“Daybọchị Jehova Ka Ọ̀ Bụ Lord'sbọchị Onyenwe Anyị, Olee nke?”

(Luke 17: 20-37)

May nwere ike ịnọ na-eche, kedu ihe kpatara ajụjụ a? E kwuwerị, 2 Peter 3: 10-12 (NWT) na-ekwu n'ụzọ doro anya ihe ndị a: “Ma ụbọchị Jehova ga-abịa dị ka onye ohi, nke elu-igwe ga-eji mkpọ ụzụ ga-agafe, ma ihe ndị na-ekpo ọkụ ga-agbaze, a ga-achọpụta ụwa na ọrụ ya. ¹¹ Ebe ọ bụ na a ga-esi otú a gbazee ihe ndị a niile, olee ụdị mmadụ unu kwesịrị ịbụ n'omume nsọ na omume nke ịsọpụrụ Chineke, ¹² na-eche ma na-eburu ọnụnọ nke ụbọchị Jehova n'uche, nke a ga-eji mee ka eluigwe nke na-ere ọkụ gbazee, ihe niile dị ọkụ ga-agbaze! ”[I] Achọpụtala ikpe ahụ? N'ikwu ya n'ụzọ dị mfe, ọ dịghị, ọ bụghị.

Nyochaa nke NWT Akwụkwọ Nsọ na-ahụ ihe ndị a: Na NWT maka amaokwu 12 enwere ederede ntụaka na nkebi ahịrị "ụbọchị Jehova" nke kwuru "“Nke Jehova,” J7, 8, 17; CVgc (Gr.), Tou Ky · riʹou; אABVgSyh, “nke Chineke.” Lee lee 1D. "  N'otu aka ahụ, n'amaokwu 10 “ụbọchị Jehova” nwere akwụkwọ ntụaka Lee isiokwu 1D". Interdị Greek Interlinear dị na Biblehub na Kingdom Interlinear[Ii] nwere “ụbọchị nke Onyenwe anyị (Kyriou)” n'amaokwu 10 na amaokwu 12 nwere “nke ụbọchị nke Chineke” (Ee, ọ nweghị typo ebe a!), nke dabere na ụfọdụ ihe odide ọ bụ ezie na CVgc (Gr.) nwere " nke Onye-nwe-ayi ”. E nwere ihe ole na ole ị ga-ekwupụta ebe a

1. N’ime nsụgharị Bekee 28 dị na BibleHub.com, ewezuga nsụgharị Aramaic na Plain English[iii], onweghi Bible ọzọ tinyere 'Jehova' ma ọ bụ ihe kwekọrọ n'amaokwu 10, n'ihi na ha na-agbaso ederede Greek dị ka ederede ọ bụla, kama iji 'Jehova' dochie 'Onyenwe anyị'.
2. NWT na-eji isi ihe dị n'ime eme Ihe odide 1D nke mbipụta 1984 ntụgharị nke NWT, nke emelitere emelitere na Ntutu NWT 2013 , dị ka ntọala maka nnọchi, ma e wezụga nke a na-ejigide mmiri n'okwu a.[iv]
3. Enwere ike isi na ihe odide Grik ndi mbu furu efu n’etiti okwu abuo a sụgharịrị “nke”. Y’oburu na obu ‘onyenwe’ / ‘Kyriou’ (nka bu kwa ntule) obu guru ‘ubochi nke Chineke nke Chineke’ nke g’enwe ezi uche na onodu ya. (Ubọchi nke Jehova bu nke Chineke Nke puru ime ihe nile, ma ọ bu ubọchi nke Jehova nke Chineke Nke Nke puru ime ihe nile).
4. Anyị kwesịrị inyocha ọnọdụ nke akụkụ Akwụkwọ Nsọ a na akụkụ Akwụkwọ Nsọ ndị ọzọ nwere otu ahịrịokwu iji nyochaa ikpe ahụ iji zie ezi maka nnọchi.

