Na -ekwukọ amuma nke Daniel 9: 24-27 na Akụkọ gbasara mgbe ochie

Abtọ ntọala maka Ngwọta - gara n'ihu (2)

 

E.      Nyochaa Ebe Nmalite

Maka nmalite anyị chọrọ dakọtara amụma dị na Daniel 9:25 na okwu ma ọ bụ iwu nke dabara ihe achọrọ.

Onye akwukwo akwukwo choro dika onye ahoro:

E.1.  Ezra 1: 1-2: 1^st Afọ Saịrọs

“N’afọ mbu nke Saịrọs, eze Peshia, ka e wee mezuo okwu Jehova si n’ọnụ Jeremaya, Jehova kpaliri mmụọ Saịrọs eze Peshia nke mere o ji mee ka a nụ ụda n’obodo ya niile, na n'ide, na-asị:

² “Nke a bụ ihe Saịrọs eze Peshia kwuru, 'A ga-enye alaeze niile nke ụwa Jehova Chineke nke eluigwe, ya onwe ya enyewokwa m iwu iwuru ya ụlọ na Jeruselem, nke dị na Juda. ³ Onye ọ bụla n'etiti unu n’etiti ndị ya niile, ka Chineke ya nọnyere ya. Ya mere, ka ọ gbagoo Jerusalem nke dị na Juda, na wughachi ulo Jehova, bu Chineke IsraelYa bụ ezi Chineke — nke dị na Jerusalem. ⁴ Ma onye ọ bula nke fọduru site na ebe o bi dika ọbìa, ka ndikom nke ebe ya were ọla-ọcha na ọla-edo na àkù na anumanu nke ya na onyinye afọ ofufo diri ulo ezi. Chineke, nke dị na Jeruselem ”.

Rịba ama na enwere okwu sitere na Jehova site na mmụọ nsọ ya ime ka Saịrọs teta na iwu sitere n'aka Saịrọs iwughachi Templelọ ahụ.

 

E.2.  Hagaị 1: 1-2: 2^nd Afọ nke Darayọs

Hagaị 1: 1-2 na-egosi nke ahụn'arọ nke-abua nke Daraiọs, bú eze, n'ọnwa nke isii, n'abalị mbụ n'ọnwa ahụ, okwu Jehova kwuru site n'ọnụ Hagaị onye amụma….”. Nke a mere ka ndị Juu maliteghachi iwu ụlọ nsọ ahụ, ndị mmegide na-edegara Darayọs nke Mbụ akwụkwọ iji kwụsị ọrụ ahụ.

Nke a bụ okwu sitere n’aka Jehova site n’ọnụ onye amụma ya Hagaị iji malitegharịa iwughachi ụlọ nsọ ahụ.

E.3.  Ezra 6: 6-12: 2^nd Afọ nke Darayọs

Ezra 6: 6-12 dere nzaghachi sitere n’aka Darayọs Onye Ukwu nyere Gọvanọ na-emegide ha. “Tatteịiị bụ́ gọvanọ ofe Osimiri Yufretis, Sheta-bozʹei na ndị ọrụ ibe ha, ndị gọvanọ dị ala nke dị n'ofe Osimiri, nọpụnụ ebe ahụ. 7 Yak utom ke ufọk Abasi ikpọn̄. Gọvanọ nke ndị Juu na ndị okenye ndị Juu ga-ewughachi ụlọ Chineke ahụ n'ọnọdụ ya. 8 Enyewokwa m iwu banyere ihe unu ga-eme ndị okenye ndị Juu a, maka iwughachi ụlọ Chineke; a ga na-akwụzikwa ego ngwa ngwa eze na ụtụ tax nke dị n'ofe Osimiri ga-akwụ ụgwọ maka ndị dimkpa a n'ekwughi ọnụ.. ".

Nka dere okwu a Daraiọs, bu Eze, ndi na-emegide ya ka ha hapuru ndi Ju, ka ha we me anọgide iwughachi ulo uku Chineke.

 

E.4.  Nehemaịa 2: 1–7: 20^th Afọ Ataksakses

“O wee ruo n'ọnwa Nihan, n'afọ nke iri abụọ nke ọchịchị Atazaksis, na mmanya dị n'ihu ya, m wee buru mmanya ahụ nye eze. Ma ọ dịbeghị mgbe ọ bụla enwere m obi mgbawa n'ihu ya. ² Eze wee sị m: “Gịnị mere ihu gị ji agbaze mgbe ị na-arịa ọrịa? Nke a abụghị ihe efu n'obi. N'ihi ya, egwu tụrụ m nke ukwuu.

