Kuongorora Utatu: Chikamu 1, Nhoroondo inotidzidzisei?

Eric: Mhoroi, zita rangu ndinonzi Eric Wilson. Vhidhiyo yauri kuda kuona yakanyorwa masvondo akati wandei apfuura, asi nekuda kwekurwara, handina kukwanisa kuipedzisa kusvika zvino. Chichava chekutanga pane akati wandei mavhidhiyo kuongorora dzidziso yeUtatu.

Ndiri kuita vhidhiyo naDr James James Penton anova purofesa wenhoroondo, mukurumbira munyori wezvidzidzo zvinoverengeka, mudzidzi weBhaibheri uye nyanzvi muzvidzidzo zvechitendero. Isu takaona yakwana nguva yekubatanidza zviwanikwa zvedu uye kuongorora dzidziso iyo kune vazhinji ruzhinji chiratidzo chechiKristu. Unonzwa saizvozvo here? Munhu anofanira kubvuma Utatu here kuti averengerwe naMwari semuKristu? Uyu munhu zvirokwazvo ndewenyaya iyoyo.

[Ratidza vhidhiyo]

Chitendero muUtatu chakave dombo rekutanga rechiKristu? Jesu akati vanhu vachaziva chiKristu chechokwadi nerudo urwo maKristu acharatidzirana. Vanodavira Utatu vane nhoroondo refu yekuratidza rudo kune avo vasingabvumirane navo here? Ticharega nhoroondo ichipindura iwo mubvunzo.

Zvino vamwe vachati hazvina basa kuti isu tinotenda chii. Unogona kutenda izvo zvaunoda kutenda, neni ndinogona kutenda zvandiri kuda kutenda. Jesu anotida isu tese sekureba isu tichimuda isu pamwe nemumwe.

Kana zvakadaro, sei akaudza mukadzi patsime, "awa iri kuuya, uye ikozvino yasvika, apo vanamati vechokwadi vachanamata Baba muMweya nemuzvokwadi." Ehe, Baba vanoda kuti vanhu vakadaro vamunamate. Mwari mweya, uye vanomunamata vanofanira kunamata muMweya nemuzvokwadi. (Johane 4:23, 24

Mwari vari kutsvaga vanhu vanomunamata mumweya nemuzvokwadi. Saka, chokwadi chakakosha.

Asi hapana munhu ane chokwadi chose. Tese tinokanganisa zvinhu.

Chokwadi, asi ndeupi mweya unotitungamira? Chii chinotikurudzira kuti tirambe tichitsvaga chokwadi uye kuti tisagutsikane nechero chipfuro chiri kufadza panguva ino?

Pauro akaudza vaTesaronika nezveavo vanotadza kuponeswa: "Ivo vanoparara nekuti vakaramba kuda chokwadi kuti vaponeswe." (2 VaTesaronika 2:10)

Rudo, chaizvo, kuda chokwadi, runofanira kutikurudzira kana tichizowana nyasha kuna Mwari.

Ehezve, kana ukabvunzwa, munhu wese anoti anoda chokwadi. Asi ngative vakatendeka zvine hutsinye pano. Vangani vanochida chaizvo? Kana iwe uri mubereki, iwe unoda vana vako here? Ndine chokwadi chekuti munodaro. Ungafira vana vako here? Ini ndinofunga vabereki vazhinji vangapa zvavo hupenyu hwavo kuponesa mwana wavo.

Zvino, rega ndikubvunze izvi: Unoda chokwadi here? Ehe. Waizozvifira here? Ungave unoda here kusiya hupenyu hwako pane kubayira chokwadi?

Jesu akadaro. VaKristu vazhinji vakaita saizvozvo. Asi, vangani veavo vanozviti maKristu nhasi vangafira chokwadi?

Jim neni tinouya kubva mukutenda system inozvitsanangura se "Chokwadi". Chapupu chaJehovha chinowanzo bvunza mumwe JW wavakangosangana naye, "Une nguva yakareba sei uri Muchokwadi?", Kana, "Wakadzidza chokwadi riini?" Chavanoreva chaizvo kubvunza ndechekuti munhu iyeye anga ave nhengo yesangano reZvapupu zvaJehovha kwenguva yakareba sei.

Ivo vanovhiringidza kuvimbika kusangano nerudo rwechokwadi. Asi isa rudo rwavo rwechokwadi pamuedzo uye, mune yangu yakawandisa ruzivo, chokwadi chinorasikirwa. Taura chokwadi kwavari uye iwe unowana kuchera, kutukwa uye kudzivisa nekudzoka. Muchidimbu, kutambudzwa.

Kutambudza avo vanotaura zvokwadi hakusati kuchingova bedzi kweZvapupu zvaJehovha. Muchokwadi, kutambudza chero munhu nekuti havabvumirani nekutenda kwako mureza muhombe, mutsvuku, handizvo here? Ndiri kureva, kana iwe uine chokwadi, kana iwe uri pachokwadi, hazvireve izvozvo kuzvitaurira pachako? Hapana chikonzero chekurwisa munhu asingabvumirani. Hapana chikonzero chekuvapisa padanda.

Zvino pane akasiyana mavhezheni edzidziso yeUtatu uye isu tichava takatarisa kwavari vese muiyi nhete yemavhidhiyo, asi isu tichaisa zvakanyanya kutarisisa kwedu pane iyo inowanzogamuchirwa mhiri kune yakajairika machechi echiKristu anoshanda nhasi.

Kutaura pamberi, Jim neni hatigamuchire Utatu, kunyangwe isu tichigamuchira kuti Jesu ndimwari. Izvi zvinoreva, muchidimbu, kuti tinogamuchira Jesu saMwari zvichibva pakunzwisisa kwedu kwakasiyana siyana kweMagwaro atinopinda munzira. Vanhu vanozoedza kutibaya, vachitiramba tichizvidza sevaArians kana veUniaries kana kutombovhara Zvapupu zvaJehovha-kunze, asi zvakadaro mukati. Hapana chimwe cheizvozvo chingadai chiri chechokwadi.

Ndakaona kubva pane zvakaitika kuti vanodavira Utatu vane nzira shomashoma yekurasa kurwisa kwedzidziso yavo. Iko rudzi rwe "kufunga-kunogumisa cliché". Zvinoenda seizvi: "O, iwe unofunga kuti Baba neMwanakomana ndiMwari vakasiyana, iwe? Hakusi kunamata vanamwari vakawanda here? ”

Sezvo polytheism iri nzira yekunamata yakabatana nemahedheni, ivo vanoedza kupedzisa nhaurwa yose nekuisa chero munhu asingagamuchire dzidziso yavo pane vanozvidzivirira.

