VITIO TRANSCRIPT

Talofa, o loʻu igoa o Meleti Vivlon. Ma o le lona tolu ai lea o a matou vitio i le tala faasolopito o Molimau a Ieova na taua e le polofesa o Talafaʻasolopito, James Penton. Afai la, afai e te le o iloaina poʻo ai o ia, o ia o le tusitala o nisi lauiloa tomes i le talaʻaga o Molimau a Ieova, sili ona taua o Aotelega Taimi ua tolopoina, le tala a Molimau a Ieova i le taimi nei i lona tolu lomiga, o se sikola aʻoaʻoga, lelei suʻesuʻega ma aoga tele le faitauga. Talu ai nei lava, na sau ai Jim ma le Molimau a Ieova ma le lona tolu o Reich. E masani ona faaaoga e Molimau a Ieova le talafaʻasolopito o tagata Siamani, o molimau Siamani na tigaina i lalo o Hitila o se auala e faamalosia ai a latou ata. Ae o le mea moni, o le talafaʻasolopito na tupu moni, ma le mea na tupu i lena taimi, e le o le auala latou te mananaʻo tatou te mafaufau ai. Ma o se tusi manaia tele foi lena e faitau.

Ae ui i lea, o aso nei o le a tatou le talanoaina na mea. Lenei aso, o le a tatou talanoaina le peresetene o Nathan Knorr ma Fred Franz. Ina ua maliu Rutherford i le ogatotonu o le 1940, na pule ai Nathan Knorr ma suia mea. E tele mea na suia, mo se faʻataʻitaʻiga, o le faʻateʻaina na amata mai. E leʻi i lalo o le Faamasino Rutherford. O se vaitaimi o le amio saʻo na faamalosia foi e Knorr. I lalo o le pulega a le ekalesia o Franz, sa sili atu ona tele a matou valoʻaga na le taulau nai lo o Rutherford. Na matou maua le iloiloga faifai pea o le a le augatupulaga, ma na matou i ai 1975. Ma ou te manatu e saogalemu le fai atu o fatu mo le taimi nei kulupu-pei o le setete o loʻo i ai le faʻalapotopotoga na luluina i na tausaga. Ia, e tele atu mea nai lo lena. Ma o le a ou le alu i totonu aua o le mea lena o le a talanoa ai Jim. Ma e aunoa ma se toe feiloaʻiga, ou te avatu ia te oe, James Penton.

Talofa, uo. Lenei aso, ou te fia talanoa ia te oe e uiga i se isi itu o le talaʻaga o Molimau a Ieova, o se mea e le masani ona silafia e le lautele lautele. Ou te manaʻo e feagai ma le talaʻaga o lena gaioiga talu mai le 1942. Aua o Ianuari 1942 na maliu ai le Faamasino o Joseph Franklin Rutherford, le peresitene lona lua o le Sosaiete o le Olomatamata ma le tamaloa na puleaina Molimau a Ieova. Ma na suia o ia e le peresitene lona tolu o le Sosaiete o le Olomatamata, Nathan Homer, Knorr. Ae o Knorr sa naʻo le toʻatasi i le pulega a Molimau a Ieova i le vaitaimi o taimi ou te fia talanoa ai ia te oe.

Muamua, peitaʻi, e tatau ona ou fai atu se mea e uiga ia Knorr. O le a lona foliga?

Ia, o Knorr o se tagata na i ai i nisi o auala na sili atu lona atamai nai lo Faamasino Rutherford, ma na ia tuuina ifo osofaiga i isi vaega e pei o lotu, faaupufai ma fefaatauaiga.  

Ae sa ia tausisi pea i se tulaga o le le fiafia i lotu, o isi lotu ma polokiki. Ae na ia tuʻuina i lalo faʻapitoa osofaʻiga i pisinisi ona e foliga mai sa masani ona manaʻo le tamaloa e avea ma tagata i le tamaoaiga o Amerika, ana leai le mea moni o ia o le taʻitaʻi o se faʻalapotopotoga faʻalelotu. I nisi auala, o ia o se sili sili peresitene nai lo Rutherford. Sa sili atu lona atamai i le faʻatulagaina o le gaioiga ua taʻua o Molimau a Ieova.

O ia, pei ona ou fai atu, na tuutuu ifo i lalo osofaiga a isi kamupani i totonu o le sosaiete ma sa i ai ni tomai faapitoa.

O mea taua na numera tasi, o le fausiaina o le Missionary School, le Missionary School o Kiliata i le itu i sisifo o Niu Ioka. Ae o le tulaga lona lua, o ia o le tagata na faamaopoopoina tauaofiaga sili na faia e Molimau a Ieova. Mai le 1946 ina ua maeʻa le taua, na maeʻa le Taua Lona Lua a le Lalolagi, ma e oʻo atu i le 1950, o nei tauaofiaga maoae na faia i nofoaga e pei o Cleveland, Ohio, ma Nuremberg, Siamani, ma le tasi i Nuremberg, Siamani, na sili ona taua i Molimau a Ieova. aua o le mea moni, o le nofoaga na faʻaaoga e Hitila mo le faia o ana taʻutinoga uma e uiga ia Siamani ma e uiga i le mea o le a faia e lana malo i le faʻateʻaina o soʻo se tasi e teteʻe atu ia te ia ma faʻateʻa faʻapitoa tagata Iutaia i Europa.