³ M wee sị eze: “Ka eze dị ndụ ruo mgbe ebighị ebi! Gịnị mere ihu m agaghị adị ka ọchịchịrị mgbe e bibiri obodo, bụ́ ụlọ ebe ndị nna nna m hà bi, a na-erekwa ọnụ ụzọ ya niile ọkụ? ” ⁴ Eze wee sị m: “Gịnị bụ ihe ị na-achọ inweta?” Ozugbo, m kpekuru Chineke nke eluigwe ekpere. ⁵ E mesịa, m gwara eze, sị: “Ọ bụrụ na ọ dị eze mma, ọ bụrụ na ohu gị dị mma n'anya gị, na ị ga-eziga m na Juda, n’obodo ili ndị nna nna m, ka m wee wughachi ya. " ⁶ Eze wee gwa m, ka nwunye ya na-anọnyere ya, sị: “Ruo ole mgbe ka njem gị ga-adị, olee mgbe ị ga-alọta?” Ọ dị mma n'anya eze na ọ ga-ezitere m, mgbe m nyere ya oge a kara aka.

⁷ M wee gaa n'ihu ịsị eze: “Ọ bụrụ na ọ dị eze mma, ka e nye m akwụkwọ ozi nye ndị gọvanọ ofe Osimiri, ka ha kwe ka m gafere ruo mgbe m garuru Juda; ⁸ tinyekwara akwụkwọ ozi Esaf onye na-elekọta ogige ahụ dị n'aka eze, ka o wee nye m osisi m ga-eji jiri osisi wuo ọnụ ụzọ nnukwu ụlọ a, nke ahụ maka ụlọ ahụ, na maka mgbidi obodo ahụ na ụlọ nke M ga-abata. ” Ya mere eze nyere ha dị ka ezi aka nke Chineke m si dịkwasị m ”.

Nka bu ndeputa nke Ataksaksis, bú eze, nye ndi ochichi n'ofè osimiri inye ihe inye mgbidi nke Jerusalem.

E.5.  Ekpebie nsogbu nke 'ọpụpụ nke okwu ahụ'

Ajuju ekwesiri ịza bụ kedu nke “okwu” atọ ndị a dabara adaba ma ọ bụ mezuo njirisi nke amụma Daniel 9:25 nke na-ekwu,Ga-amarakwa nwee nghọta na site n'ọpụpụ okwu ahụ weghachi ma laghachi na wughachi Jeruselem ruo Mesaya bụ́ Onye Ndú ”.

Nhọrọ dị n'etiti:

1. Jehova sitere na Saịrọs nke 1^st Afọ, lee Ezra 1
2. Jehova sitere n’aka Hagaị na Dariọs 2^nd Afọ lee Hagaị 1
3. Dariọs nke Mbụ dị na nkeji abụọ ya^nd Afọ lee Ezra 6
4. Artaxerxes dị afọ iri abụọ^th N’afọ, lee Nehemaịa 2

 

E.5.1.        Iwu Saịrọs ò nyere iwu ka e wughachi Jeruselem?

N’uche anyị n’eburu n’okpuru Daniel 9: 24-27 anyị chọpụtara na e nwere ama-atụ njikọ nke n’agbata njedebe nke mbibi nke Jerusalem na mmalite nke iwughachi Jerusalem buru amụma. Iwu nke Saịrọs mere na otu afọ enyere Daniel amụma a ma ọ bụ n'afọ na-esochi ya. Ya mere, iwu siri ike banyere iwu nke Saịrọs na-emezu iwu a bụ ọnọdụ nke Daniel 9.

Ọ dị ka iwu Saịrọs gụnyere ike inwe ike iwughachi Jerusalem. Iwughachi ulo uku Chineke na idebe akụ nke akpoghachilaghachi n’ime Ulo obula ihe ojoo ma oburu na enwegh mgbidi maka nchekwa ma o nweghi ulo ndi mmadu idigidere ndi mmadu mgbidi ya na uzo ya. Ya mere, ọ ga-abụ ihe ezi uche dị na ya ikwubi na n'agbanyeghị iwu a edepụtara, obodo ahụ gụnyere. Ọzọkwa, isi ihe dị na akụkọ ahụ bụ Templelọ Nsọ, ya na nkọwapụta nke iwughachi obodo Jerusalem dịka ndị a kacha ele anya dị ka ihe mere.