Asi iwe ungapokana kuti Vatatu vanowedzerawo zvimwari zveshanduro yavo vatatu-mune-imwe? Chaizvoizvo, kwete. Ivo vanozviti vari monotheists, semaJuda. Unoona, vanongotenda muna Mwari mumwe. Vatatu vakasiyana uye vakaparadzana vanhu, asi Mwari mumwechete.

Ivo vanoshandisa iyi graphic kutsanangura dzidziso: [Triangle kubva ku https://en.wikipedia.org/wiki/Trinity]

Izvi zvinongovapa munhu mumwe chete, zvakadaro kuve asiri munhu, asi vanhu vatatu. Munhu mumwe chete angavewo vanhu vatatu sei? Unoita sei kuputira pfungwa dzako kutenderedza kupokana kwakadai. Vanoona izvi seizvo zvinonzwisiswa nepfungwa dzemunhu, asi kuzvitsanangura sechakavanzika chamwari.

Zvino kune isu vedu vanotenda muna Mwari, isu hatina dambudziko nezvakavanzika zvatisinganzwisise chero bedzi zvichitaurwa zvakajeka muRugwaro. Isu hatisi vanozvitutumadza zvekuti tinoti kana tikatadza kunzwisisa chimwe chinhu hachive chokwadi. Kana Mwari vakatiudza chimwe chinhu chakadai, saka zvakadaro.

Nekudaro, dzidziso yeUtatu inoratidzwa zvakajeka muMagwaro nenzira yekuti, kunyangwe ini ndisinganzwisise, ndinofanira kuigamuchira seyechokwadi? Ndanzwa vanodavira Utatu vachitaura izvi. Zvinoshamisa kuti, ivo havateveri iko nereferenzi yakajeka kune yakadaro yemagwaro yekuzivisa. Pane kudaro, zvinotevera mutsetse wechikonzero chekubvisa kwevanhu. Izvi hazvireve kuti ivo vakakanganisa nezvekubviswa kwavo, asi chirevo chakajeka chiri muBhaibheri ndechimwe chinhu, nepo kududzirwa kwevanhu kuri chimwe chinhu.

Zvakadaro, kune vanamwari vatatu vatatu vanongova mikana miviri chete, polytheism uye monotheism neiyo yaimbova yechihedheni uye wechiKristu wekupedzisira.

Nekudaro, iko kukurumidza kuita. Iwe unoona, isu hatigone kuseta mamiriro ekunamata kwedu. Mwari vanodaro. Mwari anotiudza manamatiro atinofanira kuita, uyezve tinofanira kuwana mazwi ekutsanangura zvaanotaura. Sezvazvinoitika, hapana "monotheism" kana "polytheism" zvinonyatsorondedzera kunamatwa kwaJehovha kana Yahweh sekurondedzerwa muMagwaro. Ndiri kuzogura mukukurukurirana kwandakaita naJim nezvenyaya iyi. Ini ndichatungamira mazviri nekubvunza Jim uyu mubvunzo:

“Jim, ungatiudze here kana mumwe munhu akauya neshoko rinonyatsotsanangura hukama hwaBaba neMwanakomana uye manamatiro atinoita navo?

Jim: Hongu ndinokwanisa.

Pakange paine temu nyowani yakaumbwa muna 1860, gore pamberi peAmerican Hondo YeMuchadenga kusangana nemurume anonzi Max Muller. Zvino zvaakauya neshoko rekuti "henotheistic". Zvino izvo zvinoreva chii? Heno, zvakanaka, Mwari mumwe, asi zano rakanyanya nderekuti: Pakanga pane mumwe uye iye mumwe mukuru, Mwari mukuru, Mwari pamusoro pevose, uye kuti Mwari anowanzodaidzwa kunzi Yahweh kana mune fomu rekare, Jehovha. Asi kunze kwaIsau kana Jehovha, kune zvimwe zvisikwa zvaizivikanwa savanamwari, elohim. Zvino izwi rinoti kuna Mwari muChihebheru ndiro elohim, asi zvakajairika kana uchitanga kuzvitarisa waiti hei, ndiye Mwari wezhinji. Mune mamwe mazwi, zvinoreva zvinopfuura Mwari mumwe. Asi kana ichinge yapiwa nezviito zvakasarudzika, zvinoreva Mwari mumwe, uye iyi inyaya yehurongwa hunodaidzwa kuti huwandu hweUkuru. Zvakafanana naMambokadzi Victoria aigara achiti, "hatisi kuseka". Zvakanaka, aive mumwe asi nekuda kwekuti aive mutongi akazvimiririra, aizvishandisa iye muzvizhinji; uye muMagwaro, Yahweh kana kuti Jehovha anowanzodaidzwa achinzi Elohim, Mwari mune mazhinji, asi nezvirevo zviri mune chimwe chete.

Zvino, kana izwi rekuti Elohim parinoshandiswa neshoko rechiito, zvinoreva kuti maWamwari, uye nekudaro, isu tinotarisa izvi kuti zvinoita here kana kuti zvirimo muTestamente Yakare uye neTestamente Itsva.

Eric: Ndatenda. Nekudaro, kuwanda hakuna kutaridzwa neiyo zita, asi neicho chiitiko.

Jim: Ndizvozvo.

Eric: Zvakanaka, saka ini chaizvo ndawana muenzaniso weiyo. Kuti ndiwedzere kuratidza chirevo, ini ndiri kuratidza izvo ikozvino.

