³ Ko wai o koutou o tona iwi katoa, hei hoa mo tona Atua? Tena, kia haere atu ia ki Hiruharama, i a Hura, a hanga ano te whare o Ihowa, o te Atua o IharairaKo te Atua pono tenei, i Hiruharama. ⁴ Na, ko te tangata e toe ana i nga waahi katoa e nohoia ana e te tangata ke, me awhina e nga tangata o tona wahi te hiriwa, i te koura, i te taonga, i nga kararehe hoki me nga mea e manakohia ana mo te whare o te ] Ko te Atua, i Hiruharama.

Kia mahara he rua ano nga kupu a Ihowa na tona wairua ki te whakaohooho i a Hairuha, me te whakahau a Hairuha ki te hanga temepara.

 

E.2.  Hakai 1: 1-2: 2^nd Tuhinga o mua

Te Hakai 1: 1-2 e whakaatu ana i roto i "te rua o nga tau o Tariuha kingi, i te ono o nga marama, i te ra tuatahi o te marama, ka puta mai te kupu a Ihowa ma a Hakai poropiti ....». I puta mai tenei i nga Hurai ki te whakaara ano i te Hanga o te Temepara, me nga kaikiri i tuhi ki a Tariuha I ki te aukati i te mahi.

Anei te kupu a Ihowa na tana poropiti a Hakai, ki te whakahoki i te hanganga o te temepara.

E.3.  Ezera 6: 6-12: 2^nd Tuhinga o mua

Ko te Ezra 6: 6-12 te rekoata o te whakautu a Tariuha Nui ki te Kawana e whakahe ana ki a ratou. “Na, ko Tatana, te kawana i tera taha o te awa, o Hate-bozʹe · nai me o raatau hoa, ko nga rangatira iti i tera taha o te awa, tiakina to tawhiti atu i reira. 7 Waiho noa iho te mahi i taua whare o te Atua. Na te kawana o nga Hurai me nga kaumatua o nga Hurai ka hanga kia hanga te whare o te Atua ki tona kainga. 8 Na, kua oti nei te tuhituhi te tono e au ki nga kaumatua o nga Hurai, hei hanga i te whare o te Atua; a mai i te whare taonga o te taake i tera taha o te awa, ka utua tere tonu atu ki enei taangata tangata-kore ki te aukati. ".

He tuhi tenei mo te kupu a Tariuha Kingi ki nga hunga tautohe kia waiho ke nga Hurai anake, kia taea ai e ratou tonu ki te hanga i te temepara.

 

E.4.  Nehemia 2: 1-7: 20^th Te Tau o Arataherehe

“Na i te marama o Nsan, i te rua tekau o te tau o te kingi o Ahahueruha, kei te aroaro o te waina te waina, a ka mau ahau ki te waina, ka hoatu ki te kingi. Engari kaore ahau i tino pouri i tona aroaro. ² Na ka mea te kingi ki ahau, He aha tou kanohi i pouri ai; Ehara tenei i te pouri o te ngakau. Na ka tino wehi ahau

³ Ano ra ko ahau ki te kingi, Kia ora te kingi, a ake ake. He aha ahau te pouri ai ki te tangi o te pa, te whare tanumanga o oku matua, a kua pau ona keti i te ahi? ⁴ Na ka mea te kingi ki ahau, He aha tenei e whai na koe? I taua wa ano ka inoi ahau ki te Atua o nga rangi. ⁵ Muri iho ka mea ahau ki te kingi, Ki te pai te kingi, ki te mea he pai tau pononga ki tou aroaro, Me tono ahau ki a Hura, ki te pa o nga tanumanga o oku matua, kia hanga ai e ahau. " ⁶ I penei te kupu a te kingi ki ahau, i te mea e noho ana tona kuini, i tona taha: "Kia pehea te roa ka haere mai koe, a ka hea koe e hoki mai ai?" I pai hoki te kingi kia tonoa ahau, ina whakaritea e ahau te wa i whakaritea.

