O Le I Ai o Faailoga Faʻailoaina le Tolutasi

I laʻu ata mulimuli lava i luga o le Tolutasi, na matou suʻesuʻeina ai le matafaioi a le Agaga Paia ma matou mautinoa ai, poʻo le a lava le mea e i ai, e le o se tagata, ma e le mafai foi ona avea ma vae lona tolu i le matou nofoa vae tolu tolu. Na ou maua le tele o tagata finau malosi o le Tolutasi aʻoaʻoga na osofaʻia aʻu, pe faʻapitoa lava aʻu mafaufauga ma faʻamatalaga a le Tusi Paia. Sa i ai se tuuaiga masani na ou mauaina o faaalia. E tele taimi na tuuaʻia ai aʻu i loʻu le malamalama i le aʻoaʻoga o le Tolutasi. Na foliga mai na latou lagona o aʻu na ou faia se finauga mo tagata vaʻai, ae afai ou te malamalama lelei i le Tolutasi, o lona uiga o le a ou vaʻaia le sese o aʻu mafaufauga. O le mea ou te fiafia iai o lenei tuʻuaiga e le o iai ma se faʻamatalaga manino, puʻupuʻu o mea ia e manatu iai le Tolutasi. O le Tolutasi aʻoaʻoga o se aofaʻi lauiloa. O lona faauigaga sa avea ma mataupu o faamaumauga faalauaitele mo le 1640 tausaga, o lea e na ona ou faaiuina ai o lo latou lava faauigaga o le Tolutasi lea e ese mai le aloaia aloaia muamua lomia e le Epikopo o Roma. A le o lena pe le mafai ona faʻatoʻilaloina le mafuaʻaga, ua latou na o le suʻeina i le palapala.

I le taimi muamua na ou filifili ai e faia lenei ata vitio i luga o le Tolutasi aʻoaʻoga, sa i ai ma le faamoemoe e fesoasoani i le au kerisiano ia iloa o loʻo faʻasesēina i latou e se aʻoaʻoga sese. O le faaaluina o le tele o loʻu olaga i le mulimuli ai i aʻoaʻoga a le Vaega Pule o Molimau a Ieova, na o le iloaina i oʻu tausaga sinia na faaseseina aʻu, na aumaia ia te aʻu se uunaiga malosi e ufiufi pepelo i soo se mea ou te mauaina ai. Ou te iloa mai loʻu lava poto masani le matua tiga lava o na pepelo.

Peitai, ina ua ou iloa e fa mai le toalima Amerika Faievagelia e talitonu o "Iesu o le muamua ma sili na faia e le Atua le Tama" ma o le 6 mai le 10 manatu o le Agaga Paia o se malosiaga ae le o se tagata, na amata ona ou mafaufau. atonu na ou fasia se solofanua ua oti. I le uma, Iesu e le mafai ona foafoaina ma avea foi ma Atua atoatoa ma afai o le Agaga Paia e le o se tagata, ona leai lea o se tolutasi o tolu tagata i le tasi atua. (O loʻo ou tuʻuina se fesoʻotaʻiga i le faʻamatalaga o lenei vitio i mea o loʻo faʻaaoga mo na faʻamatalaga. O le fesoʻotaʻiga lava e tasi na ou tuʻuina i le ata ua teʻa.)[1]

O le iloaina o le toʻatele o Kerisiano atonu o loʻo latou faʻaigoaina i latou o le Tolutasi ina ia taliaina e isi sui o le latou lotu, aʻo le taimi lava e tasi e leʻi taliaina le faʻavae autu o le Tolutasi, na ou iloa ai e ese le auala na manaʻomia.

Ou te fia mafaufau o le tele o Kerisiano faʻasoa mai loʻu manaʻo ia iloa atoatoa ma le saʻo lo tatou Tama Faalelagi. O le mea moni, o le sini lena o le olaga atoa-o le faavavau olaga faʻavae i luga o le mea o loʻo taʻu mai e le Ioane 17: 3 ia tatou - ae tatou te mananaʻo e faia se lelei amata ai, ma o lona uiga amata i luga o se mautu faʻavae o le upu moni.

Ma, o le a ou vaʻai pea i Tusitusiga Paia o loʻo faʻaaogaina e le au Trinitarians e lagolago ai lo latou talitonuga, ae le gata i le manatu e faʻaalia le sese i a latou mafaufauga, ae sili atu i lo lena, ma se manatu e fesoasoani ia matou ia malamalama lelei i le moni sootaga e ei ai i le va o le Tama, Alo, ma le Agaga Paia.

Afai o le a tatou faia lenei, tatou faia ia saʻo. Tatou amata i se faʻavae e mafai ona tatou malilie uma i ai, tasi e fetaui ma mea moni o le Mau ma le natura.

Ina ia faia lena mea, e tatau ona tatou aveʻese uma a tatou faʻaituau ma faʻamuamua. Tatou amata i le faaupuga "monotheism", "henotheism", ma le "polytheism". O le Tolutasi o le a manatu ia te ia lava o se monotheist aua e na o le tasi lava le Atua e talitonu i ai, tusa lava pe o le Atua e aofia ai ni tagata se toatolu. O le a ia taʻua foi o le malo o Isaraelu sa avea foi ma monotaga. I lana vaai, e lelei le monotaga, ae leaga le henotheism ma le polytheism.

Tusa lava pe tatou te le o malamalama i le uiga o nei faaupuga:

O le Monotheism ua faauigaina o "le aʻoaʻoga poʻo le talitonuga e na o le tasi le Atua".

O le uiga o le Henotheism o le "tapuaiga i le tasi atua e aunoa ma le faafitia o le i ai o isi atua."