Pane zvinhu zviviri zvatinofanira kufunga pamusoro paElohim muchiHebheru. Chekutanga ndechekuti zvinotaurwa naJim ndezvechokwadi-kuti chivakwa chegirama, hachiratidze huzhinji, asi hunhu hwakadai sekugona kana Hukuru; uye kuona kuti tinoda kuenda kumwe kunhu muBhaibheri uko kwatingawana humbowo husingarambike, uye ndinofunga tinogona kuzviwana pana 1 Madzimambo 11:33. Kana tikaenda kuna 1 Madzimambo 11:33, tichawana pano mubibleHub, chinova chinhu chakanakisa chekutsvaga Bhaibheri mushanduro zhinji. Tichitarisa pana 1 Madzimambo 11:33 muBible reNIV tine: "Ndichaita izvi nekuti vakandisiya uye vakanamata Ashtoreti mwarikadzi [mumwechete] wevaSidhoni, Kemoshi mwari [mumwechete] weMoabhu, naMoreki mwari [imwe] yevaAmoni… ”

Zvakanaka, ngatitarisei kuti iwo mamwe mazita akadudzirwa muChirungu akaiswa sei mune yekutanga, uye mukati mepakati tinoona kuti nguva yega yega mwari kana mwarikadzi pavanotaurwa tinaye Elohim - 430 [e]. Zvakare, "mwarikadzi" 430, Elohim, uye pano, "mwari", Elohim 430. Kungosimbisa — konikodhenzi yaStrong — tinozviona Elohim heino izwi rinoshandiswa munzvimbo nhatu idzodzo. Nekudaro, zvinoita sekunge zvakajeka kuti isu tiri kubata neyegirama kuvaka. Nekudaro, chinoshamisa pazvose ndechekuti kana munhu anotenda muTiriniti achiedza kusimudzira pfungwa yekuti huMwari kana huzhinji hwaYahweh - vanhu vatatu vari mumunhu mumwe - vaizivikanwa, kana kuti vangangonongedzerwa muMagwaro echiHebheru vachishandisa Elohim, ivo vari kunyatso kupa mahenotheist, saJim neni, hwaro hwakanakisa hwenzvimbo yedu, nekuti hutatu hutatu hwakavakirwa pane fungidziro yekuti kuna Mwari mumwe chete. Zvinonamata mumwe; Mwari mumwe, vanhu vatatu muna Mwari mumwe. Saka, kana Yahweh achinzi Elohim, Jehovha Elohim, Jehovha Mwari, kana Jehovha Mwari ari kutaura pamusoro pevamwari vazhinji, zvinoteedzera kuti zviri kutaura nezve henotheism, ini naJim tinobvuma uye nevakawanda sesu, kuti Yahweh kana YHWH ndiye musiki, iye Mwari Wemasimbaose uye ari pasi pake ega Mwanakomana akaberekerwawo ndiMwari. "Izwi ndiMwari" nekudaro Elohim inoshanda zvakanakisa kutsigira pfungwa yehenotheist, uye saka, nguva inotevera kana mumwe munhu achizofambisa izvozvo kwandiri, ndinofunga panzvimbo pekuita girama, ndinongoti, "Hongu, zvinoshamisa. Ndinozvibvuma, uye izvozvo zvinoratidza pfungwa yedu — henotheism. ” Chero zvakadaro, uchingonakidzwa zvishoma ipapo.

Usati waenderera mberi, iwe wakasimudza chimwe chinhu chandinofunga kuti vatariri vedu vari kushamisika nezvacho. Wataura kuti Yahweh chimiro chitsva uye Jehovha ndiyo yaive yechinyakare shanduro yeshanduro yeYHWH. Ndozvazviri here? Is Yahweh chimiro chazvino uno here?

Jim: Hongu, i… uye iri fomu inopikiswa, asi yakagamuchirwa nevazhinji vevadzidzi sekuratidzira zita iri. Asi hapana anoziva, muchokwadi. Iko kungofungidzira kumwe chete kwakanaka.

Eric: Rudyi. Ndinoziva kuti pane gakava rakawanda pamusoro paJehovha. Kune vanhu vazhinji vanofunga kuti raive zita rekunyepa, asi chaizvo zvimwe harisi padhuze nemazita ekutanga izvozvi sezvazvaive parakatanga kugadzirwa kudzoka muzana ramakore rechi12. Kana kuti rakanga riri zana ramakore rechi 13 here? 1260, ndinofunga. Ndiri kubva mundangariro. Iwe waizoziva zvirinani kupfuura ini. Asi "J" panguva iyoyo aive ne yah kurira kudaro.

Jim: Hongu, Sezvazvinoita mumitauro yeGerman neyeScandinavia, uye pamwe chiDutch kusvika nhasi uno. "J" ine "Y" inzwi. Uye zvechokwadi zvinopinda munhoroondo yekushandisa "J" izvo zvatisingazoite pano.

Eric: Rudyi. Zvakanakisa. Ndatenda. Kungoda kuvhara izvo. Ndinoziva kuti tichawana macomputer pamwe neiyo tambo, kana tikasazvibata izvozvi.

Saka, pakanga paine chero chimwe chinhu chaunoda kuwedzera nezvacho, ini ndinofunga pakanga paine chimwe chinhu kubva paPisarema 82 chawakambondiudza pakutanga chine hukama neichi.

Jim: Hongu, ndinofara kuti wakasimudza izvo nekuti iwo muenzaniso wakakwana wehenotheism sekutsanangurwa kwaMax Muller. "" Ndati muri vamwari, uye imi mose muri vanakomana veWekumusoro-soro. " Ndiyo chaiyo isiri Mapisarema 82 ndima 1 asi ichienda kuna 6 na 7. Inotaura nezvaMwari agere muungano yaMwari. Iye anotonga pakati pavamwari - "Ndati muri vamwari uye imi mose muri vanakomana veWekumusoro-soro."

Saka, heunoi Mwari akagara musangano revamwari; uye kune akati wandei zviitiko zveizvi muMapisarema. Ini handizvinetse nekuzvinyatso apa, asi izvi zvinopa mufananidzo uye dzimwe nguva, chokwadi, vanamwari vanogona kunge vari vanamwari venhema kana ngirozi dzakarurama. Sezviri pachena, izwi iri rinoshandiswa kungirozi, uye mune dzimwe nguva rinoshandiswa kuna vamwari vechihedheni kana mwarikadzi wechihedheni - pane imwe nyaya ndeyekuti muTestamente Yekare - uyezve inoshandiswa kuvatumwa, uye kunyangwe kuvanhu mune mamwe mamiriro ezvinhu.

Eric: Zvakanaka. Ndatenda. Chaizvoizvo, pane runyorwa rukuru rweMagwaro iwe wawakaisa pamwechete. Kupfuura zvatinogona kuvhara pano. Saka, ndakavaisa mugwaro uye chero munhu anofarira kuona runyorwa rwese… ini ndichaisa chinongedzo murondedzero yevhidhiyo iyi kuti vagone kurodha gwaro uye voriongorore pazororo ravo.