E nwere akụkụ Akwụkwọ Nsọ anọ ndị ọzọ nke na NWT na-ezo aka 'ụbọchị Jehova'. Ha bụ ndị a:

1. 2 Timothy 1: 18 (NWT) kwuru banyere Onesiphorus “Ka Onye-nwe me ka o nweta ebere n’aka Jehova n’ụbọchị ahụ ”. Isi okwu nke isi na isi okwu na-eso ya bụ maka Jizọs Kraịst. Ya mere, mgbe, dika ederede ihe odide Greek, ndi 28 asusu nile nke Bekee na BibleHub.com na-asughari uzo a dika “ka Onye nwe anyi me ka o nweta obi ebere n’onye amara n’oge ahu”, nka bu ezi uche nghota. . N’ikwu ya, Onyeozi Paul na-ekwu, n’ihi nchebara echiche Onesiphorus nyere ya mgbe a tụrụ ya mkpọrọ na Rom, ọ na-achọ ka Onyenwe anyị (Jizọs Kraịst) nye Onesiphorus ebere site n’aka ya n’ụbọchị Onyenwe anyị, ụbọchị ha ghọtara bụ na-abịa.
2. Ndị Tesalonaịka 1: 5 (NWT) dọrọ aka ná ntị "N'ihi na unu onwe-unu makwaara nke ọma na ụbọchị Jehova na-abịa dịka onye ohi n'abalị." Mana ihe ozo di na 1 Ndi 4: 13-18 mbu buru amaokwu a nekwu okwu banyere okwukwe na onwu na nbilite n’onwu nke Jisos. Na ndị ahụ ga-alanarị ọnụnọ nke Onyenwe anyị agaghị ebu ndị nwụrụla anwụ ụzọ. Ọzọkwa, na Onyenwe anyị n'onwe ya sitere n'eluigwe,ndị nwụrụ anwụ na Kraịst ga-ebukwa ụzọ bilie ”. Ha ga-emekwa “Bughari n'igwe ojii zute Onyenwe gi n'igwe, yabụ, ha ga-anọnyere Onyenwe anyị mgbe niile”. Ọ bụrụ na ọ bụ Onyenwe anyị na-abịa, ọ bụ naanị ihe ezi uche dị na ya ịghọta na ụbọchị ahụ bụ “ụbọchị nke Onyenwe anyị” dịka Akwụkwọ Nsọ Grik si kwuo, ọ bụghị 'ụbọchị Jehova' dị ka NWT.
3. 2 Peter 3: 10 tụlere n’elu kwukwara okwu banyere “ụbọchị nke Onyenwe anyị” na-abịa dịka onye ohi. Anyị enweghị ezi ịgba akaebe karịa Onyenwe anyị Jizọs Kraịst n'onwe ya. Na Nkpughe nke 3: 3, ọ gwara ọgbakọ Sadis okwu na-ekwu na ya “Ga-abịa dị ka onye ohi” na Nkpughe nke 16: 15Lee, m na-abịa dịka onye ohi ”. Ndia bu uzo okwu ndia gosiputara na Akwukwo nso banyere “ibia dika onye ori” ha abua narutu aka na Jisos Kraist. Dabere na ịdị ukwuu nke ihe àmà a, yabụ, ọ bụ ihe ezi uche dị na ya ikwubi na ederede Grik natara 'Onyenwe anyị' bụ ihe odide mbụ ma ekwesighi iji ya mee ihe.
4. Ndị 2 nke 2: 1-2 kwuru,n'ihe banyere ọnụnọ nke Onyenwe anyị Jizọs Kraịst na anyị ịbụ ndị a zukọtara n'ebe ọ nọ, anyị na-arịọ gị ka ị ghara ime ka uche gị maa jijiji ma ọ bụ nke nwere mkpali site n'okwu sitere n'ike mmụọ nsọ… na ụbọchị Jehova dị ebe a. Ọzọkwa, ihe odide Grik nwere 'Kyriou' / 'Onyenwe anyị' ma n'ihe a na-ekwu, ọ na-eme ka o dookwuo anya na o kwesịrị ịbụ “ụbọchị Onyenwe anyị” ebe ọ bụ ọnụnọ nke Onyenwe anyị, ọ bụghị nke Jehova.
5. N'ikpeazụ Ọrụ 2: 20 na-ehota Joel 2: 30-32 na-ekwu “Tupu oké ụbọchị ahụ dị ebube nke Jehova abịarute. Onye ọ bụla nke na-akpọku aha Jehova ka a ga-azọpụta. ” Ọbụlagodi ebe a, enwere ngha ezi maka iji dochie ederede Grik '' Onyenwe '' na 'Jehova' dịka ederede mbụ na Joel bu aha Jehova. Agbanyeghị, nke ahụ na-ekwu na site n'ike mmụọ nsọ, Luk ejighị amụma a mee ihe n'ebe Jizọs nọ dịka Akwụkwọ Nsọ ha jiri (ya bụ asụsụ Grik, Hibru, ma ọ bụ Aramaic). Ọzọkwa, ntụgharị asụsụ ndị ọzọ nile nwere “ụbọchị ọbịbịa nke ụbọchị nke Onyenwe anyị. Onye ọ bụla nke ga-akpọku kwa aha Onyenwe anyị, a ga-azoputa ya ma ọ bụ ihe kwekọrọ. Isi ihe ị ga-eburu n’uche nke ga-akwado nke a dịka ntụgharị ziri ezi gụnyere Ọrụ 4: 12 mgbe ọ na-ekwu maka Jizọs o kwuru “Ọzọkwa nzọpụta adịghịkwa n'onye ọ bụla ọzọ, n'ihi na aha ọzọ adịghị n'okpuru eluigwe heaven nke a ga-eji zọpụta anyị”. (lee kwa Ọrụ 16: 30-31, Rome 5: 9-10, Rome 10: 9, 2 Timothy 1: 8-9) Nke a ga - egosi na ntinye aka n’onye aha ya ka akpọku, agbanweela ugbu a Jizọs chụrụ n’àjà. ndụ ya maka ihe a kpọrọ mmadụ. Yabụ, ọzọ, anyị na-ahụ na-ezighi ezi ịgbanwe Grik ederede.