Ezra 4:16 na-ekwu banyere Eze Ataksaksis nke chịrị tupu eze echee na ya bụ Darayọs Onye Ukwu ma mata ya dị ka Darayọs Bụ Eze Peshia n'akụkụ Akwụkwọ Nsọ ahụ. Ebubo e boro ndị Juu kwuru na akụkụ ụfọdụ:Anyị na-eme ka eze mara na, ọ bụrụ na a ga-ewughachi obodo ahụ na mgbidi ya, ọ dighi kwa òkè i g beyondnwe n'ofè Osimiri. Edere nsonaazụ ahụ na Ezra 4:20 “Ọ bụ mgbe ahụ ka ọrụ a na-arụ n'ụlọ Chineke, nke dị na Jeruselem kwụsịrị; ọ kwụsịkwara ruo n'afọ nke abụọ nke ọchịchị Darayọs eze Peshia. ”

Hụba ama ka ndị mmegide lekwasịrị anya na iwughachi obodo na mgbidi ya dịka ihe ngọpụ iji rụ ọrụ ahụ n’ụlọ nsọ kwụsịrị. Y’oburu na ha kpesara mkpesa banyere iwughari ulo uku nke eze, ogha n’iru na odi onye eze ighachu oru na ulo nke Jerusalem. Dika akuko a mere ka akowara ha na akuko banyere idozighari ulo uku Chineke, onweghi ihe ekwuru ihe banyere obodo ahu. Ọ bụghị ihe ezi uche dị na ya na Eze ga-eleghara anya na mkpesa megide iwu iwughari obodo ma naanị ọrụ ụlọ-nsọ ​​ahụ kwụsịrị.

Okwesiri iburu n’uche na leta leta nke ndi mmegide edere na Ezra 4: 11-16, ha ewuliteghi okwu a na obu na enyere ikike iwu ka ewughachi ulo uku a enyereghi obodo ahu ikike. N'ezie, ha gaara ekwupụta okwu ahụ ma ọ bụrụ na ọ bụ ya kpatara ya. Kama nke ahụ, ha ga-eme mkpesa na King nwere ike tufuo ụtụ isi ya site na mpaghara Juda nakwa na ndị Juu nwere ike ị nwe ike inupu isi ma ọ bụrụ na enyere ya ohere ịga n'ihu.

Ezra 5: 2 dere etu ha si bido nwughari ulo uku nke ulo 2^nd Afọ nke Darayọs. “² Ọ bụ mgbe ahụ ka Zerọbabel nwa Sheeltiel na Jeshụa nwa Jehọzadak biliri wee wughachi ụlọ Chineke, nke dị na Jeruselem; ndi-amuma Chineke nọye-kwa-ra ha, ha n ”yere ha aka.

Hagaị 1: 1-4 na-akwado nke a. “N'afọ nke abụọ nke ọchịchị Darayọs eze, n'ọnwa nke isii, n'abalị mbụ n'ọnwa ahụ, okwu Jehova ruru site n'aka Hagaị onye amụma ruo Zerọbabel nwa Sheeltielel. onye na-achị Juda, na Jọshụa nwa Jehọzadad, nnukwu onye nchụàjà, na-asị:

² “Nke a bụ ihe Jehova nke ụsụụ ndị agha kwuru, 'Ndị a kwuru, sị:“ Oge erubeghị, oge ụlọ Jehova, ka a ga-ewu ya. ”'”

³ Okwu Jehova wee si n'ọnụ Hagaị onye amụma pụta, sị: ⁴ "Ọ̀ bụ oge unu onwe unu ga-ebi n'ụlọ unu a na-akwado ọrụ, ebe ụlọ a bụ mkpọmkpọ ebe?".

Agbanyeghị, dịka m kwuru n'elu, ọ ga-abụ na a kwụsịla ụlọ niile dị na Jeruselem. Ya mere, mgbe Hagaị na-ekwu na ndị Juu bi n'ụlọ eji osisi mechie ya, n'okwu nke Ezra 4 o yiri ka ọtụtụ n'ime ụlọ ndị a e kwuru banyere ha, anọghị na mpụga Jerusalem.

N’ezie, Hagaị na-agwa ndị Juu ahụ si na Juda lọta alọta okwu, ọ bụghị naanị ndị nwere ike ịnọ na Jeruselem, nke ọ na-ekwughị hoo haa. Dịka ndị Juu na-eche na ọ nweghị ihe ga - eme ka ha chebe ụlọ ha ma ọ bụrụ na enweghị mgbidi ma ọ bụ ma ọ dịghị ihe ọzọ nchebe gburugburu Jerusalem, nkwubi okwu ezi uche dị na anyị nwere ike ịme bụ na nke a na-ekwu maka ụlọ ndị a rụrụ n'ime obere obodo ndị ọzọ nwere mgbidi, ebe ha na-achọ mma ha mma ga-enwe ụfọdụ nchebe.

Ajụjụ ọzọ bụ, need nwere mkpa ịnweta ikike ọzọ ka Saịrọs iwughachi ụlọ nsọ na obodo ahụ? Ọ bụghị dị ka Daniel 6: 8 si kwuo "Ub ,u a, eze, me ka ukpuru a guzosie ike, ka-kwa-ra akwukwọ-gi, ka aghara igbanwe ya dika iwu ndi Midia na Peasia si di, nke an notbighi imebi.". Agaghị agbanwe iwu nke ndị Midia na ndị Peshia. Anyị nwere nkwenye nke a na Esta 8: 8. Nke a kọwara ihe mere Hagaị na Zekaraya ji nwee obi ike na mmalite nke ọchịchị ọhụrụ, Dariọs, ha nwere ike ịgwa ndị Juu ahụ lọtara ka ha maliteghachi iwughachi Templelọ Nsọ na Jeruselem.