Ma o molimau, o Molimau a Ieova, na o le pau lava le tapuaiga tapuaiga i Siamani na tetee ia Adolf Hitila. Ma o lenei na latou faia, e ui lava i le mea moni o le lona lua o peresetene o le Olomatamata Sosaiete na taumafai e faʻatamaʻia molimau ma le au Nazis. Ma ina ua le maua e le au Nazis, na latou o atu uma i le faailoaina o le Nazism ma tutu faasaga i le Nazism. Ma o se tasi o mea sili ona lelei e uiga i Molimau a Ieova o le latou tetee i le Nazism. Ma talu ai o le toʻatele oi latou o Siamani masani poʻo tagata o isi sosaiete, sosaiete sosaiete, latou le i maua i le faʻailoga lanu i le vaega o le Nazis.

Ma mo lena mafuaʻaga, i le vaega mulimuli o le Taua Lona II a le Lalolagi o le toʻatele o i latou na faasaolotoina mai nofoaga o faasalaga e faia galuega lautele e fesoasoani ai i le malo o Nasi po o fesoasoani i tagata o Siamani. Latou te le mafaia, galulue, i nofoaga militeli, pe latou te galulue foi i falegaosimea mo le atinaʻeina o lima, pomu, ma atigi ma soʻo se mea.

Ma sa latou mataʻina aua na o latou tagata i nofoaga o faasalaga na mafai ona o ese i le na o le saini o se faamatalaga ma faafitia la latou tapuaiga, ma o atu i le lautele sosaiete. E toʻaitiiti na fai, ae o le toʻatele oi latou na tutū malosi e tetee atu i le Nazis. O lenei mo lo latou viiga. Ae o le mea na faia e Rutherford e mautinoa lava e le mo le latou faʻafetai. Ma e manaia le matauina na ia suia le aʻoaʻoga a Molimau a Ieova i le amataga o le 1930s e faafitia le o atu o tagata Iutaia i Palesitina, e pei ona i ai i lena taimi, o se vaega o le fuafuaga paia. Na ia suia lena mea. Na faafitia. Ma le mea moni, mai lava i lena taimi, sa i ai se tulaga faapitoa o le tetee i le Semitism i totonu o Molimau a Ieova. Nei, o nisi o molimau na talaʻi atu i tagata Iutaia i tolauapiga, o nofoaga o faasalaga ma nofoaga o oti.

Ma afai o tagata Iutaia i totonu o na tolauapiga na liliu mai i Molimau a Ieova, na taliaina ma alofagia i latou, ma e moni e leai se faailogalanu moni i totonu o Molimau a Ieova. Ae afai na teʻena e tagata lutaia la latou feʻau ma tumau faʻamaoni tagata Iutaia e oʻo i le iʻuga, o lona uiga o molimau e foliga mai e le lelei ia latou. Ma i Amerika, sa i ai se faʻataʻitaʻiga o le faʻaituʻau faasaga i le toʻatele o tagata Iutaia, aemaise lava i Niu Ioka, lea sa i ai le tele o tagata Iutaia. Ma na tulitatao e Knorr talitonuga a Russell i le 1940 ma le lolomiina o se galuega ua valaauina Ia Faamaoni le Atua. Na lomia e le Watchtower Society se faamatalaga e faapea, o tagata Iutaia na latou aumaia sauaga ia i latou lava, lea e le moni, e mautinoa lava e le mo tagata lautele o tagata Iutaia i Siamani, Polani ma isi eria. O se mea matautia.

O le faitotoa i le faitotoa ua faamanuiaina e le Atua, e ui lava e leai se poloaiga faatusipaia mo lenei mea i le taimi pe talu mai lena taimi. O lenei la, o a ni mea e le masani ai o le lona tolu o peresetene o le Sosaiete o le Olomatamata, Nathan Knorr. Ia, o ia o se tamaloa saua. Na sau o ia mai le Dutch Calvinist talaʻaga a o leʻi liliu o ia i Molimau a Ieova, ma sa avea o ia ma se sycophant aʻo soifua Rutherford.

O nisi taimi e aoai ai lautele ia Rutherford.

Ma e leʻi fiafia iai ile mea lea, ae ina ua avea ma pelesetene o le Sosaiete o le Olomatamata, na ia faia tonu le mea na faia e Rutherford i nisi o molimau e le usitaʻi i faʻatonuga uma mai ia te ia ile ofisa tutotonu ole faʻalapotopotoga. Sa matua tiga lava o ia i tagata, seʻi vagana se aofaʻi tele mai faifeʻau sa aoaoina i lana aʻoga misionare, le Aʻoga o Kiliata. O ana uo nei, ae o tagata uma i se isi itu e tatau ona tutu i luga pe a fai atu ia latou faia se mea. O ia o se tagata faigata. 

Sa nofofua o ia pe a ola Rutherford, ma mo sina taimi mulimuli ane. Na ia faaipoipo, lea na faaalia ai sa ia te ia se tino masani masani a le fafine, e ui lava na masalosalo nisi tagata e faapea o ia foi sa i ai foi lagona feusuaiga. O le mafuaaga o le vaaia o lenei, na ia atiina ae le mea na taʻua o "tala fou o tama" i le laumua o Le Olomatamata o le Olomatamata i Brooklyn, Niu Ioka. Ma e tele lava ina ia faamatalaina sootaga vavalalata, lea e masani ona tupu i le laumua o le Le Olomatamata i auala manino. O nei mea na taʻua o tama fou, ae mulimuli ane na latou o mai e le na o tala fou o tama. Na latou o mai e avea ma tama fou ma talanoa teine ​​fou.