⁷ I korero ano ahau ki te kingi, Ki te pai te kingi, me homai he pukapuka ki nga kawana o tawahi o te awa, kia tukua ahau e haere, kia tae atu ahau ki Hura; ⁸ he reta hoki ki a Ahapa te kaitiaki o te park o te kingi, kia homai e ia ki ahau nga rakau hei hanga me nga rakau o nga tatau o te whare o te whare, me te taiepa o te pa me te whare kei reira. Ko ahau e haere. Na ka homai e te kingi ki ahau: i runga hoki i ahau te ringa pai o toku Atua.

I tuhia tenei e te kupu a Arataherehe kingi mo nga kawana i tawahi o te awa ki te kawe mea hei hanga mo nga pakitara o Hiruharama.

E.5.  Te whakatau i te raru o te "putanga o te kupu"

Ko te patai e tika ana kia whakautuhia ko tehea o nga "kupu" e toru e tino pai ana, e whakatutuki ana ranei i nga paearu o te poropititanga a Raniera 9:25 e kii ana "Kia mohio koe, kia whai mohio koe. i te putanga mai o te kupu ki te whakahoki mai, ki te hoki ki te hanga o Hiruharama a tae noa ki a Mesia te Kaiarahi ".

Ko te kowhiringa te mea kei waenga i:

1. Ko Ihowa na roto i a Hairuha i tana 1^st Tau, tirohia te Ezra 1
2. Ko Ihowa na roto i a Hakai i te Tari o 2^nd Tau kite Hakai 1
3. Tariuha I roto i tana 2^nd Tau tirohia Ezra 6
4. Arataherehe i te 20 ona^th Tau, tirohia te Nehemia 2

 

E.5.1.        I pa te ture a Hairuha ki te hanga Hiruharama?

I roto i ta maatau tirotiro i te horopaki o te Raniera 9: 24-27, i kitea he hononga ki waenganui i te mutunga o nga whakangaromanga o Hiruharama me te timatanga o te hanganga o Hiruharama i poropiti. Ko te ture a Hairuha i puta ano tera i taua tau i homai nei a Raniera mo tenei tau, mo tera tau. Na reira, ko te taumaha nui ki te whakahau a Hairuha e tutuki ana tenei whakaritenga, na te ahuatanga o te Raniera 9 ano i kawe.

Ko te ahua o te ture a Hairuha i whakauruhia ki te hanga i Hiruharama. Ko te whakahou i te temepara me te whakahoki mai i nga taonga i hoki mai i roto i te temepara ka raru pea mena kaore he taiepa hei haumaru, kaore he whare hei whakaniko i nga whare ki nga tangata ka oti nei nga taiepa. Na reira, ka whai whakaaro pea ki te whakatau i te mea kaore i whakahuatia, ko te taone te whakauru i te taone nui. I tua atu, ko te kaupapa matua o te korero ko te temepara, me nga korero mo te hanga hou o te taone nui o Hiruharama te mea nui hei mahinga.

Ko te Ezra 4:16 e tohu ana ki tetahi Kingi Arataherehe i kingi i mua o te kingi i whakaaro ko Tariu te Nui me te mohiotia ko Tariuha te kingi o Pahia i taua karaipiture. Ko tetahi kupu whakahe mo nga Hurai: "E whakaatu ana tenei matou ki te kingi, Ki te hanga koe i taua pa ka oti ona taiepa. e kore rawa koe e whai wahi i tua o te awa. Ko te hua i tuhia i roto i te Ezera 4:20 «I reira ka mutu te mahi o te whare o te Atua, i Hiruharama; a ka mutu tera a tae noa ki te rua o nga tau o te kingitanga o Tariuha kingi o Pahia.

A hi'o nahea te hunga whakahē i arotahi ki te whakatikatika i te taone me nga pakitara hei whakakahore i te mahi ki te temepara. Me i amuamu noa ratou mo te hanga mo te temepara, penei me kore e mutu te mahi o te temepara me te pa o Hiruharama. I te mea e tino aro ana te korero ki te korero mo te hanga mo te temepara, kaore he mea e whakahuatia ana mo te taone nui. Kaore hoki i te whakaaro noa ko te kaupapa o te amuamu ki te hanga taone e kore e waiho e te Kingi kia mutu te mahi mo te temepara.