O le tapuaiga polytheism ua faauigaina o le "talitonuga i po o le tapuaʻi i le sili atu ma le tasi atua."

Ou te manaʻo ia tatou tiaʻia nei tuʻutuʻuga. Aveʻese latou. Aisea? E faigofie lava pe a fai tatou te pigeon-hole lo tatou tulaga e tusa lava ae tatou te leʻi amataina a tatou sailiga, o le a tapunia o tatou mafaufau i le ono i ai o se mea e sili atu i fafo atu, o se mea e leai se tasi o nei faaupuga lava atoatoa aofia ai. Faʻafefea ona tatou mautinoa o soʻo se tasi o nei faaupuga faʻamatalaina saʻo le natura moni ma le tapuaʻiga i le Atua? Atonu e leai seisi o latou. Masalo ua latou misia uma le maka. Masalo, a maeʻa a tatou suʻesuʻega, tatou manaʻomia le fauina o se atoa fou vaitaimi e faʻatatau saʻo ai a tatou sailiga.

Sei o tatou amata i se mama mama, aua o le ulufale atu i soʻo se suʻesuʻega ma se muai manatu tatou te iloa ai le lamatiaga o le "faʻamaoniga faʻaituau". E mafai ona tatou faigofie, tusa foi ma le le iloa, le amanaʻiaina faʻamaoniga e feteʻenaʻi ma a tatou manatu muamua ma avatu le tatau mamafa i molimau e ono foliga mai e lagolagoina. I le faia o lea mea, e mafai ona tatou misia le mauaina o se sili atu upu moni tatou te leʻi mafaufauina lava.

Ua lelei, o lea ua tatou o. O fea e tatau ona tatou amata ai? Atonu e te manatu o se lelei nofoaga e amata ai o i le amataga, i lenei tulaga, o le amataga o le atulaulau.

O le tusi muamua o le Tusi Paia e amata i le faʻamatalaga lenei: “Na faia e le Atua le lagi ma le lalolagi i le amataga.” (Kenese 1: 1 King James Tusi Paia)

Peitai, e i ai le sili atu nofoaga e amata ai. Afai o le a tatou malamalama i se mea o le natura o le Atua, e tatau ona tatou toe foi i luma o le amataga.

O le a ou taʻuina atu ia te oe se mea i le taimi nei, ma o le mea o le a ou taʻu atu ia te oe e sese. Vaʻai pe mafai ona e pikiina i luga.

"Sa i ai le Atua i se taimi i le taimi ao leʻi faavaeina le atulaulau."

E foliga mai o se faamatalaga fetaui lelei, a ea? E leai, ma o le mafuaaga lea. O le taimi o se vaega taua lava o le olaga tatou te manatu mama i ai i lona natura. E faigofie lava. Ae o le a tonu le taimi? Mo matou, o le taimi o se taimi faifai pea, o se pologa matai na te faʻamalosia i tatou i le faifai pea i luma. Ua pei i tatou o ni mea o loʻo opeopea i totonu o se vaitafe, e feaveaʻi i lalo e le saoasaoa o le āu, le mafai ona faʻatelegese pe faʻataʻalise. Tatou te i ai uma i le tasi taimi faʻatulagaina i le taimi. O le "aʻu" o loʻo i ai nei pe a ou taʻutaʻu upu taʻitasi taofi le i ai ma taimi mavae uma e suia i le taimi nei "aʻu". O le "aʻu" na i ai i le amataga o lenei vitio e leai se mea e toe suia. E le mafai ona tatou toe alu i tua i le taimi, o loʻo tatou tauaveina pea i luma i le faʻagaioiga o taimi. Tatou te iai uma mai lea taimi i lea taimi, naʻo le tasi le taimi. Matou te manatu e maua uma tatou i le taimi tutusa o taimi. O sekone taʻitasi uma e pasi mo aʻu e tutusa lelei ma pasese mo oe.

E leai.

Einstein na sau ma fautua mai o le taimi e le o lenei mea le suia. Na ia talitonu o le kalave ma le saoasaoa e mafai ona faifai lemu le taimi - pe a fai o se tamaloa e alu i se malaga i fafo i le latalata fetu ma toe foi malaga latalata i le saoasaoa o le malamalama, taimi o le a faifai lemu mo ia. O le a faʻaauau pea le taimi mo i latou uma na ia tuʻua ma latou o le a sefulu tausaga, ae o le a ia toe foʻi mai ua na o ni nai vaiaso po o ni masina e fuafua i le saoasaoa o lana malaga.

Ou te iloa e matua ese lava le mea moni, ae o saienitisi talu mai lena taimi na faia ni faʻataʻitaʻiga e faʻamaonia ai o le taimi e moni lemu faʻavae i luga o le tosoina vave ma vave. (O le a ou tuʻuina ni faʻasino i lenei suʻesuʻega i le faʻamatalaga o lenei vitio mo i latou o le saienitisi punou e manaʻo e alu atili i ai.)

O loʻu manatu i nei mea uma e feteʻenaʻi ma le mea tatou te manatu o le 'mafaufau lelei', o le taimi e le o se mautu o le atulaulau. O le taimi e mafai ona suia pe suia. Ole saoasaoa e alu ai le taimi e mafai ona sui. Lenei faʻaalia o le taimi, tele, ma le saoasaoa e fesoʻotaʻi uma. Latou te fealofani uma, o le mea lea ua faʻaigoa ai le aʻoaʻoga a Einstein, o le Theory of Relatib. Na tatou faʻalogo uma lava ile Time-Space Continuum. I le toe faʻailoaina o lenei i seisi auala: leai se tino faitino, leai se taimi. O le taimi o se mea na foafoaina, e pei foi o le mataupu o se foafoaga mea.

