- Tanielu 8: 1-27

faʻatomuaga

O lenei toe iloiloga o le tala i le Tanielu 8: 1-27 o leisi faaaliga na tuuina atu ia Tanielu, na mafua mai i le suesueina o le Tanielu 11 ma le 12 e uiga i le Tupu o le itu i Matu ma le Tupu o Saute ma ona taunuuga.

E tutusa lava auala ia o lenei tusitusiga e pei o isi mataupu muamua i le tusi a Tanielu, o lona uiga, ia oʻo i le suʻega ma le faʻamatalaina lelei, ma faʻataga ai le Tusi Paia e faʻauigaina ia lava. O le faia o lenei mea e mafua ai se faʻauʻuga masani, nai lo le faʻalatalata i manatu saʻo. E pei ona masani ai i soo se suʻesuʻega faale-Tusi Paia, e taua tele le tala.

O ai le au maimoa faamoemoeina? Na avatua e le agelu ia Tanielu i lalo o le Agaga Paʻia o le Atua, i le taimi lea, sa i ai ni faʻamatalaga o malo taʻitasi sa i ai, ae pei ona muamua na tusia mo le malo o Iutaia. O le lona tolu foʻi lea o tausaga o Pelesara, o lona uiga o le lona ono o tausaga o Nabonidus, lona tamā.

Seʻi amata la le tatou suʻega.

Faʻamatalaga i le Faʻaaliga

E taua na tupu lenei vaʻaiga i le 6th tausaga o Nabonidus. O le tausaga lea na osofai ai Astyages, le Tupu o Metai, ia Kuresa, le Tupu o Peresia, ma tuu atu ia Kuresa, ae sui ia Harpagus e avea ma Tupu o Media. E manaia foʻi le tala faʻasolopito a Nabonidus [I] o le mafuaʻaga o nisi o nei faʻamatalaga. I se faʻaopopoga, o se faʻataʻitaʻiga seasea lava foi o mea na faia e se tupu e le o Papelonia na tusia e tusiupu a Papelonia. O loʻo tusia ai le manuia o Kuresa ile 6th tausaga o Nabonidus faasaga ia Astyages ma se osofaʻiga a Kuresa faasaga i se le mailoa tupu i le 9th tausaga o Nabonidus. Na taʻuina atu ia Pelesara le vaega lauiloa o lenei miti e uiga ia Metai ma Peresia? Pe o gaioiga a Peresia ua uma ona mataʻituina e Papelonia ona o le faʻamatalaina e Tanielu o le Faʻatusa o le miti a Nepukanesa i nai tausaga ua tuanaʻi?

Tanielu 8: 3-4

“Ina ua tepa aʻe oʻu mata, ona ou vaai lea, faʻauta foi! o le mamoe poʻa o loʻo tu i luma o le vaitafe, ma e lua ona nifo. Ma o nifo e lua na uumi, ae o le tasi na maualuga atu nai lo le isi, ma le umi atu o le tasi na sau i luga mulimuli ane. 4 Na 'ou vaʻaia foʻi le tamaʻi mamoe na tuʻi atu i sisifo ma le itū i matū ma le itū i saute, e leai foʻi ni manu feʻai na tutū i ona luma, ma e leai se tasi na laveaʻiina se mea mai lona lima. Ma sa faia e tusa ma lona lava loto, ma sa faʻaaluina i luga ea tetele. ”

O le faʻauigaina o nei fuaiupu na avatua ia Tanielu ma faʻamaumauina i le fuaiupu 20 o loʻo taua ai “O le mamoe poʻa na e iloa ai o loo iai ona seu e lua [o lona uiga o tupu o Meʹdi · a ma Peresia.”.

E manaia foʻi le maitau atu o nifo e lua o Metai ma Peresia, ma pei ona fai mai le fuaiupu 3, "O le umi na sau i luga mulimuli ane". Na faʻataunuuina i le tausaga tonu o le faʻaaliga, pei o lenei 3rd tausaga o Pelesara, na avea ai Peresia ma pule o malo e lua o Metai ma Peresia.

O le Emepaea o Metai ma Peresia na oso i sisifo, ia Eleni, i matu, i Afghanistan ma Pakistan, ma i saute, i Aikupito.