Me tohu hoki i roto i te reta a te hunga whakapae i tuhia i roto i te Ezera 4: 11-16 kaore ratou i whakaara i te take ko te whakaaetanga anake ki te hanga i te temepara i homai he mea kaore he whakaaetanga mo te taone nui. Inaha, e faarava'a a'e ratou i te parau mai te mea te reira te huru. Engari, me raru tonu ratau kia kore e riro te Kingi i nga moni taake mai i te rohe o Hura, kia kaha nga Hurai ki te whakakeke ki te whakakeke mena ka whakaae tonu.

Ko te Ezra 5: 2 te tuhi me pehea te whakaara ano i te hanga i te temepara i te 2^nd Tuhinga o mua. "² I reira ka whakatika a Terekia, tama a Heremia, a Ihaia tama a Iehoahata, ka timata te hanga i te whare o te Atua, i Hiruharama; a kei a ratou nga poropiti a te Atua hei awhina mo ratou.

Hakai 1: 1-4 whakapumautia tenei. "I te rua o nga tau o Kingi Tariuha, i te ono o nga marama, i te ra tuatahi o te marama, ka puta mai te kupu a Ihowa na Hakai poropiti ki a Terekia, tama a Hemia, , te kawana o Hura, me a Hohua tama a Iehoahata tino tohunga, i mea:

² "Ko te kupu tenei a Ihowa o nga mano, mo tenei iwi, kua ki mai ratou," Kahore ano kia tae noa mai te wa, ano o te whare o Ihowa, kia oti ai te hanga. "

³ Katahi ka puta mai te kupu a Ihowa, he mea na Hakai poropiti; ⁴ "Kua rite ranei te wa ki a koutou ano e noho ai i o koutou whare panui, i te mea kua ururua tenei whare?".

Heoi, pera me te korero i runga ake nei, akene ko nga whare katoa i Hiruharama kua mutu katoa. No reira, i te kii a Hakai e noho ana nga Hurai i roto i nga whare taapiri, i te ahua o te Ezera 4 te ahua nei ko te nuinga o enei whare e whakahuatia ana, i waho tonu atu o Hiruharama.

Ae, kei te korero a Hakai ki nga whakarauanga i nga Hurai i hoki mai, ehara ko te hunga e noho ana ki Hiruharama, kaore nei i tino korero. I te mea kaore pea te iwi o nga Hurai e tau ki te noho haumaru ki o ratau whare mehemea kaore he pakitara, he iti rawa ranei te parekura e karapoti ana i a Hiruharama, ko te whakatau tika e taea ai e tatou te kii tenei ki nga whare kua hanga ki etahi taone iti pakitara, kei reira to raatau whakangao whakapaipai. e tiakina e ia tetahi whakamarumaru.

Ko tetahi patai, he tika ano kia whakaaetia i muri mai i Hairus hei hanga i te temepara me te taone nui? Kaore i rite ki a Raniera 6: 8 "Na, whakapumautia nei te tikanga me te tohu, e te kingi, kia kaua e ripeneta, kua rite ki te ture o nga Meri, o nga Pahi, kahore nei e he.". Ko te Ture o nga Meri me nga Pakeha kaore i taea te whakarereke. Kei te whakapumautia e matou tenei i roto i te Estera 8: 8. Ka whakamāramahia te take i whakapono ai a Hakai raua ko Hakaraia na te tiimata o te Kingi hou o Tariuha, ka taea e ratou te akiaki i nga Hurai i hoki mai ki te whakaara ano i te hanga i te temepara me Hiruharama.

Ko tenei te kaitono tuatahi.

I timata te taone nui o Hiruharama me te temepara ki te hanga kia rite ki te kupu a Hairuha, me te whakaohooho hoki a Ihowa i a Hairuha. I muri ake ka tiimata te taone me te temepara ki te hanga ake me pehea te wa e taea ai te tono hei hanga ake me te whakahoki mai, ina kua tukuna mai te whakahau. Ko nga kupu me nga whakahau a muri ake nei me hanga ano e koe te hanga i te temepara kua oti nei te hanga, me te hanga i te taone o Hiruharama.

