Amụma amụma nke Daniel 9: 24-27 - Nkebi 3

Na -ekwukọ amuma nke Daniel 9: 24-27 na Akụkọ gbasara mgbe ochie

Ibido Ntọala maka Ngwọta

A.      Okwu Mmalite

Iji chọta ụzọ ọ bụla maka nsogbu anyị chọpụtara na akụkụ nke 1 na nke abụọ nke usoro isiokwu anyị, nke mbụ anyị kwesịrị ịmalite ntọala nke anyị ga-arụ ọrụ, ma ọ bụghị ya, mbọ anyị na-agba iji ghọta amụma Daniel ga-esi ike, ma ọ bụrụ na ọ gaghị ekwe omume.

Ya mere, anyi kwesiri iso usoro ma obu usoro. Nke a gụnyere ịchọpụta mmalite nke Amụma Daniel ma ọ bụrụ na ọ ga-ekwe omume. Iji nwee ike ijikwa nke a n'aka, anyị kwesịkwara ịchọpụta njedebe nke amụma Ya dịka anyị nwere ike. Mgbe ahụ anyị ewepụtala iwu nke anyị ga-arụ ọrụ. Nke a, n'aka nke aka, ga - enyere anyị aka idozi nsogbu anyị.

Ya mere, anyị ga-elerukwu anya n'ihe odide nke Daniel 9 tupu anyị agafee iji chọpụta njedebe nke iri asaa na asaa ahụ, gụnyere obere nleba anya na ụbọchị ọmụmụ Jizọs. Anyị ga-enyochazi ndị ga-aga ibido amụma a. Anyị ga-atụlekwa nkenke oge amụma ahụ na-ekwu kwa, ma ọ bụ ụbọchị, izu, ọnwa ma ọ bụ afọ. Nke a ga - enye anyị usoro nhazi.

Iji mejupụta usoro a, anyị ga-ewepụta usoro usoro ihe omume dị n'akwụkwọ Ezra, Nehemaịa na Esta, dịka enwere ike ịchọpụta nke mbụ. Anyị ga-ahụta ụbọchị ndị a site na iji aha eze na afọ ọhụụ / ọnwa, dị ka n'oge a anyị kwesịrị ịmachi anya na ụbọchị mmemme ndị ọzọ kama ịbụ ụbọchị kalenda nke oge a, ọnwa na afọ.

Isi ihe dị mkpa ị ga-eburu n’uche bụ na usoro ọgụgụ oge nke ụwa si dị na-adabere nke ahụ kpamkpam Claudius Ptolemy,[I] onye na-enyocha mbara igwe na chronologist na-ebi na 2^nd Century AD, n'etiti c.100AD ruo c.170AD, n'etiti ihe dị ka afọ 70 ruo 130 mgbe mmalite nke ozi elu ala nke Kraịst. Nke a bụ ihe karịrị afọ 400 mgbe ikpeazụ nke ndị eze Peasia nwụrụ mgbe mmeri nke Alexander Onye Ukwu meriri. Maka nyocha nke omimi banyere nsogbu ndị ezute gbasara ịnakwere usoro ọgụgụ akụkọ mere eme, biko lee akwụkwọ a bara uru nke ukwuu “Romancehụnanya nke usoro ọgụgụ oge nke Bible” [Ii].

Yabụ, tupu anyị amalite inyocha ihe kalenda afọ ndị ga-ekwe omume, Eze nke bịara n'ocheeze ahụ ma ọ bụ ihe mere, anyị kwesịrị ịhazi usoro anyị. Ebe ezi uche dị na-amalite bụ akara aka ka anyị nwee ike ịrụ ọrụ azụ. Ihe ọzọ dị nso bụ n'oge anyị, ọ na-akakarị mfe ịchọpụta ihe mere eme. Ọzọkwa, anyị kwesịrị ịchọpụta ma ànyị nwere ike ịmalite mmalite site na-arụ ọrụ azụ.

B.      Nyochaa emechi nke ederede Daniel 9: 24-27

Ọ dị mkpa inyocha ihe odide Hibru maka Daniel 9 dịka ọ nwere ike bụrụ na atụgharịrị okwu ụfọdụ na ntughari gaa na ịkọwa okwu ndị dị adị. Ọ na - enyere aka inweta ụtọ maka ihe ọ pụtara pụtara na ọ na - egbochi nkọwa okwu ọ bụla.

Ọnọdụ nke Daniel 9: 24-27

Ihe ozo di n’akwukwo nso di nkpa n’inyere ezi nghota. Ọhụụ a mere “N'afọ mbụ nke Darayọs nwa Ahasuerọs, nke sitere na mkpụrụ ndị Midia, onye e mere eze nke ndị Kaldia.” (Daniel 9: 1).[iii] Anyị kwesịrị ịmara na Darayọs a bụ eze ndị Kaldia, ọ bụghị ndị Midia na ndị Peshia, e meekwala ya eze, na-egosi nnukwu eze nke o jere ozi ma họpụta ya. Nke a ga - ewepu Darius onye uku (I) nke buru eze ndi Midia na Peasia n’onwe ya ma si na ya bu eze ndi ozo ma obu nwe alaeze ndi ozo. Ọzọkwa, Darayọs Onye Ukwu bụ Achaemenid, onye Peasia, nke ya na ụmụ ya na-akpọsa mgbe niile.