O lea la, ina ua ou fai atu, "Sa i ai le Atua i sina taimi i le taimi ae leʻi i ai le atulaulau", Na ou faataatia se pepelo manatu. E leai se mea e pei o le taimi ae leʻi oʻo mai le atulaulau, aua o le tafe o taimi o se vaega o le atulaulau. E le vavaeʻese mai le atulaulau. I fafo atu o le atulaulau e leai se mea ma e leai se taimi. I fafo, e na o le Atua.

Oe ma aʻu i totonu o taimi. E le mafai ona tatou i ai i fafo atu o taimi. Ua tatou fusia ai. E iai foʻi agelu i totonu o faʻatapulaʻaina o taimi. E ese mai ia i tatou i auala tatou te le malamalama ai, ae foliga mai o latou foi o vaega o le foafoaga o le atulaulau, o le tino faitino na o se vaega o le foafoaga, le vaega e mafai ona tatou vaʻaia, ma o latou e fusia e taimi ma avanoa foi. I le Tanielu 10:13 tatou te faitau ai e uiga i le agelu na auina mai e tali mai i le tatalo a Tanielu. Na sau o ia ia Tanielu mai soʻo se mea na i ai o ia, ae na taofia o ia mo le 21 aso e se agelu tetee, ma na faʻasaolotoina o ia ina ua fesoasoani Mikaele, o se tasi o agelu sili ona taua.

O tulafono la o le atulaulau na foafoaina e puleaina uma foafoaga na faia i le amataga o loo taʻua i le Kenese 1: 1.

O le Atua, i leisi itu, i ai i fafo atu o le atulaulau, i fafo atu o taimi, i fafo atu o mea uma. E noatia o ia i le leai se mea ma leai se tasi, ae o mea uma e noatia i lalo ia. A tatou fai atu o loʻo soifua le Atua, tatou te le o tautala e uiga i le ola e faavavau i le taimi. O loʻo matou faʻasino i se setete o tagata. Atua… faigofie… o. O ia lava. O loo i ai o Ia. E le i ai o Ia mai lea taimi i lea taimi e pei o oe ma aʻu. E faigofie lava.

Atonu e faigata ona e malamalama pe faʻafefea e le Atua ona i ai i fafo atu o taimi, ae o le malamalama e le manaʻomia. Taliaina o lena mea moni e na o le pau lena o le mea e manaʻomia. Pei ona ou fai atu i le ata ua teʻa o lenei vaega, ua pei tatou o se tamaloa na fanau tauaso e leʻi vaʻai lava i se susulu o le malamalama. Faʻafefea e se tauaso pei o lena malamalama o loʻo i ai lanu e pei o mumu, samasama, ma lanumoana? E le mafai ona ia malamalama iai, e le mafai foi ona tatou faʻamatalaina ia lanu ia te ia i soʻo se auala e mafai ai ona ia malamalama i lo latou moni. E tatau ona ia ave la tatou upu o loʻo iai.

O le a le igoa o le a avea ai se tagata poʻo se faʻalapotopotoga o loʻo i ai i fafo atu o le taimi mo ia lava? O le a le igoa o le a tulaga ese lava e leai seisi atamai ono i ai se aia i ai? O le Atua lava na te aumaia ia tatou le tali. Suʻe faʻamolemole i le Esoto 3:13. O le a ou faitau mai Tusitusiga Paia a le Lalolagi.

'Ona fai atu lea o Mose i le Atua, faʻauta,' ou te alu atu i le fānauga a Isaraelu, ma fai atu 'iā te i latou,' O le Atua o 'outou tamā na' auina mai aʻu 'iā te' outou; ma latou fesili mai ia te aʻu, 'O ai lona igoa?' O le a laʻu tala e fai atu ia i latou? ” 'Ona fetalai mai lea o le Atua' iā Mose, “O AʻU O AI OU,” ma na ia tali atu: “E te taʻu atu i le fanauga a Isaraelu o lenei: 'O AʻU O L sent na auina mai aʻu iā te outou.'” Ua toe fetalai mai foʻi le Atua iā Mose, “E te taʻu atu i tamaiti. o Isaraelu lenei, 'O le ALIʻI le Atua o ou tamā, le Atua o Aperaamo, le Atua o Isaako, ma le Atua o Iakopo, na' auina mai aʻu 'iā te oe.' O loʻu igoa lea e faʻavavau, ma o loʻu faʻamanatuga lea i augatupulaga uma. ” (Esoto 3: 13-15 WEB)

Lenei na te faaluaina lona igoa. Muamua o le "O aʻu" o le eheeh i le gagana Eperu mo le "O loʻo ou i ai" poʻo le "O aʻu". Ona ia taʻu atu lea ia Mose o ona augatama na iloaina o Ia i le Igoa YHWH, lea tatou te faaliliuina o le "Yahweh" po o le "Jehovah" pe atonu foi, "Yacamah". O nei upu uma i le gagana Eperu o ni veape ma o loʻo faʻamatalaina o ni veape vevesi. O se suʻesuʻega sili lea ona manaia ma ua tatau ona tatou faʻalogo iai, peitaʻi o isi na latou faia se galuega sili ona lelei e faʻamatalaina ai lenei mea, o lea ou te le toe faʻamalosia ai le uili ii. Nai lo lea, o le a ou tuʻuina se fesoʻotaʻiga i le faʻamatalaga o lenei vitio i ni vitio se lua o le a avatua ia te oe faʻamatalaga e te manaʻomia e malamalama lelei ai i le uiga o le suafa o le Atua.