E.5.2.        Akene ko te kupu a te Atua na Hakai i tuhia i te Hakai 1: 1-2?

 Ko te Hakai 1: 1-2 te korero mo tatou mo te "te kupu a Ihowa ” e "I puta ia na Hakai poropiti ki a Herupapera tama a Haratiera, te kawana o Hura, a ki a Hohua [Hohua] tama a Iozadak te tino tohunga». I roto i te Hakai 1: 8 ka whakahaua nga Hurai ki te tiki i etahi rakau. "Ka hanga i te whare [te temepara], kia pai ai au ki reira, kia whakakororiatia a Ihowa i korero". Kaore he whakahuatanga mo te hanga ake i nga mea katoa, ko nga mahi kua tiimata i mua, engari kua ngaro.

No reira, penei e kore e penei te taunga o te kupu a Ihowa hei timatanga.

E.5.3.        He mea tika a te Tari o Tariuha i tuhia e ahau i roto i te Ezera 6: 6-7?

 Ko te Ezra 6: 6-12 te tuhi i te ota a Tariuha ki te hunga whakahē kia kaua e pokanoa ki te hanga temepara o te temepara me te awhina i nga moni taake me te tuku kararehe mo nga patunga. Mena ka tirohia te panui roa, ka kitea e tatou i roto i tana 2^nd tau o te wa o te Kingi, i tuku noa a Tari i te whakahau ki nga kai whakaoho, ehara i te whakahau ki nga Hurai kia hangai te temepara.

I tua atu, ko te ota ko te hunga whakahē kia kaua e aukati i te mahi mo te hanga ano i te temepara me Hiruharama, engari me awhina. Rarangi irava 7 "Waiho noa iho te mahi ki taua whare o te Atua", ara tukua kia haere tonu. Kaore nga korero mo te mea "Me hoki nga Hurai ki roto ki a Hura ka hanga ano i te temepara me te taone o Hiruharama."

Na, ko tenei tikanga a Tariuha (I) kaore e taea te tohu hei tiimata.

E.5.4.        Ehara aana i te whakatau a Arataherehere mo Nehemia he kaitono pai ranei?

Koinei te kaitono tino pai mo te tini, na te mea kua tata te waa e hiahiatia ana, ara i nga korero o te hitori o te hitori. Heoi, ehara i te mea ka puta ko te kaitono tika.

Ko te korero i roto i te Nehemia 2 e kii ana i te hiahia ki te hanga i Hiruharama, engari ko te mea nui hei tohu ko te tono a Nehemia, he mea tana e hiahia ai. Ko te hanga i te whare, ehara i te whakaaro ki te Kingi, he whakahau ranei i homai e te Kingi, a Arataherehe.

E whakaatu ana i roto i nga korero mo te Kingi i aromatawaihia ana ka whakaaetia ana e tana tono. Kaore he ota i whakahuahia, ko Nehemia i tukuna noa he mana me te mana ki te haere me te whakahaere i te mahi kua oti kē te tuku (na Hairuha). He mahi i tiimata i mua, engari kua mutu, ka whakaara ake, kua memeha atu ano.

He maha nga tohu nui hei tohu mai i te rekoata tuhituhi.

• I roto i te Raniera 9:25 ka korerotia ki a Raniera te kupu kia whakahoki mai, ki te hanga Hiuere ka haere atu. Engari ka hangaia a Hiruharama me te tapawha me te papaa engari i nga wa o nga wa. He iti ake i te tau i waenganui i a Nehemia te tuku whakaaetanga mai i Arataherehe kia pai te hanga i te taiepa me ona whakaotinga. Ehara i te waa rite ki te "waahi o nga wa".
• I roto i te Zekaria 4: 9 I korero a Ihowa ki a Hakaraia Hakaraia: Na nga ringa o Herupapera i whakatakoto te turanga o tenei whare,^nd ko te tau e hoki ana, ko ona ringa ano hei whakaoti. Na, ka kite a Herupapera i te temepara kua oti i roto i te 6^th Tuhinga o mua.
• I roto i te korero mo te Nehemia 2 ki te 4 anake nga pakitara me nga tatau e whakahuatia ana, kaore ko te Hiero.
• I roto i te Nehemia 6: 10-11 i te wa e ngana ana nga kaikorero ki a Nehemia ki te hui i roto i te temepara ka kii kia tutakina nga tatau hei tiaki i a ia i te po, ka peka ke ia i runga i te kaupapa "ko wai te rite ki ahau hei tomo ki te temepara ki te ora?"Ma tenei e tohu, kua oti te temepara, me te mahi, na reira he waahi tapu, ka taea e nga tohunga kaore nga tohunga e whakamate kia mate.

