Ingelesez eta gaztelaniaz Jesusi otoitz egitea komeni den ala ez galderari buruzko nire azken bideoa ingelesez eta gaztelaniaz kaleratu ostean, atzera bota nuen. Orain, hori espero nuen Trinitario mugimendutik, azken finean, trinitarioentzat, Jesus Jainko Ahalguztiduna delako. Beraz, noski, Jesusi otoitz egin nahi diote. Hala ere, baziren kristau zintzoak ere, Trinitatea Jainkoaren izaeraren baliozko ulermen gisa onartzen ez zuten arren, Jesusen otoitza Jainkoaren Seme-alabek praktikatu beharko luketen zerbait dela uste dutenak.

Hemen zerbait faltan ote naizen galdetzera eraman ninduen. Hori bada, niretzat, gaizki iruditzen zait Jesusi otoitz egitea. Baina ez gara gure sentimenduek gidatu behar, zerbaitetarako balio duten arren. Jesusek egia guztietara eramango gaituela agindu zuen espiritu sainduak gidatu behar gaitu.

Hala ere, hura ethorri denean, egiaren Espirituak ere, egia guztietara eramango zaitu, ez baitu berez hitz egingo, baina entzungo duen guztia, esango du. Eta ezagutaraziko dizkizute etorriko diren gauzak. (Joan 16:13 Bertsio fidela)

Beraz, neure buruari galdetu nion ea Jesusi otoitzarekiko dudan erretilua Jehobaren lekuko izan nintzen garaietatik eratorritako bat besterik ez ote zen? Sakon lurperatutako alborapenetan amore eman al ote nintzen? Alde batetik, argi eta garbi aitortu nuen “otoitza” eta “otoitz” adierazten duen hitz grekoa ez dela inoiz erabiltzen kristau Eskrituretan Jesusekin lotuta, gure Aitarekin lotuta baizik. Bestalde, korrespontsal askok adierazi didatenez, Biblian kristau fidelek gure Jesusi dei egiten dioten eta eskaera egiten dioten kasuak ikusten ditugu.

Adibidez, badakigu Stephenek, Eginak 7:59an, egin zuela eskaera bat Jesusi, ikuskari batean harrika hiltzen ari zela ikusi zuena. «Harrikatzen ari ziren bitartean, Stephen errekurritu, "Jesus Jauna, jaso nire espiritua". Era berean, Pedrok ikuskera bat izan zuen eta Jesusen ahotsa entzun zuen zerutik aginduak ematen eta Jaunari erantzun zion.

“...Ahots bat etorri zitzaion: “Jaiki, Pedro; hil eta jan”. Baina Pedrok esan zuen: «Ez, Jauna; izan ere, ez baitut inoiz jan arrunta edo kutsatua den ezer». Eta ahotsa berriro etorri zitzaion bigarren aldiz: «Jainkoak garbitu duena, ez deitu arrunt». Hau hiru aldiz gertatu zen, eta gauza bereala zerura eraman zen. (Eginak 10:13-16).

Gero Paulo apostoluak, inguruabarrik eman gabe, esaten diguna hiru aldiz erregutu ziola Jesusi bere haragiko arantza bat kentzeko. "Hiru aldiz erregutu nuen Jaunarekin nigandik kentzeko». (2 Korintoarrei 12:8)

Hala ere, kasu horietako bakoitzean, grezierazko "otoitza" hitza ez da erabiltzen.

Esanguratsua iruditzen zait hori, baina orduan, gehiegi egiten ari al naiz hitzik eza? Egoera bakoitzak otoitzarekin lotutako ekintzak deskribatzen baditu, "otoitza" hitza testuinguruan erabili behar al da otoitztzat hartzeko? Batek pentsatuko luke ezetz. Baten batek arrazoitu dezake deskribatzen dena otoitz bat den bitartean, ez dugula "otoitz" izena edo "otoitz" aditza irakurri behar otoitz bat izan dadin.

Hala eta guztiz ere, nire buruaren atzeko aldean zerbait astintzen ari zen. Zergatik Bibliak ez du inoiz erabiltzen "otoitz" aditza edo "otoitz" izena, gure Aita Jainkoarekiko komunikazioarekin izan ezik?