Dariọs 5:30 na-akwado “n'abalị ahụ, e gbuuru Belshaza eze ndị Kaldia, Darayọs onye Midia wee nata alaeze ahụ mgbe ọ dị ihe dị ka afọ iri isii na abụọ. ”, na Daniel 6 na-enye akụkọ banyere afọ mbụ (na naanị) nke Daraịọs, na-ejedebe na Daniel 6:28, “Daniel a wee nwee ihe ịga nke ọma n'alaeze Darayọs nakwa n'alaeze Saịrọs onye Peshia. ”

N'afọ mbụ nke Darayọs onye Mede, “Daniel ji akwụkwọ niile mara afọ ole okwu Jehova kwuru ruru Jeremaya onye amụma n'ihi imezu mbibi Jeruselem, afọ iri asaa.” (Daniel 9: 2).[iv]

[Iji nweta ntụle zuru ezu nke akụkụ a nke Daniel 9: 1-4 n'ọnọdụ ya, biko lee “Njem Nchọpụta Site Na Oge ”[v]].

[Maka ntụle zuru oke nke ihe akaebe banyere ịdị adị na ihe ndekọ mkpụrụ nke mmadụ amata dị ka Darayọs onye Mede, biko lee amaokwu ndị a: Daraiọs onye Mede bụ Reappraisal [vi] , na Ugbaru bu Darius onye Mede [vii]

N’ihi ya, Daniel chere ihu n’ebe Jehova Chineke nọ, jiri ekpere, arịrịọ, ibu ọnụ na ákwà mkpe na ntụ. N'amaokwu ndị a, ọ rịọrọ mgbaghara maka mba Israel. Mgbe ọ ka nọ na-ekpe ekpere, mmụọ ozi Gebriel bịarutere ya ma gwa ya “Daniel, ugbu a abịawo m ime ka i nwee nghọta na nghọta” (Daniel 9: 22b). Gini bu nghota na nghọta nke Gabriel wetara? Gebriel gara n'ihu “Ya mere chebara okwu ahụ echiche ma nwee nghọta n'ihe ahụ a na-ahụ anya ” (Daniel 9:23). Mgbe ahụ mmụọ ozi Gebriel sochiri amụma ahụ anyị na-atụle site na Daniel 9: 24-27.

Ya mere, olee isi ihe dị mkpa anyị nwere ike “chebara ya echiche ” na “Nwee nghọta”?

• Nke a na - eme n’afọ sochiri ọdịda Saịrọs na Darayọs onye Mede.
• Daniel achọpụtala na afọ iri asaa ahụ ọ ga-atọgbọrọ n'efus n'ihi na ọ fọrọ nke nta ka Jeruselem gwụ.
• Daniel nyere aka na mmezu ya ọ bụghị nanị site n'ịkọwa Belshaza ihe odide na mgbidi n'abalị ahụ ndị Babịlọn na ndị Peshia meriri Babịlọn, kamakwa n'ịchegharị n'ihi mba Israel.
• Jehova na-aza ekpere ya ozugbo. Ma gịnị kpatara ozugbo?
• Ihe ndekọ e nyere Daniel bụ na mba Israel dị irè na nnwale.
• Na enwere oge nke iri asaa na asaa (oge ahụ nwere ike ịbụ izu, afọ ma ọ bụ karịa nke izu nke afọ), kama ịbụ afọ iri asaa ka afọ iri asaa ahụ ka gwụchara, mgbe mba ahụ nwere ike ịkwụsị ime ihe ọjọọ, ma mehie. , kpuchie mmehie n’ihi njehie. Ihe nzaghachi ga-egosi na oge a ga-amalite mgbe oge mbibi ahụ gara aga gwụ.
• N'ihi ya, mmalite nke iwughachi Jerusalem ga-akwụsị mbibi ahụ.
• Ọzọkwa, mmalite nke iwughachi Jerusalem ga-amalite oge nke iri asaa na asaa nke Daniel 9: 24-27.

Isi ihe ndi a bu ihe akaebe siri ike na oge nke iri asaa na asaa ga-amalite n’oge na-adịghị anya karịa ọtụtụ afọ gachara.

Ntughari nke Daniel 9: 24-27

Nyocha banyere ọtụtụ nsụgharị nke Daniel 9: 24-27 na Biblehub[viii] Iji maa atụ, ga-egosi onye na - agụghị ya ọtụtụ nkọwa na ọgụgụ ntụgharị maka akụkụ Akwụkwọ Nsọ a. Nka gha inwe ike ime ihe banyere itule ma obu ihe amaokwu a putara. Ya mere, ewepụtara mkpebi ahụ ileba anya na nsụgharị nkịtị nke Hibru site na iji nhọrọ INT. https://biblehub.com/interlinear/daniel/9-24.htm, Wdg

Ederede dị n'okpuru ebe a bụ site na ntụgharị ederede dị n'etiti. (Ederede Hibru bụ Westminster Leningrad Codex).

Daniel 9: 24  amaokwu 24:

“Asaa [nwanne] asaa asaa [sabuim] Kpebisiri ike maka ndị gị maka obodo nsọ gị iji mezue ajọ omume ahụ iji mee ka mmehie gwụsịa, meekwa ka udo dị n’ajọọ omume na iweta ezi omume ebighi ebi na iji mechie ọhụụ na amụma na tee Ebe Nsọ Nsọ. [kwadoro] . "

Ezi omume ebighi-ebi ga-ekwe omume nanị site n'àjà mgbapụta nke Mesaịa ahụ (Ndị Hibru 9: 11-12). Nke a ga-, ya mere, na-atụ aro na “Ebe Nsọ” or “Ebe Kachasị Nsọ” bu ihe putara ihe nke aja ndi emere n’Ebe Nsọ kachasi ebe nsọ nile, kari inyocha ya n’ulo uku Chineke. Nke a ga-ekwenye na ndị Hibru 9, ọkachasị, amaokwu nke 23-26, ebe Pọl onyeozi gosiri na a na-enye ọbara Jizọs n’eluigwe kama ịnọ ya ebe kachasị nsọ, dịka Nnukwu Onye Nchụaja ndị Juu na-eme kwa afọ. Ọzọkwa, e mere ya “Na ngwụsị nke usoro ihe iji wepụ mmehie site n'àjà onwe ya” (Ndi Hibru 9: 26b).