Ma e i ai taimi, e foliga mai, na matua matamuli tagata na faʻalogo i ana saunoaga. Ma e le itiiti ifo ma le tasi le tulaga o se tamaʻitaʻi talavou matapogia o se faʻaiuga o ana tautalaga e uiga i le tauatane. Ma sa ia te ia se malosi taumafaiga e osofaʻia homosexuals ma homosexuals, lea e ono faʻaalia ai sa ia te ia homosexual lagona ia lava ona o le tagata masani faigofie na ona le faʻamalamalamaina o ona lagona i lena auala. Ma pe o ia o tamaʻitaʻi ma e le fiafia i tamaʻitaʻi poʻo le leai, na te le talanoa e uiga i ai i le auala na Knorr faia ma na te leʻi teteʻeina i ai i ni uiga mataga.

O le taimi nei, sa matua ogaoga lava lona ogaoga i soo se tasi e le taliaina lona ituaiga o amioga mama. Ma i le 1952, o se faasologa o tusiga na o mai i le Olomatamata o le Olomatamata lea na suia ai le tulaga mai le mea na i ai ia Russell ma Rutherford.

O le a lena? Na aʻoaʻo lelei Rutherford, o pule maualuluga o loʻo taʻua i le King James Bible i le Roma Chapter 13, o Ieova le Atua ma Keriso Iesu, ae le o pule o malo, lea e toetoe lava o tagata uma na latou talitonu i ai, ma o Molimau a Ieova ua avea nei ma tulaga Ae mai le 1929 seʻia oʻo mai i le ogatotonu o le1960, na aʻoaʻo mai e le Sosaiete o le Olomatamata, o malosiaga maualuluga o le Roma 13, o Ieova, le Atua ma Keriso Iesu. O lenei ua mafai ai e Molimau a Ieova ona solia le tele o tulafono ona ua latou manatu e le usitaʻia pulega o malo pe a latou filifili e le usitaʻi ia latou tulafono.

Ou te manatuaina o aʻu o se tamaitiiti, tagata o le aiga ma isi tagata faatau mea mai le Iunaite Setete i Kanata ma faafitia ua i ai so latou mea e lipoti atu i le pulega o tiute. Sa taʻu mai foi e se tasi o failautusi a le Leoleo o Le Olomatamata e faapea i le taimi o le faasaina i le Iunaite Setete, sa i ai le tele o le tafe mai Toronto agai atu i Brooklyn ma le tauaveina o le ava malosi i le Iunaite Setete, i le solia o Amerika tulafono.

Ma o le mea moni, sa tele le inupia i Peteli, o le laumua o Le Olomatamata o le Olomatamata i Niu Ioka i le taimi o le Au Peresitene o Rutherford.

Ae i le 1952, e ui lava i lenei Roma, Mataupu 13, ae na filifili lava Knorr e faatulafono se tulafono fou mo amioga a Molimau a Ieova. Lenei, e moni o molimau na taumafai e faʻaaoga le faʻauiga Roma 13 e Rutherford mo ituaiga uma o mea sa le talafeagai. Ou te manatua a o ou tama talavou i Arizona, ina ua ou alu ese mai Kanata i Arizona i le taufaaiuiuga o le 1940, sa ou manatua le tala e uiga i le aofai o paionia molimau na maua eo mai i le Iunaite Setete ma fualaau faasaina.

Ma o nei paionia, o le mea moni, saisai ma molia i lalo o le tulafono mo le aumaia o fualaʻau faasaina i le Iunaite Setete. Sa ou matua malamalama foi, e tele amioga le mama i feusuaiga i na taimi, ma e toatele Molimau a Ieova na ofi atu i le mea e masani ona matou taʻua o tulafono masani, o le faʻaipoipoga e aunoa ma le faʻamanatuina o a latou faʻaipoipoga. O lea na liliu e Knorr nei mea uma ma amata ona ia manaʻomia se tulaga maualuga o amioga tau feusuaiga, lea e toe foi atu i le 19 seneturi i le Victorianism. Ma sa ogaoga lava ma mafua ai faigata tele mo le tele o Molimau a Ieova. Muamua lava, afai e te leʻi faʻaipoipo i se faʻamasinoga faalelalolagi poʻo se faifeau, e mafai ona faʻateʻaina oe. Ma le isi, afai e sili atu ma le tasi lau ava, pei o le tele o Aferika na faia, ma o nisi tagata sa i ai messesses i Latina Amerika, Afai e te le tuʻuina uma fafine, pe afai ua e faaipoipo, vagana ai le muamua tasi na e faaipoipo i ai, oe na otometi lava ona tuliʻesea mai le faʻalapotopotoga.

I le taimi nei, ma le fiailoa, e toatele tagata atonu latou te le iloaina lenei mea, ae leai se faamatalaga i totonu o le Feagaiga Fou o loo faapea mai o le tele o le ava ua sese. O le taimi nei, o le tasi o le ulugalii e mautinoa lava o le lelei ma na faamamafaina e Iesu lenei mea, ae le o se lagona o le tulafono. O le mea manino i totonu o le Feagaiga Fou o le leai lea o se tasi e mafai ona avea ma se toeaina po o se tiakono, o se auauna faifeau, ma e sili atu ma le tasi le ava.