Orduan deigarria egin zitzaidan. Exegesiaren arau kardinal bat hausten ari nintzen. Gogoratuko baduzu, exegesia Biblia aztertzeko metodoa da, non Eskriturak bere burua interpretatzen uzten digun. Jarraitzen ditugun hainbat arau daude eta lehenengoa da gure ikerketa alborapenik eta aurreiritzirik gabe hastea.

Zein alborapena, zer aurreiritzi ekartzen nuen otoitzaren azterketa honetara? Otoitza zer zen banekiela sinesmena zela konturatu nintzen, Bibliako terminoaren definizioa guztiz ulertzen nuela.

Sinesmen bat edo ulerkera bat hain errotuta egon daitekeenaren adibide bikaina dela ikusten dut, ezen zalantzan jartzea ere bururatzen ez zaigun. Emandakotzat hartzen dugu. Adibidez, otoitza gure erlijio-tradizioaren parte da. Ez dio axola zein erlijio jatorritakoak izan garen, denok dakigu zer den otoitz bat. Hinduek beren jainko askoren baten izena gurtzean deitzen dutenean, otoitz egiten ari dira. Musulmanek Ala deitzen diotenean, otoitz egiten ari dira. Rabino ortodoxoek Jerusalemgo negar harresiaren aurrean behin eta berriz genuflexatzen dutenean, otoitz egiten ari dira. Kristau trinitarioek beren Jainkotasun hirukoitza eskatzen dutenean, otoitz egiten ari dira. Antzinako gizon-emakume leialek, Moisesek, Anak eta Danielek bezala, "Yahweh" izena deitzen zutenean, otoitz egiten ari ziren. Egiazko Jainkoari edo jainko faltsuei, otoitza otoitz da.

Funtsean, SSDD da. Gutxienez SSDDren bertsio bat. Hizketa bera, Jainko ezberdina.

Tradizioaren indarrak gidatzen al gaitu?

Gure Jaunaren irakaspenaren gauza aipagarri bat bere zehaztasuna eta hizkuntzaren erabilera zentzuzkoa da. Ez dago hizkera gaiztorik Jesusekin. Guk otoitz egin behar bagenu, orduan esango zigun hori egiteko, ezta? Azken finean, ordura arte, israeldarrek bakarrik otoitz egin zioten Jaunari. Abrahamek Jainkoari otoitz egin zion, baina ez zuen inoiz otoitz egin Jesusen izenean. Nola liteke? Aurrekaririk gabekoa izan zen. Jesus ez zen eszenara etorriko beste bi milurtekotan. Beraz, Jesusek otoitzean elementu berri bat sartuko balu, zehazki, hura barne hartu behar zuela, hala esan beharko zukeen. Izan ere, hori oso argi utzi beharko zuen, oso aurreiritzi indartsua gainditzen ari zelako. Juduek bakarrik otoitz egiten zioten Jaunari. Paganoek jainko anitzei otoitz egiten zieten, baina ez juduei. Legeak juduen pentsaera eragiteko eta aurreiritziak sortzeko duen ahalmena —zuzena bada ere— nabaria da Jaunak —Jesu Kristo gure Jauna, erregeen erregeak— Pedrori ez behin, ez bi aldiz, hiru aldiz esan behar izan ziolako. aldiz, orain israeldarrek kutsatutzat jotzen zituzten animalien haragia jan zezakeen, txerrikia bezala.

Hortik dator, beraz, Jesusek orain tradizioarekin loturiko judu horiei otoitz egin ziezaioketela eta egin behar ziola esango balu, aurreiritzi asko izango zituela zatitzeko. Adierazpen lausoek ez zuten moztuko.

Bi elementu berri sartu zituen otoitzetan, baina argitasunez eta errepikatuz egin zuen. Batetik, esan zien orain otoitzak Jainkoari eskaini behar zaizkiola Jesusen izenean. Jesusek egin zuen otoitzarekiko beste aldaketa Mateo 6:9an adierazten da,

«Honela, bada, otoitz egin behar duzu: «Zeruko gure Aita, santifikatu bedi zure izena...»

Bai, orain bere ikasleek Jainkoari otoitz egiteko pribilegioa zuten, ez beren subirano gisa, baizik eta beren Aita pertsonal gisa.

