Nkwenye nke Ndekọ Jenesis site na Isi A Na-atụghị Anya Ya - Nkebi 1

Okwu Mmalite

Chegodi otu oge na ịchọrọ ịchọta ụzọ icheta akụkọ banyere ezi na ụlọ gị ma ọ bụ ndị gị wee dekọba ya na nke ọgbọ. Na mgbakwunye, chee na ị chọkwara icheta ihe omume kachasị mkpa na ụzọ dị mfe ị gaghị echezọ. Kedụ ka ị ga - esi mezuo nke ahụ?

• Ikekwe ị ga-ese ma ọ bụ sere ụfọdụ eserese? Nsogbu enwere na eserese bụ na ha furu efu ma ọ bụ mebie ya ngwa ngwa.
• Ikekwe ị nwere ike ide ihe ma ọ bụ ihe ncheta? Ihe bụ nsogbu bụ na ọ weatụrụ ya oge ma ọ bụ bibie ya site na ndị ọzọ na - aghọtaghị ya ma ọ bụ nwee mmasị na ya.
• N’aka ozo, ikekwe i gha ede ya dika ederede? A sị ka e kwuwe, ọ gaghị enwe ike ịdekọ ndekọ ahụ karịa ka ọ dị mfe. Ihe bụ nsogbu bụ na mpempe akwụkwọ ma ọ bụ papyrus ma ọ bụ vellum nwekwara mbibi ire ere.
• Yabụ, dị ka ihe ọzọ n'ọnọdụ ndị a niile, gịnị banyere itinye nkọwa nkọwa n'ụdị okwu gị? Ọ bụrụ na okwu ndị a bụ eserese ma ọ bụ ihe ngosi, ha na-aghọ ihe ndekọ a na-ahụ anya na ihe ndị ịchọrọ ịkọ. N’ihi nke a, mgbe gị ma ọ bụ ndị ọzọ dee otu okwu eserese ma gị na ndị ọzọ echetara gị ihe mere n’afọ ndị gara aga mgbe ị na-eji ihe osise ndị ahụ.

A na-akọwa eserese dị ka ihe nnọchianya nke okwu ma ọ bụ nkebi ahịrịokwu. Ejiri eserese izipu dịka ụdị izizi izizi dịka hieroglyphics nke si na Egypt ma ọ bụ mkpụrụedemede China.

 “Ihe onyonyo ruru otu puku okwu”. Otu a ka amaara asusu ndi Bekee siri mara.

Udiri mmetụta a dịkwa n'okwu ndị ọzọ n'ọtụtụ asụsụ ndị ọzọ. Dịka ọmụmaatụ, Napoleon Bonaparte[I] kwuru, sị, "Ezi sketị ka mma karịa ogologo okwu". Ọkacha mara ama na onye mepụtara Leonardo da Vinci[Ii] dere na onye na-ede uri “Merie ụra na agụụ tupu inwe ike iji okwu kọwaa ihe onye na-ese nwere ike ịkọwa n'otu ntabi anya”.

Pitogram bu ihe kachasi nma, ajuju a juwo n ’o jiribu ya? Kedu akụkọ anyị nwere ike ịchọpụta, ma ọ bụrụ na ọ bụla sitere na hieroglyphs nke Egypt ma ọ bụ ndị China?

Isiokwu a ga-enyocha eziokwu nke okwu ahụ na foto nwere ike ịkọ ụdị akụkọ a. N'ime ime nke a, anyị ga-achọpụta nkwenye ndekọ nke Akwụkwọ Nsọ ma ya mere ga - abụrịrị ezigbo ebe ndekọ akụkọ banyere ihe ndị edere n'ime ya. Ya mere, ka anyị bido n’uche anyị maka eserese nke na-akọwa ihe ndị mere eme na ndekọ nke Akwụkwọ Nsọ na iji mee nke a na-akwado ndekọ sitere na Bible site na isi mmalite a na-atụghị anya ya.

