Toe Faatuina le Faapotopotoga Kerisiano: O a Mea e Fausia ai le Mamalu Faaipoipoga?

A matou talanoa e uiga i le toe faʻatuina o le Faʻapotopotoga Kerisiano, matou te le o tautala e uiga i le faʻatuina o se lotu fou. E matua tuufaafeagai. O loʻo matou talanoa e uiga i le toe foʻi mai i le ituaiga tapuaʻiga sa i ai i le uluaʻi senituri - o se ituaiga e matua le iloa lava i lenei vaitaimi. E faitau afe aulotu ma lotu Kerisiano i le lalolagi atoa mai le tele-tele, pei o le Ekalesia Katoliko, e oʻo i le tasi vaega eseʻesega a nisi lotu faʻalelotu. Ae o le mea e tasi e foliga tutusa uma i latou o le i ai se tasi e taʻitaʻia le aulotu ma o loʻo faʻamalosia se seti o tulafono ma se faʻavae faʻavae e tatau ona tausisi uma i ai pe a latou mananaʻo e tumau faʻatasi ma lena aulotu. Ioe, e i ai ni vaega atoa e leʻo ni aulotu. O le a le mea e pulea ai latou? O le mea moni na faʻaigoaina e le kulupu o ia lava e leʻo ni tapuaiga, e le o lona uiga e saoloto mai le faʻafitauli masani na amata ai le faʻaKerisiano talu mai lona amataga: o le masani a tamaloloa e ave ma mulimuli ane tausia le lafu e pei o la latou lava. Ae faʻapefea vaega e o atu i le ogaoga ma faʻapalepale ituaiga uma o talitonuga ma amioga? O se ituaiga o "soo se mea e alu" ituaiga o tapuaiga.

O le ala o le kerisiano o le ala o le faʻafaigofie, o se ala e savali i le va o tulafono maumaututū a le Faresaio ma le le gaoia o le saolotoga. E le o se auala faigofie, aua e tasi le fausiaina le o luga o tulafono, ae luga o mataupu faʻavae, ma mataupu faʻavae e faigata aua latou te manaʻomia tatou e mafaufau mo i tatou lava ma ia tali atu mo a tatou gaioiga. E sili atu ona faigofie tulafono, a ea? Pau lau mea e fai o le mulimuli i mea a nisi oe lava-taʻitaʻi faatonu oe e fai. Na te tauaveina le tiutetauave. O lenei, ioe, o se mailei. I le iuga lava, tatou te tutu uma i luma o le nofoa faʻamasino o le Atua ma tali mo a tatou gaioiga. O le 'alofaga, "Sa na ona ou mulimuli i faatonuga," na ona le tipiina i lena taimi.

Afai o le a tatou tuputupu aʻe i le fua o le tino e tatau i le atoatoa o Keriso, pei ona fautuaina e Paulo le Efeso e faia (Efeso 4:13) ona tatau lea ona tatou amata amataina o tatou mafaufau ma loto.

I le gasologa o le lolomiina o nei vitio, matou te fuafua e filifilia ni tulaga masani e aliaʻe mai lea taimi i lea taimi ma e manaʻomia ai ona matou faia ni filifiliga. O le a ou le tuʻuina i lalo ni tulafono, aua o le a mimita mai ia te aʻu, ma o le muamua sitepu i luga o le ala i le tagata pulega. E leai se tagata e tatau ona avea ma ou taʻitaʻi; na o le Keriso. O lana tulafono e faʻavae i luga o mataupu faʻavae na ia tuʻuina i lalo, pe a tuʻufaʻatasia ma se mafaufau faʻaKerisiano aʻoaʻoina, e taʻitaʻia i tatou i le ala saʻo.

Mo se faʻataʻitaʻiga, tatou te ono manatu e uiga i le palota i faiga palota faaupufai; pe matou te faʻamamaluina aso malolo; pei o le Kerisimasi poo le Halloween, tusa pe tatou te faʻamanatuina se aso fanau o se tasi pe o le Aso o Tina; poʻo le a se mea o le a tupu i lenei lalolagi i nei ona po o se faʻaipoipoga mamalu.