Uste al duzu instrukzio hori berehalako entzuleei bakarrik aplikatzen zitzaiela? Noski ezetz. Erlijio guztietako gizakiak esan nahi zuela uste duzu? Jainko paganoak gurtzen zituzten hinduei edo erromatarrei buruz ari al zen? Noski ezetz. Orokorrean juduetaz ere ari al zen? Ez. Bere ikasleei, Mesias bezala onartu zutenei, hitz egiten ari zitzaien. Kristoren gorputza, tenplu berria, osatuko zutenekin hitz egiten ari zen. Jerusalemen fisikoa ordezkatuko zuen tenplu espirituala, hura jada suntsitzeko markatuta zegoelako.

Hau ulertzea garrantzitsua da: Jesus Jainkoaren seme-alabei hitz egiten ari zen. Lehen pizkundea osatzen dutenak, bizitzerako pizkundea (Apokalipsia 20:5).

Biblia exegetikoen azterketaren lehen araua hau da: Hasi zure ikerketa alborapenik eta aurreiritzirik gabe. Dena jarri behar dugu mahai gainean, ezer suposatu. Beraz, ezin dugu uste otoitza zer den jakitea. Ezin dugu hitzaren definizio arrunta onartutzat hartu, Satanasen munduak tradizionalki eta gizakien adimena menderatzen duten erlijioetan zehar definitzen dena Jesusek gogoan zuena dela. Jesusek helarazten digun definizio bera gogoan dugula ziurtatu behar dugu. Hori zehazteko, exegesiaren beste arau bat erabili behar dugu. Ikusleak kontuan hartu behar ditugu. Nori mintzo zen Jesus? Nori ematen zizkion egia berri hauek? Dagoeneko adostu dugu bere izenean otoitz egiteko eta Jainkoari gure Aita bezala zuzentzeko bere norabide berria Jainkoaren Seme-alaba bihurtuko ziren bere ikasleei zuzendutako argibideak zirela.

Hori kontuan izanda, eta guztiz kanpoan, beste Liburu Santu bat pentsatu nuen. Nire Bibliako pasarterik gogokoenetako bat, hain zuzen ere. Ziur zuetako batzuk jada nirekin zaudetela. Beste batzuentzat, hasiera batean garrantzirik gabekoa dirudi, baina laster ikusiko duzu konexioa. Ikus dezagun 1 Korintoarrei 15:20-28.

Baina orain Kristo hilen artetik piztu da, loak hartu dutenen lehen fruituak. Zeren heriotza gizon baten bidez etorri zenez, hildakoen piztuera ere gizon baten bidez dator. Zeren Adamengan denak hiltzen diren bezala, hala Kristorengan ere guztiak bizituko dira. Baina bakoitza bere ordenan: Kristo, lehen fruituak; gero, bere etorreran, Kristorenak direnak. Orduan amaitzen da, erreinua Jainko Aitaren esku uzten duenean, aginte eta aginte eta botere oro ezabatzen dituenean. Zeren errege izan behar du bere etsai guztiak bere oinen azpian jarri arte. Ezabatu beharreko azken etsaia heriotza da. Jainkoak dena bere oinen azpian jarri baitu. Baina "dena" haren azpian jartzen dela dioenean, bistakoa da dena haren azpian jartzen duena salbuespena dela. Eta dena Kristoren menpe dagoenean, orduan Semea bera ere dena subjektu zuenaren menpe egongo da, Jainkoa guzietan izan dadin. (1 Korintoarrei 15:20-28 Holman Christian Standard Bible)

Azken esaldi honek beti hunkitu nau. «Jainkoa dena izan dadin guztietan». Itzulpen gehienak grekoaren hitzez hitz hitzez hitz egiten dira. Batzuek, ordea, interpretazio txiki bat egiten dute:

Itzulpen Bizidun Berria: "guztietako guztiaren gainetik erabatekoa izango da".

Berri Onen Itzulpena: "Jainkoak guztiz gobernatuko du".

Ingelesezko bertsio garaikidea: "Orduan, Jainkoak dena esan nahi du guztiontzat".

Mundu Berriko itzulpena: “Jainkoa guztiontzat gauza izan dadin”.