Daniel 9: 25  25 okwu:

“Ya mere mara ma ghọta nke ahụ site n’ọpụpụ [mosa] nke okwu / iwu [agba] iweghachite / ilaghachi / ilaghachi [okwu] ma wuo / wughachi [welibnowt] Jeruselem ruo mgbe Mezaịa ahụ bụ́ Ọchịchị isi asaa [sabuim] Asaa [sibah] asaa asaa [sabuimiri isii na abụọ ọzọ, a ga-arụkwa ya okporo ụzọ na mgbidi ya na / n'oge nsogbu. ”

Ihe ga-ekwu maka:

Anyị kwesịrị “Mara ma ghọta (nwee nghọta)” na mmalite nke oge a ga-adị “Site n'aka na-apụta", obughi imeghachi ya, "nke okwu ma obu inye iwu ”. Nke a ga - enwe ezi uche na - ewepu iwu ọ bụla maka ịmalitegharị ụlọ a, ọ bụrụ na agwaburu ya ka ebido ma bido ya ma kwụsịpụ ya.

Okwu ahụ ma ọ bụ iwu ahụ kwesịrị ịdị “Weghachi / laghachite”. Dika Daniel dere ihe ndia edere nye ndi ahu emere ka ha jee biri na Babilonia ihe aghota na odi nloghachi nke Juda. Nlaghachi a ga-agụnyekwa na “Wulite / wughachi” Jerusalem ugbu a mbibi ahụ na-agwụ. Akụkụ dị mkpa nghọta nke “Okwu” Nke a bụ, na Jerusalem agaghị ezu ezu ma-ọbụghị Templelọ Nsọ na thelọ Nsọ ahụ, n'otu aka ahụ agaghị ezu ezu ma a rụzigharịghị Jerusalem ka ọ rụọ ọrụ maka ofufe na onyinye n'ụlọ nsọ.

Oge aga-ekewa n'ime oge asaa nke asaa nke ga-aba uru na oge iri isii na asaa. Daniel gara n'ihu inye nkọwa banyere ihe ihe a dị mkpa ga-abụ na ihe kpatara oge ji kewaa mgbe ọ na-ekwu na “A ga-ewughachi okporo ụzọ na mgbidi ya ọbụna n'oge nsogbu”. Ya mere ihe ngosi putara bu na idozue ulo nke ulo uku Chineke bu nke di na Jeriko ma ewulite Jerusalem n’onwe ya agagh emezu rue oge nwa oge. “Oge nsogbu”.

Daniel 9: 26  26 okwu:

"Mgbe asaa asaa [sabuimA ga-ebipụ Mesaya iri isii na abụọ ma ọ bụghị onwe ya na obodo ahụ na ebe nsọ ndị mmadụ ga-eji iju mmiri bibie ndị isi ahụ nke ga-abịa na njedebe ya. [bassetep] ma ọgwụgwụ nke agha ahụ ekpebiela. ”

Okwu Hibru maka “Iju mmiri” enwere ike ịtụgharị dị ka “ikpe". Ntughari nka sitere na akwukwo nso site na ndi dere akwukwo banyere iweghachite nchebara akwukwo nke bu okwu sitere na Chineke. Ọ na-emekwa nghọta karịa na onodu, dị ka amaokwu 24 na amaokwu 27 nke amụma ahụ na-egosi oge a ịbụ oge ikpe. Ọ dịkwa mfe ịkọwa ihe omume a ma ọ bụrụ na ọ bụ ikpe kama na-ekwu maka ụsụụ ndị agha nke juputara ala Israel. Na Matiu 23: 29-38, Jizọs mere ka o doo anya na ọ kpelaara mba Izrel ikpe na nke ndị Farisii, ma gwa ha “Kedu ka ị ga-esi gbanarị ikpe nke Gehena? ” na nke ahụ “N'ezie asim unu, Ihe ndia nile dakwasiri ọgbọ a”.

Ikpe a nke mbibi dakwasịrị ọgbọ nke hụrụ Jizọs mgbe Onye isi bibiri Jeruselem (Taịtọs, nwa nke Emperor Ọhụrụ Vespasian, n'ihi ya “Onyeisi”) na a “Ndị isi nke gaje ịbịa”, Ndi Rom, ndi isi nke onye isi Titus, bu onye kari ndi ano^th Ala-eze ụwa malitere na Babilọn (Daniel 2:40, Daniel 7:19). Ọ dị mma ịmara na Taịtọs nyere iwu ka a ghara imetụ Templelọ a aka, mana ndị agha ya nupụrụ isi n'iwu ya ma bibie ụlọ nsọ ahụ, wee si otú a mezuo akụkụ a nke amụma ahụ n'ụzọ zuru ezu. Oge nke 67AD ruo 70AD juputara tọgbọrọ n'efu n'ala Juda dịka ndị agha Rome gbochiri nguzogide.

Daniel 9: 27  27 okwu:

Ọ g shallme kwa ka ọtutu ọb .ub covenanta-ndu guzosie ike na otù onye [izu] ma n'etiti etiti asa ahu ka ọ g bringme ka àjà na àjà bia n'ọb endub anda: ma n'ọb theub ofa ihe ruru árú ka onye ahu gāghọ ebe tọb andọrọ n'efu na rue mb ise awusasiri mb ande ahu ntib andu ahu.