O doro anya ma ọ bụrụ na anyị ga-ekwubi na Akwụkwọ Nsọ ndị a ga-atụgharịrị ka 'ụbọchị nke Onyenwe anyị', anyị kwesịrị ịza ajụjụ ahụ ma è nwere akwụkwọ edemede ndị ọzọ na-egosi na “ụbọchị nke Onyenwe anyị” dị. Gịnị ka anyị na-ahụ? Anyi choputara na odi amaokwu 10 opekata mpe kwuru okwu banyere “ubochi nke Onye nwe (ma obu Jisos Kraist)”. Ka anyị nyochaa ha na ọnọdụ ha.

1. Ndị Filipaị 1: 6 (NWT) “N'ihi na enwere m obi ike na onye malitere ọrụ ọma n'ime unu ga-arụzu ya ruo ụbọchị nke Jizọs Kraịst". Amaokwu a na-ekwu maka onwe ya, na-ekenye Jizọs Kraịst ụbọchị taa.
2. Na Ndị Filipaị 1: 10 (NWT) Onye ozi Pọl gbara ume "ka unu wee bụrụ ndị na-enweghị ntụpọ ma ghara ịbụ ndị na-eme ka ndị ọzọ sụọ ngọngọ rue ụbọchị nke Kraịst" Amaokwu a na-ekwu maka onwe ya. Ọzọ, ekenyewo ụbọchị ahụ kpọmkwem nye Kraịst.
3. Ndị Filipaị 2: 16 (NWT) na-agba ndị Filipaị ume ka ha bụrụ “Jidesie okwu nke ndụ ike, ka m [Pọl] wee nwee ihe mere a ga-eji na-a exụrị ọ .ụ na mgbe Kraist". Ọzọkwa, amaokwu a na-ekwu maka onwe ya.
4. 1 Ndi 1: 8 (NWT) Onyeozi Paul gbara Ndị Kraịst oge mbụ ume, “ebe unu ji ịnụ ọkụ n’obi na-eche mkpughe nke Onye-nwe-ayi Jisọs Kraist. 8 Ọ ga-emekwa ka unu guzosie ike ruo ọgwụgwụ, ka unu wee bụrụ ndị a na-apụghị ịgụta ebubo na ụbọchị Onyenwe anyị Jizọs Kraịst". Akụkụ Akwụkwọ Nsọ a jikọtara mkpughe nke Jizọs na ụbọchị nke Onyenwe anyị Jizọs.
5. 1 Ndi 5: 5 (NWT) N’ebe a ka P ol onyeozi dere “ka ewe zọputa mọ ahu n'ụbọchị Jehova". Ọzọkwa, onodu a na-ekwu maka ya n'aha Jizọs Kraịst na ike nke Jizọs na NWT Reference Bible nwere ntụpọ aka na 1 Ndi 1: 8 e hotara n'elu.
6. 2 Ndi 1: 14 (NWT) N’ebe a ka P ol onyeozi kwuru okwu banyere ndi ghuru ndi kristian si:dị nnọọ ka anyị ghọtara, n’otu n’otu, na anyị bụ ihe anyị ga-eji na-anya isi, dị ka unu onwe unu ga-abụkwara anyị. n'ụbọchị Onyenwe anyị Jizọs ”. N'ebe a, Pọl na-ekwupụta otu ha nwere ike isi tụọ aka na inyere ibe ha aka ịchọta ma nọgide n'ịhụnanya Kraịst.
7. 2 Timothy 4: 8 (NWT) Na-ekwu okwu banyere onwe ya mgbe ọ nwụrụ, Pọl onyeozi dere,Site ugbu a gaa n'ihu, edobewo m okpueze ezi omume, nke Chineke, Onye-ikpe n righteousme ezi omume, g menyem ugwọ dika ubochi ahu. ma ọ bughi náním, kama kwa ndi nile huru n’anya Ya gosiputa ya ”. N'ebe a, ọnụnọ ya ma ọ bụ igosipụta ya jikọtara na “ụbọchị nke Onyenwe anyị” nke Pọl ghọtara na ọ na-abịa.
8. Nkpughe 1: 10 (NWT) Onye ozi John dere “Site n'ike mmụọ nsọ ka m wee bụrụ na ụbọchị Onyenwe anyị". Nkpughe ah sitere n'aka Jehova Jehova Jesus na Jọn onyeozi. Isi okwu mmalite a (nke ọtụtụ ndị na - eso) bụ Jizọs Kraịst. Emegharia uzo ‘Onye nweayi’ bu ezi okwu.
9. Ndịozi 2 1: 6-10 (NWT) N'ebe a ka Pọl onyeozi kwuru banyereoge he [Jizọs] ka ewe nye otuto n'ihe banyere ndị nsọ ya na ndị a ga-akwanyere ùgwù n'ụbọchị ahụ n’ihe ịtụnanya n’ihe metụtara ndị niile gosipụtara okwukwe, n’ihi na ọgbụgba ama anyị gbaara anyị nwere okwukwe n’etiti unu ”. Ihe mere n'oge a bụ na “na mkpughe nke Onye-nwe Jizọs site n’eluigwe ya na ndị mmụọ ozi ya dị ike ”.
10. N'ikpeazụ, mgbe anyị lere anya n'akụkụ Akwụkwọ Nsọ anyị bịara akụkụ Akwụkwọ Nsọ isiokwu anyị: Luk 17: 22, 34-35, 37 (NWT) "Mgbe ahụ ọ gwara ndị ahụ na-eso ụzọ:"Oge ga-abịa mgbe unu ga-achọ chọrọ ịhụ otu n'ime ụbọchị nke Nwa nke mmadụ ma ị gaghị ahụ ya.”obi ike na gosi n'okpuru gbakwunye) Olee otu anyị ga-esi ghọta amaokwu a? Ọ na-egosi n'ụzọ doro anya na a ga-enwe ihe karịrị otu “ụbọchị nke Onyenwe anyị”.