Ez dago arrazoirik Jainkoa "guztietan" izango dela esateak nahasteko arrazoirik. Begira hurbileko testuinguruari, exegesiaren beste arau bat. Hemen irakurtzen ari garena gizateriaren gaitzetarako azken irtenbidea da: gauza guztiak berreskuratzea. Lehenik eta behin, Jesus berpiztu da. "Lehen fruituak". Gero, Kristorenak direnak. Nortzuk dira?

Lehenago, Korintoarrei zuzendutako gutun honetan, Paulok erantzuna erakusten du:

“. . .Gauza guztiak ZURI DAGOZKIZUE; aldi berean ZU Kristorena zara; Kristo, berriz, Jainkoarena da». (1 Korintoarrei 3:22, 23)

Paul bereak diren Jainkoaren Seme-alabekin hitz egiten ari da. Kristo itzultzean, bere etorreran edo erregetza garaian berpiztuko dira bizitza hilezkorrera parousia. (1 Joan 3:2)

Ondoren, Paulek mila urteko milurteko erregealdiaren gainetik jauzi egiten du amaiera arte, gizakiaren aginte guztia indargabetu eta bekatuaren ondoriozko heriotza ere desegin denean. Une horretan, ez da Jainkoaren edo Gizonaren etsairik geratzen. Orduan bakarrik, azkenean, Jesus erregeak bere burua menpetzen du gauza guztiak haren mende jarri zizkionari, Jainkoa guztiontzat gauza izan dadin. Badakit Mundu Berriko Itzulpena asko kritikatzen dela, baina Bibliako itzulpen bakoitzak bere akatsak ditu. Kasu honetan, bere interpretazio errenda zehatza dela uste dut.

Galdetu zeure buruari, zer ari da berrezartzen Jesus hemen? Galdu zena berreskuratu beharra zegoen. Gizakion betiko bizitza? Ez. Hori galdutakoaren azpiproduktua da. Berreskuratzen ari dena Adamek eta Evak galdu zutena da: Jaunarekin zuten familia-harremana Aita gisa. Izan zuten eta bota zuten betiko bizitza harreman horren azpiproduktua izan zen. Jainkoaren seme-alaba gisa haien herentzia izan zen.

Aita maitekorra ez dago bere seme-alabengandik urrun. Ez ditu abandonatzen eta gidari eta instrukziorik gabe uzten. Genesisek erakusten du Jaunak bere seme-alabekin aldian-aldian hitz egiten duela, egunaren zati haizetsuetan, ziurrenik arratsaldean.

"Jainko Jaunaren ahotsa entzun zuten egunaren freskotasunean baratzean zihoala, eta gizona eta bere emaztea Jaunaren Jainkoaren aurrean ezkutatu ziren lorategiko zuhaitzen artean". (Hasiera 3:8 Mundu Ingelesezko Biblia)

Zeruko erreinua eta lurrekoa lotuta zeuden orduan. Jainkoak bere giza seme-alabekin hitz egin zuen. Aita zen haientzat. Hitz egin zioten eta hark erantzun zion. Hori galdu zen. Lorategitik bota zituzten. Orduan galdutakoa berreskuratzea prozesu luzea izan da. Fase berri batean sartu zen Jesus etorri zenean. Une horretatik aurrera, posible izan zen berriro jaiotzea, Jainkoaren seme-alabatzat hartuta. Orain Jainkoarekin ez hitz egin dezakegu gure Errege, Burujabe edo Jainko Ahalguztidun gisa, gure Aita pertsonal gisa baizik. “Abba Aita”.

Garaia bete zenean, Jainkoak bere Semea bidali zuen, emakume batengandik jaioa, legearen pean jaioa, legearen azpian daudenak erredimitzera, seme-alabatzat har genitzan. Eta semeak zaretelako, Jainkoak bere Semearen Espiritua bidali digu gure bihotzetara, oihu eginez: «Abba, Aita!». Beraz, jada ez zara esklabo semea baizik, eta semea bada, Jainkoaren bidez oinordeko. (Galatasi 4:4-7 HCSB)

Baina fede hori etorri denez gero, ez gaude gehiago zaindariaren azpian, zeren denak zarete Jainkoaren semeak, Jesukristoren fedeagatik. Izan ere, Kristorengan bataiatu izan diren guziek jantzi duzue Kristo jantzia bezala. Ez dago judu edo grekorik, esklabo edo libre, gizon edo emakumerik; zeren guziak bat zarete Kristo Jesusengan. Eta Kristorena bazara, orduan Abrahamen hazia zarete, promesaren arabera oinordeko. (Galatarrak 3:26, 27 HCSB)