Tatou amata i le mulimuli, ma o le a tatou talanoaina isi i isi lumanaʻi vitio. Ma leisi, matou te le o sailia tulafono, ae pe faʻafefea ona faʻaaogaina mataupu silisili o le Tusi Paia ina ia maua ai le faʻamaoniga a le Atua.

Na fautua mai le tusitala o le Eperu: “Ia faamamaluina e tagata uma le faaipoipoga, ma ia leai se mea leaga i le moega, aua o le Atua o le a faamasinoina tagata le faitaaga ma e mulilua.” (Eperu 13: 4)

Lenei atonu e foliga mai e tuʻusaʻo, ae faʻapefea pe a amata ulugaliʻi ulugaliʻi ma fanau ma lau aulotu ma ina ua mavae sina taimi na e iloa ai na latou faʻatasi mo le 10 tausaga, ae leʻi faʻatulafonoina la latou faʻaipoipoga i luma o le setete. Mata e te manatu ia i latou i se faʻaaloalo faʻaipoipoga pe e te faʻaigoaina i latou o ni faitaʻaga?

Na ou fesili ia Jim Penton e faʻasoa ni suʻesuʻega i lenei mataupu o le a fesoasoani ia matou e iloa ai poʻo a mataupu faʻavae e faʻaogaina e faia ai se filifiliga e fiafia i ai lo tatou Aliʻi. Jim, e te fia talanoa i lenei mea?

O le mataupu atoa o le faʻaipoipoga o se mea e fai si faigata, e pei ona ou iloa sa pagatia ai nei Molimau a Ieova ma o latou alalafaga. Mātau, i lalo o le aʻoaʻoga a Rutherford i le 1929 Higher Powers, e itiiti manatu o Molimau i tulafono faalelalolagi. I le taimi o le faasaina sa tele feusuaiga a Molimau i le va o Toronto ma Brooklyn ma, foi, Molimau na ulu atu i maliega faaipoipoga sa masani ona manatu e sili ona faamaoni i le faalapotopotoga. Ae ui i lea, i le mea e ofo ai, i le 1952 na filifili ai Nathan Knorr e faapea o soo se ulugalii na faia ni feusuaiga ae leʻi faia le la faaipoipoga e se sui o le malo, o le a faateʻaina e ui lava i le mea moni, o lenei mea na feteenai ma le 1929 aoaoga faavae lea sa leʻi lafoaia seia oo i le ogatotonu o le onosefulu.

Peitai, e tatau ona ou taʻua, e tasi le tuusaunoa a le Sosaiete. Na la faia lenei mea i le 1952. Pe a nonofo ai se ulugaliʻi JW i se atunuʻu na manaʻomia se faʻaipoipoga faʻatulafono e se faʻalapotopotoga faʻalelotu, ona mafai loa lea e le ulugaliʻi JW ona faʻaalia o le a faʻaipoipo i luma o le latou faʻapotopotoga. Ma, na o se taimi mulimuli ane, ina ua suia le tulafono, sa manaʻomia loa i latou e maua se tusi faʻamaonia faʻaipoipo.

Ae sei o tatou vaʻai tele i le fesili o le faʻaipoipoga. Muamua ma taua, o faaipoipoga uma na faʻatatau i le Isaraelu anamua o le ulugaliʻi e iai se mea e pei o se sauniga i le lotoifale ma o atu i le fale ma faʻamaeʻaina a latou faʻaipoipoga faʻafeusuaiga. Ae na suia le augatupulaga maualuluga i lalo o lalo o le Ekalesia Katoliko. I lalo o le faʻamanatuga, o le faʻaipoipoga na avea ma faʻamanatuga e tatau ona faia e se patele i totonu o le faʻatulagaina. Peitai ina ua tupu le Toe Fuataʻiga, na toe suia mea uma; malo pule faalemalo aveina le pisinisi o le faatulafonoina faaipoipoga; muamua, ia puipuia aia tatau, ma lona lua, ia puipuia tamaiti mai mea faʻatamaʻi.