Mụrụ

Ọkọ akụkọ ihe mere eme nke China sitere na 4,500 ruo ihe dị ka 2500 BC. Nke a gụnyere ọtụtụ ihe ndekọ edere na edere. Ọ bụ ezie na ụfọdụ n'ime ịkpụgharị agbanweela kemgbe narị afọ ndị ọzọ (dịka n'asụsụ niile gụnyere Hibru), asụsụ e dere ede nke Chinese taa ka bụ eserese dabere. Ọ bụ ezie na taa a ma ama China maka echiche komunizim ya na nkuzi nke ekweghị na Chineke, ọtụtụ nwere ike ịmaghị ma ọ bụ nwee ike iju anya nkwenkwe ndị China kwenyere tupu Mgbanwe Ọchịchị Kọmunist nke Ọktoba 1949.

Laghachi na akụkọ ihe mere eme nke China anyị chọpụtara na Daoism malitere na 6^th Century BC, na Confucianism bidoro na ise^th Century BC, ka Buddha mere. A maara na Iso Christianityzọ Kraịst pụtara na China na asaa^th Afọ narị afọ AD n'oge ndị eze Tang. Agbanyeghị, ọ gbanyeghị mkpọrọhịhị ruo afọ iri na isii^th narị afọ AD mgbe mbata nke ndị ozi ala ọzọ nke Jesuit. Ọbụna taa, a na-ekwu na ọ bụ naanị ihe dị ka nde Ndị Kraịst 30 na obodo nke ọnụ ọgụgụ mmadụ na-eru ijeri 1.4, naanị 2% nke ndị bi. Yabụ, mmetụta nke Iso Christianityzọ Kraịst na asụsụ a ga-amachaghị nke ọma, ọ bụghị naanị na ọnụọgụ ọnụọgụ, kamakwa n'ihe metụtara ikpughere Kraịst n'oge na-adịbeghị anya.

Amaghi ihe ka otutu uwa n’iile taa, tupu 6^th Century BC, n'ime puku afọ abụọ mbụ nke akụkọ ntolite ha, ndị China na-efe Shang ofufe Di. Edere ya dika Chineke [iii] (Shang Dì - Chukwu (onye mebe ya)), Chi nke igwe. Ọ dị mma ịmara na Chineke nke eluigwe a nwere ọtụtụ njiri mara ya na Chineke nke Akwụkwọ Nsọ, Jehova. Daniel 2: 18,19,37,44 nile nwere otu ahịrị a “Chineke nke elu igwe, Na Jenesis 24: 3 dere Abraham na-ekwu,n'ihi na aghaghi m ị were Jehova, Chi nke eluigwe na Chineke nke ụwa earthụọ iyi ”. A na-ekwughachi otu ahịrịokwu a “Chineke nke eluigwe” “Chineke nke eluigwe” ugboro 11 n'akwụkwọ Ezra na Nehemaịa ugboro ise ọzọ.

Ofufe a nke Chineke nke Eluigwe gara n'ihu ọbụna mgbe mgbasa nke Daoism, Confucianism na Buddha gbasasịrị. Ọbụna taa, ememe Afọ Ọhụrụ ndị China na-agụnyekarị ịtọlite ​​ebe ịchụàjà na ịchụrụ Chineke nke Eluigwe àjà - Shang Dì.

Ọzọkwa, na Dongcheng, Beijing (Peking), China enwere ụlọ arụmọrụ gụnyere ụlọ nsọ akpọrọ Temple nke Eluigwe. E wuru ya n’agbata 1406 AD na 1420 AD wee gbasaa ma kpọọ aha ulo nke Eluigwe n’afọ 16^th Afọ. Ọ dị mma ịmara na enweghi ụdị arụsị a n’ime ụlọ nsọ a n’adịghị ka ụlọ nsọ Buddha na ọtụtụ ụlọ arụsị nke okpukpe ndị ọzọ.