Jim: Izvo zvichave zvakanaka.

Eric: Ndatenda. Tichifunga kuti izvo zvese zvawangotaura, pane chero chinotaurwa muMagwaro echiKristu chisati chavapo, kana icho vanhu vazhinji vanodana Testamende Yekare, yaJesu saMwari mukati megadziriro yeezvinyorwa?

Jim: Zvakanaka, kutanga rega nditaure kuti sekudzokera kumashure saGenesisi, pane zviitiko zviviri apo uyu musimboti wehenotheism uri pachena. Imwe iri munhoroondo yaNoa isati yaitika apo Rugwaro runotaura nezve vanakomana vaMwari vachiuya pasi nekuroora vanasikana vevanhu. Ndiyo imwe yenyaya, vana vaMwari. Nekudaro, ivo vanove vamwari mukati mavo kana vanoonekwa savanamwari. Idzi dzinofanirwa kuve ngirozi dzakadonha maererano nerondedzero iri mubhuku reapokirifa raEnoki, uye muna 2 Petro. Uye saka une izvozvo, asi imwe yakakosha kwazvo iri mubhuku raZvirevo umo inobata nenyaya yehungwaru. Iye zvino nyanzvi zhinji dzinongoti, 'Zvakanaka, izvi… izvi ndizvo hunhu hwaYahweh uye hazvifanirwe kuratidza munhu kana hypostasis ". Asi pachokwadi sezvo nguva yakafamba, uye kunyanya munzvimbo yeTestamente Itsva, pakutanga chaipo, uye pamwe ndinofanira kuti kunyange zvisati zvaitika, iwe unowana kumwe kuongorora kwenyaya yese yehungwaru kuve munhu, uye izvi ndizvo mubhuku reuchenjeri, uye zvakare mumabasa evaAlexandria muJudha, Philo, uyo akararama panguva imwe chete naJesu Kristu uye akabata nezwi iri logos, iyo yaizoratidza chimwe chinhu chakafanana neuchenjeri mubhuku raZvirevo uye mubhuku rehungwaru. Zvino nei izvi, kana zvakadii neizvi, zvandinofanira kutaura? Zvakanaka, chokwadi chenyaya ndechekuti izwi rekuti logos kana marogo, zvinoenderana nekuti unoda kuadudza seapfupi kana akareba O-maJuda kana maGiriki muzuva raKristu vanosanganisa vaviri vavo nguva dzose, saka ndinofungidzira Ndine rusununguko ku… ndakasununguka ku… kuita chinhu chimwe chete — uye chero zvodii, izwi iri riri mushoko reChirungu rekuti “logic”, “zvine musoro” kubva kumalogo kana marogo, uye raitakura pfungwa yekufunga zvine hungwaru uye nekudaro ainyanya kufanana nehungwaru, uye Philo pasi muAlexandria yekuEgypt akaona huchenjeri nemarogo sechinhu chakafanana, uye sehunhu.

Vanhu vazhinji vakanongedzera kuchokwadi chekuti huchenjeri hwaZvirevo ndohwevakadzi, asi izvo hazvina kunetsa Philo zvachose. Iye ndokuti, "Hongu uye ndizvo zvazviri, asi zvinogona kunzwisiswa sehurume zvakare. Kana zvirinani sezvo marogo ari echirume; saka huchenjeri hunogona kuratidza murume kana hypostasis.

Eric: Rudyi.

Jim: Zvino, izvi zvakawanda zvinobatwa zvakajeka kwazvo muzvinyorwa zveyakakurumbira nyanzvi yekutanga yechiKristu Akatangira, uye anozvibata izvi kwenguva refu. Nekudaro, izvo zvaunazvo pano ndechimwe chinhu chaivepo chaicho mukati nekukomberedza nguva yaJesu, uye kunyangwe vaFarise vakapomera Jesu mhosva yekumhura achiti mwana waMwari, akataura zvakananga kubva muMapisarema uye akanongedzera kuti vanamwari vaitaurwa. ya, vanamwari vazhinji, uye nekudaro akati, 'Iripo. Kwakanyorwa. Iwe haugone kukahadzika nazvo. Handisi kumhura zvachose. Saka, pfungwa yacho yaive iripo zvikuru munguva yaKristu.

Eric: Rudyi. Ndatenda. Chaizvoizvo, ini ndagara ndichifunga kuti zvaive zvakakodzera kuti zviitwe semunhu Kristu uye pre-chiKristu kana Jesu akange aripo semarogo nekuti, sehungwaru, ndinoreva, nekuti sekuzvinzwisisa kwandinoita, huchenjeri hunogona kutsanangurwa sekushandisa kunoita ruzivo . Iwe unoziva, ini ndinogona kuziva chimwe chinhu asi kana ndikasaita chero chinhu neruzivo, ini handina kuchenjera; kana ndikashandisa zivo yangu, saka ndakachenjera. Uye kusikwa kwechisiko kuburikidza naJesu, naJesu, uye kuna Jesu, kwaive kuratidzwa kukurusa kwekushandisa kunoshanda kweruzivo kwati kwambovepo. Nekudaro, huchenjeri hwakafananidzwa hunoenderana zvakakwana nebasa rake semushandi wekutanga waMwari, kana uchida, kushandisa izwi rinobva mukutenda kwedu kwekare.

Asi pane chimwe chinhuzve chaunoda kuwedzera pamusoro pazvo maererano ... icho iwe chawange uchitora kubva kuna VaFiripi 2: 5-8? Iwe wakataura nezvakadaro kwandiri pamusoro preexistence yaKristu; nekuti kune avo vanokahadzika preexistence yake, vanofunga kuti iye akavapo chete semurume, uye zvisati zvambove zvakadaro.

Jim: Hongu. Chinzvimbo ichi chinotorwa nemapoka akasiyana siyana, asiri eTiriniti, uye kune akati wandei, uye nharo yavo ndeyekuti Kristu haana kuvapo asati ararama. Iye aisavapo kudenga, asi chinyorwa munaVaFiripi chitsauko chechipiri chinotaura chaizvo-uye Pauro arikukupa muenzaniso wekuzvininipisa ipapo paari kunyora nezve izvi- uye anoti haana kuedza kuita- ndiri achidonongodza apa pane kutora chirevo - haana kuyedza kutora chinzvimbo chaBaba asi akazvininipisa ndokutora chimiro chemunhu, kunyangwe aive muna Mwari; Hunhu hwaMwari, muchimiro chababa. Haana kuedza kutora chinzvimbo chaMwari sezvo Satani akabatwa kunge akaedza, asi kuti akagamuchira zano raMwari uye ndokusiya hunhu hwake pamweya akauya pasi ari muchimiro chemunhu. Izvi zvakajeka. Kana paine munhu anoda kuverenga chitsauko chechipiri chaVaFiripi. Nekudaro, izvi zvinoratidza pachena kusavapo kwandiri, uye handigoni kuzviwana zvakaoma kwazvo kutenderedza izvo.