Ua lava e faapea atu mo a tatou mafuaʻaga i aso nei, naʻo le Atua lava e mafai ona umiaina le igoa, "O loo ou i ai" pe "O aʻu". O le a le aia a se tagata e maua ai sea igoa? Fai mai Iopu:

“Tamaloa, fanaua i le fafine,
E puʻupuʻu ma tumu i faʻalavelave.
E oso aʻe o ia e pei o se fuga ona magumagu ai lea;
E sola pei o se paolo ma mou. ”
(Iopu 14: 1, 2 NWT)

O lo tatou i ai e sili atu ephemeral e mautinoa ai sea igoa. Naʻo le Atua na iai i taimi uma, ma o le a ola pea. Naʻo le Atua e iai i tua atu o le taimi.

I se isi itu, seʻi ou taʻu atu o loʻo ou faʻaaogaina le suafa Ieova e faʻasino i le YHWH. Ou te fiafia ia Yughtah aua ou te manatu e latalata i le muaʻi faaleoga, ae o se uo na fesoasoani ia te aʻu ia iloa afai ou te faʻaaogaina Yughtah, ona o le tumau ai, ou te tatau ona taʻua Iesu o Iesu, aua o lona igoa o loʻo iai le suafa paia i le le ituaiga o faʻapuʻupuʻu. Ma, mo le lelei o le tumau nai lo le saʻo o faaleoga i laina e tusa ma uluaʻi gagana, o le a ou faʻaaogaina le "Jehovah" ma le "Iesu". I soo se tulaga, ou te le talitonu o le saʻo faaleoga o se mataupu. E i ai i latou o loʻo faatupu vevesi tele i luga o le saʻo faaleoga, ae i loʻu manatu o le tele o na tagata o loʻo taumafai lava e faʻatosina tatou e aua le faʻaaogaina le igoa, ma quibbling luga o le faʻaleoga o se togafiti. I tua atu i na mea uma, tusa lava pe na tatou iloa le faʻaupuga saʻo i le gagana Eperu anamua, o le toʻatele o le faitau aofaʻi o le lalolagi e le mafai ona faʻaaogaina. O loʻu igoa o Eric ae a ou alu i se atunuu Latina Amerika, e toalaiti tagata e mafai ona latou faaleoina saʻo. O le mulimuli "C" leo e paʻu pe o nisi taimi suia i le "S". E pei o le "Eree" poʻo le "Erees". E valea le mafaufau o le faaleoga saʻo o le mea lea e sili ona taua i le Atua. O le mea e taua ia te ia o lo tatou malamalama i le uiga o le igoa. Uma igoa i le faaEperu ei ai uiga.

O lea ou te fia malolo mo sina taimi. Atonu e te manatu o nei tautalaga uma e uiga i le taimi, ma igoa, ma le ola ai e aʻoga ae le taua tele i lou faʻaolaina. Ou te fautua atu i se isi mea. O isi taimi o le mea moni sili ona loloto o loʻo nanaina i le vaai manino. Sa i ai iina i taimi uma, i le vaaiga atoa, ae tatou te leʻi malamalama lava i ai mo le mea sa i ai. O le mea lena o loʻo matou feagai ai iinei, i loʻu manatu.

O le a ou faʻamatalaina i le toe taʻua o mataupu faʻavae sa tatou talanoaina i le tulaga tulaga:

1. E faavavau Ieova.
2. E leai se amataga o Ieova.
3. E iai Ieova a o leʻi taitai oo i le taimi ma fafo atu o taimi.
4. O le lagi ma le lalolagi o le Kenese 1: 1 sa iai lona amataga.
5. O le taimi o se vaega o le foafoaga o le lagi ma le lalolagi.
6. O mea uma e noatia i le Atua.
7. E le mafai ona pule le Atua i se mea, e aofia ai le taimi.

E te malie i nei faʻamatalaga e fitu? Faʻaalu sina taimi, mafaufau loloto i ai ma mafaufau i ai. E te ono manatu ea ia latou o ni mea taua, o lona uiga, oe lava, ma le fesiligia fesili moni?

Afai o lea, o lona uiga ua ia te oe mea uma e te manaʻomia e faʻateʻa ai le aʻoaʻoga o le Tolutasi e sese. E ia te oe mea uma e te manaʻomia foi e faʻateʻa ai le aʻoga Socinian e sese. Talu ai o nei faamatalaga e fitu o axioms, e le mafai ona i ai le Atua o se Tolutasi, e le mafai foi ona tatou faapea o Iesu Keriso na na o le manava o Maria e pei ona iai Socinians.

Faʻafefea ona mafai ona ou fai atu o le taliaina o nei fitu axioms faʻateʻaina le ono o na salalau aʻoaʻoga? Ou te talitonu e talia e le au Tolutasi i fafo atu ni aga faʻatatau i le taimi na folafolaina ai, i le taimi e tasi latou te faʻapea mai latou te leai se afaina o le Aiga Atua pei ona latou iloaina.

Fetaui lava. Na ou faia se tautinoga, o lea ua ou manaʻomia nei ona faʻamaonia. Tatou amata i le atoa faʻamatalaga o le manatu 7: "E le mafai ona pule le Atua i se mea, e aofia ai le taimi."

O le manatu atonu e punitia ai la tatou vaai o le le malamalamaaga e uiga i le mea e mafai mo Ieova le Atua. E masani ona tatou manatu e mafaia e le Atua mea uma. E leʻo aʻoaʻoina ea e le Tusi Paia lena mea?