Ihe akaebe na Ederede China

Omenala China nwere omenaala dị ogologo nke ndị ọkà ihe ọmụma na ndị edemede. Ọ bụ ihe na-akpali mmasị ịtụleghachi ihe ụfọdụ kwuru. Edere ihe ndekọ edere nke mbụ sitere na Dynular Shanghai bụ 1776 BC - 1122 BC ma enwere ike ịhụ ya ebe ngosi ihe mgbe ochie.

Oge Oge: Tupu Kristi

Na 5^th narị afọ BC, Confucius na klas ya 5 kwudosiri ike na n'oge usoro ihe omume Shang Dong, ha na-efe ofufe na Shang Di. O dekwara na ha kwenyere na Shang Di nwere ikike ịchị mba nile. Ọzọkwa, na Shang Di Ifufe, mmiri na mmiri na - achịkwa ihe niile. Ha na-akpọ ya Onye nwe owuwe ihe ubi.

Ndị eze Zhou meriri Shanghai (1122 BC - 255 TOA). Ndị eze Zhou kpọrọ Chukwu “tian”. Daybọchị. Ejiri mkpụrụedemede abụọ mee nke a 一, “Otu” na Nnukwu, “Nnukwu” ma ọ bụ “onye ukwu”, yabụ na-enye ihe “onye dị elu ukwuu” pụtara. Nke a yiri nnoo nkọwa nke Chineke nke Akwụkwọ Nsọ edere na Jenesis 14:18, nke na-ekwu na Melchizidek “Onye nchụàjà nke Chineke nke kachasị ihe nile elu”.

Ndekọ akụkọ ihe mere eme (mpịakọta 28, akwụkwọ nke 6, pg 621) na-akwado nke a mgbe ọ sịrị “Shang Di bụ aha ọzọ maka Tian. Ndi mmuo enweghi abuo..

Ọ dịkwa mma ịmara na ha lere Shang Dì anya nke ọma dị ka Onyenwe ma ọ bụ nna ukwu nke eluigwe na mmụọ ndị ọzọ (ndị mmụọ ozi na ndị mmụọ ọjọọ).

Na 4^th narị afọ BC, Zhuang Zhou bụ onye ọkà ihe ọmụma nwere mmetụta dị ike. O dere “- Na nmalite nke ihe nile enwere ihe-efu. Ọ dịghị ihe a pụrụ ịkpọ aha. ”[iv] (Tụlee na Jenesis 1: 2 - “Ma ụwa adịghị n'ụdị, tọgbọrọ n'efu, ọchịchịrị dịkwa n'elu mmiri miri emi”).

Na 2^nd Century BC, Dong Zhongshu bụ onye ọkà ihe ọmụma nke usoro ndị eze Han. Ọ kwadoro ofufe nke eluigwe karịa ọdịnala nke usoro ihe omume nke ihe ise ahụ. O dere, “Mmalite ahụ dị ka isi iyi ahụ. Ihe ọ pụtara dị na mbara igwe na ụwa site na mmalite ruo na njedebe. ” [v] (Tụlee Mkpughe 1: 8 - “Abụ m Alfa na Ome, mmalite na ọgwụgwụ”).

Oge Oge: 14^th Narị afọ AD

Mgbe e mesịrị na usoro nke Ming (14^th ka 17^th E dere narị afọ AD) Abụ a:

“Site na mgbe mbu, enwere ọgba aghara na-enweghị ụdị na ọchịchịrị. Na mbara ala ise ahu[vi] amalitebeghị ịgbagharị ma ọkụ abụọ ahụ na-enwu.[vii] N’etiti ya, enweghi ọdịdị ma ọ bụ ụda.

Gi onwe eze, onye ime mmụọ, putara n’ala-eze gi, ma buru uzọ kewapu ihe ojoo n’aru ndi di ocha. Gi onwe-gi mere elu-igwe; I kere ụwa, i mere mmadụ. Ihe niile dị ndụ site n'ịkụ ume. ” [viii] (Tụlee Jenesis 1: 1-5, 11, 24-28).