Uye zvechokwadi, kune mamwe, mazhinji mamwe magwaro anogona kuunzwa kutakura. Ndine bhuku rakaburitswa nevarume vaviri vari veChechi yaMwari, Kutenda kwaAbrahama, uye mumwe nemumwe anoedza kubvisa pfungwa yekuvapo, achiti, 'Zvakanaka izvi ... izvi hazvikodzere kufunga kwechiJuda. , uye ini ndinofunga iwo manyepo anotyisa kana iwe uchitaura nezve kufunga kwechiJuda kana kufunga kwechiGreek kana kufunga kweumwe munhu, nekuti kune akasiyana maonero mukati meimwe nharaunda uye kuratidza kuti hapana chiHebheru chakambofunga nezvekuvapo hakusi kupusa. Zvirokwazvo, Philo pasi muEgipita akadaro, uye aive akararama panguva imwe chete naJesu Kristu.

Eric: Rudyi.

Jim: Uye ivo vanongoda kutaura kuti, 'Eya, uku ndiko kufanotaura kwaMwari zvichaitika mune ramangwana'. Uye ivo havana kana kukwikwidzana nendima idzi dzinoratidza kuvepo.

Eric: Hongu. Izvo zvakanyanya kuomarara kubata nazvo nekudaro vanozvifuratira. Ndinoshamisika kana izvo zvatiri kuona munharaunda inotsigira kuvapo kwakafanana nezvatinoona muZvapupu zvaJehovha vachiedza zvakanyanya kuti vabve paUtatu zvekuti vanoenda kune kumwe kunyanyisa. Zvapupu zvinogadzira Jesu kungori ngirozi, kunyange iri ngirozi huru, uye mamwe aya mapoka anomugadzira kuva munhu, asina kumbovapo. zvese zviri zviviri zvinodikanwa… zvakanaka, hazvidiwe… asi ese maitiro kune, ndinofunga, dzidziso yeUtatu, asi kuita nehasha; kuenda zvakanyanya neimwe nzira.

Jim: Ndizvozvo, uye izvo Zvapupu zvainge zvaita chimwe chinhu kwenguva yakati rebei. Zvino, pandakanga ndiri jaya ndiri muZvapupu zvaJehovha. Pakanga pasina kupokana kuti kwaive nekuremekedzwa kukuru kwaKristu uye kwenguva yakareba, zvapupu zvaizonamata kuna Kristu uye nekutenda kuna Kristu; uye mumakore ekupedzisira, hongu, ivo vakabvisa izvo, uye vachiti haufanire kunamata kuna Kristu, haufanire kunamata Kristu. Unofanira kunamata Baba chete. uye vatora chinzvimbo chakanyanyisa chechiJuda. Zvino ndirikureva kuvaFarise nemaJuda aipikisa Kristu kutora chinzvimbo icho, nekuti kune zvakawanda zvikamu muTestamente Itsva pazvinoratidza, kunyanya muVaHebheru, kuti maKristu ekutanga ainamatira Kristu semwanakomana waBaba. Saka, vatamira kure kuenda kune rimwe divi, uye zvinoita kwandiri sekunge vaive… kuti havanyatsoenderana neTestamente Itsva.

Eric: Ivo vakaenda kusvika senge rapfuura svondo rapfuura Nharireyomurindi kudzidza, pakanga paine chirevo chekuti hatifanire kuda Kristu zvishoma uye isu hatifanire kumuda zvakanyanya. Chirevo chinoshamisa zvakadii kuita? asi zvinoratidza kuti vakadzikisira sei Kristu kune mhando yemhando yekuteedzera kwete pachinzvimbo chake chechokwadi. Uye iwe neni tasvika pakunzwisisa kuti iye ndiMwari. Saka, pfungwa yekuti haasi wehuMwari kana asiri wehunhu hwaMwari hachisi chinhu chatinoramba nenzira ipi neipi, asi pane musiyano pakati pekuva mwari nekuva Mwari iye, uye ndinofunga tinosvika paRugwaro rwakanamira izvozvi rwaJohane 1: 1. Saka ungade kutaura izvozvo nesu?

Jim: Ehe, ndaizodaro. Iri ndiro kiyi yeTriniti yeRugwaro uye zvakare kiyi isiri yeTiriniti Gwaro. Uye kana iwe ukatarisa shanduro dzebhaibheri, kune akawanda ainongedzera kuna Jesu saMwari uye nevamwe va ... vaimudana saMwari, uye iro Rugwaro irimo, muchiGreek iri: En archē ēn ho Logos uye Logos uye pros ton Theon kai Theos uye Logos.  Uye ini ndinogona kukupa yangu yangu shanduro yeiyo, uye ndinofunga kuti inoverenga: "Pakutanga yaive iyo Logos-iro izwi, ndiko kuti, nekuti Logos zvinoreva kuti pakati pezvimwe zvinhu zvakasiyana-siyana uye maLogos aive akatarisana naMwari uye Mwari kana mwari ndiro izwi ”.

Sei ndichidudzira kune izvi sezvo Logos yaive yakatarisana naMwari? Zvakanaka, pane kuti Logos yaive kuna Mwari? Zvakanaka, nekuda kwekuti kutanga mune ino kesi, zvayakanakira, muKoine Greek haidi chaizvo zvinoita "ne" muChirungu, kwaunowana pfungwa ye "pamwe ne" kana "mukubatana na". Asi izwi iri rinoreva chimwe chinhu chishoma pane icho, kana zvimwe chinopfuura icho.

Uye Helen Barrett Montgomery mushanduro yake yaJohani 1 kusvika pa3, uye ndiri kuverenga zvimwe zvacho, ndezvekuti akanyora kuti: "Pakutanga kwaive neshoko uye izwi rakatarisana naMwari uye Shoko raive Mwari."