“Ọ” na-ezo aka na Mesaya isi okwu nke akụkụ Akwụkwọ Nsọ ahụ. Mmanie ẹkedi ediwak? Matiu 15:24 kwuru na Jizọs kwuru, “Na azịza ya, ọ sịrị:“ Ezitereghị m ka m zigara otu atụrụ furu efu nke ụlọ Israel ”. Ya mere, nke a ga - egosi na “ọtụtụ”Bụ mba Israel, ndị Juu narị afọ mbụ.

Enwere ike ịgụta ogologo ozi nke Jizọs ka ọ bụrụ afọ atọ na ọkara. Ogologo a ga-atakọ nghota na ya [Mesaya] ga-enwe “Mechu àjà na àjà” “N'etiti n'etiti asaa ahụ” [afọ], site n’ọnwụ ya na-emezu nzube nke aja na onyinye wee si otú a na-eleda mkpa ọ dị ka ọ ga-adịgide (Lee Ndị Hibru 10). Oge afọ atọ na ọkara ahụ ga-achọ 4 Passovers.

Ndi utom Jesus ekedi isua ita ye ubak?

Ọ dị mfe ịrụ ọrụ laa azụ n’oge ọ nwụrụ

• Ememe ngabiga ikpeazụ (4^th) nke Jizọs na ndị na-eso ụzọ ya riri na mgbede tupu ọnwụ ya.
• John 6: 4 kwuru maka Ememe Ngabiga ọzọ (nke 3)^rd).
• N ’azụ azụ, Jọn 5: 1 kwuru “Ememme ndị Juu”, a na-eche na ọ bụ 2^nd[ix]
• N’ikpeazụ, Jọn 2:13 kwuru otu Ememe Ngabiga na mbido ọrụ nke Jizọs, n’oge na-adịghị anya mgbe ọ gbanye mmiri ka ọ bụrụ mmanya n’ụbọchị ndị ozi ya mgbe e mechara ya baptizim. Nke a ga-adabara Passovers anọ achọrọ iji nye ohere maka ozi dị ihe dị ka afọ atọ na ọkara.

Afọ asaa site na nmalite nke Ozi Jizọs

Gịnị gbanwere ná ngwụsị nke afọ [asaa] site ná mmalite nke ozi Jizọs? Ọrụ 10: 34-43 dere ihe Pita gwara Kọnịliọs (na 36 AD) “Pita wee saghee ọnụ ya, sị:“ N'ezie, amaara m na Chineke adịghị ele mmadụ anya n'ihu, ³⁵ kama na mba ọ bụla, nwoke na-atụ egwu ya ma na-eme ezi omume bụ onye ọ na-anabata nke ọma. ³⁶ O zigaara ofm Israel ozi ah the iji zisaara ha ozi oma nke udo site na Jis] s Kraist: Onye a bu Onye nwe ndi ozo.

Site na nmalite nke ozi Jizọs na 29 AD rue nchigharị nke Kọniliọs na 36 AD, “Ọtụtụ” Ndị Juu nke Israel anụ ahụ́ nwere ohere ịghọ “ụmụ Chineke”Ma mba Israel n'ozuzu ha jụrụ Jizọs dị ka Mezaịa ahụ na ozi ahụ ndị na-eso ụzọ na-ekwusa, ohere diri ndị Jentaịl.

Ọzọkwanku nile nke ihe arụ ” ga-esochi n’oge na-adịghị anya, dịka o mere, na-amalite n’afọ 66 AD ka a bibie mbibi nke Jerusalem na mba Israel dị ka ndị nwere ike iche na 70 AD. Mbibi nke Jerusalem wee bibie ihe ndekọ usoro ọmụmụ niile nke pụtara na ọ dịghị onye ga-enwe ike igosipụta na ha sitere n'eriri Devid, (ma ọ bụ n'usoro nke ụkọchukwu, wdg), n'ihi ya ga-apụta na ọ bụrụ na Mesaya ahụ ga-abịa mgbe oge ahụ gasịrị, ha agaghị enwe ike igosipụta na ha nwere ikike ruuru ha. (Ezikiel 21:27)[X]

C.      Irmkwenye na njedebe nke izu 70 nke afọ

Ihe ndekọ dị na Luk 3: 1 kọwara etu Jọn Baptist dị na-apụta “Nke 15^th afọ ọchịchị Taịbiriọs Siza ”. Ihe ndekọ nke Matiu na Luk na-egosi na Jọn Onye Na-eme Baptizim bịara Jizọs baptizim mgbe ọnwa ole na ole gasịrị. Nke iri na ise^th afọ Taịbiriọs Siza ghọtara na ọ bụ 18 Septemba 28 AD ka 18 Septemba 29 AD. Mgbe e mere Jizọs baptism na mbido Septemba 29 AD, ozi nke afọ 3.5 na-eduga n'ọnwụ ya n'April 33 AD.[xi]

B.1.   Nchighari nke Onyeozi Paul

Anyi choro ka ichoputa ihe ndekọ mbu nke njem Pọl onyeozi na-esochi ntughari ya.