Ọzọkwa, na akụkụ nke Mmemme orderchụ Ókèala:

"Ọtụtụ ebo nile nke ihe dị ndụ ka enyere amara Gị maka mbido ha. Mụ nwoke na ihe niile ka egosiri n'ịhụnanya gị, Te Te. A na-akwụghachi ihe niile dị ndụ ụgwọ maka ịdị mma gị, mana onye maara onye sitere na ngọzi ya si na ya pụta. Gị onwe gị, Onyenwe anyị, bụ ezi nne na nna nke ihe niile. ”[ix]

“O [ShangDi] na-edo elu-igwe elu ruo mgbe ebighi-ebi ma guzobe ụwa siri ike. Ọchịchị ya ruo mgbe ebighị ebi. ”[X]

“Agaghị atụ ike ịdị mma gị dị ebube. Dị ka ọkpụite, i mee ihe niile dị ndụ. ”

Kedu akụkọ anyị nwere ike ịchọta n'ihe osise nke asụsụ Chinese?

Ihe akaebe na Chinese Chatograf

Ọ bụrụ n’ịchọrọ icheta akụkụ dị mkpa nke akụkọ ihe mere eme gị na ọdịbendị gị site na ịdekọ ha, kedu ihe ị ga-ede ederede dị ka Akwụkwọ Nsọ na-eme? Ọ́ gaghị abụ ihe ndị dị ka?

• akụkọ nke Okike,
• odida nke mmadu n’ime mmehie,
• Ken na Ebel,
• iju mmiri zuru ụwa ọnụ,
• Towerlọ elu Bebel,
• ọgba aghara nke asụsụ

Onwere ihe ozo a choputara ihe ndia na edemede ndi China nke eserese kama inwe nkpuru okwu n'asusu ndi Europe.

Dị ka ọtụtụ mkpụrụ okwu bụ ngwakọta nke eserese otu ma ọ bụ karịa nke na-eserese eserese ọzọ gbagwojuru anya, anyị ga-ebido obere akwụkwọ ọkọwa okwu nke okwu ndị bụ isi wee tinye ha na ya dị mkpa. Fọdụ eserese nke mejupụtara na nke gbagwojuru anya nwere ike bụrụ naanị akụkụ nke eserese ha. Ndị a na-adịkarị dị ka ndị dị egwu. Otu ihe atụ bụ agwa eji eme ihe maka "ijegharị" karịrị 辶 (chou - ịga ije), mana naanị akụkụ a ka agbakwunyere na eserese ndị ọzọ. (Lee Radikal KangXi 162.)

Okwu Okwu Asụsụ Chinese / Pictogram nke Mkpesa

Edekọrịtara mkpụrụ okwu China / eserese si https://www.mdbg.net/chinese/dictionary? na ndi si https://en.wikipedia.org/wiki/Kangxi_radical#Table_of_radicals. Mdbg.net saịtị ahụ enyekwara aka nke ukwuu n'ihi na ọ ga-emebi ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe odide / eserese dị mgbagwoju anya n'ime akụkụ ya na nkọwa ha.[xi] Nke a na-enyere onye ọ bụla aka ịchọpụta ịghọta akụkụ akụkụ agwa dị mgbagwoju anya. Biko rụkwaa ama mgbe ị na-achọ mkpụrụedemede na iji mkpụrụ akwụkwọ Bekee mee ka a na-akpọpụta ya na ọ bụ mgbe ụfọdụ n'etinyeghị ya (s)[xii]. N'ihi ya enwere ike inwe ọtụtụ mkpụrụokwu metụtara "tu" dịka ọmụmaatụ, nke ọ bụla nwere ụda olu dị iche na "ị".