E manino lava. Ae i atunuʻu mamao e pei o Aferika ma Initia, e tele mataupu na liliu ai tagata i Molimau a Ieova ma sa nonofo i latou i le tele o faʻaipoipoga ma faʻafuaseʻi ai ona latou tuʻuina uma a latou faletua vagana ai le muamua. I le tele o taimi, o se mea leaga tele lea talu ai na faʻateʻaina fafine, o fafine lona lua poʻo fafine lona tolu na faʻateʻaina e aunoa ma se lagolago, ma sa mataʻutia le ola mo latou i lena taimi. O isi gaioiga a tagata aʻoga o le Tusi Paia na o ese mai Molimau a Ieova, i le isi itu, na latou iloaina le tulaga ma fai mai, vaai, pe a e mafaia, pe a e liliu i a matou aʻoaʻoga, e tatau ona e iloa e le mafai ona avea oe ma se toeaina poʻo se tiakono i o se faʻapotopotoga.

Ae matou te le faʻamalosia oe e faʻamama au lua ava aua e leai se faʻamatalaga maʻoti i le Feagaiga Fou e faʻafitia le ono maua o se ava lona lua. Afai, o lona uiga, e sau mai seisi talaʻaga, o se isi tapuaiga e pei o Aferika lotu poʻo le Hinitu poʻo le a lava, ma Knorr, ioe, leai se faʻapalepaleina mo lenei.

Na ia faaauau foi ona faamamafaina le taua o le mama i feusuaiga ma le taʻusalaina o le masturbation e le tane po o le tamaitai.

E leʻo taʻua mai i le Tusi Paia se mea e uiga i le taaloalo i totogasā ma o le mea lea o le faamalosia o tulafono e pei ona faia e isi lotu, na matele ina tiga, aemaise lava i tagata talavou. Ou te manatua a o ou tamaititi o loʻo faitauina se tamaʻi tusi na tuʻufaʻatasia e le Seventh Day Adventists, lea na matua mamafa lava i lona faʻasalaga o le taʻele o le tino. O aʻu o se tama laititi i lena taimi, ou te manatu masalo ua sefulu ma le tasi oʻu tausaga. Ma mo masina mulimuli ane, pe a ou alu i le faletaele po o le faletaele, sa ou matua fefe ia latou aʻoaʻoga o lea ou te le paʻi i loʻu itutino tino i soo se auala. E tele mea leaga na faia ona o le faifai pea e uiga i feusuaiga mama, lea e leai se faiā ma le Tusi Paia. Onanism, lea e faʻaaogaina e avea ma faʻavae mo nisi o nei mea, e leai se mea e faʻatatau i le taaloalo i totogasā. O lenei, ou te le o faʻalauiloaina le totogia i soo se auala. Na ona ou fai atu e leai sa matou aia e faʻatulafonoina ai mo isi mea e mama i o latou lava olaga poʻo olaga o ulugaliʻi faʻaipoipo.

Nei foi Nathan Knorr finau foi i le faʻatulafonoina faaipoipo. Ma afai e te leʻi faʻaipoipo, tusa ai ma le tulafono, i soʻo se atunuʻu e faʻatulafonoina ai lenei mea, i nisi eria o le lalolagi, ioe, e le mafai e Molimau a Ieova ona faʻaipoipo i lalo o le tulafono ma o lea na faʻalauteleina atu ai ia latou se saolotoga. Ae e tatau ona faʻaipoipo e tusa ai ma le Sosaiete o le Olomatamata ma maua se faʻamaufaʻailoga i lona uiga, afai na latou maua le avanoa e faʻaipoipo ai i se isi nofoaga, ona latou faia lea.

O le tele o lenei mea na mafua ai faigata tele ma mafua ai le faʻateʻaina o le toʻatele o tagata. Seʻi tatou vaʻai la i le faʻateʻaina poʻo le fesoʻotaʻiga muamua e pei ona tupu i lalo o Knorr. Sa iai i lalo o le pulega a Rutherford, ae na o i latou na tetee ia te ia po o ana aʻoaʻoga. A leai, na te leʻi faʻalavelave i olaga masani o tagata, e pei ona masani ai. O le tamaloa lava ia na i ai ana lava agasala, ma atonu o le mafuaaga na le faia ai. E leʻi i ai ia Knorr na agasala, ma o lea na ia faafia-amiotonu ai lava. Ma e le gata i lea, e tatau ona ia faatuina se faiga o komiti faʻamasino, o komiti suʻesuʻe moni lava ia na taʻitaʻia e le au vaʻai tofia. O nei komiti na aumai i totonu mo se mafuaaga faapitoa i luga ma talaatu o le atoa fesili o feusuaiga mama. O le a lena?

Ia, i le taufaaiuiuga o le 1930, o le faatonu muamua o le Le Olomatamata o le Olomatamata ma le Tosaiete sa ia fesiligia fesili i se tusi patino ia Rutherford e uiga i lana tamoega o le faalapotopotoga, lea na lagona e lenei alii, ma e saʻo lava, e sese. E le fiafia o ia i le soona faaaogaina o le ava malosi i le laumua o le Olomatamata o le Olomatamata. E le fiafia o ia. Le fiafia o Rutherford o nisi tagata, tane ma le fafine, ma e le fiafia o ia ia Rutherford

agaifanua o le faalumaina ma le osofaia o tagata i le laulauʻai i le taeao a ua faia e se tasi se mea na paʻu i ona manaoga.