Matthew 10: 16-23 na-egosi “I ghaghi ijuputa obodo nile nke Israel rue mgbe Nwa nke mmadu biara [nke ọma: abịa]". Nkwubi okwu anyi nwere ike inweta site na amaokwu a na onodu ya bu na otutu ndi na-eso uzo ahu na-ege Jesu nti “otu n'ime ụbọchị Onyenwe anyị [Nwa nke mmadụ] ” -abia na ndu ha. Ihe a na-ekwu gburugburu ya na-egosi na ọ ga na-ekwu maka oge mgbe ọ nwụsịrị na mbilite n’ọnwụ ya, n’ihi na mkpagbu a kọwara n’akụkụ Akwụkwọ Nsọ a amaliteghị ruo mgbe Jizọs nwụrụ. Ihe ndekọ dị na Ọrụ 24: 5 n'etiti ndị ọzọ na-egosi na ịkpọsa ozi ọma agaala ogologo tupu mmalite nke nnupụisi nke ndị Juu na 66 AD, mana ọ bụchaghị kpamkpam obodo niile nke Israel.

Ihe ndekọ ebe Jizọs mụbara na amụma ya na Luk 17 gụnyere Luk 21 na Matthew 24 na Mark 13. Ihe ndekọ nke ọ bụla nwere ịdọ aka ná ntị banyere ihe abụọ. Otu ihe omume ga-abụ mbibi nke Jerusalem, nke mere na 70 AD. Ihe omume ọzọ ga-abụ ogologo oge n'ọdịnihu mgbe anyị ga-eme “amaghi na kedu ụbọchị Onyenwe gị ga-abịa ”. (Matthew 24: 42).

Mmechi 1

Ya mere ezi uche di na ikpebi na “ubochi mbu nke Jehova” gabu ikpe nke Israel nihe mbu site na mbibi nke ulo uku Chineke na Jerusalem na 70 AD.

