Lea e iai le Lalolagi Sili lapoa, Sili ona lelei, AI Computer Code
Le va o Oe ma Puluuli Blue[I], atonu e te mafaufau o ai e sili ona lelei AI komipiuta komepiuta. O le tali, tusa lava pe e te seasea faʻaaoga pe e pei o komepiuta, o Oe!
Atonu o loʻo e tau mafaufau poʻo le a le "Deep Blue". O le "Deep Blue" o se komipiuta maoaʻe a le IBM na faʻapolokalame e taalo i le taʻaloga lea na avea ma uluaʻi komipiuta na faʻatoʻilaloina le siamupini o le lalolagi i le aso 11 o Me, 1997, ina ua maeʻa taʻaloga e 6, ma manumalo ai i le 2 - 1 ma le toʻa 3.
Aisea la matou te fai atu ai oe? Aua o le komepiuta e naʻo le taʻalo i le taʻaloga. Oe nei atonu e le taʻalo lelei satura, ae e mafai ona faia le tele o mea, mea uma na le mafai komepiuta faia!
Ae e iai a mea e sili atu i tua o le tali nai lo oe atonu e mafai ona kuka ae Deep Deep e le mafai.
O le sela e sili lona faigofie i meaola faigofie ma meaola e sili atu ona lavelave nai lo le masini sili ona faigata na gaosia e tagata.
Lenei faigofie sela aofia ai i totonu o se polokalame polokalame gagana o le lalolagi sili ona tele, sili ona lelei, sili atu meaola leai, Moni (nai lo le Faʻatuatuaga) Faʻailoaina polokalame komepiuta na fuafuaina. O loʻo iai i totonu ia te oe foi. Ole a lena mea?
DNA
O le DNA e faapuupuuina mo le deoxyribonucleic acid, o se mea e mafai ona toe fai le tino lea o loʻo i ai i le toetoe lava o mea ola uma o se vaega autu o kromosom. O le feaveaʻi o faʻamatalaga faʻatino.
I se faaupuga faigofie, DNA o le sili puʻupuʻu faʻamatalaga feaveaʻi i le atulaulau. E le gata i lea, o mea aoga aoga o polotini e le oi ai i fafo atu o le sela ola. Soʻo se suʻega lava na faʻamaoniaina lenei mea moni o saienisi - o vailaʻau e le mafai ona ola na o latou. O le mea moni, o le tele o lo tatou aʻoaʻoina pe faʻafefea ona faʻagaioia se sela ola, o le laʻititi foi lea o le tatou alofaga mo le teenaina o le tatou Foafoa.
O le sela ola e tele afe vaega, e tuʻufaʻatasia e mautinoa e ola ai, e leai ma se mea e tupu fua i fafo atu o sela ola.
O le Bacteria na maua talu ai nei mai le faʻamaumauga o fossil (i le Cambrian Sedimentary Rock) na unaʻia ia lava ma le 7 avetaʻavale e pei o fausaga ma le aofaʻi o 21 kia e pei o fausaga na tuleia i le faʻasologa, faʻaopoopo i ai ma le cilia's[Ii] e tatau i tagata uma ona vili i le auala e tasi mo siama e fealuaʻi.
O se vaʻaia faigofie o se siama faigofie ma se flagellum poʻo le cilium e mafai ona vaʻaia iinei:
O le lautele o le tasi fatu gatasi oneone e mafai ona taofia 10,000 o nei mea laiti motusia i autafa.
O le Maofa Fuafuaina o DNA
Ole DNA ose Sequence code o faʻamatalaga e maua ai se mea e manaʻomia e lea vaega.
Amino Acids galue i se auala tutusa i poloka Lego mafai ona faʻatulaga e fai se Lego faʻataʻitaʻiga i le tele, eseʻese auala, seʻi vagana le amino acids fausia protein. E le gata i lea, o le tele o faʻataʻitaʻiga a Lego e tulaga eseʻese vaega o loʻo faia faʻapitoa mo lena faʻataʻitaʻiga ma leai seisi faʻataʻitaʻiga.
O le Chromosome e pei o le autobiography vaega o le faletusi.
O le Gene e pei o se mataupu i se tusi e le o iai i seisi lava tusi, o lona uiga e tulaga ese.
- O le “numera” e naʻo le 4 mataʻitusi, ae le 26 faʻapena i le Igilisi Igilisi.
- O nei mataitusi e fa o le A, C, G, T, o mataitusi muamua ia o vailaau e faia ai sootaga o Afaʻaalia, Citosine, Guanine, ma Thymine lauiloa o nucleotides.
- T mafai naʻo le fesoʻotaʻiga ma A, ma le G e naʻo le fesoʻotaʻiga ma C. [Iv]
1. Faitauga Faʻaaoga
I le tele o gagana, e iai ni 'upu e mafai ona faitau i tua, ma e maua ai se eseʻesega o le uiga o le' upu faitau masani.