Orain, Jesusek otoitzaren alderdi berri hauek agerian utzi dituenean, ikus dezakegu munduko erlijioek otoitza ematen duten definizio arrunta ez dela guztiz egokitzen. Otoitza beren jainkotasuna eskatzeko eta goraipatzeko moduan ikusten dute. Baina Jainkoaren Seme-alabentzat, ez da zer esaten duzun, baizik eta nori esaten diozun. Otoitza Jainkoaren eta Jainkoaren beraren arteko komunikazioa da, gure Aita gisa. Egiazko Jainko bakarra eta guztien Aita bakarra dagoenez, otoitza zeruko Aita horrekin komunikazioari soilik aipatzen duen hitza da. Hori da Bibliako definizioa nik ikusten dudan bezala.

Gorputz bat eta Espiritu bakarra da —zure deiari dagokion itxaropen bakarrera deituak izan zineten bezala— Jaun bakarra, fede bakarra, bataio bat, Jainko bat eta guztien Aita bat, guztien gainetik eta guztien bidez eta guztietan dena. (Efesioarrei 4:4-6 ESV)

Jesus gure Aita ez denez, ez diogu otoitz egiten. Berarekin hitz egin dezakegu, noski. Baina "otoitz" hitzak gure Aita zerukoaren eta bere adoptatutako giza seme-alaben artean dagoen komunikazio forma berezia deskribatzen du.

Otoitza, Jainkoaren seme-alabek, dugun eskubidea da baina atetik eskaini behar diogu Jainkoari, hau da, Jesusi. Haren izenean otoitz egiten dugu. Ez dugu hori egin beharko behin bizitzera berpiztuta, orduan Jainkoa ikusiko baitugu. Mateoren Jesusen hitzak beteko dira.

«Bihotz garbiak bedeinkatuak dira, Jainkoa ikusiko baitute.

Zorionekoak dira bakegileak, Jainkoaren seme deituko baitituzte.

Zorionekoak dira zuzenagatik jazarri direnak, zeruetako erreinua haiena baita».

(Mateo 5:8-10)

Baina gainerako gizateriaren kasuan Aita/seme-alaben arteko harreman horrek amaierara arte itxaron beharko du Paulek deskribatzen duen moduan.

Jainkoaren eta Gizonen etsai guztiak ezabatzen direnean, orduan ez da Jainkoari otoitz egin beharrik izango Jesusen izenean, orduan Aita/seme-alaben arteko harremana guztiz berreskuratuko baita. Jainkoa dena izango da guztientzako, gauza guztiak guztientzako, hau da, guztientzako Aita esan nahi du. Ez da urrun egongo. Otoitza ez da alde bakarrekoa izango. Adam eta Eva beren Aitarekin hitz egin eta beraiekin hitz egin eta gidatu zituen bezala, horrela hitz egingo digu Jaunak, gure Jainkoak eta gure Aitak. Semearen lana beteko da. Bere koroa mesianikoa errendituko du eta gauza guztiak bere menpe jarri zizkionaren menpe egingo du, Jainkoa guztientzako izan dadin.

Otoitza da Jainkoaren seme-alabek aitarekin hitz egiteko modua. Aitaren eta haurraren arteko komunikazio modu berezia da. Zergatik nahi duzu ureztatu edo arazoa nahastu. Nork nahi luke hori? Nori ateratzen dio mesede harreman hori iraultzeak? Uste dut guztiok dakigula horren erantzuna.

Nolanahi ere, hauxe da nik ulertzen dudana Eskritura Santuak otoitzaren gaiari buruz esaten ari dena. Bestela sentitzen bazara, jokatu zure kontzientziaren arabera.

Eskerrik asko entzuteagatik eta gure lana laguntzen jarraitzen duzuen guztioi, eskerrik asko bihotz-bihotzez.

 

 

 

 

 

Meleti Vivlon

Meleti Vivlon-en artikuluak.
    21
    0
    Zure pentsamenduak maite dituzu, komentatu.x