Ko te kupu o Arataherehe (I?) Na reira kaore e tau hei timatanga.

 

Kua tirotirohia e matou nga kaitono e wha mo te "Kupu kupu, haere ranei" a ka kitea ko te kuputuhi anake o te Paipera anake e whakarite te whakahau a Hairuha i tana 1^st Tau te wa e tika ana mo te tiimata o te whitu tekau. Kei kona ano etahi tohu taunakitanga o te karaipiture me te hitori i puta koinei tonu te take? Whakaarohia tenei e whai ake nei:

E.6.  Te Poropiti a Isaia i roto i te Isaia 44:28

Hau atu â, e te mea faufaa roa’tu, ua tohu te mau papa’iraa mo’a i muri nei i roto i te Isaia 44:28. I reira a Ihaia i tohu ko wai ake: "Ko te kupu a Hairuha," Ko ia taku hepara, ka mahia e ia aku mea katoa; mo tana kupu ano mo Hiruharama, Ka hanga ano ia; a ki te temepara, Ka whakatakotoria ou turanga. .

E whakaatu tenei na te mea kua whiriwhiria e Ihowa a Kuhi hei mea kia hoatu e ia te kupu kia hanga a Hiruharama me te temepara.

E.7.  Te Poropiti a Isaia i roto i te Isaia 58:12

Kua tata i te Isaia 58:12 "A ka rite ki to wa, ka hangaia e nga taangata nga wahi kua roa rawa nei te wa; ka ara ake ano koe ki te turanga o nga whakatupuranga ake tonu. Na ka kiia koe ko te kaiwhakaora o te āputa, ko te kaiwhakapou i nga rori e noho ana ".

E kii ana tenei poropititanga a Ihaia kia whakaohohia e Ihowa nga whare kua oti te whakangaro. Ka taea e tenei te korero ki te Atua e nekehia ana e Hairuha ki te whakatutuki i ana hiahia. Heoi, he tohu ke atu ki te Atua hei akiaki i ana poropiti pera ia Hakai raua ko Hakaraia ki te akiaki i nga Hurai ki te whakahoki ano i te temepara me te neke whakamua o Hiruharama. Ka taea hoki e te Atua te whakarite kia whiwhi a Neemia i te korero mai i a Hura mo te ahuatanga o nga pakitara o Hiruharama. Ko Nehemia he mea whakamataku ki te Atua (Nehemia 1: 5-11) a he mana nui tana, i a ia e tiaki ana i te oranga o te Kingi. Na taua tūranga i ahei ai ia te tono me te tuku whakaaetanga ki te whakatika i nga taiepa. I tenei ara, ko te Atua hoki te kawenga mo tenei, ka tika kia karangahia "Te kaiwhakaora o te āputa".

E.8.  Te Poropiti a Ezekiela i roto ia Ezekiela 36: 35-36

"Na ka mea te iwi:" Ko taua whenua i onea kua ururua nei, kua rite ki te kari o Erene, ko nga pa kua ururuatia, kua ururua, kua keria e ratou; kua noho ratou. 36 Na, ko nga iwi e toe ana i tetahi taha o koutou, ka mohio ko ahau, ko Ihowa, te hanga i nga mea kua wahia, kua whakatokia e ahau te mea kua ururua. Naku, na Ihowa, kua korero, kua mahia e ahau.

Te akakite maira teia irava ia tatou e ka akapapa mai a Iehova i te patu ka tupu mai.