Nke a bụ ezigbo nwa akwukwo.

Ma obodo Jerusalem ma ụlọ-nsọ ​​ahụ malitere iwugharị ya dịka okwu nile nke Saịrọs, ma Jehova na-akpali Cyrus. Ozo n’iru ibido obodo na ulo uku a ka esi ewusi iwu n’iwu ma weghachi, mgbe enyere n’iwu. Okwu ọ bụla ma ọ bụ iwu ọ bụla ga-eme n'ọdịnihu ga-abụrịrị ịrụzigharị ụlọ nsọ nke dozigharịrị ma wughachi obodo Jerusalem.

E.5.2.        O nwere ike ịbụ okwu Chineke site na Hagaị edere na Hagaị 1: 1-2?

 Hagaị 1: 1-2 na-agwa anyị banyere “okwu Jehova ” na “Sitere n'aka Hagaị onye amụma ruo Zerọbabel nwa Shealtiel, gọvanọ nke Juda na Jọshụa nwa Jehọzadak nnukwu onye nchụàjà.”. Na Hagaị 1: 8 a gwara ndị Juu ka ha nweta nkụ, “Ma wuo ụlọ ahụ [ụlọ ahụ], ka ihe ya wee mee m obi ụtọ, a ga-enyekwa m otuto na Jehova kwuru”. Onweghi ihe e kwuru maka iwughachi ihe ọ bụla, ịbanye n’ọrụ ahụ amaliteburu, mana adaala.

Ya mere, okwu a nke Jehova agaghị eyi ka o tozuru oke dị ka mmalite.

E.5.3.        Ọ nwere ike bụrụ Iwu nke Darayọs m dere na Ezra 6: 6-7?

 Ezra 6: 6-12 dere iwu nke Daraiọs nyere ndị na-emegide ya iwu ka ọ ghara igbochi ụlọ nrụzigharị nke ụlọ nsọ na n'ezie iji nyere aka na ụtụ ụtụ na inye ụmụ anụmanụ maka ịchụ àjà ahụ. Ọ bụrụ na enyocha ederede ahụ nke ọma, anyị na-ahụ nke ahụ na abụọ^nd afọ nke ịbụ eze, Darayọs nyere iwu ka ndị mmegide nye iwu, ọ bụghị iwu ndị Juu ka ha wughachi Templelọ Nsọ ahụ.

Ọzọkwa, iwu ahụ bụ ka ndị mmegide ahụ nwee ike ịkwụsị ọrụ ahụ na iwughachi Templelọ Nsọ na Jerusalem, kama ha nyere aka. Amaokwu nke 7 gụrụ “Ka ọrụ naanị n'ụlọ Chineke”, ntụgharị hapụ ya ka ọ gaa n’ihu. Ihe ndekọ ahụ ekwughi "Ndị Juu ga-alaghachi na Juda ma wughachi Templelọ Nsọ na obodo Jerusalem."

Ya mere, iwu a nke Dariọs (I) enweghị ike iru eru dị ka mmalite.

E.5.4.        Iwu Iwu nke Ataksakses abughi ezi nwa akwukwo ka nma?

Nke a bụ ihe kacha amasị ndị mmadụ, ebe oge dị nso n'ihe a chọrọ, opekata mpe na usoro ọmụmụ akụkọ ụwa. Agbanyeghị, nke ahụ anaghị eme ka ọ bụrụ onye ziri ezi.

Ihe ndekọ dị na Nehemaịa nke 2 kwuru n'ezie mkpa ọ dị iji wughachi Jerusalem, mana isi ihe dị mkpa ịmara bụ na ọ bụ arịrịọ Nehemaịa rịọrọ ya, ihe ọ chọrọ idozi. Ewughachi abụghị echiche nke Eze ma ọ bụ iwu nke Eze, Artaxerxes.

Ihe ndekọ ahụ gosikwara na nanị ihe eze mere bụ ịtụle wee mezuo ihe ọ rịọrọ. Enweghị iwu kwuru, Nehemaịa ka enyere ikike ka ọ gaa lekọta rụchaa ọrụ nke enyere Saịrọs ikike ugbu a. Ọrụ nke bidoro na mbụ, mana ọ kwụsịtụrụ, maliteghachi, wee daa ọzọ.

E nwere ọtụtụ ihe dị mkpa ị ga-ekwupụta site na ndekọ ederede.