“Ua silasila atu o latou foliga, ona fetalai atu lea o Iesu ia te i latou,“ E le mafaia e tagata lenei mea, ae mafaia e le Atua mea uma. ”” (Mataio 19:26)

Ae i seisi nofoaga, o loʻo ia tatou le faamatalaga feteʻenaʻi:

“… E le mafai i le Atua ona pepelo…” (Eperu 6:18)

E tatau ona tatou fiafia e le mafai ona pepelo le Atua, aua afai e mafai ona pepelo, e mafai foi ona ia faia isi mea leaga. Mafaufau i se Atua malosi uma na te mafaia ona faia amioga le mama e pei o, oi, ou te le iloa, faʻasauāina tagata e ala i le susunuina ola, ona faʻaaogaina lea o lona mana e faʻaola ai i latou a o ia susunuina pea lava pea, ma le faʻatagaina i latou se sola ese faavavau faavavau lava. Yikes! O se se moʻoga leaga!

O le mea moni, o le atua o lenei lalolagi, o Satani le Tiapolo, e leaga ma afai o ia o le malosi uma, atonu o le a ia fiafia i lena tulaga, ae o Ieova? Leai. O Ieova e amiotonu ma amiotonu ma lelei ma e sili i na mea uma, o le Atua o le alofa. Ma, e le mafai ona pepelo o ia ona o lena mea e ono avea ai o ia ma tagata le mama, amioleaga, ma leaga. E le mafai e le Atua ona faia se mea e faʻaleagaina ai lana amio, faʻatapulaʻaina o ia i soʻo se auala, pe faia se mea e faʻatonutonu ai se tasi poʻo se isi mea. I se faapuupuuga, e le mafai e Ieova le Atua ona faia se mea e ono faaitiitia ai o ia.

Peitai, o upu a Iesu e uiga i mea uma e mafai ona fai e le Atua e moni foi. Vaʻai i le talaʻaga. O le mea o loʻo fai mai ai Iesu e leai se mea e finagalo le Atua e faʻatinoina e sili atu nai lo lona malosi e faʻatino ai. E leai se tasi na te mafaia ona faʻatapulaʻaina le Atua aua o ia e mafaia mea uma. O le mea lea o le Atua o le alofa o le e finagalo e faatasi ma ana foafoaga, e pei ona sa ia Atamu ma Eva, o le a fausiaina se auala e faia ai lena, e leai se tapulaʻa lona natura paia e ala i le tuuina o ia lava i soo se auala i soo se mea.

Ma, o iina o loʻo ia te oe. Le vaega mulimuli o le paso. O e vaʻai nei?

Ou te leʻi faia. Mo le tele o tausaga sa ou le vaai i ai. E pei foi o le tele o upu moni o le lalolagi, e faigofie lava ma e manino lava i le taimi e aveʻesea ai le au tauaso ma le faʻaituau - tusa lava pe latou te faʻatulagaina ni Molimau a Ieova, pe mai le Ekalesia Katoliko poʻo seisi lava faʻalapotopotoga e aʻoaʻoina aʻoaʻoga sese e uiga i le Atua.

O le fesili la: Faʻafefea e Ieova le Atua o loʻo i ai i talaatu o taimi ma o ai e le mafai ona oʻo i se mea ona ulu atu i lana foafoaga ma faʻamaulaloina o ia lava i le gasologa o taimi? E le mafai ona faʻaititia o ia, peitaʻi, a sau o ia i le atulaulau e mafuta ma lana fanau, e pei foi o tatou, e tatau ona i ai o ia mai lea taimi i lea taimi, i lalo o le taimi tonu na ia foafoaina ai. E le mafai ona pule le Atua Silisili Ese i soo se mea. Mo se faʻataʻitaʻiga, mafaufau i le tala lea:

“. . Mulimuli ane, na latou faʻalogo i le siʻufofoga o Ieova le Atua a o savali o ia i le togalaau i le tau mafanafana o le aso, ma le tane ma lona toʻalua lafi mai le fofoga o Ieova le Atua i totonu o laʻau o le togalaau. " (Kenese 3: 8 NWT)

Sa latou lagonaina lona leo ma vaai i ona foliga. Faʻafefea mafai lena?

Na vaʻai foʻi Aperaamo iā Ieova, 'aʻai ma ia, ma talanoa ma ia.

“. . Ona o ese ai lea o tagata nai lea mea ma agaʻi atu i Sotoma, a ua mafuta pea Ieova ma Aperaamo… .ʻUa maeʻa ona fetalai mai le Atua ia Aperaamo, ona alu ai lea o ia, ma ua foi atu Aperaamo i lona nofoaga. " (Kenese 18:22, 33)

E mafaia mea uma e le Atua, o le mea mautinoa lava, na maua e Ieova le Atua se auala e faʻaalia ai lona alofa i lana fanau e ala i le faatasi ma i latou ma taʻitaʻia latou e aunoa ma le faʻatapulaʻaina pe faʻaititia o ia lava i soʻo se auala. Na faʻapefea ona ia ausia lenei mea?

O le tali na tuuina mai i se tasi o tusi mulimuli na tusia i le Tusi Paia i se tala tutusa o le Kenese 1: 1. Lenei, ua faʻalauteleina e le aposetolo o Ioane le tala a le Kenese o loʻo faʻaalia mai ai e oʻo mai i le taimi nei le malamalama lilo.