O lona uiga, na ia mulimuli foi i le alii o le faatonu o le mekasini a Golden Age, o le augatuaa o le mekasini Maga Awake, ma sa ia faasino atu i lenei alii e pei o se jackass, lea na tali mai ai lenei alii, o Clayton Woodworth.

"Oi, ioe, Brother Rutherford, ou te matea o aʻu o se taʻavale. "

O lenei sa i luga o le kalena a Molimau a Ieova na ia faia ma lolomiina i le Golden Age. Ma i lana faamatalaga, O aʻu o se jackass! Ona tali atu lea o Rutherford,

Ua ou fiu e fai atu o oe o se jackass. Ma Rutherford o se tagata le mafaufau, e fai mai le sili. E leʻi faʻaalia e Knorr na ituaiga uiga.

Ae o Knorr na o ma Rutherford i le avetaʻavale o lenei tamaloa, e le gata mai le ofisa tutotonu o le Sosaiete o le Olomatamata, ae faapea foi mai Molimau a Ieova. O le tamaloa lea e igoa ia Moil. Talu ai na osofaʻia o ia i lomiga a le Sosaiete o le Olomatamata, na ia aveina le sosaiete i le faamasinoga ma i le 1944 ina ua avea Knorr ma peresitene. Na manumalo o ia i se suti faasaga i le Watchtower Society.

Ma o le uluai lafoaia na maua ai le tusa ma le tolu sefulu afe tala o le faʻaleagaina, o se aofaiga sili lea i le 1944, e ui na mulimuli ane faʻaititia e le isi faamasinoga i le sefululima afe, ae o le sefululima afe o loʻo tele pea tupe. Ae le gata i lena, o le tau o le faamasinoga na alu i le Olomatamata o Le Olomatamata, lea na latou taliaina ma le agamalu.

Na latou iloa e le mafai ona latou sosola ese ai.

O le iʻuga o lenei mea, o Knorr, faatasi ai ma le fesoasoani a le tamaloa sa avea mo se vaitaimi le peresetene o le Vise ma sa avea ma sui faaletulafono o Molimau a Ieova, o se tamaloa e igoa ia Covington, na faavaeina nei komiti faamasino. Lenei, aisea na taua ai lenei? Aisea ua i ai komiti faʻamasino? Lenei, e leai se faʻavae faʻamaumauga mo se mea faapena. E leai foi se faʻavae. I aso onamua, ina ua filifilia e le faamasinoga ni mataupu i le tulafono, sa latou faia faalauaitele i faitotoʻa o aai faapitoa e iloa uma atu ai e tagata. Ma e leai se faʻasino i se mea faʻapena i le Feagaiga Fou poʻo tusitusiga Eleni o loʻo faʻalogo ai faʻapotopotoga uma i moliaga faʻasaga i se tasi pe a tatau ai. I se isi faaupuga, e leai ni mataupu faalilolilo e tatau ona iai ma e leai ni mataupu faalilolilo i le minoi o Molimau a Ieova seʻia oo i le aso o Knorr. Ae atonu o Covington, ma ou te fai atu masalo o Covington o le na nafa ma le faatuina o nei kamupani. Lenei, aisea na latou taua ai tele? Talu ai ona o le aʻoaʻoga o le tuueseeseina o lotu ma setete i le Iunaite Setete ma isi aiaiga i Peretania Tele, Kanata, Ausetalia ma isi lava mea, i lalo o le tulafono masani a Peretania, o le a le taumafai ai le pulega o malo e pule i gaoioiga a lotu lotu, vagana ai i mataupu autu e lua. Numera tasi, afai o se faʻalapotopotoga faʻalelotu solia lona lava tulaga faʻatulafonoina, ana lava tulafono mo le mea o loʻo tupu i totonu o le lotu, pe a i ai ni mea tau tupe e tatau ona talanoaina i lena taimi ma na o le pau lea o pule o le lalolagi, aemaise lava i le Iunaite Setete faalavelave i gaoioiga faalelotu. E masani lava i le Iunaite Setete, Kanata ma Peretania Tele, Ausetalia, Niu Sila, poʻo fea lava le tulafono masani a Peretania, ma i totonu o le Iunaite Setete, ioe, sa i ai le Muamua Teuteuga, o le poto salalau pulega le aofia ai i latou lava i feeseeseaiga i le va o tagata oe na faʻateʻaina pe faʻafesoʻotaʻi ma isi faʻalapotopotoga faʻalelotu e pei o Le Olomatamata.

O le taimi nei, o komiti faamasino na faatuina, o komiti faamasino ia na latou faia a latou pisinisi i tua o faitotoa ma e aunoa ma ni molimau pe aunoa ma ni faamaumauga, faamaumauga tusitusia o mea na tutupu.

O le mea moni, o nei komiti faʻamasino a Molimau a Ieova, lea e masalomia o Knorr ma Covington, e mautinoa lava o Knorr na ma atonu o Covington e leai se mea e le o ni komiti suesue a le komiti e faavae i luga o faamaumauga a le Sipaniolo Faʻatekonolosi ma le Ekalesia a Roma, lea e tutusa lava ituaiga faiga.

O le uiga la o lenei mea, afai e te paʻu i lalo o le taʻitaʻiga a Molimau a Ieova pe e te paʻu i lalo o le lotoifale o sui o le Sosaiete o le Olomatamata poʻo latou matagaluega ma itumalo ovasia, e foliga mai e leai se fesoasoani i le faʻamasinoga, ma mo se taimi umi e leai se mataupu na i ai ni apili i se tasi.