• Na Daniel 9:25 a gwara Daniel okwu iwugharị ma wughachi Jerusalem ga-aga. Ma a ga-ewulite Jerusalem na ogwe-osisi na moat ma na nsogbu nke oge a. Ọ dị ihe na-erughị otu afọ n’etiti Nehemaịa nata ikike n’aka Ataksaksis ịrụzi mgbidi ahụ na mmecha ya. Oge a abụghị oge nke “ụbọchị nile nke oge”.
• Na Zekaraịa 4: 9 Jehova gwara Zekaraya onye amụma “Aka Zerọbabel atọwo ntọala ụlọ a, [lee Ezra 3:10, 2]^nd afọ nlọghachi] ga-eji aka ya rụchaa ya. ” Zerubbabel, ya mere, hụrụ ka a rụchara temple n’ụlọ 6^th Afọ nke Darayọs.
• Na ndekọ Nehemaịa 2 ruo 4 naanị mgbidi na ọnụ ụzọ ka ekwuru aha ya, ọ bụghị Templelọ Nsọ.
• Na Nehemaia 6: 10-11 mgbe ndị mmegide nwara iduhie Nehemaịa ịbata n'ụlọ nsọ ma tụọ aro ka enwere ike imechi ụzọ ya iji chebe ya abali, ọ jụrụ 'site'isnye di ka mu onwem, nke dubara ulo uku Chineke ma di ndu?Nke a na-egosi na ụlọ-nsọ ​​ahụ zuru oke ma na-arụ ọrụ ma mezie ebe dị nsọ, ebe ndị na-abụghị ndị ụkọchukwu nwere ike ịnwụ ma nwụọ maka ịbanye.

Ya mere okwu nke Ataksaksis (mu?) Apughi iru eru dika ebe mbido.

 

Anyị enyochala ndị anọ na-aga ime “Okwu ma ọ bụ iwu na-apụta” wee chọpụta na akụkụ Akwụkwọ Nsọ naanị na-eme iwu nke Saịrọs na nke 1^st Afọ kwesịrị oge maka mmalite nke asaa asaa. Ọ nwere akwụkwọ ọgụgụ na akụkọ ihe mere eme na-egosi na nke a bụ eziokwu? Biko tụlee ihe ndị a:

E.6.  Am ma Aisaia na Aisaia 44:28

Ọzọkwa, na nke kachasị mkpa, Akwụkwọ Nsọ buru amụma ihe ndị a na Aisaia 44:28. N'ebe ahụ Aisaịa buru amụma onye ọ ga-abụ: “Onye ahụ nke na-ekwu okwu Saịrọs, 'Ọ bụ onye na-azụ m dị ka atụrụ, ọ bụkwa ihe niile masịrị m ka ọ ga-emezu kpamkpam; ọ bụkwa n'okwu m banyere Jerusalem, 'A ga-ewughachi ya, ya na ụlọ nsọ,' will ga-atọ ntọala gị. '” .

Nke a ga - egosi na Jehova ahọrọworị Saịrọs ka ọ ga-enye okwu iwu iji wughachi Jerusalem na ụlọ nsọ ahụ.

E.7.  Am ma Aisaia na Aisaia 58:12

Aisaia 58:12 g “Mgbe ị ga-eme, ndị mmadụ ga-ewukwa ebe ndị a lara n'iyi ogologo oge; ị ga-ewelitekwa ntọala nke ọgbọ na-aga n'ihu. A ga-akpọkwa gị onye na-emezi ihe nke oghere, onye na-eweghachi okporo ụzọ ebe ị ga-ebi ”.

Amụma a nke Aisaia na-ekwu na Jehova ga-ewulite ebe nile nke mbibi ogologo oge gara aga. Nke a nwere ike ịdị na-ekwu maka Chukwu na-eme ka Saịrọs mezuo uche ya. Dika odi, odika odi na obu aka Chineke narughari ndi amuma ya dika Hagai na Zekaraia ikpali ndi Ju ime ka ulo nzulite na Jerusalem ghighari ozo. Chineke nwekwara ike ime ka Nehemaịa ziga ozi sitere na Juda banyere etu mgbidi Jeruselem dị. Nehemaia bu onye na - atu egwu Chineke (Nehemaia 1: 5-11) ma no nelu onodu di nkpa, n ’obu onye nchu aja banyere nchekwa nke eze. Ọnọdụ ahụ nyeere ya aka ịrịọ maka ikike ma nye ya ikike ịrụzi mgbidi ahụ. N'ụzọ dị otu a, ọ bụ ezie na ọ bụ Chukwu kpatara nke a, ka a ga-akpọ nke ọma “Onye na-emezi ọdịiche ahụ”.