Zvino izvo zvinoda kuziva.  zvayakanakira zvinoreva kunge takatarisana-kumeso kana takaparadzaniswa naMwari uye zvichiratidza kuti paive nevanhu vaviri ipapo uye kwete vechinhu chimwe chete uye ini ndinopinda mune izvo gare gare.

Uye zvinofadza, ichi chaive chinyorwa, kana kuti chakazove chinyorwa cheAmerican Baptist bhuku reSosaiti, saka aive akatasva saTiriniti. Uye saizvozvowo naCharles B. Williams, uye ane izwi kana kuti Logos iri kutaura vakatarisana naMwari uye saiye, iye, zviri pachena, zvinonyatso kuoneka kuti ndiTiriniti. Shanduro yakavanzika mumutauro wevanhu muna 1949 yakapihwa Moody Bible Institute kuti ibudiswe, uye zvechokwadi vanhu ivavo vaive uye vari vezveUtatu. Saka tine marudzi ese edudziro muChirungu nemimwe mitauro, kunyanya chiGerman, ayo ari… anoti, zvakanaka, “Shoko raive Mwari”, uye vangangoita sevazhinji vanoti, “uye izwi raive Mwari”, kana "izwi raive dzvene".

Vazhinji vadzidzi vakavhunduka uye chikonzero cheichi ndechekuti muchiGreek kana izwi rakatora chivakashure, uye chivakashure muchiChirungu ndi "the", uye saka tinoti "mwari", asi muchiGreek, kwaive kwete "mwari" mupfungwa chaiyo. Uye mabatiro avakaita izvi…

Ekupfuma: Hapana chinyorwa chisingaperi.

Jim: Ndizvozvo, uye mabatiro avakaita izvi ndeekuti pakange pasina izwi rechinhu chisingaenzaniswi sekuti "a" kana "an" muChirungu uye kazhinji, ukaona zita risina chinyorwa, risina chirevo, unofunga kuti mushanduro yeChirungu, rinofanira kuva risingazivikanwe pane kutsanangurwa Saka parinoti "Logos" pakutanga muMagwaro riine chinyorwa chaicho asi richingoenderera richiti Logos aive Mwari, saka hapana chinyorwa chakamiswa pamberi peshoko iro, "mwari", uye newe Unogona kutora kubva ipapo mune chokwadi, iwe unofanirwa kushandura iyi ndima ndi "Mwari" pane kuti "Mwari". Uye kune shanduro zhinji dzinozviita, asi imwe inofanira kungwarira. Mumwe anofanirwa kungwarira. Iwe haugone kutaura izvi zvine hungwaru nekuti vema grammarians vakaratidza kuti kune akawanda mamiriro apo mazita asina chirevo chaicho achine chirevo. Uye iyi nharo inoenderera mberi ad afurdum. Uye kana zvikaitika kuti uri weUtatu, unorova tafura wobva wati, "Zvakanaka, ichokwadi kuti kana Logos ichinzi ndiMwari, zvinoreva kuti ndiye mumwe wevanhu vatatu veTiriniti, saka ndiye Mwari. ” Kune vamwe vanoti, "Kwete zvachose".

Zvakanaka, kana iwe ukatarisa pane zvakanyorwa zveKutanga, ndiani mumwe wevakuru vevadzidzi vechiKristu vekutanga, angadai akabatana nevanhu vaiti, "mwari" aive akarurama, uye aizove mutsigiri Shanduro yeChapupu chaJehovha mavainayo iyo "izwi raive Mwari".

Eric: Rudyi.

Jim: uye… asi hatigone kuomerera pane izvozvo. Izvo, hazvigoneke kuve unopokana nezvazvo, uye kana iwe ukatarisa kune veUniaries kune rimwe divi uye veTiriniti kune rimwe divi, ivo vacharwa pamusoro peizvi vopa marudzi ese emakakatanwa, uye nharo dzinoenderera ad afurdum.  Uye iwe unoshamisika nezve akasiyana mativi: Kana ivo postmodernists vari vechokwadi pavanoti, "Eya, ndizvo izvo muverengi anotora kubva zvakanyorwa gwaro kwete izvo izvo munhu akanyora gwaro raida". Zvakanaka, hatigoni kuenda kure zvakadaro.

Asi ndingadai, ndingafunga ipapo kuti kukakavara pamusoro pechimiro chechimiro chechinyorwa chino kuna Johane 1: 1-3, zvirinani kushandisa imwe nzira yekufunda iyi nyaya yese, uye ndinofunga ndezvekuti ini ndinonyanya kuuya pazvinhu izvi pa hwaro hwekudzidziswa kwangu pachikoro. Ini ndiri munyori wenhoroondo. yangu PhD yaive munhoroondo. Kunyangwe ndaive nemwana mudiki muzvidzidzo zvechitendero panguva iyoyo uye ndakapedza nguva yakawandisa ndichidzidza kwete chitendero chimwe chete, asi zvitendero zvakawanda, uye zvirokwazvo Magwaro; asi ini ndaizopokana kuti nzira yekusvika iyi ndeye nhoroondo.

Eric: Rudyi.

Jim: Izvi zvinoisa aya magwaro, ndima idzi muchimiro chezvaive zvichiitika muzana ramakore rekutanga, apo Jesu Kristu aive mupenyu uye achangobva kufa; uye chokwadi cheichi ndechekuti dzidziso yeUtatu haina kuvapo, kana yakazara kana kuridzwa, mumazana emakore Kristu afa, uye vadzidzi vazhinji vanoziva izvi nhasi. Uye chisingaverengeki chiverengero chakati chevadzidzi vakanaka veKaturike, nyanzvi dzechiKatorike dzinoziva izvi.

Eric: Saka ...

Jim:  Ini ndinofunga zvakanakisa.

Eric: Saka, usati waenda mune izvo-chikonzero ndicho chaicho chakanyanya kutariswa muvhidhiyo iyi, nhoroondo - kungojekesa kune wese munhu anowana kushushikana muhurukuro yaJohn 1: 1, ndinofunga ndiwo musimboti unogamuchirwa pakati peavo vanodzidza Bhaibheri rinoburitsa pachena kuti kana paine ndima isina kujeka, inogona kutorwa nenzira imwe neimwe, ipapo ndima iyoyo haigone kushanda seuchapupu asi inogona kungoshanda sekutsigira, kana uchinge waisa humbowo hwakasimba kumwe kunhu.