E.9.  Te Poropiti a Ieremia i roto i te Ieremia 33: 2-11

"⁴ Ko te kupu hoki tenei a Ihowa, a te Atua o Iharaira, mo nga whare o tenei pa, mo nga whare hoki o nga kingi o Hura, ka wahia nei e ratou hei whakapae, he mea ki te hoari.. …. ⁷ Ka whakahokia mai ano e ahau a Hura i te whakarau, a Iharaira hoki i te whakarau, a ka hanga ratou e ahau, koia ano kei to te timatanga. ¹¹Ka kawea mai e ratou he whakahere whakawhetai ki te whare o Ihowa; no te mea ka whakahokia mai e ahau te whakarau o te whenua i te timatanga, e ai ta Ihowa.

A hi‘o na o Iehova i te reira he ka whakahoki mai nga herehere, a he Ka hanga e ia nga whare ka whakaaro ki te hanga i te temepara.

E.10.  Ma te pure mo nga murunga o nga Hurai i roto i te Raniera 9: 3-21

"¹⁶E Ihowa, kia rite ki au mahi tika katoa, tena ra, tahuri mai tou riri, tou riri ki tou pa, Hiruharama, tou maunga tapu; he pono hoki, he he no o matou matua i hara ai a Hamuera, me to iwi, hei tawainga mo te hunga katoa i tetahi taha o matou, i tetahi taha."

I konei i roto i te irava 16 I inoi a Raniera mo Ihowa "Riri ki te hoki mai i tou pa Hiruharama", e pa ana ki te pakitara.

¹⁷ Na whakarongo aianei, e to matou Atua, ki te inoi a tau pononga, ki ana tangi, kia marama hoki tou mata ki tou wahi tapu kua ururua nei, he whakaaro ki a Ihowa.

I konei i roto i te irava 17 ka inoi a Raniera kia tahuri a Ihowa ki tona kanohi, ki te pai raneikia whiti ki to wahi tapu kua ururua. te temepara.

I a Daniel ano e inoi ana mo enei mea ka pa ki a Ihowa "Kaua e whakaroa ki a koe ake ano (v19), I haere mai te anahera Kapariera ki a Raniera ka tukuna ki a ia te tohu o te whitu tekau ma whitu. No te aha Iehova e taamuri ai i te 70 tau i te 20^nd Tau o Tariuha te Peresia he kino ake ranei mo Raniera, me etahi atu 57 tau i runga ake o taua (e 77 nga tau) tae noa ki te 20^th tau o Artaxerxes I (tau i runga i nga korero whakaipoipo), kaore ano nga ra i noho a Raniera kia kite? Heoi ko te ture a Hairuha i hanga i taua tau (1^st Tau o Tariuha te Meri) me te tau e haere ake nei (mena kua 1^st tau a Hairuha i kiia mai i te matenga o Tariuha te Meri, kaua ki te hinga o Papurona) ka ora a Raniera kia kite me te whakarongo ki te whakautu ki tana inoi.

Ano, kua taea e Raniera te mohio ko te wa ki te whakatutuki i nga whakangaromanga (tirohia te plural) o Hiruharama mo nga tau e whitu tekau kua tae mai. Ko nga waa o nga whakangaromanga kaore i mutu ki te kore e whakaaetia te hanga whare.

E.11. Ua faaohipa o Josephus i te faaueraa a Kuro i te oire o Ierusalema

Ko Josephus, i noho i te rautau tuatahi AD, kaore i kore i a ia ko te ture a Hairuha i whakahau kia hangai te taone o Hiruharama, kaua ko te Temepara anake. [i]

 "I te tau tuatahi o Hairuha,… i whakaohokia e te Atua a Hairuha, a tuhituhia ana e ia ki Ahia katoa. - Ko te kupu tenei a Hairuha kingi. Na te Atua Kaha Rawa ahau i whakarite hei kingi mo te whenua katoa, e whakapono ana ahau ko ia te Atua e koropiko nei te iwi o nga tama a Iharaira; Nana hoki i whakakite i toku ingoa ki nga poropiti, hei hanga whare mona ki Hiruharama, i te whenua o Huria.  (Tuhinga o mua Pukapuka XI, Pene 1, para 1) [ii].