Nwụ dara na Rome na 51 AD n’oge ọchịchị Klọdiọs, dịka amaokwu ndị a: (Tacitus, Ann. XII, 43; Suet., Claudius 18. 2; Orosius, Hist. VII, 6. 17; A. Schoene , Eusebii chronicorum libri duo, Berlin, 1875, II, p. 152 f.) Claudius nwụrụ na 54 AD na enweghị ụnwụ nri na 43 AD ma ọ bụ 47 AD ma ọ bụ 48 AD.[xii][1]

Oke ụnwụ ahụ dị na 51 AD, ya mere, kacha bụrụ onye ga-achọ ụnwụ nri ahụ ekwuru na Ọrụ 11: 27-30, nke kara akara njedebe nke afọ 14 (Ndị Galeshia 2: 1). Afọ iri na anọ ka gịnị? Oge dị n’etiti nleta mbụ Pọl na Jerusalem, mgbe ọ hụrụ naanị Onyeozi Pita, na mgbe emesiri inye aka iweta ụnwụ nri na Jerusalem (Ọlụ Ndịozi 14: 11-27).

Nleta mbụ nke Pọl onyeozi na Jerusalem bụ afọ atọ mgbe a tọghatasịrị ya n’eso njem njem na Arebia ma laghachi Damaskọs. Nke a ga-akpọghachite anyị site na 3 AD ruo n'ihe dị ka 51 AD. (35-51 = 14, 37-37yr nkeji = 2 AD) O doro anya na ntụgharị Pọl n'okporo ụzọ gaa Damaskọs obere oge mgbe ọnwụ Jizọs gasịrị iji nye ohere maka mkpagbu ya na ndịozi na ndị na-eso ụzọ Kraịst oge mbụ. nke Eprel 35 AD diri ezi maka onwu na nbilite n’onwu ya n’etiti ihe ruru afo abuo tupu ncheghari Sọl na Paul.

B.2.   Atụmanya ọbịbịa nke Mesaịa - Ndekọ nke Akwụkwọ Nsọ

Luk 3:15 depụtara atụmanya nke ọbịbịa nke Mesaịa nke dị na mgbe Jọn Baptist malitere ikwusa, n'okwu ndị a: ” Ugbu a ndị mmadụ nọ na-atụ anya, mmadụ niile na-atụgharịkwa n'obi ha banyere Jọn, sị: “Ikekwe ọ bụ ya bụ Kraịst ahụ?”.

Na Luk 2: 24-35, akụkọ ahụ kwuru: “ Ma, lee! e nwere otu nwoke nọ na Jeruselem aha ya bụ Simiọn, nwoke a bụ onye ezi omume na onye na-asọpụrụ Chineke, na-echere ngụgụ obi a ga-agụgụ Izrel, mmụọ nsọ dịkwa n’elu ya. 26 Ọzọkwa, mmụọ nsọ ekpughewo ya site na mmụọ nsọ na ọ gaghị anwụ tupu ya ahụ Kraịst nke Jehova. 27 Site n'ike nke mmụọ, ọ batara n'ụlọ nsọ; ma ka nne na nna ahụ kpọbatara nwatakịrị ahụ bụ́ Jizọs ka o mee ya dị ka omenala si eme, 28 ya onwe ya nabatara ya n'aka ya wee gọzie Chineke wee sị: 29 “Ugbu a, Ọkaakaa Onyenwe anyị, ị na-ahapụ ohu gị ka ọ laa enwere onwe gị n'udo dị ka nkwupụta gị si dị; 30 n'ihi na anya m ahụwo ụzọ nzọpụta gị + nke i doziworo n'anya ndị niile, 31 Ìhè nke ga-ewepụ ihe mkpuchi ahụ n'etiti mba niile na ebube nke ndị gị Izrel. ”+

Ya mere, dika ihe edere na Akwukwo nso, enwere olile anya na oge a na mbido nke 1^st Narị Afọ AD na Mesaya ga-abịa.

B.3.   Àgwà Eze Herọd, ndị ndụmọdụ ya ndị Juu, na ndị Magus

Ọzọkwa, Matiu 2: 1-6 na-egosi na Eze Herọd na ndị ndụmọdụ ya ndị Juu nwere ike ịchọpụta ebe a ga-amụ Mesaya ahụ. N'ụzọ doro anya, ọ nweghị ihe gosiri na ha leghaara ihe omume ahụ anya dị ka ihe na-agaghị ekwe omume n'ihi na atụmanya ahụ bụ oge dị iche kpamkpam. N'ezie, Herọd mere ihe mgbe ndị Magus laghachiri n'ala ha na-alaghachighị kọọrọ Herọd na Jerusalem ebe Mesaịa nọ. O nyere iwu ka e gbuo ụmụaka nile nwoke na-erubeghị afọ abụọ n’ime mnwa ahụ igbu Mesaịa (Jizọs) (Mat. 2: 2-16).

B.4.   Atụmanya ọbịbịa nke Mesaịa - Ndekọ nke Akwụkwọ Nsọ

Kedu ihe akaebe dị na Akwụkwọ Nsọ nke enwere maka atụmanya a?

• C.4.1. Akwụkwọ mpịakọta Qumran

Ndị obodo Qumran nke ndị Essen dere akwụkwọ mpị Osimiri Nwụrụ Anwụ 4Q175 nke edere na 90 BC. O kwuru akụkụ Akwụkwọ Nsọ ndị a na-ezo aka na Mezaịa ahụ:

Deuterọnọmi 5: 28-29, Deuterọnọmi 18: 18-19, Ọnụ Ọgụgụ 24: 15-17, Deuterọnọmi 33: 8-11, Joshua 6:26.

Ọnụ Ọgụgụ 24: 15-17 na-agụ akụkụ ụfọdụ:Kpakpando ga-esi na Jekọb pụta, mkpanaka eze ga-esikwa n’Izrel pụta ”.

Deuterọnọmi 18:18 na-agụ akụkụ ụfọdụ “M ga-esi n'etiti ụmụnne ha họpụtara ha onye amụma, dị ka gị [Mosis] ”.