Saka, Johane 1: 1 yaizotsigira dzidziso yeUtatu, kana uchigona kuratidza Utatu kumwe kunhu. Zvinogona kutsigira kunzwisisa henotheistic, kana tikakwanisa kuratidza izvozvo kumwe kunhu. Ndo zvatichaita… zvakanaka, tichatora nzira nhatu. Ichi chikamu 1. Tichava pamwe tingave nemamwe maviri mavhidhiyo. Mumwe achaongorora magwaro euchapupu anoshandiswa neUtatu; mumwe achaongorora magwaro euchapupu akashandiswa nevaAryan, asi parizvino ndinofunga kuti nhoroondo inzira yakakosha yekusimbisa hwaro kana kushomeka kwedzidziso yeUtatu. Saka, ini ndinosiya pasi yakavhurika iwe.

Jim: Ngatitaurei zvakanaka. Ini ndinofunga zvakajeka kuti hapana dzidziso yeUtatu mumazana emakore ekutanga, kwete muchimiro zviripo nhasi. Utatu hahuna kana kuuya kuKanzuru yeNicaea muna 325 AD sevanhu vazhinji vanodavira Utatu. Chaizvoizvo, izvo zvatiinazvo kuNicaea ndiko kugamuchirwa kwedzidziso ye…

Eric: Zvepamoyo.

Jim: Hongu, vanhu vaviri kwete 2. Uye chikonzero cheizvi ivo vaive vane hanya zvakanyanya nezvehukama hwababa nemwanakomana. Mweya Mutsvene hauna kutaurwa panguva ino zvachose, saka wakave nedzidziso yemubinari yakasimudzwa ipapo, kwete yeTiriniti, uye kuti vakasvika pane izvi vachishandisa izwi rekuti, "hamaucious", iro rinoreva zvakafanana Chinhu, uye vakapokana kuti baba nemwanakomana vaive chinhu chimwe chete.

Zvino izvi zvakaunzwa naMambo Constantine, uye aingova mukristu akasarura, kana ukadaro. Iye akange asina kubhapatidzwa kutozosvikira agadzirira kufa. Uye kuti akapara mhosva dzakakomba dzakawanda, asi akazove munhu aive nehanya nechiKirisitu, asi aida kuti zvive zvakarongeka, saka akafunga kuti aifanira kupedza nharo dzaiitika. Uye akazivisa izwi iri uye izvi zvaive zvekugutsa bato reUtatu kana bato rebhinari sezvavaive panguva iyoyo, nekuti vaida kuzivisa Arius, aive munhu aisada kutambira pfungwa iyi, semuhedheni. Uye iyi yaive nzira chete yekuti vamuudze kuti munyengeri. Uye saka vakaunza izwi iri rakazove chikamu chedzidziso yechiKaturike kubvira ipapo kubva pakuona kwebato rimwe.

Saka, iyo Tiriniti yakanonoka kunonoka. Izvo zvinouya mune zvakanyanya gare gare apo pavakazivisa Mweya Mutsvene kuva wechitatu munhu weTiriniti. Uye ndidzo 3.

Eric:  Uye mumwe Emperor akabatanidzwa uye aivapo, handiti?

Jim: Ndizvozvo. Theodosius Mukuru.

Eric: Saka, haana kungorambidza chihedheni chete asi chiArianism chako chakarambidzwa kana chero asiri weUtatu… saka, zvino zvaive zvichipesana nemutemo kutenda kuti Mwari haasi Utatu.

Jim: Ndizvozvo, ndizvozvo. Zvakave zvisiri pamutemo kuve muhedheni kana muArian muKristu uye zvese izvi zvakarambidzwa nekutambudzwa, kunyangwe chiArianism chakaramba chiri mumasango emadzinza eGerman nekuti maArian akatumira mamishinari kunze nekushandura madzinza mazhinji eGerman. kukunda kumadokero kweEurope nechikamu chekumadokero kwehushe hweRoma.

Eric: Right, saka rega ndimbonanga izvi, iwe une pfungwa isina kunyatsotsanangurwa muRugwaro uye kubva muzvinyorwa zvekare zvaive zvisingazivikanwe muzana ramakore rekutanga nerechipiri chiKristu; inouya mukukakavadzana muchechi; yaitongwa namambo wechihedheni aive asina kubhabhatidzwa panguva iyoyo; uyezve iwe waive nevaKristu vasina kuzvitenda, iye akatambudza; uye isu tinofanirwa kutenda kuti Mwari haana kushandisa Jesu Kristu kana vaapositori kuzivisa izvi asi akashandisa mambo wechihedheni anozotambudza avo vasingabvumirani.

Jim: Ndizvozvo, kunyangwe gare gare paakadzoka, akatendeuka ndokuwira pasi pesimba raArian Bishop uye akabhabhatidzwa pakupedzisira nevaArians kwete nevaTiriniti.

Eric: Zvakanaka. Iko kusaririra uku kudonha.

Jim: Zvakanaka, kana tasvika mune ino nharaunda, uchaona kuti dzinenge sarudzo dzese dzakaitwa mumatare edzidziso dzakaitwa nerutsigiro rwevakuru venyika, madzimambo eRoma, uye pakupedzisira mumwe wavo ainyanya kutemerwa nemumwe vanapapa, uye izvo zvakabata nemubvunzo waKristu akazvarwa, uyo aifanira kuonekwa nekunamatwa saMwari wese uye munhu chaiye.

Saka, kutsunga kwedzidziso hakuna kuitwa nekereke yakabatana zvachose. Izvo zvakaitwa nezvakasvika pakuve chechi yakabatana kana kuti yakapotsa yabatana nechechi pasi pezvisungo zvevatungamiriri venyika.

Eric: Right, ndatenda. Saka, kungopeta hurukuro yedu nhasi, ndanga ndichiona vhidhiyo yemutatu achitsanangura dzidziso, uye akabvuma kuti zvainge zvakaoma kunzwisisa, asi akati “hazvina basa kuti handinzwisise it. Zvakataurwa zvakajeka muBhaibheri, saka ndinofanira kungogamuchira nekutenda zvakanyatsotaurwa. ”

Asi kubva pane zvauri kundiudza izvi, hapana humbowo mubhaibheri, kana munhoroondo yerudzi rwevaIsraeri Kristu asati auya, kana nharaunda yechiKristu kusvika kuzana ramakore rechitatu reratidziro yakajeka yeUtatu.