土 (tǔ - ala, ala ma ọ bụ ájá), ọnụ (kǒu - ọnụ, iku ume), 囗(wéi - Herọd), 一 (yī - otu), ndi mmadu (Rén - mmadụ, ndị mmadụ), 女 (nǚ - nwanyi), Osisi (mù - osisi), nwa (ér - nwoke, nwa nwoke, nwa, ụkwụ),  辶 (chou - ịga ije), 田 (tián - ubi, alable, na-akọ ihe), 子 (zǐ - mkpụrụ, mkpụrụ, nwa)

 

Ihe ndi ozo di nkpa

Daybọchị (eluigwe- heaven), 帝 (mpempe - Chineke), Chineke or 礻 abbrev. (shen, shì, - chi).

 

Ezi ihe omuma atu nke agwa di mgbagwoju anya mkpụrụ osisi (guǒ - mkpụrụ). Nwere ike ịhụ nke a bụ nchikota nke osisi Osisi na ala ebe nkpuru tolitere, nke ahu bu nri 田(nke). N'ihi ya, njirimara nke “mkpụrụ osisi” bụ nkọwa nkọwa nke “mkpụrụ nke osisi”.

mkpụrụ osisi (guǒ yuán - orchard). Nke a bụ ngwakọta nke mkpụrụedemede abụọ: nke mkpụrụ (guǒ) na agwa nke ọzọ = otu + nwa / nwa + mgbakwunye = (yuán).

困 (kùn - gburugburu) - osisi n’ime ya

告 (gao - mkpesa, kwuwapụta, kọọ, kọọ)

Na-amụ nwa (sheng - ndu, omumu)

 

Ka ga-aga n'ihu …………  Nkwenye nke Ndekọ Jenesis site na Isi A Na-atụghị Anya Ya - Nkebi 2

 

 

[I] “Un bon croquis vaut mieux qu’un long discours” na French. Biri na 1769-1821.

[Ii] Dị ndụ site na 1452-1519.

[iii] https://www.mdbg.net/chinese/dictionary?

[iv] Ọbá akwụkwọ dị n'ịntanetị nnwere onwe: Akwụkwọ Dị Nsọ nke China. Egosi nke Taoism PatI: Tao Teh King. Ederede nke akwụkwọ Kwang Ze akwụkwọ I-XVII. Pdf version peeji 174, para 8.

[v] http://www.greatthoughtstreasury.com/author/dong-zhongshu-aka-d%C7%92ng-zh%C3%B2ngsh%C5%AB-or-tung-chung-shu

[vi] N'izo aka na mbara ala ise a na-ahụ anya nke Mercury, Venus, Mars, Jupiter, na Saturn.

[vii] Na-ezo aka na Anyanwụ na Ọnwa.

[viii] Usoro anakọtara nke usoro nke Ming, James Legge, Ozizi nke loola XIX, 6. The Chinese Classics Vol. M, p404. (Oxford: Clarendon Press 1893, [Mpepepe Taipei, SMC Publ. Inc. 1994])

[ix] James Legge, Ndị Shu Jing (Akwụkwọ nke Akwụkwọ Ndekọ Ihe Mere Eme): Akwụkwọ nke Yu, 1,6, The Chinese Classics Vol III, p33-34 (Oxford: Clarendon Press 1893, [Reprinted Taipei, SMC Publ. Inc. 1994])

[X] James Legge, Uche nke ndi China gbasara Chineke na ndi mmuo (Hong Kong: Kinglọ Ọrụ Register Hong King 1852) p.52.

[xi] A naghị akwado ntụgharị Google, ma ọ dịkarịa ala, n'ịsụgharị okwu Bekee gaa n'asụsụ Chinese. Ọmụmaatụ, agwa maka ubi nyere ubi na English, ma remix ubi na ị na-enweta a dị iche iche set nke Chinese odide.

[xii] Nke a bụ n'ihi na ọ bụghị isi mmalite niile ejiri ya na-edegharị ma na-emegharị ya, ọ na-ewekwa oge dị ukwuu iji mee. Agbanyeghị, emerela mbọ ọ bụla iji mkpụrụ okwu edegharị edere na akara njiri mara.