Maka ama ndi ozo banyere echiche Essenes banyere amuma nke Daniel lee E.11. n'akụkụ nke ọzọ nke usoro anyị - akụkụ nke 4 n'okpuru Nyocha Ebe Mmalite.

Foto dị n'okpuru bụ nke akwụkwọ mpịakọta ahụ 4Q175.

ọnụ ọgụgụ C.4-1 Foto nke Qumran Pịgharịa 4Q175

• C.4.2 Mkpụrụ ego si na 1^st narị afọ BC

Amụma nke dị na Ọnụ Ọgụgụ 24 banyere “kpakpando nke Jekọb” ka e ji mee ihe maka otu akụkụ nke mkpụrụ ego eji eme ihe na Judia, n'oge 1^st narị afọ BC na nke 1^st Afọ. Dị ka ị pụrụ ịhụ site na foto nke mite nwaanyị mụta n'okpuru, ọ nwere kpakpando ahụ "Mesaya" dị n'otu akụkụ dabere na Ọnụ Ọgụgụ 24:15. Foto a bụ nke a ọla nla, makwaara dị ka a Lepton (nke pụtara obere).

ọnụ ọgụgụ C.4-2 Ọla nchara nwaanyị di ya nwụrụ si mite si 1st Century na Messianic Star

Nke a bụ Wmụaka Widows nke ọla nke na-egosi Star Mesaya dị n'otu akụkụ site na mbubreyo 1^st Century BC na mmalite mbu^st Narị afọ AD.

 

• C.4.3 The Star na ndị Magi

Na Matiu 2: 1-12 ihe ndekọ ahụ gụrụ "Mgbe a mụsịrị Jizọs na Betlehem nke Judia n'oge Herọd bụ́ eze, lee! ndị na-agụ kpakpando, ndị si n'akụkụ ọwụwa anyanwụ, bịara Jeruselem, ² na-asị: “Olee ebe onye ahụ a mụrụ ịbụ eze ndị Juu nọ? N'ihi na anyị hụrụ kpakpando ya mgbe anyị nọ n'ebe ọwụwa anyanwụ, anyị bịara ịkpọrọ ya isiala. ” ³ Mgbe Eze Herọd nụrụ ihe a, obi erughị ya ala, ya na ndị niile nọ na Jeruselem; ⁴ mgbe ọ kpọkọtara ndị isi nchụàjà niile na ndị odeakwụkwọ niile nke ndị mmadụ, ọ malitere ịjụ ha ebe a ga-amụ Kraịst. ⁵ Ha sịrị ya: “Na Betlehem nke Judia; n'ihi na otu a ka e si dee ya site n'ọnụ onye amụma, ⁶ 'Ma gị onwe gị, Betlehem nke ala Juda, ị bụghị ma ọlị obodo kasị nta n'etiti ndị na-achị Juda; n'ihi na n'ime gị ka otu onye ọchịchị ga-esi pụta, onye na-azụ ndị m, Izrel. '”

⁷ Herọd wee kpọọ ndị ahụ na-agụ kpakpando na nzuzo wee jụta ha nke ọma oge kpakpando ahụ pụtara; ⁸ mgbe ọ na-eziga ha na Betlehem, ọ sịrị: “Gaanụ chọọ nwatakịrị ahụ nke ọma, mgbe ọ bụla unu hụkwara ya, ọ kọọrọ m, ka m wee gaa kpọọ isiala.” ⁹ Mb theye ha nuru okwu eze ahu, ha we ga; ma, lee! Kpakpando ahụ ha hụrụ [mgbe ha nọ n’ebe ọwụwa anyanwụ nọ na-aga ha n’ihu, ruo mgbe ọ kwụsịrị n’elu ebe nwatakịrị ahụ nọ. ¹⁰ Mgbe ha hụrụ kpakpando ahụ, ha rejoụrịrị ọ muchụ nke ukwuu. ¹¹ Mgbe ha bara n’ime ụlọ ahụ, ha hụrụ nwatakịrị ahụ na nne ya bụ́ Meri, ha wee daa n’ala kpọọrọ ya isiala. Ha meghekwara igbe akụ ha ma nye ya onyinye, ọla edo na frankincense na myrrh. ¹² Ma, ebe ọ bụ na Chineke dọrọ ha aka ná ntị na nrọ ka ha ghara ịlaghachikwuru Herọd, ha si ụzọ ọzọ laghachi obodo ha. ”

 

Akụkụ Akwụkwọ Nsọ a anọwo na-ese okwu ma na-akọ nkọ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ puku afọ abụọ. Ọ na-ewelite ọtụtụ ajụjụ dịka:

• Chineke ọ rụrụ ọrụ ebube kpakpando nke mere ka ndị na-agụ kpakpando nwee ọmụmụ Jizọs?
• Ọ bụrụ otu a, kedu k’anyị weta ndị na-agụ kpakpando ikpe n’amaokwu Baịbụl?
• Ọ bụ Ekwensu kere “kpakpando” na Ekwensu mere ihe a iji mee ka nzube Chineke ghara imezu?

Onye dere edemede a agụọla ọtụtụ ihe iji kọwaa ihe ndị a na-akọghị na ịkọ nkọ banyere afọ ndị a, mana onweghị onye nyere azịza doro anya zuru oke n'echiche onye edemede ọ dịkarịa ala, ruo ugbu a. Biko lee D.2. kwuru n'okpuru.