E.8.  Amụma Ezikiel n’Ezikiel 36: 35-36

“Ndị mmadụ ga-asị:“ Ala nke tọgbọrọ n'efu adịwo ka ogige Iden, obodo ndị ahụ tọgbọrọ n'efu na ndị tọgbọrọ n'efu na ndị e mebiri emebi; e biri n'ime ha. ” 36 Mba ndị ọzọ ga-afọdụ gburugburu unu ga-amara na mụ onwe m, Jehova, ewulitewo ihe a kwaturu, akụwo m ihe tọgbọrọ n'efu. Mụ onwe m, Jehova, ekwuwo ya, meekwa ya ”.

Akụkụ Akwụkwọ Nsọ a na-agwakwa anyị na Jehova ga-akwado wughachi nke ga-eme.

E.9.  Amụma Jeremaịa na Jeremaịa 33: 2-11

"⁴ N'ihi na nke a bụ ihe Jehova bụ́ Chineke Izrel kwuru banyere ụlọ nke obodo a na banyere ụlọ ndị eze Juda, bụ́ ndị a ga-akwada n'ihi nnọchibido na n'ihi mma agha.. …. ⁷ M'g bringme kwa ka ndi Juda adọtara n'agha laghachi na ndi Israel ndi adọtara n'agha, M'g willwu kwa ha dika ulo na mb thee mbu; ¹¹Ha ga-eweta àjà ekele n'ụlọ Jehova, n'ihi na m ga-eweghachi ndị a dọtara n'agha nke ala dị ka m kwuru na mbụ, 'ka Jehova kwuru. ”

Lee ihe Jehova kwuru he na-akpọlata ndị a dọtara n'agha, he ga-ewu ụlọ nile ma kọwaa iwughachi ụlọ-nsọ ​​ahụ.

E.10.  Ekpere Daniels maka mgbaghara n’aha ndị Juu emere ka ha jee biri na Daniel 9: 3-21

"¹⁶Jehova, biko, dị ka ezi omume gị niile si dị, biko, ka ọnụma gị na ọnụma gị laghachi n’obodo gị bụ́ Jeruselem, bụ́ ugwu nsọ gị; n’ihi na, n’ihi mmehie anyị na njehie nke ndị nna nna anyị, Jeruselem na ndị gị bụ ihe nkọcha nye ndị niile gbara anyị gburugburu."

N’amaokwu a 16 Daniel kpere ekpere maka Jehova “Ọnụma ga-esi n'obodo gị Jerusalem laghachi” nke gunyere mgbidi.

¹⁷ Chineke anyị, biko, gee ntị n’ekpere ohu gị na arịrịọ ya ma mee ka ihu gị nwuo n’elu ebe nsọ gị nke tọgbọrọ n’efu n’ihi Jehova.

Amaokwu nke 17 Daniel rịọrọ Jehova ka o chigharịa ihu ya ma ọ bụ meere ya amara “Ka ìhè na-awakwasị ebe nsọ gị nke tọgbọrọ n'efu ”, Templelọ nsọ.

Mgbe Daniel ka nọ na-ekpe ekpere maka ihe ndị a, na-arịọkwa Jehova “Emela oge n'ihi ọdịmma gị ”(v19), mmụọ ozi Gebriel bịakwutere Daniel wee nye ya amụma nke 70 asaa. N'ihi gịnị ka Jehova ga-eji gbuo afọ abụọ ọzọ ruo afọ abụọ^nd Afọ nke Daraịọs onye Peshia ma ọ bụdị ka njọ nke Daniel, na afọ 57 ọzọ n'elu nke (ngụkọta afọ 77) ruo afọ 20^th afọ Artaxerxes nke Mbụ (afọ nke na-adabere na mkpakọrịta nwoke na nwaanyị), ọ bụghị ụbọchị Daniel ọ ga-adị ndụ hụ? Ma ihe emere Saịrọs nyere iwu n’otu afọ ahụ (1^st Afọ nke Daraịọs onye Mede) ma ọ bụ afọ ọzọ (ma ọ bụrụ 1^st afọ Saịrọs gụrụ site na ọnwụ Darayọs onye Mede kama ọdịda nke Babilọn) ebe Daniel ga-adị ndụ ịhụ na ịnụ azịza nke ekpere ya.

Ọzọkwa, Daniel enweela ike ịchọpụta na oge iji mezuo mbibi ahụ (rịba ama ihe ọtụtụ) nke Jeruselem ruo afọ iri asaa eruola. Oge mbibi ahụ agaraghị akwụsị ma e kweghị ka e wughachi ya ịmalite.