Jim: Ndizvozvo, ndizvozvo; uye hapana rutsigiro rwakajeka pazviri nemakanzuru echechi kusvika muna 381. Kunonoka kusvika. Kunonoka. Uye muMiddle Ages, hongu, machechi ekuMabvazuva uye kereke yekuMadokero yeRoma yakakamukana, muchidimbu, pamusoro penyaya dzinosanganisira Utatu. Saka, hakuna kumbove nekubatana chinzvimbo pazvinhu zvakawanda. Tine mapoka akaita sevaCoptic Christians muEjipitori nemaNestorian nevamwewo vaive kumativi eMiddle Ages vasina kutambira dzimwe pfungwa dzekanzuru yekupedzisira yaibata nezvehunhu hwaKristu.

Eric: Rudyi. Kune vamwe vachati, "Ehe, hazvina basa kuti unotenda kuti Tiriniti haisi iyo. Tose tiri vatendi muna Kristu. Zvese zvakanaka. ”

Ndiri kuona iwo maonero, asi kune rimwe divi, ndiri kufunga nezvaJohani 17: 3 inoti izvo chaizvo chinangwa chehupenyu, hupenyu husingaperi, kuziva Mwari uye kuziva mwanakomana waMwari, Jesu Kristu, uye kana isu tiri kutanga kubva parwendo rwedu rwekuziva pane fungidziro yenhema, pane isina kusimba uye isina kukwana hwaro hwehunyanzvi, hatisi kuzowana izvo zvatinoda kuwana. Zvirinani kutanga kubva pachokwadi wozochikurisa.

Saka, nhaurirano iyi ndeye, ndinofunga, yakakosha nekuti kuziva Jehovha Mwari kana Yahweh kana YHWH, sezvaunoda kumufonera, uye kuziva mwanakomana wake, Yeshua kana Jesu, kwakakosha pachinangwa chedu chekupedzisira kuva mumwe kuna Mwari muchinangwa uye mundangariro nemoyo uye kuva vana vaMwari.

Jim: Rega nditaure izvi ndichivhara, Eric: Paunomira uchifunga huwandu hwevanhu pamusoro pemazana emakore vakaurayiwa nevaKaturike, maRoma Katurike, echiOrthodox, maCalvinist maKristu, vateveri vaJohn Calvin bato rakavandudzwa, maLutheran uye maAnglican, mumakore apfuura ayo vanhu vazhinji vakaurayiwa nekuda kwekuramba kugamuchira dzidziso yeUtatu. Zvinokatyamadza! Ehe, nyaya inozivikanwa kwazvo ndeyekupiswa padanda kwaServetus muzana ramakore rechi16, nekuda kwekuramba Utatu; uye kunyangwe John Calvin aisada kuti apiswe padanda, aida kutungamirwa, uye yaive Kanzuru kana boka renyika raitonga kuGeneva rakasarudza kuti aifanira kupisirwa padanda. Uye kwaive nevamwe vazhinji avo… maJuda akamanikidzwa kutendeukira muchiKaturike muSpain ndokuzodzokazve ndokudzokera kuchiJuda — vamwe vacho vaitove maJuda nemaRabi echiJuda - asi kuti vazvidzivirire vekunze, vakave vapirisita veCatholic, icho chaishamisa chaicho, uye vazhinji vevanhu ava, kana vakabatwa, vakaurayiwa. Chaive chinhu chinotyisa. Unitarians kuti ivo - paive nemhando dzakasiyana dzadzo - asi vakaramba Utatu, vakatongerwa mhosva kuEngland uye vakarambidzwa kusvika muzana ramakore rechi19; uye nyanzvi dzinoverengeka dzakatanhamara dzaive dzinopesana neUtatu: John Milton, Sir Isaac Newton, John Locke, uye gare gare muzana ramakore rechi19, murume akawana oxygen - imba yake neraibhurari zvakaparadzwa nemhomho uye aifanira kutiza kuUnited States kwaakatorwa naThomas Jefferson.

Nekudaro, izvo zvaunazvo dzidziso iyo ese marudzi ese evanhu akabvunza uye nezviito zvisina rudo zvevatatu vevatatu zvave zvinotyisa. Zvino, hazvireve kuti vamwe veUniaries vanga vari vashoma pane vechiKristu pamaitiro avo, sekuziva kwedu. Asi chokwadi ndechekuti, yave dzidziso iyo yakadzivirirwa kazhinji nedanda, ichipisa padanda. Uye ichi ndicho chinhu chinotyisa nekuti chokwadi ndechekuti kana iwe ukatarisa kune vanoenda kuchechi vemazuva ano. Munhu wepakati anoenda kuchechi, angave muKaturike, Anglican, muchechi akavandudzwa… vazhinji, vazhinji vamwe… havanzwisise, vanhu havanzwisise dzidziso uye ndakave nevafundisi vakati wandei paTrinity Svondo, inova chikamu chekarenda yechechi, havazive zvekuita nazvo nekuti havanzwisisewo.

Zvakanyanya kuoma, dzidziso yakaoma kwazvo kuita kuti musoro wako utenderere.

Eric: Saka, ini ndinosvika pakunzwa chokwadi, hatifanirwe kuenda kupfuura mazwi aJesu muna Mateo 7 apo anoti, "Nemabasa avo muchaziva varume ava." Vanogona kutaura hurukuro yakanaka, asi mabasa avo anoratidza mweya wavo wechokwadi. Iwo mweya waMwari uri kuvatungamira kuti vade kana mweya waSatani uri kuvatungamira kuvenga? Icho pamwe ndicho chikuru chinogadzirisa chinhu kune chero munhu anotsvaga zvechokwadi zivo nehungwaru mune izvi nyaya.

Jim: Huye, nhoroondo yedzidziso iyi yakave inotyisa.

Eric: Ehe, saka zvazvakaita.

Jim: Chaizvoizvo ane.

Eric: Zvakanaka, kukutenda zvikuru Jim kukoshesa nguva yako uye ndinotenda munhu wese nekutarisa. Tichadzoka zvakare muchikamu chechipiri cheiyi nheki nekukurumidza sekuta kwatinogona kuisa zvese zvedu zvekutsvagisa pamwe. Saka, ini ndichati makwayana ikozvino.

Jim: Uye manheru akanaka