Gịnị ga-eme ma emechaa, ụbọchị nke abụọ? Ha 'chọrọ ịhụ otu ụbọchị nke Nwa nke mmadụ mana unu agaghị ahụ ya ” Jizọs dọrọ ha aka ná ntị. Ọ ga-abụ n'ihi na ọ ga-eme ogologo oge ha na ndụ ha. Gịnị ga-eme mgbe ahụ? Dabere na Luk 17: 34-35 (NWT) “Asị m unu, n'abalị ahụ, ụmụ nwoke abụọ ga-anọ n'otu akwa; a ga-akpọrọ otu, ma a ga-ahapụ onye nke ọzọ. ³⁵ [Mụnwanyị abụọ ga-egwe nri n'otu nkume igwe nri; a ga-akpọrọ otu, ma a ga-ahapụ onye nke ọzọ".

Ọzọkwa, Luke 17: 37 gbakwụnyere:Ya mere, ha zara ya, “Olee ebe, Onyenwe anyị?” Ọ sịrị ha: “Ebe anụ ahụ dị, n'ebe ahụ ka ugo ga-ezukọta”. (Matiu 24: 28) wasnye bụ ahụ ahụ? Jizọs bụ ahụ ahụ, dịka ọ kọwara na John 6: 52-58. O kwenyekwara nke a na ncheta ọnwụ ya. Ọ bụrụ na ndị mmadụ rie anụ ahụ n'ụzọ ihe atụ,ma onye ahụ ga-adị ndụ n'ihi m ”. Ndị ahụ a ga-ebu ma zọpụtara ga-abụ ndị riri ahụ ya n'ụzọ anụ ahụ site na ị ga-eri mmemme ncheta ahụ. Ebee ka a ga-akpọga ha? Dika ugo si agbako na aru, otua ka agewere ndi nwere okwukwe na Jisos (aru) dika 1 Ndi 4: 14-18 “N'ígwé ojii zoro ya ka ị gaa zute Onyenwe anyị n'igwe”.

Mmechi 2

Yabụ, ihe gosiri na mbilite n’ọnwụ nke ndị a họọrọ, agha Amagedọn na ụbọchị ikpe niile na-eme “n’ụbọchị Onyenwe anyị” n’ọdịnihu. Thatbọchị Ndị Kraịst oge mbụ na-agaghị ahụ n'oge ndụ ha. “Ofbọchị Onyenwe anyị” a abịabeghị na ya mere enwere ike ịtụ anya ya. Dị ka Jizọs kwuru na Matiu 24: 23-31, 36-44 “⁴² Ya mere, na-echenụ nche, n'ihi na unu amataghị ụbọchị Onyenwe unu ga-abịa". (Leekwa Mark 13: 21-37)

Somefọdụ nwere ike ịnọ na-eche ma isiokwu a bụ iji nweda ma ọ bụ iwepu Jehova. Ya adịkwa mgbe ọ bụla nke ahụ. Ọ bụ Chineke Pụrụ Ime Ihe Niile na Nna anyị. Agbanyeghị, anyị ga-echetarịrị mgbe niile iji nweta echiche ziri ezi nke Akwụkwọ Nsọ na “ihe ọ bụla nke unu na-eme n'okwu ọnụ ma ọ bụ n'ọrụ, na-eme ihe niile n'aha Onyenwe anyị Jizọs, na-ekele Chineke Nna site n'aka ya ”. (Ndị Kọlọsi 3: 17) Ee, ihe ọ bụla Onyenwe anyị Jizọs Kraịst na-eme n'ụbọchị ya, “ụbọchị nke Onyenwe anyị” ga-abụ maka otuto nke Nna ya, Jehova. (Ndị Filipaị 3: 8-11). Thebọchị Onyenwe anyị ga-adị ka mbilite n’ọnwụ nke Lazarọs, nke Jizọs kwuru banyere ya “Bụ iji nye Chineke otuto, ka e wee nye Ọkpara Chineke otuto site na ya” (John 11: 4).