E.11. Josephus tinyere iwu Cyrus tinye na obodo Jerusalem

Josephus, onye dịrị ndụ na narị afọ mbụ AD, mere ka anyị doo anya na iwu Saịrọs nyere iwu ka e wughachi obodo Jerusalem, ọ bụghị naanị Templelọ Nsọ: [I]

 “N’afọ mbụ nke Saịrọs,” Chineke kpaliri uche Saịrọs, mee ka o dee ihe a n’Asia dum: - “Nke a bụ ihe Saịrọs eze kwuru; Ebe Chineke Onye Pụrụ Ime Ihe nile họpụtara m ịbụ eze nke elu ụwa mmadụ bi, ekwere m na ọ bụ Chineke nke mba Israel na-efe; n'ihi na n'ezie o kwuru aha m site n'ọnụ ndị amụma, na m ga-ewuru ya ụlọ na Jeruselem, na mpaghara Judia. ”  (Antiquities nke ndị Juu Akwụkwọ XI, Isi nke 1, para 1) [Ii].

"Nke a ka Saịrọs maara site n'ịgụ akwụkwọ ahụ nke Aịsaịa hapụụrụ ya n'amụma ya nile… N'ihi ya, mgbe Saịrọs gụrụ nke a ma nwee mmasị na ike nke Chineke, oke agụụ na oke mmụọ dakwasịrị ya iji mezuo ihe ahụ edere; ya mere ọ kpọrọ ndị Juu a ma ama nọ na Babịlọn, ma gwa ha na ya nyere ha ohere ka ha laghachite n’ala ha. na ka ha wughachi obodo ha Jerusalem, na temple nke Chineke. " (Antiquities nke ndị Juu Akwụkwọ XI. Isi nke 1, para 2 [iii].

“Mgbe Saịrọs gwara ndị Izrel okwu a, ndị isi nke ebo abụọ nke Juda na Benjamin, ya na ndị Livaị na ndị nchụàjà, gara Jeruselem ngwa ngwa, ma ọtụtụ n’ime ha nọrọ na Babịlọn… ha wee kwe Chineke nkwa. chụọkwa àjà ndị a maara n’oge ochie; Echere m nka na iwughachi obodo ha, na nwughachi nke omume ochie ndi metutara ofufe ha… Saịrọs zigakwara ndị gọvanọ nọ na Siria akwụkwọ ozi, ihe ndị dị na ya bụ nke a: -… Enyela m ọtụtụ ndị nke ndị Juu bi n’obodo m ọfụma ka ha laghachi n’obodo ha, na iwughachi obodo ha, na iwu ulo uku nke Chineke na Jerusalem. " (Antiquities nke ndị Juu Akwụkwọ XI. Isi nke 1, para 3 [iv].

E.12. Ebe izizi banyere amụma na gbakọọ amụma Daniel

Ihe ndekọ akụkọ mgbe ochie bụ nke ndị Essenes. Ndị Essen bụ ịrọ òtù ndị Juu, ọ nwekwara ike bụrụ ndị a kacha mara amara n'obodo ha na Qumran na ndị dere akwụkwọ mpị Osimiri Nwụrụ Anwụ. E dere akwụkwọ mpịakọta Osimiri Nwụrụ Anwụ ahụ dị ihe dị ka 150BC na agba ochie nke Levi na Pseudo-Ezekiel Document (4Q384-390).

“Ndị Essene bidoro izu iri asaa na Daniel na nloghachi site na Mpụga, nke ha nọrọ na Anno Mundi 3430, yabụ na ha tụrụ anya na oge izu iri asaa ma ọ bụ afọ 490 ga-agwụ na AM 3920, nke pụtara maka ha n'agbata 3 BC na AD N'ihi ya, ha lekwasịrị anya na ọbịbịa Mesaya nke Israel (Nwa Devid) bụ afọ asaa bu ụzọ, izuụka gara aga, mgbe izu asaa ahụ gasịrị. Nkọwa ha banyere izu iri asaa ahụ bu ụzọ dị n’ime Testament Livaị na Akwụkwọ Pseudo-Ezikiel (2 Q 7–69), nke nwere ike ịpụta na arụchara ya tupu afọ 4 TOA [v]

Nke a pụtara na ihe akaebe mbụ edere banyere amụma Daniel sitere na nloghachi nke mba ọzọ, nke yikarịrị ka amata na mkpọsa Saịrọs.

 

Anyị, ya mere, anyị enweghị nhọrọ ọzọ ikwubi na iwu ahụ nke 1^st afọ nke Saịrọs mezuru ma amụma nke Aịsaịa 44 na Daniel 9. Ya mere, nke 1^st Afọ Saịrọs ga-abụrịrị akara mmalite nke Bible.

Nke a na-ewelite ọtụtụ nsogbu.