O le nifo e lua o Ram: Metai ma Peresia, o le nifo lona lua Peresia na avea ma pule malosi

Tanielu 8: 5-7

“Ma o aʻu, mo laʻu vaega, sa ou mafaufau pea, ma, faauta! na iai le tamaʻi 'oti na alu aʻe mai le goto o le la i luga o le lalolagi uma, ua le paʻi foi i le eleele. Ma e uiga i le 'oti poʻa, sa i ai se nifo iloga i le va o ona mata. 6 Na alu atu lava i le mamoe poʻa o loʻo 'iā te ia nifo e lua, na' ou vaʻai i ai i luma o le vaitafe; ma na tamoʻe mai ia te ia i lona ita tele. Ona ou vaai atu lea ua latalata atu i le mamoe poʻa, ona ita ai lea ia te ia, ua taia foi le tamaʻi mamoe ma gagau ona nifo e lua, ua leai foi se pule i le mamoe poʻa e tu ai i ona luma. Ona ia lafo lea i le eleele ma solipalaina, ma ua leai se laveaʻi mai le lima o le mamoe poʻa. ”

O le faʻauigaina o nei fuaiupu na avatua ia Tanielu ma faʻamaumauina i le fuaiupu 21 o loʻo taua ai “O le 'oti poʻa lauulu [o le tu lea] o le tupu o Eleni; a o le nifo tele sa i le va o ona mata, o le tu lea mo le tupu muamua ”.

O le muamua tupu o Alesana le Sili, o le sili ona taua Tupu o le malo o Eleni. O ia foi lea na osofaia le Ram, le Medo-Persian Empire ma faatoilaloina, ma avea uma ona laueleele.

Tanielu 8: 8

“O tamaʻi 'oti foi, ua soʻona faʻaalu tele lava; a o le taimi lava na malosi ai, na gagauina le nifo tele, ona alu aʻe lea o le fa atino ae le o lea, agai i matagi e fa o le lagi ”

Na toe faia foi lenei i le Tanielu 8:22 "Ma o lena na solia, o lea na i ai le fa na mulimuli ane tutu ae le o ia, e fa malo mai [lana] malo o le a tutu i luga, ae le o lona malosiaga".

O loʻo faʻaalia i le tala faʻasolopito, e toʻa 4 aliʻi aoao na latou mauaina le Emepaea o Alesana, peitaʻi sa masani ona latou fetauaʻi nai lo le felagolagomaʻi, o lea na le maua ai le malosiaga o Alesana.

O le 'oti tama: Eleni

O lona nifo tele: Alesana le Sili

O ona nifo e 4: Ptolemy, Cassander, Lysimachus, Seleucus

Tanielu 8: 9-12

“Ona alu atu ai lea nai le tasi oi latou le tasi nifo laititi, ua tupu tele lava i saute ma agaʻi i le oso aʻe o le la ma le teuteuga. 10 Ma sa faʻateleina lava i ala uma i 'au o le lagi, o lea na mafua ai nisi o' au ma nisi o fetu na paʻu'ū i le eleele, ma na solia i latou i lalo. 11 Ma o le auala uma i le Prince o le ami na tuuina i luga ea tele, ma mai ia te ia le tumau

  • na aveʻesea, ma le tuʻufaʻatasia o lona nofoaga faʻapaʻu na lafo i lalo. 12 Ma o se autau lava ia na faasolosolo lava ona tuuina atu, faatasi ai ma le faifai pea
  • , ona o le solitulafono; ma na ia lafoina pea le upu moni i le lalolagi, ma na galue ma ua manuia ”

    O le Tupu o le itu i Matu ma le Tupu o Saute na avea ma malo malosiʻaga o le toʻafa na aliaʻe mai le manumalo a Alesana. Muamua lava, o le Tupu o le itu i Saute, o Ptolemy, sa ia te ia le pule i le laueleele o Iuta. Ae i le taimi o le malo o le Seleucid, le Tupu o le itu i matu, na mauaina le pule i fanua o le tupu o le itu i toga (Aikupito i lalo o le Ptolemies) e aofia ai Iutaia. E toʻatasi le tupu Seleucid o Antiochus IV na faʻateʻaina ma fasiotia Onias III le faitaulaga sili a Iutaia i na vaitaimi (o le Perenise o le 'Au a Iutaia). Na ia faʻatupuina foi le aveʻesea o vaega masani o taulaga i le Malumalu mo sina taimi.

    O le mafuaʻaga o le aveʻesea o le vaega masani ma le leiloa o le ami, ona o solitulafono a le malo o tagata Iutaia i lena taimi.

    Na i ai le taumafaiga faifai pea a le toatele o tagata Iutaia lagolagoina le Antiochus IV e taumafai e Hellenize tagata Iutaia, lafoaia ma e oo lava i le suia o le peritomeina. Ae ui i lea, o se vaega o tagata Iutaia na teteʻe i lenei Hellenization tulaʻi mai, e aofia ai le numera o tagata iloga o Iutaia oe na teteʻe foi i le mea na fasiotia ai.

    Se tamai nifo mai le tasi o le nifo e fa: Seleucid tupuʻaga Tupu Antiochus IV

    Tanielu 8: 13-14

    "And Na ou faʻalogo foi i le tasi paʻia na saunoa, ae o le tasi paʻia na fai atu i le tasi na tautala: "O le a le umi e fai ai le faaaliga?