Ndị dabara na nyocha nke “kpakpando ahụ na ndị Magi” ahụ

• Ndi amamihe ahu, mgbe ha huru kpakpando ahu n’obodo ha, nke nwere ike iburu Babilọn ma obu Peasia, jikotara ya na nkwa nke Mesaia nke okwukwe ndi Ju nke ha gaara amata nke oma n'ihi onu ogugu ndi Ju ndi bi na Babilọn na Peshia.
• Ejiri okwu a bụ́ “magi” mee ihe maka ndị amamihe nọ na Babilọn na Peasia.
• Ndị amamihe ahụ wee gaa njem na Judia n'ụzọ nkịtị, ikekwe were ọtụtụ izu, gaa njem n'ehihie.
• Ha rịọrọ na Jerusalem ka ha kọwakwuru ebe a na-atụ anya Mesaya ahụ (yabụ na kpakpando ahụ anaghị agagharị ka ha na-aga, igosi ụzọ, kwa oge awa). N'ebe ahụ, ha chọpụtara na a ga-amụ Mesaya na Betlehem, ya mere ha gawara Betlehem.
• Mgbe ha rutere na Bet-lehem, ha huru ozo “kpakpando” ahu di n’elu ha (amaokwu 9).

Nke a pụtara na ọ bụghị Chineke zitere “kpakpando” ahụ. N’ihi gịnị ka Jehova Chineke ga-eji jiri ndị na-agụ kpakpando ma ọ bụ ndị amamihe na-ekpere arụsị na-adọrọ uche gaa n’ọmụmụ Jizọs, mgbe Iwu Mozis katọrọ ịgụ kpakpando? Ọzọkwa, eziokwu ndị a ga-ewepụ na kpakpando ahụ bụ ihe omume karịrị nke mmụọ nke Setan bụ́ Ekwensu nyere. Nke a na-ahapụ anyị na nhọrọ na ngosipụta nke kpakpando ahụ bụ ihe omume ebumpụta ụwa nke ndị amamihe a na-atụgharịrị ka ọ na-egosi ọbịbịa nke Mesaịa.

Gịnị mere e ji kpọtụdị aha ihe a Akwụkwọ Nsọ? Naanị n’ihi na ọ na-ekwupụta ihe kpatara ya na ihe gbara ya gburugburu na ogbugbu Herọd gbupụrụ ụmụ Betlehem ruo afọ abụọ na Josef na Meri gbagara Ijipt, na-akpọrọ Jizọs na-eto eto.

Ekwensu ọ kpaliri Eze Herọd na nke a? O yighị ka ọ bụ ezie na anyị enweghị ike iwepu ohere ahụ. N'ezie ọ dịghị mkpa. Edidem Herod ama esitịn̄ ikọ iyatesịt aban̄a n̄kpọ ndomokiet oro owụtde ubiọn̄ọ. Mesaịa ahụ e kwere ná nkwa maka ndị Juu nọchitere anya mmegide pụrụ ịbụ. O gbuola ọtụtụ ndị ezinaụlọ ya gụnyere nwunye (Mariamne nke mbụ n'ihe dị ka afọ 29 BC) na oge a, ụmụ ya nwoke atọ (Antipater II - 4 BC, Alexander - 7 BC ?, Aristobulus IV - 7 BC ?) Onye ọ boro ebubo na ọ chọrọ igbu ya. Ya mere, ọ chọghị mkpali ọ bụla ịgbaso Mesaịa onye Juu kwere nkwa nke nwere ike ịkpata nnupụisi nke ndị Juu ma nwee ike iwepu Herọd ọchịchị ya.

D.     Nwee omumu omumu Jisos

Maka ndị chọrọ ịchọpụta nke a nke ọma, a na-atụ aro akwụkwọ ndị a dịnụ na ịntanetị na-akwụghị ụgwọ na ịntanetị. [xiii]

D.1.  Herọd Onye Nnukwu na Jizọs, Ihe Oge, Akụkọ Mere Eme na Ihe Ochie (2015) Onye edemede: Gerard Gertoux

https://www.academia.edu/2518046/Herod_the_Great_and_Jesus_Chronological_Historical_and_Archaeological_Evidence 

Karịsịa, biko lee peeji nke 51-66.

Onye dere akwụkwọ ahụ bụ Gerard Gertoux gbara ọmụmụ Jizọs ruo 29^th Abali asato nke abali abuo nke BC site na nyocha miri emi nke nmeghe nke ihe omume nke oge wedata oge windo nke amuru Jisos. Ọ bara uru ịgụ maka ndị nwere mmasị na akụkọ ntolite.

Onye edemede a na-ekwupụta ụbọchị ọnwụ Jizọs dịka Naịsan 14, 33 AD.

D.2.   Kpakpando nke Bethlehem, Onye edemede: Dwight R Hutchinson

https://www.academia.edu/resource/work/34873233 &  https://www.star-of-bethelehem.info wee budata ụdị PDF - peeji nke 10-12.  

Odee akwụkwọ Dwight R Hutchinson dere ụbọchị ọmụmụ Jizọs na mbubreyo December 3 BC tupu mbido Jenụwarị 2 BC. Nchọpụta a lekwasịrị anya n’inye nkọwa ezi uche dị na ya na akụkọ ezi uche dị na ya maka akụkọ gbasara Matiu 2 gbasara ndị na-agụ kpakpando.

Onye dere akwukwo a kwukwara na ubochi Jisos nwuru dika Nisan 14, 33 AD.

Datesbọchị ndị a dị ezigbo nso na enweghị mmetụta ọ bụla na ụbọchị ọnwụ Jizọs ma ọ bụ mmalite nke ozi ya nke bụ isi ihe kachasị mkpa iji rụọ ọrụ. Otú ọ dị, ha na-atụkwasị ihe n’ụzọ dị ukwuu n’igosi na ụbọchị ndị Jizọs jere ozi na ọnwụ ya dị nnọọ nso n’ụbọchị ziri ezi ma ọ bụ n’ezie ụbọchị ziri ezi.