 

Ae ui i lea, o le tasi alii, iinei i Kanata, na mafai ona ia faia se faamasinoga i luga ma tua atu o le filifiliga a se komiti faamasino.

Ae o se mataupu e seasea tupu aua e leai se apili. O lea ua iai le apili i aso nei i totonu o Molimau a Ieova, ae o se apili e leai se uiga i le 99 pasene o mataupu. Lenei na faʻatuina e Knorr ma Covington. O lenei o Covington o se tagata mataʻina tele ma faʻatasi ai ma Glenn Howe i Kanata, o nei loia e toalua sa gafa ma se mea sa i fafo atu o Molimau a Ieova e sili ona lelei.

Ae i le Iunaite Setete, sa finau ai Molimau a Ieova i le tele o mataupu i luma o le Faamasinoga Maualuga a le Iunaite Setete e faataga ai i latou e faaauau a latou galuega ma sosola ese mai le tulafono taufaasese o le faamalosia o tamaiti aʻoga e faafeiloa le fuʻa a Amerika.

I Kanata, o le mea lava e tasi na tupu o se taunuuga o gaoioiga a se loia talavou e igoa ia Glenn Howe.

Ma i atunuu uma e lua, o laasaga tetele na faia i le itu o saolotoga tau le va o tagata i le Iunaite Setete.

O le gaioiga a Molimau a Ieova na taʻitaʻia e Hayden Covington na taua ai le taua o le Teuteuga lona 14 i mataupu e aafia ai le saolotoga o tapuaiga i Kanata.

O gaioiga a Howe na taua tele i le aumaia o le tulafono o Aia Tatau ma mulimuli ane ai le Taiala o Aia Tatau ma Saolotoga. E leai se faʻalapotopotoga faʻalelotu na faia se mea tele, ma e matuaʻi lelei lava pei o Molimau a Ieova i le itu o saolotoga tau le va o tagata i le sosaiete lautele ma ua alagatatau i latou ona taʻuleleia mo lenei, ae o le mea moni o le mataupu o le saolotoga lotu poʻo le saolotoga foi e faitio pe fesiligia soʻo se mea e alu pea i totonu o le Watchtower Society e faʻasaina. Ma o le Sosaiete o le Olomatamata e sili atu ona ogaoga i le lalolagi i onapo nei i feutanaiga ma tagata o loʻo tetee i le lotu poʻo tagata liliuese, e pei ona tautala ai nai lo le lotu Katoliko ma sili Porotesano. Ma, o se mea fiailoa i fafo atu ma i totonu o le lautele sosaiete Molimau a Ieova sa matua lelei i le faʻatuina o le saolotoga mo latou lava, ae o le saolotoga lenei e faia le mea latou te manaʻo ai.

Ae leai se tasi i totonu o le alaalafaga na mafai ona ia fesiligia soo se mea na latou faia.

O le tagata lona tolu na taua i lalo o Nathan Knorr o Fred Franz.

O lenei, o Fred Franz o se tamaloa ofoofogia tama i nisi auala. Sa ia fiafia tele i gagana. E tusa ma le tolu tausaga na galue ai i le aoga faafaifeau a Peresipeteriana ae leʻi liliu i tagata aʻoga o le Tusi Paia mulimuli ane e avea ma Molimau a Ieova.

O ia o se lagolago lagolago a Rutherford, ma o le tele o le aoaoga faavae na fausia i lalo o Rutherford na sau mai ia Fred Franz. Ma o lena mea e moni lava i lalo o Nathan Knorr. Na faia e Nathan Knorr lomiga uma o le Le Olomatamata, e le o se tusitala, ma e ui lava o le tele o galuega sa faia e Fred Franz, o Knorr o le taitai pulega, aʻo Fred Franz o le aoaoga faavae,

tamaloa matua ese lava. Ma se tasi na faʻatinoina i ni auala uiga ese. Sa mafai ona tautala Sipaniolo. Sa mafai ona tautala Potukale, tautala Farani. Na ia iloa Latina. Na ia iloa le faaEleni. Ma e mautinoa na ia iloa Siamani. Masalo mai lona talavou. O lenei, e leʻi afaina le taimi na ia tautala ai, poʻo le a le gagana na ia tautala ai, o le cadence o lana tautala na tutusa tutusa i gagana uma. Malie tamaiti laititi na faia tala na masani ona matua feʻai. Ou te manatua loʻu iai i se tauaofiaga i le 1950. Sa ou laitiiti lava. O le taimi na saofai ai i oʻu luma le fafine o le a avea ma aʻu ava ma nofo faatasi ma se isi uso, ma sa i ai loʻu ita tele ona o se faaiuga ma filifili ai e tuliloa ia mulimuli ane. Ma mulimuli ane, na ou manumalo. Na ou mauaina o ia.

Ae o le taimi lena na tuuina atu ai e Fred Franz se lauga i luga o mana maualuga.  

O lenei, o le mea moni a o lumanaʻi lenei tautalaga, sa talitonu lava o le Anamua agavaa, o le mea lena na valaauina i latou, o tamaloloa uma na faʻamaoni ia Ieova mai le Feagaiga Fou mai le ataliʻi o Atamu, Apelu, ia Ioane le Papatiso , o le a toetutu mai i aso mulimuli, oeo le a pulea isi mamoe, e ui lava, o lena, tagata oe o le a o atu i le taua o Amaketo i le meleniuma e tatau ona pulea e nei anamua agavaa. Ma i tauaofiaga uma lava, sa faatalitali molimau pe o le a toetu mai Aperaamo, Isaako ma Iakopo. Ma le mea e malie ai, o Rutherford, ioe, na fausia Beth Sarim i Kalefonia, lea o le a nonofo ai nei anamua Worth's ao le i oʻo i le iʻuga o le taimi nei faiga o mea ina ua latou toetutu e sauniuni e o atu i le meleniuma.