Ioe, o le faʻaipoipoga i Egelani ma le tele o ona kolone sa faʻatautaia e le Ekalesia Egelani i le sefuluiva seneturi. Mo se faʻataʻitaʻiga, e toʻalua oʻu matua matutua na tatau ona faʻaipoipo i Upper Canada i le Anglican Cathedral i Toronto, e ui i le mea moni o le teine ​​faaipoipo o se Papatiso. Tusa lava pe maeʻa le Confederation in 1867 i Canada, sa i ai i itumalo taʻitasi le malosiʻaga e tuuina mai ai le aia tatau e faia ai le faʻaipoipoga i ekalesia eseese ma faʻalapotopotoga faʻalelotu, ma isi e leai. I se tulaga iloga, o Molimau a Ieova na faataga ona faia ni faaipoipoga i ni nai itumalo ina ua mavae le Taua Lona Lua a le Lalolagi, ma e sili atu mulimuli ane i Quebec. Ma, ao ou tamaititi, ou te manatua le toʻatele o le ulugalii Molimau a Ieova sa malaga mamao ese ina ia faʻaipoipo i Amerika. Ma i le Paʻu o le Tamaoaiga ma le vaitaimi o le Taua Lona Lua a le Lalolagi, lea sa masani ona faigata, aemaise lava i le taimi na faasāina ai e Molimau le toeitiiti fa tausaga. O le mea lea, e toʻatele na o latou "fufusi" faatasi, ma e leʻi popole le Sosaiete.

E matua eseese lava tulafono eseese o le faaipoipoga i nofoaga. Mo se faʻataʻitaʻiga, i Sikotilani, ua leva ona mafai ona faʻaipoipo ulugaliʻi i le tusia o se tautoga i luma o se molimau poʻo ni molimau. O le mafuaaga lena na pasia ai e le au ulugalii Igilisi tuaoi i Sikotilani mo augatupulaga. E masani foi, o tausaga o le faʻaipoipoga sa faʻatauva tele. O matua o loʻu tina matua na malaga mai le tele maila mai sisifo Kanata i Montana i le 1884 e faaipoipo ai i se faaipoipoga lautele. Na i le luasefulu ona tausaga, na sefulutolu ma le afa. O le mea e malie ai, o le saini a lona tama o loʻo i luga o la latou laisene faʻaipoipoga faʻaalia ai lona maliega i le la faʻaipoipoga. O lea la, o faaipoipoga i nofoaga eseese na matua, ma eseese lava.

I Isaraelu anamua, sa leai se manaʻoga e lesitala i luma o le setete. I le taimi o le faʻaipoipoga a Iosefa ma Maria o le tulaga lena. O le mea moni, o le gaioiga o se faʻaipoipoga sa tutusa ma le faʻaipoipoga, ae o lenei o le maliliega feagaiga i le va o itu, ae le o se faʻatulafonoina gaioiga. O le mea lea, ina ua iloa e Iosefa ua to Maria, sa ia filifili e teteʻa faʻalilolilo ia aua na ia "le manaʻo e faia o ia o se faʻaaliga lautele". Semanu e mafaia lenei mea pe a fai o la latou faʻaipoipoga / faʻaipoipoga faʻaipoipoga na tausia faalilolilo e oʻo i lena taimi. Ana faʻapea na faʻalauiloa lautele, semanu e leai se auala e nana ai le teteʻa. Afai na te teteʻa ia te ia i le mea lilo - o se mea na faʻatagaina e tagata Iutaia na te faia - o le a faamasinoina o ia o le faitaʻaga, ae le o le mulilua. O le muamua na manaʻomia o ia e faaipoipo i le tama o le tama, lea e le masalomia na manatu ai Iosefa o ia o se uso Isaraelu, ao le mulimuli na faasalaina i le oti. O le mea taua o nei mea uma na faia e aunoa ma le aofia ai o le setete.