1. Ọ bụrụ na izu 69 ga-amalite na 1^st Afọ Saịrọs, yabụ 539 BC ma ọ bụ 538 BC abụrụ nnọọ mmalite maka ụbọchị ahụ 1^st Afọ (na ọdịda nke Babilọn).
2. Ọ dị ihe dị ka afọ 455 BC ka ọ kwekọọ n'ọdịdị Jizọs nke anyị hibere bụ na 29 AD. Nke a bụ ọdịiche nke ụfọdụ 82-84 afọ.
3. Nke a ga-egosi na usoro ọgụgụ oge nke alaeze Peshia a gharị ịkpa ike na-ezighi ezi.[vi]
4. Ọzọkwa, ikekwe dị oke mkpa, na nyocha dị nso, e nwere ntakịrị ihe omimi siri ike ma ọ bụ akụkọ ihe mere eme maka ụfọdụ ndị eze Peshia na-esote bụ ndị chere na ha chịrị ọdịda ọdịda nke alaeze Peshia na Alexander Onye Ukwu.[vii]

 

F.      Mmechi Nwa Oge

Ọgụgụ oge Pesia nke ụwa dịka nke ejidere ugbu a ga-abụ ihe na-ezighi ezi ma ọ bụrụ na anyị ghọtara amụma Daniel na akwụkwọ Ezra na Nehemaịa n'ụzọ ziri ezi dịka ọ bụ naanị Jizọs bụ onye pụrụ imezu amụma banyere Mesaya.

Iji nweta ihe akaebe nke Akwụkwọ Nsọ na akụkọ ihe mere eme banyere ihe kpatara na Jizọs bụ naanị mmadụ nke akụkọ ntolite mezuru ma ga-enwe ike mezuo amụma ndị kwuru na ya bụ Mesaya ahụ, biko lee isiokwu ahụ.Olee otú anyị ga-esi gosipụta mgbe Jizọs ghọrọ Eze?"[viii]

Anyị ga-aga n’ihu n’inyocha ihe ndị ọzọ ga - enyere anyị aka ịghọta usoro iheomume dị ka enyere n’akwụkwọ nsọ.

 

A ga-aga n'ihu na Nkebi nke 5….

 

[I] Antiquities nke ndị Juu n’aka Josephus (Oge Ikpe 1)^st Akwukwo nke akuko) Akwukwo nke XI, Isi nke 1, paragraf nke 4. http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf

[Ii] Antiquities nke ndị Juu n’aka Josephus (Oge Ikpe 1)^st Akwukwo nke akuko) Akwukwo nke XI, Isi nke 1, paragraf nke 1. http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf

[iii] Antiquities nke ndị Juu n’aka Josephus (Oge Ikpe 1)^st Akwukwo nke akuko) Akwukwo nke XI, Isi nke 1, paragraf nke 2. http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf

[iv] Antiquities nke ndị Juu n’aka Josephus (Oge Ikpe 1)^st Akwukwo nke akuko) Akwukwo nke XI, Isi nke 1, paragraf nke 3. http://www.ultimatebiblereferencelibrary.com/Complete_Works_of_Josephus.pdf

[v] Nhota si na “Ndi Izu Asaa nke Daniel Hà Bụ Mesaya? Nkebi nke 1 ”nke J Paul Tanner, Bibliotheca Sacra 166 (Eprel-June 2009): 181-200”.  Hụ pg 2 & 3 nke PDF Downloadable:  https://www.dts.edu/download/publications/bibliotheca/DTS-Is%20Daniel’s%20Seventy-Weeks%20Prophecy%20Messianic.pdf

Maka ntụle zuru oke nke ihe akaebe ahụ Roger Beckwith, “Daniel 9 na ofbọchị Mwepụta nke Mesaịa na Essene, Hellenistic, Farisaic, Zelot na Mgbakọ Ndị Kraịst,” Revue de Qumran 10 (Disemba 1981): 521–42. https://www.jstor.org/stable/pdf/24607004.pdf?seq=1

[vi] 82-84, n’ihi na Saịrọs 1^st Enwere ike ighota afọ (kari Babilon) ka obu 539 BC ma obu 538 BC na oge akuko nke ndi mmadu, dabere ma obere ochichi nke Daraiọs Mede na-agbanwe echiche nke mbido Saịrọs 1^st Afọ. N'ezie ọ bụghị Saịrọs 1^st Afọ nke ọchịchị Midia na Peshia. Nke ahụ bụ ihe dị ka afọ 22 tupu mgbe ahụ.

[vii] E nwere ụfọdụ ihe kpatara ya na ejiri n'aka na inye ndị otu Akwụkwọ e dere ihe na mbadamba ihe ma dozie nkwubi okwu a ga-eme ka akụkụ ụfọdụ nke usoro isiokwu a pụta.

[viii] Lee isiokwu ahụKedụ ka anyị ga - esi gosipụta mgbe Jizọs ghọrọ Eze? ”. Ọ dị na saịtị a. https://beroeans.net/2017/12/07/how-can-we-prove-when-jesus-became-king/