Ọ bụrụ na anyị amaghị ụbọchị onye ahụ ga-abịa, ọ pụrụ n'amaghị ama, na-eleghara akụkụ dị mkpa nke ofufe anyị anya. Ọbụnadị dịka Abụ Ọma 2: 11-12 na-echetara anyị “swere egwu tufue Jehova ma were ima jijiji fuluria. ¹² Susu nwa nwoke a iwe, ka O wee ghara iwe iwe, wee ghara ila n'iyi n'iyi.. N'oge ochie, isutu mmadụ ọnụ, ọkachasị nke Eze ma ọ bụ Chukwu na-egosi ikwenyesi ike ma ọ bụ ido onwe ya n'okpuru (Lee 1 Samuel 10: 1, 1 Kings 19: 18). N’ezie, ọ bụrụ n’anyị egosighi ọkpara ọkpara Chineke, Onye-nwe anyị Jizọs Kraịst, mgbe ahụ ọ ga-ekwubi n’ụzọ ziri ezi na anyị enweghị ekele maka ọrụ dị mkpa ya na oke mkpa n’imezu uche Chineke.

Na mmechi John 14: 6 na-echetara anyị “Jizọs sịrị ya: “Ọ bụ m bụ ụzọ, eziokwu na ndụ. Ọ dịghị onye na-abịakwute Nna m ma ọ́ bụghị site na mụ. ”

Ee, ‘ụbọchị Onyenwe anyị’ ga-abụ ‘ụbọchị Jehova’ n’ihi na Onyenwe anyị Jizọs Kraịst na-eme ihe niile maka abamuru nke Nna ya. Ma site n'otu aka ahụ ọ dị mkpa ịkwanyere oke ọrụ nke Jizọs ga-ekere n'ime ka ọ pụta ihe.

E chetaara anyị mkpa ọ dị ịghara imejọ Akwụkwọ Nsọ n'ihi nzube anyị. Nna anyi Jehova nwere ike ime ka anyi ghara ichezọ aha ya ma obu wezuga ya site na Akwukwo Nso ebe odi nkpa. E kwuwerị, o gosila na nke a bụ Akwụkwọ Nsọ Hibru / Agba Ochie. Maka Akwụkwọ Nsọ Hibru enwere ihe odide zuru ezu iji nwee ike ịchọpụta ebe ejiri aha 'Jehova' jiri 'Chineke' ma ọ bụ 'Onyenwe anyị' mee ihe. N'agbanyeghị nke ahụ, n'agbanyeghị ọtụtụ ihe odide ndị ọzọ nke Akwụkwọ Nsọ Grik / Agba Ọhụrụ, ọ dịghị otu nwere Tetragrammaton ma ọ bụ ụdị Greek nke Jehova, 'Iehova'.

N’ezie, ka anyi n’uche ‘n’uche nke Dinwenu’ mgbe niile, ka o wee buru na mgbe O gha abia dika onye ohi, a ghaghi ahuta anyi n’ura. N'otu aka ahụ, ka anyị ghara ikwe ka ndị mmadụ kwuo 'n'olu a bụ Kraịst na-achị n'ụzọ a na-adịghị ahụ anya' dị ka Luk dọrọ aka ná ntị “Ndị mmadụ ga-asị unu, 'Lee ebe ahụ!' ma obu, Le, ebe a! Unu apụla, achụwala ha ”. (Luk 17: 22) N’ihi na mgbe ụbọchị nke Onyenwe anyị ga-abịa, ụwa niile ga-ama ya. “N'ihi na dị ka àmụmà, site n'igwe ya, na-enwu site n'otu akụkụ n'okpuru elu ụwa gaa n'akụkụ ọzọ n'okpuru eluigwe, otú ahụ ka Nwa nke mmadụ ga - adị. (Luke 17: 23)

________________________________________

[I] Ntughari Ntughari Uwa ohuru (NWT) (1989)

[Ii] Nsụgharị Kingdom Interlinear, nke Watchtower BTS bipụtara.

[iii] A na-ahụta 'Aramaic Bible in Plain English' dị na Biblehub.com site na ntụgharị agụmakwụkwọ adịghị mma site n'aka ndị ọkà mmụta. Onye dere ya enweghị echiche banyere ihe ahụ abụghị ịchọpụta na ụzọ nyocha ya si sụgharịa n'ọtụtụ ebe na-adịkarị iche na nsụgharị niile a na-ahụ na Biblehub yana na NWT. N'oge a, ọ na-ekwenye na NWT.

[iv] Onye dere akwukwo a bu uche si na ewezuga ihe ozo n’achoghi ya, (nke n’abu nika ya), ekwesighi ime dochie anya ‘Onye nwe’ site n’aka ‘Jehova’. Ọ bụrụ na Jehova ahụghị ka o kwesịrị ichebe aha ya n’ihe odide ndị a n’ebe ndị a, olee ikike ndị nsụgharị ga-eche na ha maara nke ọma?

Tadua

Akwukwo nke Tadua dere.