Matou te mananaʻo e tausia le mamā o le faʻapotopotoga, aunoa ma tagata mulilua ma faitaʻaga. Peitaʻi, o le a le mea e taʻua o na amioga? E manino lava o le tamaloa na te faʻafaigaluegaina se fafine talitane ua faia amioga le mama. E toʻalua tagata e faia feusuaʻi faʻaletino e manino foi o faia le faitaʻaga, ma afai o se tasi o latou ua faʻaipoipo, mulilua. Ae faʻapefea se tasi ua, pei o Iosefa ma Maria, osi feagaiga i luma o le Atua e faʻaipoipo, ona ola ai lea i o latou olaga e tusa ai ma lena folafolaga?

Seʻi tatou faʻafaigataina le tulaga. Faʻafefea pe a fai o le ulugaliʻi fesiligia i se atunuʻu poʻo se itumalo e le aloaʻia faʻaletulafono le faʻaipoipoga? E manino lava, e le mafai ona latou faʻaaogaina puipuiga i lalo o le tulafono e puipuia aiā tatau a meatotino; ae o le le faʻaaogaina e se tasi o aiaiga faaletulafono e le tutusa mea ma le solia o le tulafono.

O le fesili o le a: mafai ona tatou faʻamasino i latou o tagata faitaaga pe mafai foi ona tatou taliaina i totonu o le tatou faʻapotopotoga o se ulugaliʻi ua faʻaipoipo i luma o le Atua?

Ua taʻu mai e le Galuega 5:29 ia tatou usiusitaʻi i le Atua ae le o tagata. Roma 13: 1-5 o loʻo taʻu mai ai ia tatou usiusitaʻi i faipule silisili ae aua le teteʻe atu ia latou. E manino lava, o se tautoga na faia i luma o le Atua e sili atu lona aoga nai lo o se feagaiga faʻaletulafono o lena lava faia i luma o soʻo se malo lalolagi. O malo uma o le lalolagi o loʻo i ai nei, o le a mavae atu, ae o le Atua e tumau e faʻavavau. Ma, o le fesili ua tupu: E manaʻomia e le malo le faaipoipo o ni tagata se toʻalua, pe e filifili i le faitalia? Mata o le faʻaipoipo faʻaletulafono e mafua ai le solia o le tulafono o le laueleele?

Na umi se taimi na ou aumaia ai loʻu toʻalua mai Amerika i Kanata i le 1960s, ma o laʻu tama laʻititi na i ai foi le tutusa faʻafitauli i le aumaia o lona faletua Amerika i Kanata i le 1980s. I mataupu taʻitasi, sa matou faʻaipoipo faʻatulafonoina i setete aʻo le i amataina le faiga o femalagaaʻiga, o se mea ua le tusa ai ma le tulafono a Amerika. Afai na matou faaipoipo i luma o le Alii, ae le i luma o pulega faalemalo semanu matou te usitaia le tulafono o le laueleele ma fesoasoani tele i le faiga o femalagaaiga ina ua maeʻa ona mafai ona faaipoipo faaletulafono i Kanata, o se manaʻoga i lena taimi talu ai o matou o Molimau a Ieova na pulea i tulafono a Nathan Knorr.

O le autu o nei mea uma o le faʻaalia lea e leai ni tulafono faigata ma vave, e pei ona tatou aʻoaʻoina muamua e talitonuina e le Faʻalapotopotoga o Molimau a Ieova. Ae ui i lea, e tatau ona tatou iloiloina tulaga taʻitasi i luga o le faʻavae o tulaga o loʻo faʻataʻitaʻia e mataupu faʻavae ua folasia i tusitusiga paia, o le mea silisili o le faʻavae o le alofa.

Meleti Vivlon

Mataupu na saunia e Meleti Vivlon.