Ia, na fai mai Freddy Franz, oe atonu e te nofo iinei, o lenei i le 1950 o le tauaofiaga, oe ono iinei ma oe ono vaʻaia aliʻi o le a pule i le meleniuma i le lalolagi fou.

Ma na ia alagaina lenei mea ma le tauaofiaga na alaga aua na mananao tagata e vaai ia Aperaamo, Isaako ma Iakopo i fafo i luga o le tulaga ma Freddy.

Ma, o le mea moni o le mataupu ona aumai lea e Freddy le mea ua taʻua o le malamalama fou o Molimau a Ieova ao latou aumaia i totonu i taimi uma, e ui lava atonu latou te toe fesuiaʻi i le luasefulu tausaga i lalo o le taamilosaga.

Ma o le manatu lea, o tagata oe na tofia e sosaiete o le Olomatamata i mataupu faapitoa ma e le oi latou o se vaega faalelagi, o le a latou o atu i le lagi ma faatasi ma Keriso, sa i ai iinei i le lalolagi i le faagasologa o le afe tausaga o nofotupu o Keriso i luga o le Lalolagi.

Ma sa tatau ona avea i latou ma aliʻi sili, faʻatasi ma Aperaamo, Isaako ma Iakopo, ma isi uma. Ma o le ituaiga mea na matou maua mai ia Freddy. Ma o Freddy sa masani ona ia faʻaaogaina ituaiga ma ituaiga teteʻe, o nisi o na mea e mamao lava, e fai mai sina tala. O le mea e mataʻina ai, i le sefulu tausaga ua tuanaʻi, na oʻo mai ai loa Le Olomatamata ma faʻapea mai, latou te le toe faʻaogaina ituaiga ma tala faʻafuaseʻi seʻi vagana ua latou faʻataʻatia faapitoa mai i le Tusi Paia. Ae i na aso, sa mafai e Fred Franz ona faʻaaoga le manatu o ituaiga Tusi Paʻia e sau ai ma toeititi lava soʻo se ituaiga o aʻoaʻoga poʻo lotu, ae maise lava i aso mulimuli o tagata. O i latou o se ese vaega o tagata.

Ma aʻo Covington ma Glenn Howe i Kanata na latou faia saofaga lelei i le tele o sosaiete sa latou nonofo ai, e leʻo Knorr poʻo Franz na matua taua i lenei. Ile vaitaimi ole amataga ole 1970, na tupu ai se mea uiga ese. Ma o le aofaʻi o tamaloloa na tofia e atiaʻe se tamai galuega lea na avea ma se tele galuega i faʻamaumauga a le Tusi Paia. O lona uiga, o se lolomifefiloi faʻale Tusi Paia. O le tagata na te taʻitaʻia lenei o le tama a le uso o Freddy Franz.

O le isi Franz, Raymond Franz, ua avea nei Raymond ma tagata taua tele i Puerto Rico ma le Dominican Republic o se misionare. O ia o se Molimau faamaoni a Ieova.

Ae ina ua amata e ia ma nisi o isi ona suesue ma saunia se tusi. lea na valaauina Fesoasoani i le Malamalama i le Tusi Paia, na amata ona latou vaaia mea i se malamalama fou.

Ma na latou fautua mai e le tatau ona pulea le faalapotopotoga e se tasi tagata taitoatasi. Ae na latou o mai ma le manatu o se iunite autasi, o se vaega pule o tagata.

Ma latou faʻaaogaina o se faʻataʻitaʻiga mo lenei faapotopotoga i Ierusalema. O le taimi nei, na tetee malosi Freddie i lenei mea. Ou te manatu na saʻo o ia mo mafuaʻaga sese.

Fred Franz na fai mai, vaai, e leai lava se vaega pule i le uluai lotu.

O le au aposetolo na latou faasalalauina, ma i soo se tulaga lava, ina ua oo mai le mataupu o le peritomeina i luma o le ekalesia, o le aposetolo o Paulo ma Panapa na o mai mai Anetioka i Ierusalema, na latou faailoa mai le aʻoaʻoga faavae Kerisiano.

Ma o le aoaoga faavae e le i aumaia mai le ekalesia i Ierusalema. Na taliaina e latou.

Ma na latou taʻua foi, matou te lagona na osia i matou e le Agaga Paia ia matou malilie faatasi ma le mea na finau ai le Aposetolo o Paulo. O le manatu la o le pulega, sa fai si mamao ese ma na saunoa Freddy Franz, ae na ia fai mai aua na ia manaʻo e faaauau le pulega o le Sosaiete o le Olomatamata ma Molimau a Ieova e le pelesetene o le Olomatamata, ae le ona o ia o se saoloto.

Lenei, na tupu lenei i le amataga o le 1970, e pei ona ou taʻua, 1971 ma le 1972 ma mo sina taimi puʻupuʻu, mai le 1972 i le 1975 sa i ai le lelei tele o le faʻasaʻolotoina i le molimau faʻalapotopotoga ma le lotoifale malo na mafai ona matua pulea le aulotu ma sina faʻalavelave a ofisa mai le Sosaiete o le Olomatamata e pei o matagaluega ma itumalo ovasia na faia naʻo isi toeaina.