“Sa i le amataga le Lokou, sa i le Atua le Lokou, o le Atua foi le Lokou. Sa i le Atua o ia i le amataga. Na ia faia mea uma lava, e leai foi se mea e tasi na faia. ” (Ioane 1: 1-3 New American Standard Bible)

E i ai le numera o faʻaliliuga o loʻo faʻauia le vaega mulimuli o le fuaiupu muamua o le "o le Upu o se atua". E iai foʻi faʻaliliuga ua faaliliuina ia "o le Upu sa paia".

Grammatically, e i ai le tauamiotonuina e maua mo faʻamatalaga taʻitasi. A i ai le le mautonu i soʻo se tusitusiga, o le uiga moni e faʻaalia e ala i le filifilia poʻo le fea faʻamatalaga e ogatasi ma le vaega o totoe o le Mau. O lea la, seʻi o tatou tuʻua ni finauga e uiga i le kalama ese mo le taimi nei ma taulaʻi i le Upu poʻo le Faʻailoga ia.

O ai le Upu, ma tutusa le taua, aisea le Upu?

O le "aisea" o loʻo faʻamatalaina i le fuaiupu 18 o le mataupu lava e tasi.

“E leai lava se tasi na vaai i le Atua; o le Atua pele e toʻatasi o loʻo i le fatafata o le Tama, ua Ia faʻamatalaina ia. " (Ioane 1:18 NASB 1995) [Tagaʻi foʻi, Tim 6:16 ma le Ioane 6:46]

O le Faʻailoga o le Atua fanaua. Ioane 1:18 o loʻo taʻu mai ai e leai seisi na vaʻai ia Ieova le Atua o le mafuaʻaga tonu na faia ai e le Atua le Faʻailoga. O le Faʻailoga poʻo le Upu e paia, o loʻo iai i le fofoga o le Atua e pei ona taʻu mai e le Filipi 2: 6. O Ia o se Atua, o le Atua vaʻaia, na te faʻamatalaina le Tama. Sa leʻi vaai Atamu, Eva, ma Aperaamo ia Ieova le Atua. E leai se tagata na vaai i le Atua i soo se taimi, fai mai le Tusi Paia. Na latou vaʻaia le Upu a le Atua, le Faʻailoga. O le Logos na faia pe na fanaua foi ina ia mafai ai ona ia fesoʻotaʻi le va i le va o le Atua Silisiliese ma ana foafoaga lautele. O le Upu poʻo le Faʻailoga mafai ona ulufale i le foafoaga ae mafai foi ona ia faʻatasi ma le Atua.

Talu ai ona o Ieova na fanaua le Lokou aʻo leʻi faia le atulaulau, o le atulaulau faʻaleagaga ma le lalolagi, o le Logos na i ai muamua ae le i faia le taimi. O ia la e faavavau pei o le Atua.

Faʻafefea e se tagata ua fanau mai pe fanaua e leai se amataga? Ia, a aunoa ma le taimi e leai se amataga ma leai se iʻuga. O le faavavau e le laina laina.

Ina ia malamalama i lena, oe ma aʻu tatau ona malamalama i vaega o taimi ma le leai o se taimi e sili atu ma lo tatou malosiʻaga i le taimi nei e malamalama ai. Faʻapea foi, ua pei i tatou o tagata tauaso o loʻo taumafai e malamalama i lanu. E i ai ni mea e tatau ona tatou taliaina aua o loʻo manino mai i le Mau, aua e sili atu nai lo lo tatou le mafaufau gafatia mafai ona malamalama. Ua taʻu mai e Ieova:

“Aua o oʻu manatu e le o outou manatu, o oʻu ala e le o oʻu ala, ua fetalai mai ai le ALII. Aua e pei ona sili ona maualuga o le lagi i le lalolagi, e faʻapena foi oʻu ala maualuga atu nai o outou ala ma oʻu mafaufauga nai lo o outou manatu. Aua e pei o le timu ma le kiona e alu ifo mai le lagi ma e le toe foi mai iina ae faʻasūsū le lalolagi, ma faʻatupuina ma totogo, ma avatu fatu i le lulu saito ma le areto i le 'ai, o le a faʻapea foi laʻu upu ua alu atu mai loʻu gutu ; e le foʻi fua mai ia te aʻu, ae e faʻataunuʻuina le mea ua ou fuafuaina, ma e manuia i le mea na ou auina atu ai. ” (Isaia 55: 8-11 ESV)

Ua lava le taʻu atu o le Logos e faavavau, ae na fanaua e le Atua, ma e faʻapena foi i lalo o le Atua. I le taumafai e fesoasoani ia matou malamalama i le faigata malamalamaina, faʻaaoga e Ieova le faʻataʻitaʻiga o le tamā ma le tama, ae o le Logos e leʻi fananau mai o se tagata soifua pepe. Masalo e mafai ona tatou malamalama i lenei auala. E leʻi fanau Eva, e leʻi faia foi e pei o Atamu, ae na toina mai i lona tino, lona natura. Ma, o ia o le tino, o le natura tutusa e pei o Atamu, ae le o le tutusa tutusa ma Atamu. E paia le Upu aua na faia mai le Atua - e tutasi i foafoaga uma ona ua na o ia le toatasi na fanaua e le Atua. Peitai, pei o soo se atalii, e ese o ia mai le Tama. E le o ia o le Atua, ae o se tagata paia mo ia lava. O se vaega eseʻese, o se Atua, ioe, ae o le Alo o le Atua Silisiliese. Afai o ia o le Atua lava ia, o lona uiga e le mafai ona ulufale i le foafoaga e faʻatasi ma le fanau a tagata, aua e le mafai ona faʻaititia le Atua.