  • ma le solitulafono na mafua ai le faatafunaina, e faia uma le [nofoaga] paia ma [le] autau mea e soli? ” 14 Ona ia fai mai lea ia te aʻu: "Seʻia oʻo i le lua afe tolu tolu selau afiafi [ma] taeao; ma o le mea paia o le a aumaia tonu i lona tulaga saʻo. ”

    Faʻamaumauga o talafaʻasolopito e tusa o le 6 tausaga ma le 4 masina (2300 afiafi ma le taeao) ae le i toe faʻaleleia nisi o foliga masani, pei ona taʻua mai e le valoʻaga a le Tusi Paia.

    Tanielu 8: 19

    "ma sa ia faaauau pea ona fai mai "Lenei ou te faʻailoa atu ia te oe le mea o le a tupu i le mulimuli vaega o le faʻasalaga, aua e mo le taimi atofaina o le iʻuga."

    O le Tetee na faia faasaga ia Isaraelu / tagata Iutaia mo a latou solitulafono faifai pea. O le taimi atofaina o le iʻuga o le faiga faa-Iutaia o mea.

    Tanielu 8: 23-24

    "Ma i le vaega mulimuli o lo latou malo, aʻo tagata soli gaioiga i le maeʻa, o le a tu mai se tupu mataʻutia i ona foliga ma malamalama i upu le malamalama. 24 Ma o lona mana e tatau ona avea ma malosiaga, ae le o lona lava malosi. Ma i se auala matagofie o le a ia faʻatupuina le faʻafanoga, ma o le a mautinoa mautinoa le alualu i luma ma faia lelei. Na te faʻatafunaina foʻi tagata totoa, o le nuʻu foʻi na faia aʻe le mea paʻia. ”

    I le vaega mulimuli o le latou malo o le tupu o le itu i matu (le au Seleucids) e pei ona sa pulea e Roma, o se Tupu malosi - o se lelei faamatalaga o Herota le Sili, o le a tu i luga. Na ia maua le alofagia na ia taliaina e avea ma tupu (e le o sona lava malosiaga) ma faʻamaonia le alualu i luma. Na ia fasiotia foi le tele o tagata mamana (toaʻa, tagata e le o ni Iutaia) ma le tele o tagata Iutaia (i lena taimi o tagata paʻia pe filifilia) e faʻatumauina ma faʻateleina lona paoa.

    Na manumalo o ia e ui lava i le tele o taupulepuleaga faasaga ia te ia e le tele o fili.

    Na ia malamalama foi i tala taumate poʻo tala le manino. O le tala i le Mataio 2: 1-8 e uiga i le au saienitisi ma le fanau mai o Iesu, o loʻo taʻu mai ai na ia iloa le Mesia folafolaina, ma faʻafesoʻotaʻi i fesili a le saienitisi ma sa taumafai malosi e saili poʻo fea o le a fanau ai Iesu ina ia mafai ai ona ia taumafai e faʻalavelave. lona faataunuuga.

    O Se Tupu Mamana: Herota le Sili

    Tanielu 8: 25

    "Ma e tusa ai ma lona malamalamaʻaga o le a ia faʻatupuina foʻi le faʻasese ina ia manuia i lona lima. Ma i lona loto o le a ia faʻaaluina i luga ea tetele, ma i le taimi o le saolotoga mai le tausiga o le a ia aumaia le tele i le malaia. Ma e tetee atu i le Perenise o perenise o le a tu ai i luga, ae e aunoa ma le lima o le a nutimomoia o ia ”

    Sa faaaoga e Herota le pepelo e taofi ai lona malosi. O ana gaioiga na faʻaalia ai na ia faʻaaluina i luga o le ea, aua na ia le amanaʻia poʻo ai na ia fasiotia pe na faʻaleagaina. Na taumafai foi Herota e fasioti Iesu, le Perenise o perenise, i lona faʻaaogaina o lona malamalamaaga i tusitusiga paia ma faʻamatalaga na avatua ia te ia e ala i le fesiligia ma le poto o ia e saili ai Iesu. Ina ua le manuia lenei mea, ona ia faatonuina lea o le fasiotia o pepe tama laiti uma i le eria o Peteleema e oʻo i le lua tausaga i se taumafaiga e fasioti Iesu. Peitai, e leai se aoga, ae ui i lea, ma e leʻi umi se taimi talu ai (atonu e tasi le tausaga le sili atu) na maliu ai o ia i maʻi nai lo le fasiotia e le lima o se fasioti tagata poʻo le lima o se fili i taua.

    O le Fierce King o le a taumafai e osofaia Iesu le Prince of Princes

     

    [I] https://www.livius.org/sources/content/mesopotamian-chronicles-content/abc-7-nabonidus-chronicle/

    Tadua

    Mataupu a Tadua.
      2
      0
      E te alofa i ou mafaufauga, faamolemole taʻu mai.x
      ()
      x