O le upu “tulaga” e taua o le palindrome, aua e faitau i tua poo luma e faitau le “tulaga”.
Ae o le "Star" faitauina tua avea ma "Rats", o se uiga ese atoa. E faapena foi, "Laveai" avea "Faaleagaina", tutusa mataitusi ae i le faasologa i tua, tuuina mai se uiga ese ese.
I le DNA, o tusi lava ia e faitau i tua e ese le faʻamoemoe poo le galuega. I le tulaga o siama faʻamaʻi, e masani ona fai porotini mo le "afi".
O lona uiga ole DNA faasologa e mafai ona faʻaogaina e faia ai vaega eseese ole meaola. O le sili ona lelei auala o coding.
O le faʻailoga o le DNA e mafai ona faitau i luma ma tua atu e maua mai ai nei polotini laiti pei o motors i siama. (Ioe, o motors e leʻo ni uʻamea, aʻo amino acids e tuʻufaʻatasia i se porotini). O le faʻaogaina o le faʻamatalaga i luma ole DNA e mafai faʻapefea ona fausia ma faitau le pito i tua e mafai ona faʻaaogaina. Vaai faalemafaufau taumafai e tusi se pepa se tasi e faʻamatalaina pe faʻapefea ona fausia se iPhone ma pe a faitau faʻasolosolo, na avatu ia te oe faʻamatalaga i le auala e faʻaaoga ai le iPhone!
2. Faʻamatalaga soʻosoʻo
O loʻo i ai foʻi ni faʻaalu poloaʻiga e tuʻuina atu ai faʻatonuga eseese ae ia lelei. O se faʻataʻitaʻiga o le fuaitau "Ou te fiafia i le sukalati i lena afiafi". Faʻalogo i se uiga uiga ese, o le mafuaʻaga e mafai ona lua uiga eseʻese ma le toa tusi o le faʻateleina mataitusi:
- Ou te fiafia i le chocoTuai
- Mulimuli ane na afiafi
3. Faʻamatalaga tuʻufaʻatasi
Mo lenei tatou ave nisi mulimuli ane mataitusi o le DNA tutusa faasologa, e pei o mataitusi mataga mai le fuaitau "Oute manaʻo chokolataer tua afiafi "lea e aumaia ai" Ou te fiafia i lona pulou ". Lenei o le a maua ai se eseʻese gaioiga, ae o loʻo aumaia lava mai le faʻasologa tutusa o faʻamatalaga e fausia ai se eseʻese faʻamoemoega. O le isi mea lelei o le DNA code o le a maua ai faʻatonuga poʻo a vaega o lenei faʻapitoa DNA faʻasologa e tatau ona faʻaaogaina e gaosia ai se isi vaega eseʻese. I lenei auala uma faatonuga e faia uma "masini vaega" e faia ai le sela galuega o loʻo taofiofia ma aofia ai i le tutusa faʻasologa o DNA "mataitusi" tusia.
Ae e le gata ai iina. E iai foi:
- Faatulagaina Faʻamatalaga
- Faʻamatalaga Faʻailogaina
- 3-D Faʻamatalaga (o le umi DNA se faʻasologa e tatau ona gaugau i le auala saʻo)
Soʻo se sela e mafai ona fausia seisi lava sela mo le meaola. E tatau ona fesoʻotaʻi uma sela, fai mai lelei "Ou te manaʻomia tele nei" poʻo le "taofia le faia o lenei", ma isi.
Ole tino o le tino e tusa ma le 100 trillion sela pe afai e te aveeseina le DNA mai ia taʻitasi, e te le maua se laʻasaga sipuni suka.
O faʻamatalaga o loʻo i ai o le a pei o tusi faʻaputuina mai luga o le lalolagi i le masina, e le tasi le taimi ae faʻaputuputu 500 taimi, mo le DNA i le tasi tino tagata.
Sili atu Faigata o le DNA
Amino Acids e pei o se manoa tasi i luga o le uʻamea umi 'ave o le Protein. E i ai ni 100,000 faʻapitoa porotini i le tino o le tagata. O le siama "afi" e faia mai i le 40 eseese porotini.
Amino Acids mafai ona fausia i le mea ua taʻua o le "taumatau" ma le "agavale-lima". I soo se fofo, o le ai ai tutusa tutusa o le itu tauagavale agavale ma le lima taumatau, o lona 50/50. Olaga faʻaaogaina naʻo agavale agavale agavale, ae e te maua pea le 50/50. Le faʻataʻitaʻiga mataga i le faia o amino-acid i le 1950 na faʻateʻaina le okesene, lea sa i ai pea i luga o le lalolagi e tusa ai ma faʻamaumauga o faʻamaumauga, ma na iʻu i le 50/50 agavale agavale agavale ma le lima taumatau faʻatasi ai ma vailaʻau o le a taofia poloka fausia.