"I mohiohia tenei e Hairuha ma tana panui i te pukapuka i waiho e Ihaia ki tua o ana poropititanga… No reira i te korerotanga a Hairuha i tenei, whakamoemiti ki te mana atua, he hiahia nui me te hihiko i mau ki a ia ki te whakatutuki i nga mea kua oti te tuhituhi; Na reira ka karanga ia ki nga Hurai rongonui o Papurona, ka ki atu ki a ratou, tukua ana ratou e ia kia hoki ki to ratou whenua. ki te hanga i to ratou pa o Hiruharama, me te temepara o te Atua. " (Tuhinga o mua Pukapuka XI. Upoko 1, para 2) [iii].

A, i te korerotanga a Hairuha i enei kupu ki nga tama a Iharaira, ka haere nga rangatira o nga iwi e rua o Hura, o Pineamine, me nga Riwaiti, me nga tohunga, ki Hiruharama, engari te maha o ratou i noho ki Papurona. me te whakaeke i nga patunga tapu kua taunga ki nga wa o mua; Ko taku korero tenei mo te hanganga o to ratau taone, me te whakaoratanga o nga mahi onamata e pa ana ki a raatau karakia… I tukuna atu e Hairuha he pukapuka ki nga kawana i Hiria, nga korero e whai ake nei: -… Kua whakaaetia e au te nuinga o nga Hurai e noho nei i toku whenua pai tonu ki te hoki ki to ratou whenua. ki te hanga i to ratou pa, ki te hanga i te temepara o te Atua i Hiruharama. " (Tuhinga o mua Pukapuka XI. Upoko 1, para 3) [iv].

E.12. Ko te tohutoro tuatahi mo te tatauranga o te Poropiti a Raniera

Ko te tohutoro o nga hitori o mua ko te tuhinga o nga Hinengaro. Ko nga Essenes he taangata Hurai a he rongonui pea no o raatau hapori matua i Qumran me nga kaituhi o nga pukapuka o te Mate Mate. Ko nga Pukapuka mo nga Mate Moana e wha ana e tohua ana ki te 150BC i roto i te Kawenata a Levi me te Pseudo-Ezekiel Tuhinga (4Q384-390).

"I timata nga Katorika i nga wiki e whitu tekau a Raniera i te hokinga mai o te Huringa, i tuhia e ratou i Anno Mundi 3430, a na reira i tumanako ai ratou kia mutu te whitu tekau wiki, 490 tau ranei i te AM 3920, te tikanga mo ratou i waenga i te 3 BC me te AD 2. Na kona, ko o raatau tumanako ki te taenga mai o te Karaiti o Iharaira (te Tama a Rawiri) i aro atu ki nga tau e 7, i te wiki whakamutunga, i muri i te 69 wiki. Ko o raatau whakamaoritanga mo nga wiki e whitu tekau i kitea tuatahi i roto i te Kawenata a Levi me te Tuhinga Pseudo-Ezekiel (4 Q 384–390), tera pea te tikanga i mahi i mua i te 146 BC ” [v]

Ko te tikanga tenei ko nga taunakitanga i tuhia tuatahi mo te poropititanga a Raniera i puta mai i te hokinga mai o te whakarau, ko te nuinga pea e mohiotia ana me te panuitanga o Hairuha.

 

No reira, kaore he maatau engari ma te mutunga e whakatau te whakatau i te 1^st tau o Hairuha whakatutuki i te kikite o te Isaiah 44 me te Daniel 9. Na reira, te 1^st Ko te Tau o Hairu me waiho hei timatanga timatanga o te Paipera.

Ka pupuru ake nga take maha.