Ọ pụtakwara na njedebe nke iri asaa na asaa enweghị ike ọ bụrụ ọmụmụ Jizọs, ebe ọ bụ na ọ ga-esiri m ike ịkọwa kpọmkwem ụbọchị.

Ga-aga n'ihu na Nkebi nke 4…. Na-enyocha Ebe Mmalite 

 

 

[I] https://en.wikipedia.org/wiki/Ptolemy

[Ii] "Romancehụnanya nke Oge Ọgụgụ Bible ” nke Rev. Martin Anstey, 1913, https://academia.edu/resource/work/5314762

[iii] E nwere ọtụtụ aro banyere onye Daraịọs onye Midia bụ. Nwa akwukwo kachasi nma bu Cyaraxes II ma obu Harpagus, nwa Astyages, King of Media. Lee Herodotus - Akwụkwọ akụkọ ihe mere eme 127: 130,162,177-178-XNUMX

A kpọrọ ya “Onye agha nke Saịrọs ” site na Strabo (Geography VI: 1) na “Onye Iwu Saịrọs” nke Diodorus Siculus (Historical Library IX: 31: 1). A na-akpọ Harpagus Oibaras site na Ctesias (Persica § 13,36,45). Dabere na Flavius ​​Josephus, Saịrọs weghaara Babilọn site na enyemaka nke Darayọs onye Mede, a “Nwa Astyages”, n'oge ọchịchị Belshaza, n'afọ 17 nke Nabonidus (Juu Antiquities X: 247-249).

[iv] Maka nyocha zuru ezu banyere nghọta nke Daniel 9: 1-4, biko lee Nkebi nke 6 nke “Njem Nchọpụta Site Na Oge”. https://beroeans.net/2019/12/07/a-journey-of-discovery-through-time-part-6/

[v] Njem Nchọpụta Banyere Oge - Nkebi 1  https://beroeans.net/2019/06/12/a-journey-of-discovery-through-time-an-introduction-part-1/

[vi] https://www.academia.edu/22476645/Darius_the_Mede_A_Reappraisal nke Stephen Anderson dere

[vii] https://www.academia.edu/2518052/Ugbaru_is_Darius_the_Mede nke Gerard Gertoux kwuru

[viii] https://biblehub.com/daniel/9-24.htm  https://biblehub.com/daniel/9-25.htm https://biblehub.com/daniel/9-26.htm  https://biblehub.com/daniel/9-27.htm

[ix] Jizọs si na Galili rigoro ememme a site na Galili nke na-egosi na ọ bụ ememme Ngabiga. Ihe akaebe sitere na Oziọma ndị ọzọ na-egosi ogologo oge n'etiti Ememe Ngabiga ndị gara aga na oge a n'ihi ọnụ ọgụgụ nke ihe ndekọ.

[X] Lee isiokwu “Olee otú anyị ga-esi gosipụta mgbe Jizọs ghọrọ Eze?" https://beroeans.net/2017/12/07/how-can-we-prove-when-jesus-became-king/

[xi] Biko mara na ngbanwe site na afọ ole na ole ebe a ga-enwe obere ihe na nkata a ga-arụzi, ebe ọ bụ na ọtụtụ ụbọchị na-edetụtara ibe ha, yabụ ọtụtụ ga-agbanwe site na otu ego. Enwerekwa uzo njehie dị ichiiche na ihe ochie a n'ihi ịdị adị na ihe na-emegiderịta onwe ya na ọtụtụ ihe ndekọ akụkọ ihe mere eme.

[xii] Inesnwụ nri dara na Rome na 41 (Seneca, de brev. Vit. 18. 5; Aurelius Victor, de Caesar. 4 3), na 42 (Dio, LX, 11), na 51 (Tacitus, Ann. XII, 43; Suet., Claudius 18. 2; Orosius, Hist. VII, 6. 17; A. Schoene, Eusebii chronicorum libri duo, Berlin, 1875, II, p. 152 f.). Enweghị ihe akaebe ọ bụla maka ụnwụ nri na Rome na 43 (Dio, LX, 17.8), ma ọ bụ na 47 (cf. Tac, Ann. XI, 4), ma ọ bụ na 48 (Dio, LX, 31. 4; Tac) , Ann. XI, 26). Faminenwụ ụnwụ dara na Gris ihe dị ka 49 (A. Schoene, obodo cit.), Ụkọ ndị agha na Armenia na 51 (Tac, Ann. XII, 50), na ịkọ nkọ na ọka na Cibyra (cf. M. Rostovtzeff , Gesellschaft und Wirtschaft im Römischen Kaiserreich, Berlin, 1929, rịba ama 20 ruo isi nke Asatọ).

[xiii] https://www.academia.edu/  Academia.edu bụ saịtị ziri ezi nke Mahadum, Ọkammụta na Ndị na-eme nchọpụta jirila na-ebipụta akwụkwọ. Ọ dị ka ngwa Apple. Agbanyeghị, ịkwesịrị ịtọbanye nbanye iji budata mpempe akwụkwọ, mana enwere ike ịgụ ụfọdụ n'ịntanetị na enweghị nnabata. Alsochọghịkwa ịkwụ ụgwọ ihe ọ bụla. Ọ bụrụ na ịchọghị ime nke ahụ, na nke ọzọ, chee na ị ga - eme biko zitere onye na - ede akwụkwọ ozi arịrịọ.