Sei ou faamatala atu ia te oe lenei ala. O le ogatotonu o le tatou la e taoto ai le la. I le autu o le la, o le mea e vevela tele ma susulu atu i le 27 miliona tikeri. Afai e mafai ona e vaʻaia se vaega o le autu o le la le lapoʻa o maamora i totonu o le Aai o Niu Ioka, o le a e faʻaumatia loa le aʻai mo le tele o maila. E faitau piliona o la, i totonu o piliona o aniva, ma o le na foafoaina ia mea uma e sili atu nai lo i latou uma. Afai na sau i totonu o taimi, o le a ia faʻaumatia taimi. Afai na sau o ia i totonu o le atulaulau, o le a ia faʻaumatia le atulaulau.

O lana tali i le faafitauli o le ia fanaua se Atalii e mafai ona faʻaalia o ia lava i tagata, pei ona ia faia i foliga o Iesu. Atonu e mafai ona tatou faapea atu o Ieova o le Atua e le vaaia, ae o le Logos o le Atua vaaia. Ae le tutusa i latou. Afai o le Alo o le Atua, le Upu, e tautala mo le Atua, o ia mo mea uma ma faʻamoemoe, o le Atua. E ui i lea, e le saʻo le tua. Pe a fetalai le Tama, e le o tautala o ia mo le Alo. E faia e le Tama mea na te loto i ai. Peitai, o le Alo, na te faia le mea e finagalo i ai le Tama. Fai mai a ia,

“E moni, e moni, ou te fai atu ia te outou, e le mafai e le Atali ona faia se mea e tasi, pe a le vaai atu o ia i le Tama o faia; o mea uma na te faia, e faʻapea foi ona faia e le Atali. Aua e alofa le Tama i le Alo ma faʻaali ia te Ia mea uma na Ia faia. Ma o le a Ia faʻaali atu ia te Ia galuega sili atu nai lo nei, ina ia outou mafai ofo.

Aua faʻapei o le Tama na toe faʻatu mai e ua oti ma faʻaola, e faʻapea foi le Atali ona faʻaola le tagata ia te ia e finagalo i ai. Aua e le faʻamasino le Tama i se tasi, a ua ia tuʻuina atu i le Ataliʻi faʻamasinoga uma, ina ia āva tagata uma i le Ataliʻi pei ona latou ava i le Tama. O le le faamamalu i le Alo e le ava foi i le Tama, o Le na auina mai o Ia…. Ou te le saili loʻu loto, ae o le finagalo o le ua auina mai aʻu.
(Ioane 5: 19-23, 30 Berean Literal Bible)

I se isi nofoaga na ia faapea mai ai, “Na alu teisi atu o ia ma faapapa i Ona mata, ma tatalo, ua faapea atu,“ Loʻu Tama e, afai e mafaia, ia ave ese lenei ipu ia te aʻu; e ui i lea, aua le faia loʻu loto, ae pei ona e finagalo. " (Mataio 26:39 NKJV)

I le avea ai o se tagata taʻitoʻatasi, o le sui na faia i le faʻatusa o le Atua, o le Alo e iai lona lava finagalo, ae o le finagalo e gauaʻi i le Atua, o lona uiga a o ia o le Upu a le Atua, o le Logos, o le Atua vaʻaia na auina mai e Ieova, o le Le finagalo o Tama na te sui.

O le manatu moni lena o le Ioane 1:18.

O le Faʻailoga poʻo le Upu e mafai ona i ai ma le Atua aua o loʻo iai o ia i foliga o le Atua. O se mea lena e le mafai ona faʻamatalaina e uiga i se isi lava tagata faʻapitoa.

Fai mai Filipi,

“Aua o lenei mafaufau ia ia te oe foi [o] ia Keriso Iesu, o le ona o foliga o le Atua, na manatu o ia e le o se mea e avea ina ia tutusa ma le Atua, ae na ia lafoaʻia Ia lava, ina ua avea o ia ma O le auauna, na faia i foliga o tagata, ma na maua o ia i foliga o se tagata, Na Ia faalotomaualaloina o Ia lava, ina ua avea ma usitai i le oti - o le oti foi o se satauro, mo lenei mafuaaga, foi, maualuga faaeaina o Ia e le Atua, ma Na foaʻiina atu ia te Ia le igoa e silisili i igoa uma lava, ina ia tootuli tulivae uma lava i le suafa o Iesu — o lagi, ma lalolagi, atoa ma lalo o le lalolagi, ma ia taʻutaʻu atu e laulaufaiva uma o Iesu Keriso o le ALII. i le viiga o le Atua le Tama. ” (Filipi 2: 5-9 Young's Literal Translation)

Lenei e mafai ona tatou matua faʻatauaina le natura maualalo o le Alo o le Atua. Sa faatasi o ia ma le Atua, o loʻo iai i le vavau e faʻavavau i foliga o le Atua poʻo le faavavau faʻavavau o leova ona o le leai o se taimi sili atu.

Ae e le mafai e le Atali ona faʻatatau le igoa YHWH, "O aʻu" poʻo "O loʻo ou i ai", aua e le mafai e le Atua ona oti pe faʻamutaina foi ona i ai, ae e mafai e le Alo ma faia, mo aso e tolu. Na ia lafoaʻia ia lava, avea ma tagata soifua, i lalo o tapulaʻa uma o tagata soifua, e oʻo lava i le oti i luga o le satauro. Sa le mafai e Ieova le Atua ona faia lenei mea. E le mafai e le Atua ona oti, pe puapuagatia i le masiasi na puapuagatia ai Iesu.