1. Mena ko nga wiki 69 hei tiimata i te 1^st Tau o Hairuha, katahi ka 539 BC me te 538 BC, he maamaa tonu te ra mo taua 1^st Tau (me te hinganga o Papurona).
2. Me huri noa i te 455 BC kia rite ai ki te ahua o Ihu i whakapumautia e matou i te 29 AD. He momo rereke tenei mo etahi tau 82-84.
3. Ma tenei e kii ko te kohinga o nga korero o te ao i tenei wa he nui te hē.[vi]
4. Ano hoki, ko te mea nui, ko te whakawakanga, he iti rawa te kaha o te whaipara whaipara tangata ranei mo nga whakaaturanga o muri o nga Kingi o Pahia i muri mai nei e tata ana ki te hinga o te Emepaea o Peresia ki a Alexander the Great.[vii]

 

F.      Te Whakatuturutanga Takitahi

Ko nga korero o te Paremata i roto i nga wa o tenei wa e tika ana kia he mena kua marama tatou ki te poropititanga a Raniera me nga pukapuka a Etera raua ko Nehemia i te mea ko Ihu anake te tangata i roto i te hitori e taea ai te whakatutuki i nga poropititanga mo te Karaiti.

Mo etahi atu tohu Paipera me te hitori no te aha ko Ihu anake te tangata i roto i te hitori i tutuki a e ahei ana ki te whakatutuki i nga poropititanga me te kii ture ko te Karaiti ia, tirohia te tuhinga "Me pehea e whakaatu ai i te wa i riro a Ihu hei Kingi?"[viii]

Ka haere tonu taatau ki te tirotiro i etahi atu mea ka awhina i a maatau ki te maarama ki nga korero o te karaipiture.

 

Kia haere tonu i te Wahanga 5….

 

[i] Tuhinga o mua na Josephus (Te mutunga 1^st Kaituhi Huringa o te Rautau) Pukapuka XI, Upoko 1, paratarafa 4. http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf

[ii] Tuhinga o mua na Josephus (Te mutunga 1^st Kaituhi Huringa o te Rautau) Pukapuka XI, Upoko 1, paratarafa 1. http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf

[iii] Tuhinga o mua na Josephus (Te mutunga 1^st Kaituhi Huringa o te Rautau) Pukapuka XI, Upoko 1, paratarafa 2. http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf

[iv] Tuhinga o mua na Josephus (Te mutunga 1^st Kaituhi Huringa o te Rautau) Pukapuka XI, Upoko 1, paratarafa 3. http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf

[v] Korero kua tangohia mai i “Ko te Hitu-tekau Tekau a Raniera Wiki Tohitanga he Karaitiana? Wahanga 1 ”na J Paul Tanner, Bibliotheca Sacra 166 (Paenga-whawha-Pipiri 2009): 181-200”.  Tirohia te pg 2 & 3 o te PDF Ka Tangohia:  https://www.dts.edu/download/publications/bibliotheca/DTS-Is%20Daniel’s%20Seventy-Weeks%20Prophecy%20Messianic.pdf

Mo te korerorero mo nga korero nei tirohia a Roger Beckwith, "Daniel 9 me te Ra o te Haere Mai o te Karaiti i roto i te Essene, Hellenistic, Farisaio, Zealot me te Whakatautau Karaitiana Early," Revue de Qumran 10 (Tihema 1981): 521–42. https://www.jstor.org/stable/pdf/24607004.pdf?seq=1

[vi] 82-84 tau, na te mea ko Hairuha 1^st Ko te tau (mo Papurona) ka mohiotia ko te 539 BC ranei ko te 538 BC i roto i nga korero o te ao, i runga i te ahua poto o te kingitanga o Tariuha Meri ka whakatika i te tirohanga o te timatanga o Hairuha 1^st Tau Ae, ehara i te mea ko Hairuha 1^st Tau o te kingitanga mo Medo-Pahia. Ko 22 pea i mua atu.

[vii] Ko etahi take raru me te tino tohu ki te tohi i nga tuhinga me nga papa ki tetahi Kingi e rite ana te ingoa a no reira ka ara ake tenei whakatau ka whakaatuhia i etahi waahanga o muri o tenei tuhinga.

[viii] Tirohia te tuhinga “Me pehea e taea ai e tatou te whakaatu i te wa i kingi ai a Ihu? ”. Kei te waatea ki tenei papaanga. https://beroeans.net/2017/12/07/how-can-we-prove-when-jesus-became-king/