Na toe faʻaleleia le polokalama a toeaina e Rutherford, e ui lava i lenei tulaga na le filifilia i latou e faapotopotoga, na filifilia i latou e le Le Olomatamata.

Ae i lena vaitau, mai le 1972 i le 1973, na faaitiitia ai e le Le Olomatamata le taua o le talaʻi atu mai lea fale i lea faitotoa e ala i le faapea atu o le galuega faaleoleo i totonu o faapotopotoga, i se isi faaupuga, o asiasiga a toeaina ma le tausia o pipili, le tutuli ma le tauaso o se mea taua.

Ae na sau muamua Freddy Franz i le manatu e faapea o le tausaga 1975 e ono faailogaina ai le iuga o le faiga o mea nei, le lalolagi o loo i ai nei.

Ma na lomia e le Sosaiete o le Olomatamata le tele o tala i le Olomatamata ma le Ala Mai, lea na faailoa mai na latou manatu atonu o le a tupu lenei. Latou te leʻi taʻu maia, ae atonu na latou fai mai. Ma na amata ona tupu vave le faʻalapotopotoga i le vaitaimi mai le 1966 i le 1975.

Ae i le 1975-le toilalo.

E leai se iʻuga o lenei faiga, ma ua toe avea foʻi le Sosaiete o le Olomatamata ma Molimau a Ieova ma perofeta pepelo, ma e toʻatele na tuʻua le faʻapotopotoga, ae ona o le fefefe i le mea na tupu, na faʻamaonia ai e le vaega pule le mea na fai. o le uati i tua, faʻamutaina uma o gaioiga saoloto na tupu i le vaitaimi o le 1972 i le 1975 ma le ogaoga o le faʻalapotopotoga sa matua faʻateleina. Toatele na o ese ae o nisi na amata ona uia laasaga e tetee ai i aʻoaʻoga a le Sosaiete o le Olomatamata.

Ma o le mea moni sa maliu Nathan Knorr i le kanesa i le 1977.  Ma avea ai Fred Franz ma Peresetene lona fa o le Sosaiete a le Olomatamata ma le solo a le sosaiete.

E ui lava ina ua matua o ia ma e iu lava ina le mafai ona galue lelei, ae na tumau pea o ia i se ituaiga o ata i le faalapotopotoga seia oo ina maliu. I le taimi nei, o le vaega pule, lea na tele lava ina taʻua ai Knorr o se tino le mautonu, sei vagana ai se ulugalii, e aofia ai ma Raymond uo. Ma o le mea mulimuli na iu ai i le tulieseina o Raymond Franz ma le foafoaina moni lava o se gaioiga tele na faaauau pea ina ua mavae le 1977 i lalo o Fred Franz ma le vaega pule. O le tuputupu ae na toe faafouina i le vaitau o le 1980 ma o nisi tuputupu aʻe na faaauau pea i le vaitau o le 1990 ma oʻo atu i le seneturi 20.

Ae o le isi valoʻaga na tatau ona faʻamutaina le lalolagi ae le i feoti uma tagata o le augatupulaga o le 1914. Ina ua le taulau lena, na amata ona maua e le Sosaiete o le Olomatamata le toatele o Molimau a Ieova na o ese ma tagata fou liliu mai na amata ona avea ma toaaga i le tele o le lalolagi alualu i luma, ma mulimuli ane, e oʻo lava i le Tolu Lalolagi, na amata ona toe tepa i tua le faalapotopotoga ua tuanaʻi – ma talu ai nei ua aliali mai ua le lava tupe ma le leai o se tuputupu aʻe o le Sosaiete o le Olomatamata, ma o fea e oʻo iai le Faʻalapotopotoga a Molimau a Ieova mai le taimi nei, e matua fesiligia lava. O le faʻalapotopotoga ua toe gagau lona tamatamaʻivae o se iʻuga o ana aʻoaʻoga o afea le iʻuga o le a ma o lena sili ona manino i lenei lava aso. Ae o le faifai pea faaaposetasi tuli i totonu o le faʻalapotopotoga o soʻo se tasi e fesiligia soʻo se mea o loʻo faia e le taʻitaʻi o le Olomatamata, ua taʻua o se tagata liliuese ma le fiaafe o tagata o loʻo faʻateʻaina ona o lo o muimui e uiga i le faʻalapotopotoga. Ua avea ma sili, sili, matua ogaoga ma tapunia faʻalapotopotoga, lea e tele, tele faʻafitauli. Ma ua ou i ai iinei o se tasi ua pagatia mai lena faʻalapotopotoga ma ua ou matua sauni e faʻaali atu faʻafitauli o le Sosaiete a Molimau a Ieova.

 Faatasi ai ma lena, uo, o le a ou tapunia. Faamanuia le Atua!

 

James Penton

James Penton o se polofesa ua faamamaluina i le talafaasolopito i le Iunivesite o Lethbridge i Lethbridge, Alberta, Kanata ma le tusitala. O ana tusi e aofia ai le "Apokalifa ua Taimi: Tala o Molimau a Ieova" ma le "Molimau a Ieova ma le Tolu Tolu".
    4
    0
    E te alofa i ou mafaufauga, faamolemole taʻu mai.x
    ()
    x