E i ai 20 Eseese amino acids sa faaaoga e fai ai se porotini. E masani lava, 3,000 amino acids moli (faia mai na 20 eseese, agavale agavale agavale uma) o loʻo fesoʻotaʻi e faia se tasi porotini porotini, ae o isi e naʻo 300 amino amino acid moli uumi ma isi ua i ai 50,000 amino acid molecules. Uma ituaiga uma o amino acid e tatau ona i ai i le mea saʻo a leai leai se faigaluega porotini.
O le faʻafitauli o le soifua maloloina e taʻua o le Sickle cell anemia e mafua mai i le tasi o le amino acid o loʻo i ai i le mea sese i le hemoglobin (o se porotini) e mafua ai ona le o se foliga saʻo lea e aveina lelei le okesene.
Afai tatou faʻatagaina avanoa tauaso e taumafai e fai se porotini galue i le na o le 5 amino acid uumi umi (sili atu laiti nai lo masani porotini, e tatau ona maua le saʻo amino amino i le faʻasologa saʻo. O a ni faʻamoemoe e maua tonu i le taimi muamua?
1 avanoa i 3.2 miliona taumafaiga. O se avanoa laʻititi lea e le mafai ona tupu.
E mafai ona e faia lenei mea mo oe. Tuu 20 lanu eseʻese lanu i totonu o le atigipusa ma faʻafefiloi latou. Tuʻu 5 atigipusa ma le lanu o loʻo faailogaina i luga o le laina, fusi mata o se tasi, ma fai i latou e filifili 5 polo, 1 mo pusa apa taʻitasi. Afai latou te le mafai ona aveese mata i le fusi seia sao polo ma lanu, e ono latou fusi o latou mata mo le latou olaga atoa. Aveese le mata o le fusi ma e mafai ona fai i sekone. Ae o lena e aveese tauaso, tupu faafuasei avanoa ma faailoa atamai i le fuainumera.
E manino lava, e tatau ona tatou maua le poto foafoa ona o avanoa tauaso e le mafai ona fausia ai le fausaga manaʻomia mo le ola, e matematika le mafai.
E pei ona tusia e le Aposetolo o Paulo i le Roma 1: 19-20 “Mea e iloa e uiga i le Atua ua faailoaina mai ia i latou [oe amioleaga ma ē le amiotonu]. Mo lona le vaaia vaaia o uiga vaaia ma le manino mai le foafoaga o le lalolagi i luma, o lona mana e faavavau ma le Atua, ina ia le mafai ona fesiligia ”.
Ua faʻaali mai e le Atua ia ona tamatamaʻilima. Foafoaga e i ai iina mo se mafuaʻaga. E le tatau ona tatou taofiofia mea moni o le mataupu ina ia taumafai ae aua le vaʻaia le manino.
Faʻafetai
Faʻafetai tele lava ia Deborah Pimo mo lana sauniuniga o le toʻatele o lenei tusitusiga.
[I] IBM Deep Blue, o le muamua komepiuta na te sasaina le malo o le lalolagi Chess. https://www.ibm.com/ibm/history/ibm100/us/en/icons/deepblue/
[Ii] O le cilium poo le cilia (numera tele) o laʻititi pei o laulu e pei protuberances i fafo o le eukaryotic sela. E muamua lava nafa ma le gaoioi o le sela lava ia poʻo le suavai i luga ole sela. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/93/Flagellum-beating.png
[Iii] https://en.wikipedia.org/wiki/File:Flagellum_base_diagram-en.svg
[Iv] https://commons.wikimedia.org/wiki/File:229_Nucleotides-01.jpg
tagai foi i le
O mea tatou te masani ai i aso uma ma le mafaufau lelei e taʻu mai ai ia i matou e iai se laʻasaga ma se agavaʻa manaʻomia e fausia ai se mea; e manaʻomia se tasi ma le malamalama, tomai ma faʻamatalaga e fausia ai. O le sili atu faigata tasi mea foliga mai o lo o fausiaina, tatou otometi lava manatu o le a manaʻomia se tasi ma sili atu tomai, poto ma le poto e fausia ai le mea. Mafaufau i le tele faigata o DNA ma ana galuega ofoofogia, e faigata ona malamalama i saienitisi o loʻo finau mai e naʻo le soʻonaʻo, faʻaletonu ma le faʻataʻitaʻia gaioiga na mafua ai le faʻavaeina o DNA. Naʻo le 'saienitisi' naʻo le saienisi. O le tautinoga... Faitau atili »
Ma o se tusitusiga manaia lena. Na faʻaalia i se tulaga e faigofie ai ona malamalama uma i ai matou. Lea la ua aumai ia tatou manatu e atagia i la tatou lava tulaga le mautinoa atoatoa o nei galuega o loʻo tatou nonofo ai i se sami,, o le mea moni, o iʻuga o mea silisili na faia e lo tatou Atua sili ma lona ataliʻi o Keriso Iesu.