A aunoa ma se Iesu sa i ai muamua o le Logos, aunoa ma se lalo Iesu, iloa foi o le Upu a le Atua i le Faʻaaliga 19:13, e leai se auala mo le Atua e fegalegaleai ma ana foafoaga. O Iesu o le alalaupapa e ofi atu i le vavau ma le taimi. Afai na iai Iesu i le manava o Maria e pei ona finau isi, faʻafefea la ona faʻafesoʻotaʻi e Ieova le Atua ana foafoaga, o agelu ma tagata? Afai o Iesu o le Atua atoa e pei ona faʻailoa mai e le toʻatolu, o lona uiga ua tatou toe foʻi i le mea na tatou amata ai ma le Atua e le mafai ona faʻaititia o ia lava i le tulaga o se foafoaga, ma faʻatauaʻi ia lava i taimi.

A o le Isaia 55:11, lea na tatou talanoaina, fai mai na auina mai e le Atua lana upu, e le o le tautala faʻatusa. O Iesu sa iai muamua, o ia foi o le tino o le afioga a le Atua. Mafaufau i le Faataoto 8:

Na foafoaina aʻu e le ALII e avea ma ona muamua vasega,
i luma o Ana galuega o anamua.
Mai le vavau na ou faavaeina ai,
mai le amataga, ae lei amataina le lalolagi.
Ina ua leai ni loloto loloto vai, na ou fanauina,
ina ua leai se vaipuna na tumu i le vai.
Ae le i tuʻuina ia mauga,
ae ou te leʻi fanau mai i mauga.
ae e leʻi faia le laueleele poʻo fanua.
poʻo se efuefu o le eleele.
Sa ou i ai iina ina ua Ia faatuina le lagi,
ina ua ia tusia se liʻo i luga o le loloto,
ina ua ia faatuina ao i luga,
pe a puna mai le loloto,
ina ua ia faia se tuaoi mo le sami,
'ina neʻi sili le vai i Lana poloaʻiga;
ina ua Ia faailogaina faavae o le lalolagi.
Ona o aʻu o se tufuga poto i Lona itu,
ma lona fiafia i lea aso ma lea aso,
fiafia i taimi uma i Lona afioaga.
Sa ou fiafia i Lana lalolagi atoa,
fiafia faatasi i le fanauga a tagata.

(Faataoto 8: 22-31 BSB)

O le poto o le faʻaoga aoga o le malamalama. O le mea moni lava, o le poto o le malamalama i gaioiga. E silafia e le Atua mea uma. Lona malamalama e le uma. Ae naʻo le taimi na te faʻaaogaina ai lena poto ona iai lea o le poto.

O lenei faataoto e le o tautala e uiga i le Atua foafoaina le poto e pei o lena uiga e leʻi i ai muamua ia te ia. O loʻo ia tautala e uiga i le fausiaina o auala na faʻaaogaina ai le malamalama o le Atua. O le faʻatinoina o le poto o le Atua na faʻatinoina e lana Upu, o le Alo na ia fanaua e ala atu ia te ia, ma o ia foi, ma o ia na faia ai le foafoaga o le atulaulau.

E tele Tusitusiga o loʻo i le muaʻi faʻa-Kerisiano Tusitusiga Paia, e taʻua foi o le Old Testament, o loʻo manino ona tautalagia ai le faia e Ieova o se mea ma tatou maua ai se faʻatusatusaga i Tusitusiga Kerisiano (poʻo le Feagaiga Fou) lea o loʻo taʻua ai Iesu faataunuuina o le valoʻaga. Lenei ua mafua ai Trinitarians e faia se faaiuga o Iesu o le Atua, o le Tama ma le Alo o ni tagata e toalua i le tasi tagata. Peitaʻi, o lenei faʻaiuga e afua ai le tele o faʻafitauli ma le anoanoaʻi o isi fuaitau o loʻo faʻailoa mai ai o Iesu e maulalo i le Tama. Ou te talitonu o le malamalama i le moni mafuaʻaga na fanaua ai e le Atua Silisiliese se atalii paia, o se atua i ona foliga, ae le o lona tutusa- o se atua e mafai ona savali i le va o le faavavau ma le faavavau Tama ma Lana foafoaga mafai ai ona tatou ogatasi uma fuaiupu ma taunuu i se malamalamaaga o loʻo faʻavaeina ai se faʻavae mautu mo lo tatou faʻamoemoe faavavau o le iloaina uma o le Tama ma le Alo, pei lava ona taʻu mai e Ioane ia i tatou:

“O le ola faavavau o le iloa oe, le Atua moni e toʻatasi, ma ia iloa Iesu Keriso, le na e auina mai.” (Ioane 17: 3 Conservative English Version)

E naʻo le Alo e mafai ona tatou iloa ai le Tama, aua o le Atali e fesoʻotaʻi ma tatou. E le tau mafaufauina le Alo e tutusa ma le Tama i itu uma, ia talitonu ia te ia o le atoatoa Atua. O le mea moni, o lea talitonuga o le a taofia ai lo tatou malamalama i le Tama.

I vitio o loʻo sosoʻo mai, o le a ou suʻesuʻeina ni mau faʻamaonia o loʻo faʻaaoga e tagata Trinitarians e lagolago ai a latou aʻoaʻoga ma faʻaalia ai pe faʻapea i mataupu taʻitasi, o le malamalamaaga na tatou suʻesuʻeina e ofi e aunoa ma le tatou fausiaina o se vaega e tolu o tagata e fausiaina le Aiga Atua.

I le taimi masani, ou te fia faʻafetai ia te oe mo le matamata ma mo lau lagolago faifai pea.

______________________________________________________

[1] https://www.christianitytoday.com/news/2018/october/what-do-christians-believe-ligonier-state-theology-heresy.html